به گزارش برگزیده به نقل از نورنیوز، ترامپ با صراحت اعلام کرد که قرارداد همکاری میان دو کشور لغو شده است، درحالیکه زلنسکی نیز از پذیرش شروط آمریکا برای آتشبس خودداری کرد. این رویارویی سیاسی اکنون روابط دو کشور را به نقطهای رسانده که میتواند سرنوشت جنگ اوکراین و حمایت غرب از کییف را دستخوش تغییر کند.
دیدار روز جمعه دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در کاخ سفید بیش از آنکه به یک توافق تاریخی منجر شود، به یک مجادله بیسابقه میان دو متحد دیرینه تبدیل شد. این رویارویی در برابر دوربین رسانه های جهان، شکست مذاکرات بر سر عقد قرارداد معدنی که ترامپ به آن امیدوار بود و تشدید اختلافات میان واشنگتن و کییف را بدنبال خواهد داشت.
نقطه عطف در روابط آمریکا و اوکراین
پیش از دیدار ترامپ و زلنسکی طرفین امیدهای زیادی برای دستیابی به توافق داشتند، اما مجادله آشکار و کم سابقه روسای جمهور دو کشور به سرعت به یک بنبست سیاسی تبدیل شد. ترامپ در بیانیهای رسمی اعلام کرد که «معامله قطع شده است» و زلنسکی «برای صلح آماده نیست». این اظهارات نشاندهنده ناامیدی ترامپ از رئیسجمهور اوکراین بود که حاضر نشد شروط واشنگتن را برای پذیرش آتشبس بپذیرد.
زلنسکی نیز در گفتوگویی تلویزیونی بدون عذر خواهی و ضمن تأکید بر احترام به آمریکا، بهطور غیرمستقیم از مواضع ترامپ انتقاد کرد. او اظهار داشت: «ما باید بسیار باز و صادق باشیم، اما مطمئن نیستم که کار بدی انجام دادهایم.» این سخنان نشاندهنده آن بود که زلنسکی همچنان به حمایت بیقیدوشرط آمریکا نیاز دارد اما حاضر نیست به هر قیمتی تسلیم خواستههای واشنگتن شود.
در این میان، عدم امضای قرارداد معادن نادر میان آمریکا و اوکراین یکی از نکات کلیدی این دیدار بود. این قرارداد قرار بود به واشنگتن دسترسی گستردهای به منابع معدنی اوکراین بدهد و آمریکا بتواند از محل عایدی آن طلب ۳۵۰ میلیارد دلاری خود بابت فروش تسلیحات را پس بگیرد اما به دلیل اختلافات میان دو طرف، نهایی نشد.
واکنشهای بینالمللی؛ حمایت اروپا از زلنسکی در برابر ترامپ
پس از این دیدار، رهبران اروپایی بهسرعت از زلنسکی حمایت کردند. نخستوزیر سوئد اعلام کرد که اوکراین نه فقط برای خود، بلکه برای تمام اروپا در حال جنگ است. وزیر خارجه آلمان نیز تأکید کرد که اروپاییها «متحد و یکپارچه» در کنار کییف خواهند ماند.
فرانسه، هلند و لهستان نیز مواضع مشابهی اتخاذ کردند و بر حمایت بلندمدت از اوکراین تأکید کردند.
مکرون رییس جمهور فرانسه که اخیرا با ترامپ دیدار کرده گفت؛ما باید به کسانی که از همان اول جنگیدند، احترام بگذاریم. از ۳ سال پیش در حمایت از اوکراین و مجازات روسیه درست عمل کردیم.مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا حتی پا را فراتر گذاشت و اعلام کرد که «جهان آزاد به رهبری جدید نیاز دارد».
این واکنشها نشاندهنده تعمیق شکاف میان اروپا و آمریکا است. اروپا اگرچه در مجادله ترامپ و زلنسکی از رییس جمهور اوکراین حمایت کرد اما نسبت به تغییر رویکرد آمریکا در قبال جنگ اوکراین نیز نگران است.
اروپا بهدنبال حفظ اتحاد خود در برابر روسیه است، اما ترامپ به پایان سریع جنگ و کاهش هزینههای آمریکا در حمایت از کییف فکر می کند.
پیامدهای شکست مذاکرات؛ آینده روابط آمریکا و اوکراین
شکست این دیدار برای اوکراین پیامدهای سنگینی دارد. تاکنون، کمکهای نظامی و اقتصادی آمریکا مهمترین پشتوانه اوکراین در جنگ علیه روسیه بوده است. اگر ترامپ تصمیم بگیرد این کمکها را کاهش دهد، کییف با چالشهای جدی روبهرو خواهد شد.
ترامپ در سخنان خود تصریح کرد که «خواستار آتشبس فوری» است، اما زلنسکی حاضر به پذیرش این پیشنهاد نشد. به نظر میرسد که ترامپ بهدنبال یک توافق سریع با روسیه است، اما زلنسکی این رویکرد را خیانت به اوکراین میداند.
با این حال، باید در نظر داشت که ترامپ سیاستمداری غیرقابل پیشبینی است و ممکن است در آینده، بسته به تحولات سیاسی داخلی آمریکا، رویکرد خود را تغییر دهد. همچنین، فشارهای کنگره و لابیهای حامی اوکراین میتوانند مانع از کاهش حمایتهای واشنگتن از کییف شوند.
اروپا و آمریکا؛ شکافهای عمیقتر در روابط فراآتلانتیک
یکی از مهمترین پیامدهای این دیدار، افزایش تنش میان اروپا و آمریکا بود. اروپا از ابتدا در جنگ اوکراین نقش پررنگی ایفا کرده و میلیاردها دلار کمک مالی و نظامی به کییف ارسال کرده است. اما اکنون که ترامپ بهدنبال کاهش تعهدات آمریکا است، این نگرانی وجود دارد که بار اصلی جنگ بر دوش اروپا بیفتد.
نشست یکشنبه هفته جاری رهبران اروپا در لندن که برای بررسی این بحران برگزار خواهد شد، نشاندهنده عزم بروکسل برای تقویت استقلال راهبردی خود در برابر واشنگتن است. برخی تحلیلگران معتقدند که اتحادیه اروپا ممکن است بهدنبال تشکیل یک نیروی دفاعی مستقل باشد تا کمتر به حمایتهای آمریکا وابسته باشد.
در این میان، روسیه نیز از این اختلافات نهایت بهره را میبرد. رسانههای روسی دیدار ترامپ و زلنسکی را «تحقیرآمیز» توصیف کردند و از شکست اوکراین در جلب حمایت آمریکا ابراز خرسندی کردند.
آینده جنگ اوکراین چه خواهد شد؟
دیدار پرتنش ترامپ و زلنسکی نقطه عطفی در روابط آمریکا و اوکراین بود. ترامپ بهوضوح نشان داد که دیگر مانند گذشته حاضر به حمایت بیقیدوشرط از کییف نیست. در مقابل، زلنسکی نیز ثابت کرد که حاضر به پذیرش توافقی که از نگاه او استقلال اوکراین را به خطر بیندازد، نیست.
این تحولات چشمانداز جنگ اوکراین را پیچیدهتر میکند. اگر آمریکا کمکهای خود را کاهش دهد، اروپا مجبور خواهد شد هزینههای بیشتری را متقبل شود. از سوی دیگر، روسیه از این شکافها برای تقویت موضع خود استفاده خواهد کرد.
این احتمال وجود دارد که ترامپ در آینده تغییر موضع دهد یا با فشارهای داخلی مجبور شود همچنان از اوکراین حمایت کند. اما آنچه مسلم است، روابط میان واشنگتن و کییف دیگر مانند گذشته نخواهد بود. جنگ اوکراین وارد مرحلهای جدید شده است که در آن، سرنوشت این کشور بیش از هر زمان دیگری به نتیجه تقابل سیاستهای جهانی وابسته است.
۳۱۱۳۱۱
