به گزارش خبرنگار فضا و نجوم خبرگزاری برگزیده های ایران، کاوشگر بدون سرنشین چانگ‌ای ۶ چین امروز صبح در یک مأموریت تاریخی برای جمع‌آوری نمونه‌هایی از خاک و سنگ از سمت دور ماه که تاکنون کاوش نشده بود، با موفقیت در حوضه قطب جنوبی ـ آیتکن (SPA) فرود آمد. این کاوشگر قرار است ظرف دو روز آینده نمونه‌ها را جمع‌آوری کرده و به زمین بازگرداند.
نمونه‌برداری هوشمند و سریع
چانگ‌ای ۶ برای جمع‌آوری نمونه‌ها از سمت دور ماه که به دلیل عدم ارتباط مستقیم با زمین، چالش برانگیزتر است، به طور خاص طراحی شده است. این کاوشگر از هوش مصنوعی برای انجام نمونه‌برداری به طور مستقل و تصمیم‌گیری بلادرنگ براساس داده‌های حسگر استفاده می‌کند. این امر به طور قابل توجهی سرعت و کارایی فرآیند را افزایش می‌دهد و نیاز به ارتباط مداوم با زمین را کاهش می‌دهد.
برخاستن از سطح ماه
پس از جمع‌آوری نمونه‌ها، چانگ‌ای ۶ آنها را به یک ماژول صعود منتقل می‌کند که از سطح ماه جدا شده و به مدارگرد در حال چرخش می‌رسد. سپس نمونه‌ها به زمین منتقل می‌شوند تا دانشمندان بتوانند آنها را برای درک بهتر تاریخچه و تکامل ماه مورد مطالعه قرار دهند.
سفر به سمت دور ماه
کاوشگر چانگ‌ای ۶ که در ۳ می‌پرتاب شده بود، طی یک ماه، مدار زمین را ترک کرد، به ماه رسید و برای فرود آماده شد. این کاوشگر در یک دهانه برخوردی به نام حوضه آپولو در حوضه قطب جنوبی-آیتکن فرود آمد. این منطقه به دلیل پتانسیل بالای علمی آن برای اکتشاف و همچنین شرایط مناسب فرود، از جمله صافی زمین و امکانات ارتباطی، انتخاب شده بود.
در هنگام فرود، دوربین‌های کاوشگر تصاویری از سطح ماه را برای شناسایی خطرات احتمالی مانند سنگ‌های بزرگ ثبت می‌کردند. از موتور‌های رانش برای کاهش سرعت و فرود دقیق کاوشگر استفاده شد.
چالش‌ها و نوآوری‌ها
برخلاف سمت نزدیک ماه، سمت دور ماه از دید مستقیم زمین پنهان است. برای غلبه بر این چالش، چانگ‌ای ۶ از یک ماهواره رله به نام Queqiao-2 برای ارتباط با زمین استفاده می‌کند. به دلیل کوتاه بودن پنجره‌های ارتباطی با زمین، فرآیند نمونه‌برداری باید سریعتر از ماموریت‌های قبلی انجام می‌شد. چانگ‌ای ۶ برای کاهش زمان نمونه‌برداری از ۲۲ ساعت به ۱۴ ساعت طراحی شده است.
برای اطمینان از موفقیت فرآیند نمونه‌برداری، دانشمندان چینی یک آزمایشگاه شبیه‌سازی دقیق از محل فرود ماه ساختند. این آزمایشگاه به آنها کمک کرد تا استراتژی‌های نمونه‌گیری و روش‌های کنترل تجهیزات را توسعه و آزمایش کنند.
گامی مهم در اکتشاف ماه
فرود موفقیت‌آمیز چانگ‌ای ۶ یک پیشرفت بزرگ در اکتشاف ماه به شمار می‌آید. این ماموریت نخستین نمونه‌ها را از سمت دور ماه جمع‌آوری می‌کند و به دانشمندان کمک می‌کند تا درک خود را از این منطقه مرموز بهبود بخشند. این امر می‌تواند به اکتشافات آینده ماه و حتی مأموریت‌های فضایی به اعماق فضا منجر شود.
یک تصویر ترکیب فرودگر-فرود کاوشگر Chang’e-6 چین را نشان می دهد که در حوضه قطب جنوبی-آیتکن (SPA) در سمت دور ماه فرود آمده است، ۲ ژوئن ۲۰۲۴. /CNSA
یک انیمیشن نحوه عملکرد ماهواره رله Queqiao-2 را نشان می‌دهد. /CMG
یک تصویر، مدار بیضی شکل کاوشگر Chang’e-6 به دور ماه را در دوره‌های مختلف نشان می دهد. /CMG
یک موشک Long March-5، حامل فضاپیمای Chang’e-6، از سکوی پرتاب خود در سایت پرتاب فضایی Wenchang در استان هاینان در جنوب چین، ۳ مه ۲۰۲۴ پرتاب شد. /CNSA
/