محمدحسن ایمانی‌خوشخو اظهار کرد: در آستانه رسیدن نوروز و بهار، یکی از مسائلی که ذهن هموطنان را مشغول کرده این است که چگونه سفر کنند که آرامش و رفع خستگی به‌دست آورند و شاید این پرسش مطرح باشد که اگر خسته سفر رفتند و خسته برگشتند، اشکال از کجا بوده است؟ پاسخ را باید در ذات سفرهای بدون برنامه جست؛ سفرهایی که مردم گاه بدون درنظر گرفتن این‌که چند روز و در کجا قرار است بمانند، می‌روند و معمولا هم با این ایده که «بریم ببینیم چه می‌شود» سفر می‌روند.
او اضافه کرد: بررسی‌ها و حتی داده‌ها نشان می‌دهد که سفرها اغلب بدون برنامه است، درحالی‌که در کمترین کشوری سفرها بدون برنامه، نامنظم و بی‌هدف انجام می‌شود. در بیشتر کشورها، موضوع سفر به قدری اهمیت دارد که اگر شبیه ما انجام شود، آن را «جابه‌جایی جمعیت» می‌دانند و نه مسافرت، این شیوه سفر رفتن اصلا با معیار و شاخص گردشگری هم‌خوانی ندارد.
این محقق گردشگری و استاد دانشگاه برای شاهد و در اثبات این موضوع، گفت: معمولا شهرهای بزرگ در چند روز نخست تعطیلات نوروز از جمعیت مسافران خلوت است، به این دلیل که یا مسافران هنوز نرسیده‌اند، یا آمده‌اند و در خانه استراحت می‌کنند. این پدیده را شما در کمتر کشوری مشاهده می‌کنید. حال این پرسش مطرح است که این اتفاق آیا به دلیل فرهنگ مردم ایران رخ می‌دهد؟ برای رسیدن به پاسخ باید بررسی دقیق‌تری انجام داد.
این عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: معتقدم آنچه در تعطیلات نوروز ما اتفاق می‌افتد بیشتر شبیه «سونامی» است، چون تخریب این نوع سفرها کمتر از خسارت سونامی نیست و از همین روست که بسیاری از ساکنان شهرهای مقصد، دل خوشی از مسافران ندارند، چون ناهنجاری‌های اجتماعی و محیطی به جای می‌گذارند و در نهایت زحمت را برای ساکنان و مسؤولان محلی بیشتر می‌کنند.
ایمانی‌خوشخو سپس بیان کرد: درخواست می‌کنم دست‌کم اگر قرار است به این شکل نامنظم و بی‌برنامه سفر کنید با محیط زیست، طبیعت و آثار تاریخی رفتار خوبی داشته باشید. چطور وقتی یک مهمان وارد خانه ما می‌شود اگر شلخته باشد ناراحت می‌شویم؟ ما هم مهمان طبیعت هستیم و باید رعایت حال کنیم. چرا بعضا افراد به خود اجازه می‌دهند رفتار ضدمحیطی داشته باشند؟ سفر به مهمترین معضل مسؤولان محلی تبدیل شده است؛ چراکه بعد از هر تعطیلی باید شهر را به حالت اولیه برگرداند.
او همچنین پیشنهاد کرد: به نظرم اگر برای سفر برنامه نداریم بهتر است در خانه بمانیم و در شهر محل زندگی‌مان گردش کنیم تا دست‌کم از محل زندگی خود شناخت بهتری به‌دست آوریم.
چرا خسته سفر می‌رویم و خسته‌تر برمی‌گردیم؟
عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه با اشاره به محدودیت‌های سفر در ماه رمضان نیز گفت: تقارن ماه رمضان و نوروز، اتفاق مبارک و تلفیق لطیفی است که در گذشته هم وجود داشته است، نمونه آن خواندن دعای تحویل سال در نوروز است که هم‌زیستی مسالمت‌آمیزی را بین نوروز و دین نشان می‌دهد.
او اضافه کرد: هرچند این تقارن شرایط خاصی را در نوروز ۱۴۰۲ رقم زده است و شاید آزادی عمل به نسبت تعطیلات گذشته برای مسافران وجود نداشته نباشد، اما در ماهیت گردشگری تناقضی با ماه رمضان مشاهده نمی‌شود و اتفاقا یکی از اصول مهم گردشگری، احترام به جامعه میزبان است. البته که امکان دارد رستوران‌ها و برخی مراکز خدماتی تعطیل باشند و البته درست است که به لحاظ شرعی مسافرت منعی ندارد، اما در عرف تظاهر به روزه‌خواری متعارف نیست، هرچند نیاز به توصیه و هشدار نیست و مردم اهل فرهنگ ایران خودشان رعایت می‌کنند.
ایمانی‌خوشخو در ادامه گفت: به هر حال شرایط تعطیلات نوروز اقتضا می‌کند بیشتر فعالیت‌ها به زمان افطار تا سحر موکول شود، از طرفی تلفیق نوروز و ماه رمضان فرصت مناسبی برای زیست شبانه است و می‌طلبد مسؤولان و تصمیم‌سازان در این باره تدابیر دقیق و درستی داشته باشند. همه این مسائل باید رعایت شود تا به عنوان رفتار ضداجتماعی برداشت نشود و مشکلی پیش نیاید.
بیشتر بخوانید:
پر مسافرترین شهرها در تعطیلات نوروز کدامند؟
۲۳۳۲۳۳