به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، در بسیاری از روزهای آلوده شهر تهران در فصل تابستان، نام آلاینده «ازن» بر تابلو‌های پایش کیفیت هوای تهران نقش می‌بندد و این آلاینده خطرناک نقش اصلی را در تشدید آلودگی هوای پایتخت در روزهای گرم تابستانی دارد.
«ازن» یک آلاینده ثانویه است که در حضور اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار(VOC)، بر اثر تابش شدید نور خورشید، فعل و انفعالاتی انجام شده و این آلاینده تولید می‌شود. حدوداً ۴ سال است که ازن در فصل تابستان، در شهر تهران و گاهاً در شهر اصفهان به آلاینده اصلی هوا تبدیل می‌شود.
منشأ این آلاینده هم منابع متحرک مانند خودروها و هم منابع ثابت هستند. در واقع اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار که باعث تشکیل آلاینده ثانویه ازن می‌شوند، از منابع متحرک و سوخت‌های فسیلی منشا می‌گیرند.
در رابطه با راهکارهای کاهش این آلاینده خطرناک، ایرج حشمتی؛ معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به برگزیده های ایران گفت: ازن یک آلاینده ثانویه است و مستقیماً جز آلاینده‌های معیار نیست بلکه از فعل و انفعالاتی که تحت تأثیر اشعه فرابنفش خورشید صورت می‌گیرد، به وجود می‌آید. به همین دلیل هم مشاهده می‌شود در بسیاری از روزهای تابستانی که شرایط هوا پاک است و سایر آلاینده‌ها از جمله ذرات p.m 2.5 و p.m 10 در شرایط مطلوبی هستند، اما ازن هوای تهران را آلوده کرده است.
وی تصریح کرد: ما باید منابع تولید ازن مخصوصاً ترکیبات آلی فرار که ناشی از فعالیت صنایع، پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها است را کنترل کنیم و طرح‌های حفاظتی لایه ازن در مقابل فرابنفش نیز باید اجرا شود چرا که این دو موضوع به هم پیوسته هستند. این کار زمان‌بر است و سریعاً انجام نمی‌شود، اما به مرور زمان اگر کنترل صنایع همزمان با کاهش فرابنفش انجام شود به نتیجه مطلوبی می‌رسیم.
به گفته حشمتی، آلاینده‌های ثانویه ازجمله ازن می‌توانند از آلاینده‌های معیار نیز خطرناک‌تر باشند و باید کنترل شوند.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با تأثیر اجرای طرح کهاب بر کاهش آلاینده ازن توضیح داد: در کشور ما هنوز تحقیقی که میزان دقیق تولید ازن ناشی از بخارات بنزین و تأثیر اجرای کهاب بر کاهش آن را نشان دهد، انجام نشده اما قطعاً تبخیر بنزین تأثیر دارد و این طرح باید انجام شود.
/