چرا نباید معلوم میشد چهکسی جنگ تحمیلی را آغاز کرده است؟
چرا نباید معلوم میشد چهکسی جنگ تحمیلی را آغاز کرده است؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، وقتی قرار شد قطعنامه ۵۹۸ امضا شود و امام خمینی(ره) بهاصطلاح خودشان آن جام زهر را نوشیدند، بسیاری از رزمندگان با شنیدن این خبر ناراحت بودند اما مثل همیشه مطیع ولایت فقیه و مراد خود حضرت روحالله بودند. آنها میدانستند امام خمینی کسی نیست که تصمیمی را بدون بررسی همه جوانب آن بگیرد و حتماً بهترین راه در آن برهه پذیرش همین قطعنامه است،
چرا که تا پیش از آن چند قطعنامه دیگر صادر شده بود اما ایران نمیپذیرفت. از ابتدای جنگ تا پایان جنگ تحمیلی ۸ساله، قطعنامههای بسیاری توسط شورای امنیت سازمان ملل صادر شده بود، از جمله قطعنامه ۴۹۷ در ۶ مهرماه سال ۱۳۵۹، قطعنامه ۵۱۴ در ۲۱ تیرماه سال ۶۱، قطعنامه ۵۲۲ در ۱۲ مهرماه سال ۶۱، قطعنامه ۵۴۰ در ۹ آبان ماه سال ۶۲، قطعنامه ۴۲۲ در ۱۱ خردادماه سال ۶۳، قطعنامه ۵۸۲ در ۲۰ بهمن ماه سال ۶۴ و قطعنامه هفتم با شماره ۵۸۸ در ۱۶ مهرماه سال ۶۵ که ایران بهدلیل بیطرفانه نبودن آنها را رد کرده بود، اما وقتی قطعنامه ۵۹۸ صادر شد، ایران بهدنبال اصلاح آن بهگونهای بود که بتواند آن را بپذیرد که از جمله خواستههای ایران مشخص شدن عراق بهعنوان متجاوز و دریافت غرامت و خسارت جنگ بود.
سازمان ملل که تحت نفوذ آمریکا و دیگر قدرتها بود از انجام این شرط شانه خالی میکرد زیرا باید در جهان چهره دیگری از ایران به نمایش درمیآمد، چهره واقعی یعنی مقاومت یک کشور آن هم با دستهای خالی مقابل دشمن تماممسلح خود که از طرف قدرتهای دنیا نیز پشتیبانی میشود، نباید به دنیا معرفی میشد.
امام خمینی(ره) بارها در خصوص اینکه باید مشخص شود شروعکننده جنگ کدام کشور بوده است، سخنرانی کرده بودند، مثلا در ۲۲ خردادماه امام در جمع فرماندهان ارتش فرمودند: «از اولی که این جنگ شروع شد تا حالا، چه آن روزی که صدام کوس قادسیه برای خودش میزد و چه امروز که دیگر اسمی از او نیست و رفته است، آنجایی که خدا میداند ما مسائلمان مسائلی بوده که یکی بوده است…
ما از اول میگفتیم که شما ریختید در منزل ما، در شهرهای ما، در کشور ما، حمله کردید و غافلگیرانه وارد شدید در کشور ما و آنهمه خرابی کردید و آنهمه جرم و جنایت کردید و کشتار کردید. باید بروید بیرون که یکی از شرایط ما این است، مسئله دوم مسئله خسارتهایی است که وارد کردند. قضیه جبران خسارت یک جهت مادی دارد و یک جهت سیاسی و معنوی … مجرم باید معلوم شود کیست.» (صحیفه امام، جلد۱۶، ص ۳۱۶ تا ۳۱۸)
اما ایران پس از اعلام آتشبس و برقراری صلح میان ایران و عراق، همچنان بهدنبال احقاق حق خود، خواستار تعیین شروعکنندهٔ جنگ بهوسیلهٔ سازمان ملل و نیز نظارت، بررسی و تأیید آتشبس پس از تصویب قطعنامهٔ ۵۹۸ شد، با این حال، شورای امنیت اگرچه با اعزام نیرو برای بازرسی و نظارت بر آتشبس خواست به قسمتی از حقوق اصلی ایران توجه کند، ولی به مهمترین نگرانی جمهوری اسلامی که شناسایی متجاوز جنگ بود و قبل از تصویب قطعنامه نیز مطرح شده بود، توجهی نکرد.
ازآنجایی که بند ۶ قطعنامه ۵۹۸ دبیرکل سازمان ملل را موظف کرده بود طی گزارشی به شورای امنیت، مسئول جنگ عراق و ایران را معرفی کند، بالاخره با تلاش و پیگیری ایران، «خاویر پرز دکوئیار» دبیرکل وقت سازمان ملل به شورای امنیت در ۲۳ مرداد سال ۱۳۷۰ از دو کشور ایران و عراق خواست طی گزارشهای جامعی، نظرات خود را درباره شروع جنگ تسلیم وی کنند.
ایران در ۲۴ شهریور گزارش کاملی که تجاوز عراق را به ایران اثبات میکرد، برای «دکوئیار» فرستاد و متقابلاً عراق هم در ۷ شهریور، پاسخ کامل خود را برای دبیرکل فرستاده بود.
«دکوئیار» با بررسی ابعاد دلایل ایران و عراق، طی گزارشی در آذر سال ۱۳۷۰، پاسخ عراق را غیرمحتوایی توصیف کرد و دلایل این کشور برای شروع جنگ را غیرقابل قبول دانسته اعلام کرد: این واقعیت روشن است که توضیحات عراق برای جامعه بینالمللی قابل و کافی نیست.
بنابر گزارش دبیرکل وقت سازمان ملل؛ «حمله روز ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ علیه ایران براساس منشور ملل متحد و هرگونه قواعد و اصول شناختهشده بینالمللی و با اصول اخلاق بینالمللی نمیتوان آن را موجه دانست و [صدام] متضمن مسئولیت آغاز جنگ است».
در گزارش دبیرکل وقت سازمان ملل به موارد متعدد نقض قوانین و مقررات بینالمللی در جنگ اشاره و بهصراحت اعلام شده است که عراق در یک مورد، یک منطقه بیدفاع شهری ایران را هدف حمله شیمیایی خود قرار داده است. اشاره «دکوئیار» به بمباران شیمیایی مناطق مسکونی شهر «سردشت» توسط رژیم بعث عراق بود.
/+
