۵ سال بدون مارادونا؛ روایت صعود، سقوط و جاودانگی یک نابغه
۵ سال بدون مارادونا؛ روایت صعود، سقوط و جاودانگی یک نابغه
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران، ۵ سال پیش، در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۰، دیِگو آرماندو مارادونا در سن ۶۰ سالگی درگذشت؛ بازیکنی که بسیاری او را بزرگترین فوتبالیست تاریخ میدانند. نابغه آرژانتینی با وجود استعداد فوقالعاده، نتوانست از بار سنگین شهرت جان سالم به در ببرد و سالها با مشکلات سلامتی، اعتیاد و افت شدید جسمانی دستوپنجه نرم کرد.
مارادونا ۳۰ اکتبر ۱۹۶۰ در لانوس نزدیک بوینسآیرس به دنیا آمد. «اِل دیگو»، چنانکه خود را در زندگینامهاش مینامید، قهرمان جهان ۱۹۸۶، نایبقهرمان ۱۹۹۰ و ۹۱ بار ملیپوش آرژانتین بین سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۴ بود. او با بوکا جونیورز قهرمانی لیگ آرژانتین (۱۹۸۷) و با ناپولی دو قهرمانی سری A (1987 و ۱۹۹۰)، جام حذفی ایتالیا (۱۹۸۷) و جام یوفا (۱۹۸۹) را کسب کرد.
دست خدا و گل قرن
مارادونا ۳۴ گل ملی به ثمر رساند اما مشهورترین آنها در جام جهانی ثبت شد؛ دیدار تاریخی مرحله یکچهارم نهایی جام جهانی ۱۹۸۶ برابر انگلیس. نخستین گل او با ضربه دست وارد دروازه شد؛ صحنهای که داوران ندیدند اما دنیا آن را مشاهده کرد. بعدها مارادونا آن گل را «دست خدا» نامید.
گل دوم او در همان بازی به «گل قرن» معروف شد؛ جایی که از نزدیکی خط میانی، با تکنیک خیرهکنندهاش چند بازیکن را پشت سر گذاشت، دروازهبان را جا گذاشت و توپ را وارد دروازه کرد. گری لینهکر، مهاجم انگلیس، سالها بعد گفت: برای گل اول از داورها ناراحتم، نه از تو. اما گل دوم … تنها لحظه زندگیام بود که دلم میخواست برای گل حریف دست بزنم.
از اوج تا سقوط
مسیر مارادونا، مسیر کلاسیک یک ستاره لاتین بود؛ از فقر تا شهرت، و سپس لغزش. او پس از درخشش در آرژانتینوس جونیورز و بوکا، با رکورد جهانی ۱۰ میلیون دلار به بارسلونا پیوست اما جام جهانی ۱۹۸۲ برایش پر از فراز و نشیب بود و با اخراج مقابل برزیل پایان یافت.
جام جهانی ۱۹۸۶ اما جشن بزرگ او بود؛ جایی که آرژانتین را با جثه کوچک اما توان بدنی بالا و تکنیک خارقالعاده، تا قهرمانی هدایت کرد. او جام جهانی را بالای سر برد و در کشورش به عنوان شخصیت ورزشی سال انتخاب شد.
در جام جهانی ۱۹۹۰ نیز با وجود تیمی ضعیفتر، آرژانتین را تا فینال رساند، هر چند برابر آلمان شکست خورد اما شهرت و ثروت، آرامش او را بر هم زد. در جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا، آزمایش دوپینگ او (اپهدرین) مثبت شد و با رسوایی از تورنمنت کنار گذاشته شد.
پس از آن، سقوط سریعش آغاز شد؛ اعتیاد به مواد مخدر از جمله کوکائین، اضافهوزن شدید، بیماریهای پی در پی و حتی حمله قلبی در سال ۲۰۰۰ که او را تا مرز مرگ برد و ماهها در کوبا تحت درمان قرار گرفت.
بازگشتهای موقت
در ۲۰۰۵، پس از کاهش چشمگیر وزن، به عنوان مدیر ورزشی بوکا جونیورز منصوب شد و با اجرای برنامه تلویزیونی «شب شماره ۱۰» دوباره محبوب شد؛ برنامهای که میهمان اولش پله بود.
او بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ هدایت تیم ملی آرژانتین را بر عهده داشت و در جام جهانی ۲۰۱۰ با شکست ۴ بر صفر برابر آلمان از رقابتها کنار رفت.
در سالهای پایانی عمر، در امارات، مکزیک و آرژانتین سمتهای مختلفی داشت؛ از ریاست دینامو برست تا هدایت تیم خیمناسیا لاپلاتا.
واپسین روزها و جنجالها
در مصاحبهای با فرانس فوتبال چند ماه پیش از مرگش، درباره آرزویش برای تولد ۶۰ سالگی گفت: دوست دارم دوباره «دست خدا» را تکرار کنم اما این بار با دست راست!
او ۳۰ اکتبر ۲۰۲۰ برای چند دقیقه در ورزشگاه تیمش دیده شد اما به دلیل شرایط جسمی و قرنطینه پزشکی از روی سکوها بازی را تماشا کرد. سه روز بعد با علائم کمخونی، کمآبی و افسردگی بستری شد. سپس یک لخته خون مغزی در سرش شناسایی و عمل جراحی انجام شد. بعد از ترخیص، همچنان ضعف شدید بدنی و نشانههای ترک داشت. «ال دیگو» در نهایت در خانه اجارهایاش در تیگره بر اثر حمله قلبی درگذشت.
پرونده پزشکی جنجالی
مرگ او با شبهات جدی همراه شد. هفت نفر از تیم پزشکیاش، از جمله پزشکان، روانپزشک، روانشناس و پرستاران، به اتهام «قتل غیرعمد ناشی از سهلانگاری» تحت پیگرد قرار گرفتند. گزارش کمیسیون پزشکی در سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که مراقبتها «ناکافی، نادرست و شامامل بیاحتیاطی» بوده و نظارت ناکافی بر وضعیت او، نقش مهمی در مرگش داشته است. این گزارش به «تورم غیرعادی بدن» او اشاره کرده بود که نشانه نارسایی احتمالی قلب بود و از سوی پزشکان نادیده گرفته شد.
مارادونا ۵ سال است که از میان ما رفته اما نام و شمایل اسطورهاش همچنان در جهان فوتبال زنده است؛ نابغهای که فوتبال را تغییر داد و به نمادی فراتر از ورزش تبدیل شد.
/