به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، تغییر رنگ ناگهانی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی یکی از موضوعاتی است که بعضاً از سوی برخی شهروندان و پلیس راهور به عنوان یک اختلال و عاملی برای بروز برخی تصادفات مطرح می‌شود.
سید ابوالفضل موسوی‌پور؛ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ نیز معتقد است که تغییر رنگ چراغ‌های راهنمایی و رانندگی ارتباطی با پلیس ندارد چراکه مسئولیت آنها با شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران است؛ زمان‌بندی چراغ‌ها هم با شهرداری است و پلیس می‌تواند نظر خود را درباره این زمان‌بندی‌ها به شهرداری اعلام کند.
در این باره حمید برادران؛ سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران، وجود اختلال در چراغ‌های راهنمایی را رد کرده و معتقد است به هیچ عنوان تغییر ناگهانی در رنگ چراغ‌ها ایجاد نمی‌شود.
کنترل سیستم چراغ‌های راهنمایی هوشمند است
وی در تشریح کارکرد چراغ‌های راهنمایی اظهار کرد: مسئولیت چراغ‌های راهنمایی و رانندگی با شهرداری است اما کنترل آنها توسط یک سیستم هوشمند انجام می‌شود که کاملاً مبتنی بر هوش است و خطای چندانی ندارد.
برادران با بیان اینکه بر این اساس به صراحت می‌گویم که تغییر رنگ ناگهانی در چراغ‌های راهنمایی و رانندگی نداریم، ادامه داد: تعدادی از چراغ‌های راهنمایی هوشمند هستند و بسته به تقاضای ترافیک عبوری از تقاطع، زمان‌بندی پویا تغییر پیدا می‌کند.
وی افزود: تصمیمی که سیستم هوشمند می‌گیرد بر اساس سه زمان‌بندی قبلی است. به عنوان مثال فرض کنید پیک ترافیک از ساعت ۹: ۳۰ دقیقه به بعد کاهش می‌یابد و ترافیک صبحگاهی شبکه معابر را پشت سر می‌گذاریم، سیستم هوشمند برای اینکه بتواند خود را به حالت درست برساند و فاصله گپی که از تغییر رویکرد حجم ترافیکی اتفاق افتاده را برطرف کند، با رعایت ایمنی، شروع به کاهش زمان می‌کند.
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران تصریح کرد: یعنی اگر کاهش زمان ۱۰-۱۵ ثانیه‌ای داریم، حداقل ۷ ثانیه (۴ ثانیه برای زمان سبز و ۳ ثانیه برای زمان زرد) زمان برای عبور راننده در نظر می‌گیریم بنابراین اگر راننده با سرعت مطمئنه ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر در حرکت باشد، در فاصله دید و قابلیت ترمز کردن، به راحتی می‌تواند از تقاطع عبور کند یا به راحتی رنگ قرمز چراغ را ببیند و توقف کند. بنابراین سیستم ما به گونه‌ای نیست که از رنگ سبز که ۲۰ ثانیه است در کسر از ثانیه به قرمز تبدیل شود.
وی افزود: البته برخی شهروندان تمایل دارند که اگر با فاصله ۳۰۰ متری چراغ تقاطع را سبز می‌بینند، از آن عبور کنند و سنس تغییر وضعیت را تغییر یک‌باره قلمداد می‌کنند در حالی که سیستم اصلاً دستی نیست و کاملاً هوشمند و مکانیزه است.
استاندارد سیستم چراغ‌های راهنمایی، طبق یک پروتکل جهانی
برادران ادامه داد: شاید برخی اوقات با مشکل برخورد کند اما سنس کلی آنها، ایمنی و استانداردی بر اساس آیین‌نامه‌های مقررات طراحی چراغ‌های راهنمایی دارد که این استاندارد‌ها در اروپا و آمریکا در حال اجراست و در واقع یک پروتکل جهانی است که ما نیز از آن استفاده می‌کنیم.
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران خاطرنشان کرد: این در حالی است که سیستم تقاطع هوشمند که از مرکز کنترل ترافیک به صورت یکجا می‌تواند از راه دور کنترل شود، داخل کنترلر خود یک مغز هوشمند کوچک دارد و به محض اینکه سیستم شبکه ما قطع شود، مغز متفکر سیستم بدون نیاز به اتصال به مبداء مرکزی نیز می‌تواند کار خود را بدون اختلال انجام دهد.
وی ادامه داد: زمانی احتمال اختلال وجود دارد که مکانیزم سخت‌افزاری وُرد‌ها دچار‌ها مشکل فنی شود، در این حالت نیز مغز متفکر، چراغ را به حالت چشمک‌زن زرد و قرمز تبدیل می‌کند مگر اینکه برق مجموعه به طور کلی قطع شود که در این حالت نیز چراغ خاموش می‌شود و دیگر هیچ واکنشی ندارد.
کاهش یک‌باره زمان سبز برای چراغ‌ها تعریف نشده است
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران گفت: بنابراین سنس کاهش یک‌باره زمان سبز در سیستم تعریف نشده و هیچ مکانیزمی برای آن وجود ندارد و به دلیل اینکه به این برنامه به صورت هوشمند پیاده‌سازی می‌شود هیچ وقت چنین خطایی به صورت شهودی ندارد.
وی در ادامه اظهارات خود گفت: این شهر یک شهر در هم تنیده با تقاطعات پشت سر هم است که تحت تأثیر هم هستند و روی هم اثر می‌گذارند، مکانیزم تقاطع‌ها بر اساس مدیریت حرکت روان و بدون توقف است اما برخی این پرسش را دارند که چرا در شرایطی که رویکرد مقابل ما تخلیه است، باید پشت چراغ قرمز بمانیم در حالی که شاید علت قرمز بودن چراغ آن تقاطع، وجود گره ترافیکی در یک یا چند تقاطع بعدی باشد.
برادران افزود: نگاه انحصاری و لوکال به یک تقاطع، سیستم را زیر سؤال می‌برد زیرا ما یک سیستم پویا داریم که شبکه را پایش می‌کند، سیستمی به اسم موج سبز داریم که چندین تقاطع، تحت تأثیر همزمان سبز‌ها را اعمال می‌کنند و اگر یک راننده با سرعت قانونی از این مسیر عبور کند، احتمالاً تا پایان مسیر را سبز خواهد دید مگر اینکه در یکی از تقاطع‌ها ترافیک انباشته ناشی از یک واقعه یا حادثه ایجاد شده باشد.
شهروندان از طریق شماره ۸۷۵۰۰ اعلام نظر کنند
وی ادامه داد: خواهشی که از مردم داریم این است که از سامانه ۸۷۵۰۰ برای اعلام نظر استفاده کنند چراکه احتمال خطا در محاسبات سیستم ما وجود دارد و شهروندان می‌توانند از طریق سامانه مذکور، درباره زمان‌بندی چراغ‌ها به ما اینس بدهند و بگویند زمان‌بندی درست نیست یا چراغ تقاطع خاموش یا خراب است، ما همزمان رسیدگی به آن تقاطع را کوتاه می‌کنیم و هم اگر در زمان‌بندی دچار اختلالی است، کارشناسان روی شبیه ساز‌ها تغییر زمان‌بندی می‌دهند و نسبت به بازنگری اقدام می‌کنند.
وی همچنین گفت: ما نیز سعی می‌کنیم در آینده‌ای نزدیک به سمت راه‌اندازی سامانه‌ای حرکت کنیم که شهروندان بتوانند با سهولت بیشتری با ما در ارتباط باشند.
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۸۰۰ تقاطع با چراغ‌های زماندار در تهران وجود دارد که ۳۰۰ مورد از آنها فری تایم هستند یعنی به حجم تردد کاری ندارند و در ساعات مختلف شبانه‌روز یک برنامه زمان‌بندی خاص را رعایت می‌کنند. به عنوان مثال روزانه از ساعت ۸ تا ۱۰ یا ۱۰ تا ۱۶ برنامه مشخصی را اجرا می‌کنند و همان برنامه‌ای که ما برای ۲۴ ساعت و ۷ روز هفته به آن دیکته کرده‌ایم را پیاده می‌کند.
وی ادامه داد: ۵۰۰ تقاطع دیگر داریم که تصمیم‌گیری آنها مبتنی بر حجم عبوری خودروهاست، یعنی گاهاً می‌توانند با پروتکلی که به آن اشاره کردم زمان چراغ سبز را کاهش دهند و با تغییر وضعیت به قرمز تبدیل شوند یا به صورت برعکس عمل کنند.
تغییر دستی چراغ‌های راهنمایی باعث اختلال می‌شود؟
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران درباره احتمال بروز اختلال در چراغ‌هایی که پلیس به صورت دستی تغییر می‌دهد، گفت: پلیس حاکم مدیریت ترافیکی سطح شهر است و تجهیزات ما هم تجهیزات الکترونیک هوشمندی است که بر اساس تقاضا زمان‌بندی می‌شود. پلیس در سطح شهر مختصات زیادی دارد و گاهاً معذوراتی دارند یا رویداد‌های خاصی رخ می‌دهد که مجبور هستند چراغ‌ها از حالت هوشمند خارج کنند و خودشان به صورت دستی به آن زمان بدهند البته بعد از آن موظف هستند که دوباره چراغ را به حالت هوشمند برگردانند.
برادران خاطرنشان کرد: در جریان مهندسی ترافیک و مهندسی چراغ‌های راهنمایی نقطه‌ای داریم که به آن فوق اشباع می‌گویند، به این معنی که یک تقاطع بیش از این ظرفیت را نمی‌تواند از خود عبور دهد؛ در پیک صبحگاهی و عصرگاهی، برخی تقاطع‌ها فوق اشباع می‌شوند و تقاضای عبور از آنها بیش از ظرفیت استاندارد است در نتیجه تقاطع دچار یک اختلال می‌شود و پلیس مجبور است که زمان چراغ‌ها را دستی تغییر دهد و با حضور میدانی عبور و تردد خودرو‌ها را از تقاطع دنبال کند.
وی افزود: ما با پلیس تعاملی داریم که به سیستم ما اعتماد کنند و تا زمانی که به حالت خاص و بحرانی نرسیده‌اند چراغ‌ها را از حالت اتوماتیک خارج نکنند چراکه سیستم بر اساس دیتا‌ها به صورت هیستوری تصمیمات درستی می‌گیرد و یک شبکه و مجموعه‌ای از تقاطعات را نگاه می‌کند؛ پلیس هم کمال همکاری را دارد اما در عین حال اقتضائات خاص خود را هم دارد.
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران در ادامه گفت: البته در مواردی هم پلیس معتقد است که زمان‌بندی سیستم ما اشتباه است اما به اعتقاد ما اگر زمان فکر کردن درست به سیستم داده شود، خطای آن کم خواهد بود، خطا زمانی است که پیک ترافیک به آف تبدیل می‌شود و در آن بازه تغییر وضعیت جریان ترافیکی شهر، گاهاً سیستم برای اینکه بتواند زمان را اصلاح کند به مدت زمانی نیاز دارد که بتواند تعداد خودرو‌ها را سنس کند.
برادران افزود: اما گاهاً برخی از پلیس‌ها صبر و انتظار لازم را ندارند و به محض اینکه در اولین سیکل می‌بینند زمان‌بندی درست اجرا نمی‌شود چراغ را به صورت دستی مدیریت می‌کنند که این امر برای آنها باعث زحمت می‌شود زیرا مجبور هستند تقاطع را به صورت چشمی کنترل کنند و زمان را تغییر دهند بنابراین از آنها تقاضا داریم که به سیستم هوشمند زمان بدهند.
وی افزود: برای زمان‌بندی چراغ‌ها، کمیته‌ای در شرکت کنترل ترافیک داریم که پلیس راهور نیز در آن یک نماینده دارد و برای طراحی تقاطعات جدید و اصلاح زمان‌بندی‌ها معمولاً با هم مشورت داریم.
رفتار شهروندان جریان ترافیک تقاطع‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد
برادران در ادامه تصریح کرد: آخرین نکته‌ای که به عقیده بنده می‌تواند در بهبود جریان ترافیک تقاطع‌ها کمک کند این است که در رویکرد‌های مقابل که به آن «تخلیه» گفته می‌شود اگر شهروندان برای سوار شدن به ماشین‌های عبوری یا تاکسی، با فاصله ایمنی از تقاطع قرار بگیرند، تقاطع کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
وی گفت: به عنوان مثال مسافری که دقیقاً در چهارراه سوار یک خودروی عبوری می‌شود، ظرفیت تقاطع را با توقف ۵ تا ۱۰ ثانیه‌ای خودرو تحت تأثیر قرار می‌دهد زیرا خودروی عقبی برای اینکه بتواند خودروی متوقف شده را پشت سر بگذارد، منحرف می‌شود و همین انحراف و تداخل باعث می‌شود ظرفیتی که برای عبوردهی خودرو‌ها از تقاطع در نظر گرفته‌ایم محقق نشود در حالی که اگر با فاصله ۵۰ متری از تقاطع برای سوار شدن به یک خودرو اقدام کنند، رویکرد بهتری خواهیم داشت.
سرپرست شرکت کنترل ترافیک شهر تهران گفت: در عین حال، رانندگان حمل و نقل عمومی نیز باید در سطح شهر توقف‌های ایمن داشته باشند، توقف‌هایی که در جریان لاین عبوری تقاطع انجام می‌شود در شبکه اختلال ایجاد می‌کند این در حالی است که برخی خودرو را برای سوار یا پیاده کردن مسافر متوقف می‌کنند و می‌گویند فقط چند ثانیه زمان می‌برد.
وی افزود: روزانه حدود ۲۵ میلیون تردد خودرو در شهر داریم و اگر سهم خودرو‌های سواری که به عنوان تاکسی یا مجموعه‌های اینترنتی فعالیت می‌کنند را حدود ۳۵ درصد در نظر بگیریم و برای این ۳۵ درصد ۵ ثانیه زمان تلف شده هنگام سوار و پیاده کردن مسافر در شبکه لحاظ کنیم، بر خلاف ظاهر امر، بیش از ۱۵ ثانیه زمان لازم است تا شبکه عبوری خودرو‌ها به حالت قبل بازگردد.
/