“کشاورزی سنتی” عامل مرگ آبخوان‌های ایران

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران، امروزه در دنیای مدرن دیگر کشاورزی سنتی بین کشورهای صنعتی و پیشرو و حافظ محیط زیست جایی ندارد و این کشاورزی حفاظتی است که با شیوه‌های نوین مثل کشت بافت، اصلاح الگوی کشت، شیوه‌های نوین آبیاری، خاک‌ورزی، دانه‌بندی خاک، آزمایشات آب و خاک قبل از کشت و… به سمت کشاورزی نوین رفته‌اند که با حداقل مصرف آب به بالاترین نرخ راندمان و تولید رسیده‌اند.

بر همین اساس شاهد هستیم که کشور کوچکی مثل هلند با جمعیت ۱۷ میلیون نفری به دومین غول بزرگ کشاورزی کره زمین تبدیل شده است.

با این وجود، شوربختانه در ایران کشاورزی هنوز مبتنی بر شیوه‌های سنتی است و ما با کشاورزی مواجه‌ایم که به شدت آب‌بر و همزمان از حداقل راندمان برخوردار است؛ به طوری که بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده آب ایران، ۷۰ درصد آب قابل استحصال ایران را مصرف می‌کند که با توجه به بررسی میزان آب مصرفی با میزان تولید متوجه می‌شویم که با توجه به میزان آب مصرفی در ایران محصول نسبتاً کمی تولید می‌شود.

ناگفته نماند که منابع آب زیرزمینی پاشنه آشیل اغلب کشاورزان ایرانی است و طی ۵۰ سال اخیر۱۴۵ میلیارد متر مکعب از سفره‌های زیرزمینی اضافه برداشت آب صورت گرفته است که منجر به مرگ گسترده آبخوان‌ها و فرونشست گسترده زمین در  کشور شده‌ایم چرا که کشاورزان ایرانی از یک کشاورزی حفاظتی برخوردار نیستند و کشاورزی در هر استان با توجه به اقلیم آن استان و منطقه انجام نمی‌شود و همین ناهمترازی موجب خلق فاجعه شده است.

در این میان استان گلستان تنها استان کشور است که ۹۹ درصد  آب موردنیاز خود را از منابع آب زیرزمینی تامین می‌کند و این اتفاق مرزهای بحران و تنش و اضطرار و فاجعه را به طور کامل جابه‌جا کرده و در حال وقوع یک ابرفاجعه است.

با وجود فرونشست بیش از ۲۰۰ میلی‌متری در استان گلستانی که معدل سرانه بارش سالانه آن بیش از ۴۵۰ میلی‌متر است، کشاورزی غیراصولی یک اقدام جنون‌آمیز محسوب می‌شود و همین ناترازی بین بارش و کشاورزی موجب شده اصلاح و بهبود زیرساخت‌های استان گلستان مانند جاده، راه آهن، خطوط برق و… راه به جایی نبرد و فرونشست زمین تمامی سازه‌های عمرانی استان را از بین خواهد برد.

برداشت‌های غیر مجاز آب زیرزمینی علت اصلی فرونشست زمین است و اگر جلوی برداشت‌های غیر مجاز آب در گلستان گرفته نشود، به طور حتم این استان شمالی با مگابحران زیست‌ محیطی و عمرانی مواجه خواهد شد.

حمید رضا رمضانی؛ کارشناس محیط زیست

/