غزال زیاری: همچنان سوالات زیادی در مورد این اهرام رمزآلود حتی در بین دانشمندان مطرح میشود: اینکه این سازهها چگونه ساخته شدهاند و دلیل ساخت آنها چه بوده. البته در نهایت تکنولوژی مسیرش را برای رونمایی از برخی از رازهای نهفته در دل این اهرام باز کرده است. شاید برایتان جالب باشد تا از رموزی که علم از اهرام و اسرار مردگان نهفته در آن، رمزگشایی کرده، اطلاعاتی داشته باشید.
در مورد اهرام چه میدانید؟
اهرام مصر در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب غرب مرکز شهر قاره، پایتخت مصر واقع شدهاند. بزرگترین هرم در مجموعه هرمهای جیزه (که تحت عنوان گورستان جیزه شناخته میشود)، حدود ۱۴۷ متر ارتفاع دارد و طبق برآوردهای انجام شده ساخت آن بین ۲۰ تا ۳۰ سال به طول انجامیده. این هرم که با نام هرم خوفو ( خوفو دومین فرعون چهارمین سلسله پادشاهی مصر است که ساخت آن را سفارش داده بود)، شناخته میشود، بلندتر از دیگر اهرام اطرافش یعنی هرمهای منکائوره و خفره است.
به نظر میرسد که تمامی اهرام در روزگاری با سنگهای پوششی پوشیده شده بودند و از سنگ آهک بسیار صیقلی ساخته شده بودند. اما با گذر زمان، سنگهای پوششی شل شده و ریخته و در پروژههای ساختمانی دیگری مورد استفاده قرار گرفتند. البته هنوز در بخش بالایی هرم خفره ، بخشی از این پوشش سنگی آهکی به چشم میخورد.
هر هرم در جیزه، بخشی از یک مجموعه معبد بوده که شامل یک معبد مرده، یک معبد دره و یک سری مسیرهای شیبدار است که آنها را به هم متصل میکرده. اهرام کوچکتر که در همان نزدیکی واقع شدهاند، محل دفن تعدادی از اعضای مختلف خانواده سلطنتی بودند که همین هرمها، دانشمندان را به اکتشافات بزرگی سوق دادهاند.
یک کشف بزرگ
در ۲۶ نوامبر سال ۱۹۲۲، تیمی از باستانشناسان به سرپرستی هووارد کارتر و لرد کارنارون در دره پادشاهان در اقصر (در فاصله ۵۱۴ کیلومتری جنوب جیزه)، به شکل تصادفی به بقایای مومیایی شده پادشاه توت عنخآمون معروف به شاه توت برخورد کردند. بقایای یافت شد که اکثر آنها در دره پادشاهان بودند، در زیر شنها و در فاصله نسبتا کمی با قبر شاه رامسس ششم، در هرمها مدفون بودند.
آنها این مقبره و بقایای دیگر را در شرایط بکری پیدا کردند و با در نظر داشتن اینکه مکان این مقبره برای بیش از ۳ هزار سال ناشناخته بود، این اتفاق حیرتانگیزی به نظر میرسید. در همان زمان، بیشتر مقبرههای مصر باستان کشف شده بودند ولی مقبره توت خامن، پادشاه گمنام مصر که تنها ۱۰ سال حکمرانی کرده و در سن ۱۸ سالگی درگذشته بود، هنوز نامشخص بود. کشف جسد مومیایی او و هزاران اثر باستانی گرانبها در مقبره چهار اتاقه، باعث شد تا کارتر و توت به شهرت زیادی برسند.
این اکتشاف یکی از بزرگترین یافتهها از دوره فراعنه مصر بود که تقریبا یک قرن پیش اتفاق افتاد. ولی حالا علم میتواند به روشن شدن ابهامات موجود درباره اهرام و فرهنگ مصر باستان کمکهای زیادی کند.
وقتی علم راه را روشن میکند
در طول این سالها، پیشنهادات مختلفی از سوی تکنولوژی مطرح شده که به شکل بالقوه میتواند اسرار باقیمانده از اهرام بزرگ را کشف کند. در سال ۲۰۱۷، دانشمندان اعلام کردند که برای بررسی داخل اهرام از فیزیک ذرات بهره برده و حفرهای بزرگ به طول بیش از ۳۰ متر را کشف کردهاند. گرچه هدف از ایجاد این حفره خالی که ScanPyramids Big Void نامیده شده، مشخص نیست ولی ابعاد آن شباهت زیادی به “Grand Gallery” دارد که منتهی به جایی میشود که زمانی مقبره فرعون خوفو در آنجا قرار داشت.
بیشتر بخوانید:
- تفاوت بزرگ پهپاد ژاپنی با دیگر پهپادها
- سردترین نقطه زمین کجاست؟/ در قطب جنوب و سیبری دنبالش نگردید!
تکنولوژی مورد استفاده برای این کشف بزرگ، “رادیوگرافی میون” نامیده میشود. دانشمندان از میون که ذرات زیراتمی ناپایداری شبیه به الکترون هستندکه جرم بسیار بیشتری دارند استفاده میکنند و در این زمینه، آنها از این ذرات برای نفوذ به بیرون سخت هرم و ترسیم آنچه در داخل هرم نهفته است بهره بردند. میونها در شرایطی تولید میشوند که پرتوهای کیهانی (ذرات پرانرژی خورشیدی) به اتمهای جو زمین برخورد میکنند. یکی از ویژگیهای مفید میونها، توانایی آنها برای نفوذ به اجسام جامد است، بدون آنکه تاثیری بر آن اجسام بگذارند. دیگر ویژگی مفید آنها این است که میونها همه جا هستند.
کونیهیرو موریشیما، فیزیکدان دانشگاه ناگویای ژاپن، از سال ۲۰۱۵ با هدف ترسیم نقشه هرم، چندین آشکارساز میون را در اتاق ملکه که پائینترین محفظه شناخته شده در داخل هرم است، قرار داد و در راستای جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز، آن را چند ماهی در آنجا رها کرد. میونها قدرت نفوذ بالایی دارند و از فضاهای خالی به مراتب راحتتر از اجسام جامد عبور میکنند. در این فرآیند آنها انرژی خود را از دست میدهند ولی توسط جسم جذب نمیشوند و این کار تشخیص آنها را آسانتر خواهد کرد.
در مورد حفره موجود در هرم بزرگ، موریشیما، میونهای بیشتری را نسبت به زمانی که میونها از یک سطح کاملا جامد عبور میکنند، شناسایی کرد و این حکایت از آن داشت که فضای خالی زیادی در اعماق هرم وجود دارد.
در سالهای بعد و با استفاده از روشهای مختلف ثبت میونها، آزمایشهای بیشتری انجام شد که همه نتایج آزمایش موریشیما را تائید میکردند و حداقل سطح پنج سیگما از اهمیت آماری را در اختیار دانشمندان قرار داد. بدین معنی که شانس اینکه آزمایشات اشتباه بوده باشد، کمتر از یک در یک میلیون است. لازم به ذکر است که جای کمی برای بحث در مورد تصادفی بودن نتایج وجود دارد؛ یعنی قطعا یک غار و حفره مرموز در درون یک هرم واقع شده است؛ گرچه که دلیل ساخت و وجود آن همچنان ناشناخته باقی مانده.
آشکارسازهای میون، علاوه بر تشخیص حفرههای شناخته شدهای مثل اتاق پادشاه، اولین شواهد را برای یک فضای خالی بزرگ ناشناخته به طول ۳۰ متر ارائه کردند. مهدی تیوبی، از موسسه حفاظت از نوآوری میراث و داسو سیستمز که در پاریس واقع شده در این باره گفت:« ما میدانستیم که چیز بسیار بزرگ و مهمی را پیدا کردهایم.»
از این تکنولوژی برای شناسایی تونلها و غارهای پنهان در کوه Echia در ناپل و مشاهده بقایای ویران شده نیروگاه هستهای فوکوشیما دایچی نیز استفاده شده بود. در عین حال باستانشناسان امیدوارند تا از این تکنولوژی برای اثبات یا تکذیب شایعه وجود قنات در اعماق شهر باستانی کوما در یونان بهره ببرند.
از سوی دیگر این تکنولوژی کاربردهای عملی در علم آتشفشانشناسی نیز دارد. گرچه پیشبینی اینکه یک آتشفشان چه زمانی فوران میکند، در حال حاضر امکانپذیر نیست ولی دانشمندان امیدوارند تا روزی از این فناوری و ترکیب آن با اطلاعات جمعآوری شده از طریق منابع دیگر، برای پیشبینی زمان فوران آتشفشانها استفاده کنند.
میونها و ترسیم نقشه اهرام
محققان از سه نوع متفاوت از آشکارسازهای میون برای تائید وجود حفره بزرگ بهره بردند: فیلمهای امولسیونی هستهای، هودوسکوپهای سوسوزن و آشکارسازهای گاز.
فیلمهای امولسیونی هستهای، در ابتدا در اتاق ملکه قرار گرفتند. مشابه روندی مثل ایجاد یک تصویر، فیلمها در زیر چیزی که میخواهید از آن نقشهبرداری کنید (در اینجا، اتاقهای بالایی)، قرار میگیرند. میونها از اتمسفر حرکت کرده، از اهرام عبور میکنند و مانند عکاسی با نوردهی طولانی، در فیلم انتشار هستهای، ظاهر میشوند. این روش یکی از دقیقترین اشکال اندازهگیری میونها و نقشهبرداری از محیط به شمار میرود.
طول منطقه به ظاهر خالی که محققان آن را “حفره یا خلا” نامیده بودند، حداقل ۳۰ متر است که البته هدف ایجاد آن هنوز مشخص نیست. محققان حدس میزنند که ممکن است این فضا از ساخت هرم بزرگ باقی مانده باشد و یا یک سطح شیبدار داخلی باشد که برای جابجایی بلوکهای سقف عظیم اتاق پادشاه مورد استفاده قرار میگرفته.
برخی دیگر نیز معتقدند که موقعیت فضای خالی که مستقیما بالای “Grand Gallery” قرار دارد، نشان میدهد که این فضا کاربردی در ساخت گالری داشته است و محققان به دنبال آن هستند تا با ادامه مطالعه بر روی این حفره و فضای خالی، هدف از ایجاد آن را کشف کنند.
دانشمندان و باستانشناسان همواره به دنبال راههایی هستند که از طریق آن بتوان با بهرهگیری از فناوری، اسرار اهرام مصر را رمزگشایی کرد. بدین ترتیب شاید روزگاری بتوانیم دقیقا دریابیم که این سازههای غول پیکر چگونه ساخته شدهاند.
منبع: interestingengineering
۵۸۵۸
