گزارش برگزیده های ایران| «ابومهدی»؛ اولین موشک کروز دریایی ایران با قابلیت تهاجم زمینی

به گزارش خبرنگار دفاعی خبرگزاری برگزیده های ایران، صبح امروز مراسم الحاق سامانه سلاح راهبردی کروز دریایی «ابومهدی» به نیروهای دریایی ارتش و سپاه انجام شد.

نخستین مرتبه امیر خانزادی فرمانده سابق نیروی دریایی ارتش در خردادماه سال ۹۹ از تجهیز نداجا به موشک‌ کروز برد بلند به نام «طلائیه» خبر داده بود.

پس از آن در مردادماه سال ۱۳۹۹ این موشک با نام شهید «ابومهدی» رونمایی شد اما تصاویری که از تست این موشک منتشر شد نام طلائیه روی بدنه آن حک شده بود که نشان می‌داد موشک ابومهدی همان موشک طلائیه است و تغییر نام پیدا کرده است.

نمونه اولیه موشک کروز ابومهدی که نام طلاییه روی آن حک شده است

با بررسی موشک‌های کروز زمینی به این موضوع می‌رسیم که اکثر این موشک‌ها به نام مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس نام‌گذاری شده‌اند و نام‌گذاری موشک طلائیه هم به همین جهت بوده است که با شهادت ابومهدی المهندس نام موشک به این نام این فرمانده شهید تغییر پیدا کرده است.

موشک‌های سومار و هویزه

موشک کروز پاوه

حالا پس از حدود ۳ سال موشک کروز دریایی ابومهدی به تولید انبوه رسیده و با تجهیز نیروهای دریایی ارتش و سپاه به این موشک، برد عملیاتی و قدرت بازدارندگی نیروهای مسلح به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است.

در بیان قابلیت‌های موشک ابومهدی موارد مهمی همچون بهره‌مندی موشک از فناوری هوش مصنوعی و تغییر جهت حمله به هدف، توانایی فرمانده برای انتخاب هدف جدید در مسیر حرکت موشک و قابلیت حمله به یک هدف با چند موشک از جهات مختلف ذکر شده است.

اما یکی از مهمترین ویژگی‌های این موشک قابلیت شلیک آن از عمق کشور به سمت اهداف دریایی است. این بدان معنی است که این موشک علاوه بر توانایی دریایی از قابلیت تهاجم زمینی نیز برخوردار است و به این ترتیب اولین موشک کروز کشور با قابلیت دوگانه محسوب می‌شود.

.

معاون صنعتی وزارت دفاع نیز در تشریح قابلیت‌های این موشک گفته است‌: «این گونه نیست که موشک ابومهدی فقط برای اهداف دریایی استفاده شود؛ موشک کروز ابومهدی به علت نیاز ما برای دور کردن دشمن از سواحلمان طراحی شده است. البته می‌توان با یک تغییر جزئی بر روی همین پلتفرم به عنوان یک موشک تهاجم زمینی استفاده شود.»

موشک‌های کروز تهاجم زمینی یا در اصطلاح LACM با موشک‌های کروز دریایی که در اصطلاح به آنها SLCM گفته می‌شود،‌ تفاوت قابل توجهی در حوزه هدایت و کنترل دارند.

موشک‌های کروز دریایی به دلیل به‌کارگیری در محیط مسطح و بدون عوارض دریا، نیازمند سیستم‌های هدایت و کنترل ساده‌تری مانند سامانه هدایت اینرسی می‌باشد. در این روش هدایت، موشک به حسگرهایی به نام ژیروسکوپ مجهز است؛ سرعت و موقعیت زاویه‌ای موشک نسبت به هدف را مشخص کرده و مسیر موشک به سمت هدف را تصحیح می‌کنند.

اما موشک‌های کروز تهاجم زمینی به دلیل حرکت در ارتفاع پایین برای در امان ماندن از دید رادارهای دشمن می‌بایست به سیستم‌های هدایت پیچیده‌تری مجهز باشند تا بتوانند با عبور از عوارض زمین خود را به هدف مورد نظر برسانند. حال هرچه برد موشک بیشتر باشد این کار سخت‌تر می‌شود.

عمده موشک‌های کروز تهاجم زمینی از سامانه‌های هدایت ترکام و دیسمک (Tercom and DSMAC) به عنوان سامانه‌های مکمل هدایت اینرسی (INS) بهره می‌برند.

تفاوت شیوه‌های هدایت Tercom and DSMAC

سیستم ترکام یا تکنیک تطبیق طرح با ناحیه نام دارد. این سیستم بر اساس اطلاعات دقیق توپوگرافی از زمین هدف استوار است. در این روش، محوطه‌ای از سطح زمین به طول ۱۰ و عرض ۲ کیلومتر به مربع‌های صدمتری تقسیم و ارتفاع متوسط در هر کدام از آنها مشخص و به صورت ماتریس عددی به حافظه رایانه وارد می‌شود.

با رسیدن موشک به محوطه مورد نظر ارقام اندازه‌گیری شده، با ارقام ارسالی از رایانه موشک، مقایسه و با توجه به نتیجه حاصل از مقایسه، دستور بعدی از طریق دستگاه محاسبه، به سیستم کنترل اتوماتیک صادر می‌شود.

سیستم دیگر DSMAC یا مقایسه‌گر و تطبیق‌دهنده صحنه هدف با صحنه دیجیتالی آن موجود در حافظه، است. در این سیستم از فن تطبیق نقشه دو بعدی بهره گرفته می‌شود که از یک سیستم حسگر داخلی جهت دستیابی به تصاویر متوالی زمین استفاده می‌شود. پس از انجام عمل مقایسه و تطبیق، موشک موقعیت خود را تعیین و بعد از محاسبه انحراف مسیر و انجام اصلاحات، سرانجام خود را به هدف می‌رساند.

از سوی دیگر موشک‌های کروز بسته به نوع مأموریتشان به انواع حسگرهای راداری،‌ حرارتی و اپتیکی برای کشف نیز مجهز هستند. موشک کروز ابومهدی نیز به حسگرهای دوگان یعنی ترکیبی از حسگرهای راداری فعال و غیر فعال مجهز است تا بتواند در محیط‌های جنگ الکترونیک پایداری بیشتری داشته باشد. این قابلیت موجب می‌شود موشک ابومهدی تا نزدیک هدف با استفاده از حسگر غیرفعال خود و بدون انتشار امواج راداری و تنها با جذب امواج منتشر شده توسط راداری شناور به سمت آن حرکت کند و زمانی که به نزدیکی هدف رسید با روشن کردن رادار فعال خود محل دقیق شناور دشمن را کشف کرده و آن را منهدم کند.

به این ترتیب موشک ابومهدی زمانی رادار فعال خود را روشن می‌کند که سامانه‌های پدافندی شناور هدف، کمترین زمان ممکن برای شناسایی و درگیری با آن را داشته باشند.

تا پیش از این، موشک‌های کروز دریایی کشورمان تنها قادر به پرواز در سطح دریا بودند و در صورت شلیک از پرتابگرهای ساحلی می‌بایست از نزدیکترین نقطه به ساحل شلیک می‌شدند. اما حالا نیروهای دریایی ارتش و سپاه قادر خواهند بود اهداف خود را از عمق خاک کشور و از جهات مختلف هدف قرار دهند.

حال به نظر می‌رسد روند توسعه موشک‌های کروز دریایی ایران با قبلیت تهاجم زمینی وارد فاز جدیدی شده است. آن‌طور که سردار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه وعده داده است، شناورهای سپاه در آینده به موشک‌های ۲۰۰۰ کیلومتری هم مجهز خواهند شد که این امر نویدبخش توسعه موشک‌های کروز در کشور است.

/؛