“کودکان کار” ۲۰ برابر مستمری والدینشان درآمد دارند!

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران،‌ حسن موسوی؛ رئیس انجمن مددکاری ایران در برنامه تهران در برنامه “تهران بیست” در خصوص کودکان کار اظهار کرد: از سال ۷۸ موضوع کودکان خیابانی در سیاست‌گذاری‌های ما وارد شد و آن زمان بیشترین نقش را شهرداری و بهزیستی برای رسیدگی به وضعیت آنها داشت. یک تجربه حدودا ۵ ساله را بدون دستورالعمل در این زمینه داشتیم تا سال ۸۴ که دستورالعملی در این زمینه نگاشته شد و ۱۳ نهاد و ارگان در این حوزه مسئولیت پیدا کردند.

به گفته این مقام مسئول؛ شهرداری، بهزیستی، کمیته امداد، نیروی انتظامی، علوم پزشکی، بیمه سلامت، بیمه تامین اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت کشور، آموزش و پرورش، وزارت امور کار و رفاه اجتماعی و…. در حوزه کودکان کار در آن سال دارای مسئولیت شدند. اما ما موضوع کودکان کار را نباید به چند ارگان تقلیل دهیم. بعد از آیین نامه سال ۸۴ چندین قانون و آیین نامه جدید مثل قانون حمایت از کودکان، قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، آیین‌نامه اورژانس اجتماعی و اسناد و قوانین متعددی نگاشته شد که تعداد سازمان‌های متوسلی حمایت از این کودکان را به ۲۷ سازمان رساند. 

رئیس سازمان مددکاران اجتماعی ایران افزود: بهزیستی و شهرداری در این سال ها بیشترین نقش آفرینی را در رسیدگی به کودکان کار داشته اند، اما مشکل ما این است که مسئولیت هماهنگی در استان ها استانداری ها هستند، مرجع ملی حقوق کودک مستقر در وزارت دادگستری ها مسئولیت نظارت بر این آیین نامه‌ها را در سطح کشور بر عهده دارد که در استان به کارگروه اجتماعی فرهنگی ذیل استانداری این مسئولیت را بر عهده دارد.

موسوی افزود: بالای ۸۴ درصد این کودکان مشکل فقر دارند و برای تامین معاش باید به خیابان بیایند به دو گروه زیر ۱۵ سال و بالای ۱۵ سال هستند و بر اساس قانون کار کشور کودکان بالای ۱۵ سال کارگر محسوب می‌شوند. 

وی در ادامه خاطرنشان کرد: تا نظام رفاه و تامین اجتماعی ما اثربخشی نداشته باشد و ماهانه ۶۰۰ هزار تومان کمک هزینه حمایتی بر اساس مصوبه حمایتی مجلس به خانواده های بی‌بضاعت می‌دهیم، طبیعی است که این نظام حمایتی نمی‌تواند کودک کار را از خیابان جمع کند و فقط ممکن است با طرح های ضربتی آنها را جمع کند. 

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت: تجربه ۳۰ ساله نشان می‌دهد بخش عمده کودکان برای معاش در این مافیا حضور پیدا می‌کردند. دستگاه های مختلف اهتمام لازم را ندارند که سایر دستگاه ها را کنار خود بیاورند، فقط به صورت مقطعی وقتی اتفاقی می‌افتد، طرح و برنامه می‌دهند و اجرایی هم نمی‌شود. کودکان کار دغدغه جدی دستگاه های متولی، ساماندهی کودکان کار نیست و این موضوع را از سال ۷۹ اعلام کرده ایم.

موسوی افزود: شورای اجتماعی کشور را هم داریم که رئیس جمهور، رئیس آن است، بارها هم درباره کودکان کار صحبت شده، ولی آن هم نتیجه بخش نبود و در کف خیابان اتفاقی رخ نداد. شهرداری و بهزیستی در این زمینه زورشان بیشتر از این نمی‌رسد‌.

وی افزود: مصوبات در حوزه کودکان کار را داریم ولی اصلا اجرایی نمی‌شود. در چند سال اخیر حضور کودکان در میادین و چهارراه ها بیشتر شده است. برای برخی خانواده ها کار کردن کودک اصلا بد نیست و برخی ها کلا شغلشان این است و در کنار خانواده کار می‌کنند و خانواده این شغل را پذیرفته است. برخی خانواده‌ها تکدی گری، گل فروشی و شیشه پاک کردن را ننگ نمی‌دانند. آمار چند سال پیش درباره درآمد کودکان کار نشان داده بود که این کودکان ۲۰ برابر مستمری که به خانواده های آنها داده می‌شود، درآمد دارند.

۷۰ درصد کودکان کار برخی استان های اتباع هستند

مهری سادات موسوی؛ معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور نیز در این برنامه درباره ساماندهی کودکان کار گفت: اینکه ما نگاهمان این باشد که پشت همه کودکان کار مافیا باشد غلط است. تنوع کودکان کار خیلی زیاد است. برخی از کودکان به دلیل فرهنگ خانواده در خیابان ها کار می‌کنند. البته ۱۶ دستگاه متولی باید با هماهنگی هم کار کنند و این موضوع را سروسامان دهند. هر دستگاهی تا حدی می‌تواند به این موضوع ورود کند و هیچ دستگاهی به تنهایی نمی‌تواند به این موضوع ورود کند. 

وی خاطرنشان کرد: ما هم اکنون مشکلی که داریم این است که هماهنگی و تنظیم بین دستگاه های مختلف دارای خلل و اشکال است. پیش نویس ساماندهی کودکان کار تدوین شده و به دستگاه های متولی ارسال شده، ولی هیچ دستگاهی جواب ما را نداده است.

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: سازمان بازرسی کل کشور وظیفه وجودی نظارت بر عملکرد دستگاه ها است و باید در این بخش به جد ورود کنند. ما نیاز به این داریم که دستگاهی که قرار است بر این نظارت کند، سازمان های دیگر از آن تبعیت داشته باشند.

موسوی افزود: کودکان اتباع در برخی شهرستان ها مثل تهران و… ۷۰ درصد هستند و ما آماری از آنها نداریم و باید وزارت کشور در این زمینه ورود کند. هر جا که سایر دستگاه ها در کنار ما نبودند، توانسته ایم اقدامات موثری برداریم.

معاون فرهنگی و امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور افزود: ۵۴ مرکز غیر دولتی، ۲۲ مرکز نگهداری شبانه‌روزی و ۴ کلینیک برای کودکان کار داریم. ما در مراکز روزانه نمی‌توانیم کودکان را اسکان بدهیم ولی در این مراکز آموزش ها و مهارت هایی برای کاهش آسیب توانمند سازی و توانمند سازی خانواده های آنها اقدام می‌کنیم تا فشار کار از روی بچه ها کاهش پیدا کند. 

وی ادامه داد: برخی نگرش های قومیتی و فرهنگی به کار کردن کودک، منفی نیست و حتی مثبت است و اصلا مشکلی ندارند که کودکشان کار کنند. به عنوان مثال اتباع افغانستانی الزاما به دلیل مشکل اقتصادی نیست که کودکشان کار می‌کند. حداقل ۱۰ درصد این کودکان به دلیل مشکل اقتصادی نیست که در خیابان کار می‌کنند.

۷۰ درصد کودکان سرچهارراه ها وابسته به مافیا هستند

احمدی صدر؛ مدیرکل سازمان رفاه خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران نیز در این برنامه گفت: ما باندها و مافیایی را در کشور داریم که کودکان را در خیابان جمع می‌کنند و اقتصاد خیابان را ساماندهی می‌کنند. این باندها ساماندهی شده و شبکه‌ای شده هستند. 

احمدی صدر بیان کرد: اقتصاد کف خیابانی با درآمدهای سرشار با نوع دوستی و تحریک احساسات مردم شکل گرفته است و سرشبکه های این مافیا از آن استفاده می‌کنند. بخشی از این کودکان به صورت منفرد به خیابان ها می‌آیند.

وی افزود: ما در شهرداری تهران قرارگاه اجتماعی تهران را تشکیل داده ایم و کار گروه ویژه کودکان کار را در شهرداری داریم و ریاست آن را به بهزیستی استان تهران داده ایم. طرحی هم ساماندهی شد ولی ۱۵ الی ۱۶ نهاد متولی کودکان کار باید آن را اجرا می‌کردند ولی ما با خلا و چالشی رو به رو شدیم، این دستگاه ها باید زیر نظر فرماندهی واحد به یک نهاد پاسخگو می‌بودند، ولی این اتفاق رخ نداد. شهرداری در سال های گذشته ۷ هزار کودک کار را ساماندهی کرد اما چند هزار کودک کار نسبت به ۵ سال گذشته که رهبری در این حوزه تاکید کردند، کاهش پیدا کرده است.

وی در ادامه افزود: مدیریت واحد از ۲۵ سال قبل تاکنون در تهران در حوزه کودکان کار نداشته ایم، پیشنهاد شهردار تهران این بود که در قرارگاه اجتماعی تهران تمام دستگاه ها کنار هم بنشینند و این مسئله را پیش ببرند. در زمینه معتادان متجاهر ۸۰ درصد مصوبات اجرا شد و باید همین شیوه در زمینه کودکان کار هم ایجاد شد. رئیس جمهور به همین دلیل نمایندگی ویژه را به شهردار تهران داده اند به این دلیل که شهرداری در میدان حضور دارد و این قرارگاهی که تشکیل شده یک ابزاری می‌خواهد که دستگاه های متولی ملزم به پاسخ گویی به رئیس ‌جمهور باشند.

مدیر کل سازمان رفاه خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران گفت: مسئله کودکان کار یک مسئله عادی نیست، شهرداری تهران به این جهت به میدان آمده است تا این مشکل را حل کند. نمایندگی ویژه را به این جهت به شهرداری دادند که مدیریت واحد در حوزه کودکان کار را داشته باشیم. رئیس جمهور در ۳ حوزه کودکان کار، متکدیان و معتادان متجاهر شهردار تهران را به عنوان نماینده ویژه تعیین کردند تا این مشکلات حل شود. 

وی افزود: طرح استعدادیابی و حرفه‌آموزی کوتاه مدت ۶ ماهه، میان مدت یک سال تا یک و نیم سال و بلند مدت ۳ سال را طراحی کرده ایم. اگر شهرداری این اجازه را داشته باشد که وسط میدان بیاید ۳ ساله این بحث را جمع می‌کند. کودکان سر چهار راه ها بالای ۷۰ درصد شبکه ای و مافیایی هستند، ما با این سر شبکه ها برخورد جدی سلبی خواهیم کرد.

/