به گزارش برگزیده های ایران از مشهد، امروزه پیوند با شهرهای جهانی یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای بهره‌گیری از اقتصاد بین‌المللی محسوب می‌شود و این امر در شرایطی که آمریکا به دنبال تحریم‌های یک‌جانبه است می‌تواند به فرصتی برای توسعه اقتصادی در ارتباط‌گیری با کشورهای هم‌جوار جمهوری اسلامی ایران تبدیل شود.
خراسان رضوی به دلیل قرارگیری و هم‌جواری با دو کشور افغانستان و ترکمنستان از طریق مرزهای باجگیران، درگز، سرخس و تایباد یکی از استان‌های مرزی و مهم کشور به‌حساب می‌آید و به دروازه‌ای برای ارتباط با کشورهای آسیای میانه تبدیل‌شده است که باید از این ظرفیت و پتانسیل به‌درستی بهره برد.
این استان سه مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد و هرکدام از آن‌ها دارای مزیت‌های فراوانی است که می‌توان به نزدیک بودن به عشق‌آباد پایتخت کشور ترکمنستان، دروازه ورودی ناوگان خارجی به کشورهای آسیای میانه، دروازه ورودی و حلقه ارتباطی چندین کشور عضو کریدور شمال و جنوب، نزدیکی شبکه ریلی ایران به آسیای میانه و حلقه ارتباطی ریلی ایران به اروپا اشاره کرد.
طی سال‌های اخیر و به دلیل برخی ناملایمات و عدم مدیریت‌ها، این سه مرز دچار مخاطرات فراوانی شدند و حتی پس از شیوع کرونا علناً مرزهای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران در خراسان رضوی با کشور ترکمنستان تعطیل شد که باگذشت مدت‌زمانی شاید زیاد، دو مرز سرخس و لطف‌آباد بازگشایی‌شده اما مرز باجگیران همچنان در حال سکون قرار دارد که این رکود و تعطیلی در مرز باجگیران به‌پیش از دوران کرونا هم برمی‌گردد.
باید گفت وجود مرزهای سه‌گانه با کشور ترکمنستان یک پتانسیل و ظرفیت اساسی محسوب می‌شود که طی سال‌های گذشته می‌توانستیم از آن‌ها به‌درستی بهره ببریم اما به نظر می‌رسد مدیران استانی دنبال ارتباط‌گیری با سرمایه‌گذاران کشور ترکمنستان نبودند.
خراسان رضوی بیش از ۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد و غنای فرهنگی و پیشینه تاریخی مشترک دو کشور ایجاب می‌کند تا با استفاده از ظرفیت‌های فراوان موجود در جهت توسعه همکاری‌ها گام‌های مؤثر و عملی برداشته شود.
باید این را نیز یادآور شد که مدیران ارشد استانی در خراسان رضوی طی سال‌های گذشته همیشه طرف ترکمن را مقصر اصلی مشکلات مرزی این استان می‌دانستند اما بازگشایی مرز اینچه برون در استان گلستان نشان داد که ترکمنستان بی‌علاقه برای تبادل سازنده نیست.
این بی‌مهری و حتی بعضی نا مدیریتی‌ها در خراسان رضوی ممکن است مرزهای قدیمی و مهم این استان با کشور ترکمنستان را به حاشیه برده و حتی برخی استان‌های دیگر نیز از این خواب غفلت به دنبال بهره و سودجویی باشند و خیال ایجاد یک مرز جدید برای خود را در ذهن بپرورانند.
کندی تردد کالا به دلیل ممانعت از ورود کامیون‌های ایرانی به ترکمنستان
ناظر گمرکات خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده در سطح نمایندگی وزارت امور خارجه در شرق کشور، استانداری خراسان رضوی و گمرک در بازگشایی مرزهای سرخس و لطف‌آباد با ترکمنستان، گفت: در مرز سرخس ابتدا مسئله ریلی و بعد کامیونی راه‌اندازی شد و در مرز لطف‌آباد نیز از اوایل سال گذشته شاهد تردد کامیونی هستیم.
امید جهانخواه با اشاره به اینکه این ترددها و جابجایی‌ها در قالب کشنده‌ها و تریلرها صورت می‌گیرد که کمی کار را مشکل کرده و سرعت تبادل کالا گرفته‌شده است، بیان کرد: اگر همچون گذشته کامیون‌های ایرانی بتوانند به‌طور مستقیم وارد ترکمنستان شده یا کامیون‌های ترکمن نیز وارد گمرکات داخلی کشور شوند سرعت تبادل کالا افزایش پیدا می‌کند.
وی یادآور شد: جابجایی کالا به‌صورت ریلی در سرخس مناسب بوده و آمارها در مقایسه با سال گذشته دارای رشد مناسبی است اما در مرز باجگیران همچنان طرف ترکمن اجازه تبادل کالا و مسافر را نمی‌دهد که پیگیری‌هایی توسط وزارت امور خارجه برای رفت‌وآمد دیپلماتیک از این مرز انجام‌شده است.
ناظر گمرکات خراسان رضوی با اشاره به مکاتبه‌های انجام‌شده با سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور ترکمنستان برای رفع موانع موجود در مرز باجگیران، تصریح کرد: پیشنهادها از گمرک باجگیران اخذ شد تا بتوان همچون مرز لطف‌آباد و سرخس تبادل کالایی توسط کشنده‌ها و تریلرها در این مرز نیز صورت بگیرد.
جهانخواه تأکید کرد: صادرات انجام‌شده در سرخس نسبت به سال گذشته ازنظر وزنی ۱۵۳ درصد و ازنظر ارزشی ۲۲۵ درصد رشد داشته است و در لطف‌آباد هم، چون سال گذشته این مرز از آذرماه اجازه تبادل کالا را گرفته است لذا میزان صادرات صفر بود اما در سال جاری ۱۲۹ هزار تن کالا به ارزش ۳۱ میلیون دلار تاکنون صادرشده است.
وی بابیان اینکه در حال حاضر جابجایی کالا در مرزهای سرخس و لطف‌آباد با کندی روبرو است، گفت: در حال حاضر متوسط ۸۰ تا ۸۵ دستگاه در روز خروج کامیون حامل کالا از مرز لطف‌آباد و حدود ۹۰ تا ۱۰۰ دستگاه نیز در مرز سرخس صورت می‌گیرد.
ناظر گمرکات خراسان رضوی با ارزیابی مناسب از حمل‌ونقل ریلی کالا در مرز سرخس با کشور ترکمنستان، اظهار کرد: بخشی از کالاهای صادرشده به ترکمنستان که از مبدأ خراسان رضوی و حتی دیگر استان‌های کشور بوده است به کشورهای دیگر همچون ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان نیز ارسال می‌شود.
جهانخواه با اشاره به این موضوع که رایزنی‌هایی در حال انجام بوده تا فعالیت ریلی در مرز لطف‌آباد نیز انجام شود و زمینه صادرات افزایش پیدا کند، بیان کرد: در این مرز نیز اقداماتی توسط مسئولان محلی درگز و گمرک لطف‌آباد انجام‌شده است تا تعداد ۱۵ دستگاه تریلر موجود جابجا کننده کانتینرها به دو برابر افزایش یابد.
تسهیل گری در اینچه برون و ترغیب بازرگان‌ها به جای استفاده از مرزهای خراسان رضوی
رئیس کانون کارآفرینان خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با اشاره به این موضوع که سفر رئیس‌جمهور به تاجیکستان و شرکت در اجلاس شانگهای موجب برقراری رابطه خوبی بین ایران و ترکمنستان شده است، گفت: البته قسمتی از کار نیز به مدیران محلی و هماهنگی‌های داخل استانی برمی‌گردد که باید اشکالات موجود در مرزها را برای فعال‌تر شدن آن‌ها برطرف کنند.
محمدحسین روشنک بابیان اینکه در مرز اینچه برون مدیران قوی‌تر بوده و تلاش بیشتری برای بازگشایی انجام دادند، تصریح کرد: البته این نکته نیز حائز اهمیت است که بازرگان ایرانی به دنبال جایی بوده که در مرز هنگام خروج کالا تسهیلگری صورت بگیرد و کمتر اشکال‌تراشی انجام شود که این مسئله در اینچه برون رخ می‌دهد.
وی یادآور شد: متأسفانه این گلایه همیشه در خراسان وجود دارد که کمتر این تسهیلات، همکاری‌ها و پشتیبانی‌ها صورت می‌گیرد و اگر به‌طور مثال استاندارد صادرات در ایران این باشد که صادرکننده برای کالا یک هفته معطل بماند این اتفاق در اینچه برون نمی‌افتد و همین امر نیز موجب ترغیب تجار می‌شود.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی خراسان رضوی با تأکید بر این موضوع که همه اشکالات به‌طرف ترکمن برنمی‌گردد و بخشی نیز مربوط به داخل کشور است، بیان کرد: بسیاری از بازرگان‌ها به‌جای بارگیری کالا از مشهد، مبدأ دیگری مثل تهران یا سمنان را انتخاب می‌کنند زیرا اذعان دارند که برخی سازمان‌های در کنار گمرک سخت‌گیری انجام می‌دهند.
وی ادامه داد: شاید درگذشته همه اشکال‌ها مربوط به عدم همکاری طرف ترکمن بود اما امروز ارتباط حتی با کشورهای آسیای میانه بهتر شده است پس هر مشکلی وجود دارد به مسؤولین داخلی برمی‌گردد و باید از آن‌ها جویا شد که چرا این اتفاق برای مرزهای این استان با ترکمنستان افتاده است.
روشنک یادآور شد: یکی از اشکال موجود که از گذشته بازرگان‌ها به آن گرفتارشده‌اند این است که تعدادی از بازرگان‌ها بنا به نظر دولت کالای تهاتری در مقابل گازی که ایران از ترکمنستان می‌گرفت به‌طرف مقابل می‌دادند و قرار بود پول توسط دولت پرداخت شود اما چهار سال است که کسی جواب این بازرگان‌ها را نمی‌دهد.
وی سه مرز سرخس، لطف‌آباد و باجگیران با کشور ترکمنستان را مهم و استراتژیک دانست و خاطرنشان کرد: هر مرزی که برای عبور و مرور و حمل کالا استفاده شود نقطه ارتباطی میان اجتماع‌های مختلف باهم خواهد بود.
ناوگان حمل‌ونقل ایران اجازه تردد در کشور ترکمنستان را ندارد
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی خراسان رضوی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس بابیان اینکه ناوگان ایرانی اجازه ورود به ترکمنستان و تردد را ندارند، اظهار کرد: باری که به مرز فرستاده می‌شود باید به تریلرهای کشور ترکمنستان تحویل و در آن کامیون‌های آن‌ها تخلیه شود که این موضوع تاکنون در مرز لطف‌آباد و سرخس در حال انجام بود.
احمد زمانیان یزدی با یادآوری این موضوع که در مرز اینچه برون که به‌تازگی بازگشایی‌شده است نیز همین اتفاق در حال رخ دادن بوده اما شاید تردد کالا کمی بیشتر شده باشد، گفت: هنوز درباره تردد ناوگان ایرانی هیچ تغییری ایجاد نشده و درخواست این است ناوگان ایرانی بتواند در کشور ترکمنستان تردد کند تا زمینه صادرات بیشتر کالا و ارتباطات بین‌المللی در این زمینه به کشورهای آسیای میانه فراهم شود.
وی با اشاره به اینکه مرز باجگیران سال‌ها تعطیل بوده و در مرز سرخس و لطف‌آباد نیز از بهمن ۹۸ به دلیل شیوع کرونا کشور ترکمنستان علناً مانع تردد ناوگان ایرانی شده است، بیان کرد: این ممانعت باعث شد تا ناوگان ایرانی دیگر به کشورهایی نظیر تاجیکستان و قرقیزستان تردد کالایی نداشته باشد و عملاً بسیاری از این ناوگان از چرخه ترانزیتی خارج شدند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی خراسان رضوی ادامه داد: این ناوگان با سرمایه‌گذاری که شده بود و برنامه‌هایی که داشتند از چرخه خارج و به حمل‌ونقل داخلی مبدل شد و همین مسئله نیز تأثیر منفی زیادی گذاشت.
وی با اشاره به این مطلب که ترکمنستان دارای شرایط خاص خود بوده و دولتمردان گذشته کشور نتوانستند شرایط مطلوبی در ارتباط‌گیری به وجود آورند، گفت: تعامل با این کشور و سطح روابط باید گسترش پیدا کند تا مسیر تردد به کشورهای آسیای میانه همچون گذشته برای صادرکنندگان ایرانی فراهم باشد.
حضور رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شانگهای و برقراری ارتباط با ترکمنستان فصل جدیدی از روابط اقتصادی ایران با کشورهای آسیای میانه را رقم خواهد زد اما باید این مسئله را نیز مدنظر قرارداد که مدیران ارشد خراسان رضوی از استاندار تا نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی و حتی مدیران محلی هم باید به دنبال رفع موانع و مشکلات مرزی و توسعه روابط خارجی برای سرمایه‌گذاری اقتصادی باشند.
=========================
گزارش از مجید جعفری مقدم
=========================
انتهای پیام/ ۷۰۰۴۳