تقدیر از مقام ادبی پدر شعر آئینی/ حدادعادل: «مجاهدی» حلقه وصل شاعران صدر انقلاب با امروز است
به گزارش خبرنگار حوزه کتاب و ادبیات برگزیده های ایران، محفل ادبی هندیران به بهانه بزرگداشت مقام ادبی استاد محمدعلی مجاهدی (پدر شعر آیینی) کشور با حضور شاعران و استادان و هنرمندان فارسی زبان از کشورهای ایران، هند، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و… شب گذشته جمعه سوم دی‌ماه به صورت مجازی برگزار شد.
در این برنامه علاوه بر شاعران برجسته شعر از جمله غلامعلی حداد عادل، سیدعلی موسوی گرمارودی، فرهاد پالیزدار، محمدجواد غفورزاده (شفق)، علیرضا قزوه، محمدرضا سنگری، مجتبی رحماندوست، غلامرضا سازگار، زکریا اخلاقی، احد ده بزرگی، رضا اسماعیلی، حسین اسرافیلی، محمود اکرامی‌فر، مصطفی محدثی خراسانی، هادی منوری، محمدکاظم کاظمی، سیدحمید رضا برقعی، محمدمهدی عبدالهی، احمد علوی،کامران شرفاهی، محمد غفاری، فاطمه نانی‌زاد، نغمه مستشار نظامی، سیده فاطمه موسوی، وحیده افضلی، فاطمه افشاریان، مرضیه فرمانی، نرگس جابری نسب و… و همچنین شاعران پارسی زبان خارجی از جمله پروفسور سیده فاطمه بلقیس حسینی، محمد شریف سعیدی، محبوب حسین، سیدحسن بنی‌طبا، سیدنقی عباس کیفی، مهدی باقرخان، سیداحمد حسینی شهریار، کبری بلخی حسینی، سیدسکندر حسینی حضور داشتند. در این مراسم خطاطانی چون سیدمسعود ربانی و امیرعاملی آثار استاد مجاهدی را خوشنویسی کردند.
ویژگی منحصر به فرد این برنامه این بود که علاوه بر شاعران اهل بیت، ستایشگران اهل بیت از جمله محسن طاهری مدیر عامل خانه مداحان، مرتضی طاهری رئیس هیأت مدیره خانه مداحان کشور، سیداحمد صالحی خوانساری نائب رئیس خانه مداحان کشور، سعید حدادیان رئیس مجمع علمی تخصصی خانه مداحان کشور، سیدعلی سادات رضوی، محمود تاری، احمد نیکبختیان و… حضور داشتند.
سیدعلی موسوی گرمارودی از شعرای کشور به این مناسبت پیامی صادر کرد. متن آن به شرح زیر است:
بنده و حضرت استاد مجاهدی در کودکی مخصوصاً نوجوانی یعنی در همان دوران تحصیل در دبیرستان بی آنکه در یک مدرسه درس خوانده باشیم ولی دوره نوجوانی را با هم گذرانده‌ایم. به خاطر دارم که بنده و ایشان در انجمن‌های ادبی که در قم برگزار می‌شد، شرکت می‌کردیم. گاهی در کلاس‌هایی این انجمن‌ها برگزار و پیشنهاد می‌کردند، شرکت می‌کردیم.
به یاد دارم که شعر حزین لاهیجی، یکبار احترام گذاشته بودند ما هر دو پاسخ گفتیم و استقبال کردیم. آن دوره‌ها بزرگان انجمن‌ها هوای نوجوانانی چون ما را داشتند و میدان می‌دادند که رشد کنیم. در هر صورت باید بگویم بنده از نوجوانی با استاد مجاهدی عزیز آشنایی دارم، در خدمتشان بودیم و تاکنون هم هستیم.
امیدوارم که وجود ذیجود ایشان به حق محمد و آل محمد (ص) در کمال صحت و سلامت بوده و در توسعه فرهنگ و ادبیات متعهد و عزیز ما ان شاءالله موفق و موید باشند و برای ایشان آرزوی سلامتی کامل دارم. ان شاءالله در آینده‌ای نزدیک، برای مردم عزیزمان، مفصل‌تر از ایشان خواهم گفت.
عبداللهی: مجاهدی، مرد واقعی میدان شعر آیینی است
محمدمهدی عبداللهی شاعر نیز در این مراسم با اشاره به اینکه سخن گفتن از استاد محمد علی مجاهدی برای بنده که توفیق شاگردی آن وجود نازنین را دارم، بسیار سخت است و حقیقتاً در این زمینه عاجز هستم، تصریح کرد: انصافاً لقب پدر شعر آیینی برازنده مقام والای استاد مجاهدی عزیز است چرا که با تمام وجود خود را و زندگی خود را وقف اهل بیت علیهم‌السلام و نشر معارف ارزشمند آن ذوات مقدس کرده است و بیش از نیم قرن است که در نهایت اخلاص و تواضع، دغدغه جدی برای ارتقای سطح شعر آیینی کشور و شاعران آیینی‌سرای روزگارمان را داشته است و خدمات برجسته و تلاش‌های زیادی را انجام داده است.
وی با بیان یانکه مجاهدی با تمام وجود برای شاعران آیینی پدری می‌کند و غیرت مذهبی آنان را به جوش می‌آورد تا در مکتب نورانی شعر اهل بیت به حماسه‌سرایی بپردازند، گفت: نگاه استاد مجاهدی به شعر اهل بیت، معنادار است یعنی فاصله گرفتن از ذلت در شعر و رسیدن به قله عزت و منزل سعادت است و این نگاه نشأت گرفته از همان نگاه سیدالشهدا علیه‌السلام و حضرت زینب کبری (س) در به ثمر رساندن واقعه عظیم عاشورا بوده است. آری به تصویر کشیدن حماسه بزرگ حضرات آل الله در اوج مرثیه ایشان، همیشه مدنظر مجاهدی عزیز بوده است.
عبداللهی افزود: باید بگوییم مجاهدی، مرد واقعی میدان شعر آیینی است هم در قول و هم در فعل، چرا که می‌خواهد همیشه شعر آیینی در قله باشد و از هرگونه آسیبی نیز شعر آیینی و هم هیأت‌های منتسب به ایشان در امان بمانند و در این راه شجاعانه و بدون واهمه با تمامی انحرافات و شبهات و تحریف‌ها مبارزه می‌کند. استاد مجاهدی پروانه وار، بال و پر خود را در مکتب اهل بیت می‌سوزاند تا مدافع حرم آل الله باشد چرا که آنچنان شیفته و ارادتمند آستان مقدس حضرات معصومین است و در این مسیر روز و شب برایش معنایی ندارد. برای اعتلای پرچم پرافتخار شعر اهل بیت همواره مجاهدت می‌کند.
این شاعر تصریح کرد: او آبرویش را خرج اهل بیت کرده و در این آستان مقدس نیز کسب آبرو می‌کند و آنچه دارد را مدیون اهل بیت می‌داند. او شاعریست که تا کنون بی وضو دست به قلم نبرده است چرا که قلم زدن در راه اهل بیت را مقدس می‌داند و خود را پاسبان این ودیعه الهی برمی‌شمرد.
وی گفت: رمز ماندگاری مجاهدی، مجاهدت در اوج اخلاص و تواضع و دور نگهداشتن خود از هرگونه منیّت و تکبرّ است و اعتقاد راسخ او به توجهات ویژه حضرات معصومین، اثرات این مجاهدت را در اشعار ناب او متبلور ساخته است. جان کلام اینکه مجاهدی بدون ادعا اما عاشقانه کلام رهبر فرزانه انقلاب و بیانات حکیمانه ایشان را بر خود فرض می‌داند و جایی که معظم له می فرماید گاهی یک بیت شعر کارصدها ساعت سخنرانی و منبر را می کند، او سراز پا نمی‌شناسد و به ندای امین شعر انقلاب لبیک می‌گوید و سال ها به حکم تعهد و رسالت انسانی خود دنبال رضایت ولی خدا می‌گردد. مجاهدی وقف شعر است ولی شعر متعهد آن هم ادای دین به محضر اهل بیت. شعر مجاهدی چون آیینه صاف و زلال و به دور از هرگونه انحراف و خط و خش است و آیینگی را به ما می‌آموزد و پروانگی را نیز باید از ایشان آموخت که پروانه وار گرد حریم نورانی اهل بیت می‌شود و کسب معرفت می‌نماید.
وی در ادامه به شعرخوانی برای پروانه عاشق مکتب اهل بیت، دکتر محمد علی مجاهدی پرداخت.
آیینه دل می‌شود روشن به نام عشق
صیقل دهد جان‌های عاشق را کلام عشق
در «چنته»* خود هر چه داری رو کن ای شاعر
هر مثنوی همچون غزل دارد پیام عشق
با «کاروان شعر عاشورا»* قدم بردار
«یک آسمان پرواز»* کن در آن قیام عشق
در «محضر لاهوتیان»* رسم ادب این است
چون شمع باید سوخت آری در مقام عشق
پروانه عاشق همیشه محو جانان است
بال و پرش می‌سوزد اینجا با تمام عشق
عشق است این پروانگی این رسم خودسوزی
از بس تماشایی‌ست این حسن ختام عشق
شاعر بخوان آری حکایت همچنان باقیست
آمد به پایان دفتر اما با سلام عشق
*اشاره به کتاب‌های چنته، کاروان شعر عاشورا، یک آسمان پرواز، در محضر لاهوتیان از آثار ماندگار استاد مجاهدی دارد.
حدادعادل: مجاهدی حلقه وصل شاعران درجه اول صدر انقلاب با شاعران امروز است
غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز به مناسبت این مراسم پیامی صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:
استاد مجاهدی را باید حلقه وصل و رشته پیوند شاعران درجه اول صدر انقلاب اسلامی نظیر حمید سبزواری و مهرداد اوستا و محمود شاهرخی با شاعران امروز انقلاب دانست. در شعر او پختگی و استواری با تحول ذوقی و زبانی توامان دیده می شود. مجاهدی تبحر و تعهد را در شعر خود جمع کرده است.او را به حق باید استاد پیشکسوت و علمدار شعر آیینی دانست و بر استقامت رأی و ثبات قدم وی در مسیر اسلام و انقلاب و دوستی خاندان پیامبر باید آفرین‌ها گفت.
کاظمی: مجاهدی، حامی و هوادار شاعران و اهل قلم مهاجر بوده است
محمدکاظم کاظمی شاعر و نویسنده افغانستانی نیز در این مراسم اظهارداشت: درباره محمدعلی مجاهدی از جهات گوناگون می‌توان سخن گفت، هم از نظر نقش ایشان در شعر مذهبی، هم از نظر تحقیقات و پژوهش‌های ادبی و تصحیح‌های متون و هم از جهت خصائل ستوده اخلاقی ایشان. اما آنچه من در اینجا می‌خواهم بدان اشاره کنم سلوک خوب ایشان با شاعران و اهل قلم مهاجر ما در قم است.
وی افزود: ایشان به این شاعران هم به چشم فرزندان معنوی خود نگریسته و در هر موقعیت و مقامی، هوادار ایشان بوده است. از این جمله می‌توان به محمدشریف سعیدی اشاره کرد که طوری که خودش در خاطرات خود نوشته است، مسئولیت‌هایش در جلسات شعر شهر قم در دهه هفتاد را مرهون حمایت‌های جناب مجاهدی بوده است.
کاظمی گفت: وقتی جناب حمید مبشر شاعر توانای مهاجر در قم دچار بیماری و مشکلات ناشی از آن شده بود، جناب مجاهدی چقدر در جلب حمایت و همراهی مسئولان فرهنگی از این شاعر افغانستان کوشید. من و همه هم‌نسلان من سپاسگزار و مرهون محبت‌ها و پایمردی‌های ایشان هستیم و از خداوند متعال می‌خواهیم که ایشان را در پناه خود حفظ کند.
موسوی: مجاهدی سال‌ها برای جستجوی ظرایف شعر مذهبی در مقام سرایش و کشف تلاش کرده است
سیده فاطمه موسوی شاعر و نویسنده و پژوهشگر شعر آیینی به بهانه پاسداشت استاد محمدعلی مجاهدی نیز یادداشتی نوشت که متن آن به شرح زیر است:
استاد محمّدعلی مجاهدی از ارجمندانی است که سال‌ها جادهای کویری تحقیق و تتبع را در جستجوی ظرایف شعر مذهبی هم در مقام سرایش و هم در مقام کشف و تعریف پیموده است و جواهر گنجینه‌های شعر فارسی را مدقّانه و مجدّانه کاویده است.
حاصل حضور دیرینه‌اش در مجامع و انجمن‌های ادبی در کنار آثار بسیار و متنوعش علاوه بر ظهور استعدادهای جوان شعر، چشم اندازی است که از نجابت و ولایت آسمانی شعر فارسی فراروی فرداییان گشوده است و البته سخن در باب مندرجات شعرهای استاد پروانه شاعر خود فصلی دیگر و مجالی دیگر از تحقیق و تتبع در نقد و شعر معاصر ایران فراروی اهالی دانشگاه و ادبیات است.
قزوه: مجاهدی از بهترین روایتگران و سرایندگان شعر آیینی است
علیرضا قزوه از شاعران کشورمان نیز در این مراسم اظهارداشت: استاد مجاهدی از بهترین روایتگران و سرایندگان شعر آیینی است که در شعرش روایت و حکایت به شیوه صحیح آمده است و از عرفان ناب اسلامی نیز به درستی بهره برده است.
وی افزود: در کنار آن هوش ذاتی و عاطفه رقیق و کلام پخته و منسجم شعر این استاد را بسیار برجسته کرده است. خوشحالم که امشب این چهره ارزشمند شعر آیینی در بین ماست.
سنگری: قدرت نگارگری، سروده‌های مجاهدی را ممتاز می‌سازد
محمدرضا سنگری از پژوهشگران آئینی کشور نیز به این مناسبت یادداشتی نوشت که متن آن به شرح زیر است:
سلوک شعری استاد مجاهدی عزیز از دو کوثر زلال و زایا سرچشمه می‌گیرد؛ نخست ذوق و طبع پویا و جوشان و دوم تایید مستمر روح القدسی. در سروده‌های نغز و سازمند و استوار دکتر مجاهدی، یکدستگی و یکپارچگی، انتظام و انسجام، شبکه تصاویر و مضامین و قدرت شگفت آفرینندگی، جلوه‌گر است.
دشوارترین ردیف‌ها و قافیه‌ها، هنرمندانه، استادانه و ماهرانه به کار گرفته می‌شوند و به زیبایی و رسایی با تمام عناصر و سازه‌های شعر، پیوند می‌یابند. وقتی سروده‌هایی چون «روی نیزه‌ها» ، «رجعت سرخ»، «اقیانوس در شط» ، «از قتلگاه» و … را می‌خوانید، وحدت و همخوانی ردیف و قافیه در مجموعه سروده‌ها، مضامین و مفاهیم، شعری یکپارچه و یگانه را، دلپذیرترین موسیقی فراچشم و گوش قرار می‌دهد.
قدرت نگارگری، تصاویر بدیع و زیبا، سروده‌های استاد مجاهدی را متمایز و ممتاز می‌سازد. سروده «فتنه خاکستری» با ردیف دشوار «در تنور» نمونه‌ای بارز از این ویژگی است. شعر استاد مجاهدی به ویژه در قلمرو شعر آیینی مذهبی و ویژه‌تر در حوزه شعر عاشورایی، تلفیق عناصر «سوگ»، «پیام»، «عرفان» و «حماسه» با هم است. شعر استاد ذو وجوه است و به دیگر زمان به لحاظ درون مایه و ساخت کامل، و همین استاد دکتر مجاهدی را در صدر آیینی سرایان عصر ما قرار می‌دهد.
استاد دوست داشتنی، متواضع، روشن اندیش، معتقد و متعبد و متعهد به بسیار فضایل دیگر آراسته است؛ شاگردپروری، نقد منصفانه و دردمندانه، دفاع از آرمان‌ها و ارزش‌ها، استواری و مرزبانی در ساحت فرهنگ و انذار و هشدار به هنگام، سیمایی ستودنی از استاد عزیزم دکتر مجاهدی ساخته است که او را الگویی بایسته برای نسل امروز و فردا باید شناخت و شناساند. سایه‌اش بر سر ادب و ادبیات این سرزمین مستدام و هماره باد و همچنان موید نفس‌های رحمانی روح القدسی.
محسن طاهری: مجاهدی بیهوده سخن به این درازی نبود
محسن طاهری مدیرعامل خانه مداحان کشور نیز در پیامی اظهارداشت: اشعار حکیمانه پدربزرگوار شعر آئینی همواره مورد علاقه ارباب شعر و ادب بوده و حقیر کمترین به کرّات از آن ابیات نغز بهره‌ها بردم. اجرای آن استاد ذوفنون را در روز ولادت مادر والاگهر سادات در بیت مقام معظم رهبری از یادها نرفته است در مکتب بزرگان فلسفه و عرفان و حکیمان متأله، درس‌ها آموخته و بکارگیری کرده‌اند.
وی افزود: در یک کلام باید عرض کنم، بیهوده سخن به این درازی نبود.
طباطبایی: برای سرودن شعر آیینی، افزون بر طهارت باطنی، باید با وضو بود
سیدمهدی طباطبایی، شاعر، منتقد ادبی و استاد دانشگاه نیز به این مناسبت اظهارداشت: برخی نام‌ها خاص‌اند؛ با شنیدنش، حس‌وحالی به آدمی دست می‌دهد که بی‌اختیار می‌خواهد به پرواز درآید و از زمین فاصله بگیرد. برخی نام‌ها، به‌قدری در هاله‌ای از قداست قرار گرفته‌اند که بر زبان آوردن آن‌ها، ضربان قلب را چند برابر می‌کند.
وی افزود: سخن از استاد محمدعلی مجاهدی است؛ انسانی به تمام معنا، که دغدغه‌ای جز دین و آیین ندارد و سال‌ها کوشیده است تا از هنر، برای تبیین مقوله‌های اعتقادی و باورهای مذهبی بهره گیرد و از این طریق، ادبیات را به آیین پیوند زند. خود گفته است که برای سرودن شعر آیینی، افزون بر طهارت باطنی، باید با وضو بود و پیوند این دو مقوله را در وجود استاد می‌توان مشاهده کرد.
طباطبایی گفت: باید پذیرفت برای گام‌برداشتن در عرصه شعر آیینی، عنایتی آن‌سَری لازم است و خوشا بر حال استاد مجاهدی که این عنایت، هماره شامل حال‌شان بوده است.
حدادیان: رشد چشمگیر نحله ادبی قم ثمره مجاهدت‌های مجاهدی است
سعید حدادیان شاعر و مداح اهل بیت و رئیس مجمع علمی تخصصی خانه مداحان کشور نیز در پیامی به مناسبت این مراسم اظهارداشت: ادبیات آیینی این روزگار وام‌دار بنان و بیان اندیشمندانی است که رکن رکین ادب پارسی را ادب و پارسائی می‌دانند و خویش را خاکسار خانه آسمانی قرآن و عترت می‌خوانند. از سرآمدان این سلسله و بزرگان این قافله است، ادیب دانشمند و فرزانه ارجمند استاد مجاهدی عزیز که تنها تالیفات فراوان ایشان گنجینه عظیمی است پر از جواهرات نورانی معارف ادبی، چه رسد به آنکه احصا کنیم عدد و مدد شاگردان ایشان را در عرصه‌های هنر و ادب.
وی گفت: جناب ایشان که در کنار سرچشمه کرامت الهی در قم، از افاضات اهل دل و عنایات صاحبان نفس بهره‌مند بوده‌اند، به چنان شرح صدری نائل آمده‌اند که بی‌هراس از سوختن، شمع جمع فراوانی از عاشقان شعر و ادب باشند. بی‌شک رشد چشمگیر نحله ادبی شهر مقدس قم ثمره مجاهدت‌های گوناگون استاد مجاهدی است. امروز قم مثل نگینی بزرگ بر سینه‌ریز عروس ادب آیینی ایرانیان می‌درخشد و این مگر به لطف مهربانی‌ها و مهردانی‌های آن بزرگوار نیست.
انتهای پیام/
