در گزارش رویترز آمده است: توافق غافلگیرکننده ایران و عربستان برای احیای روابط دیپلماتیک، درس های زیادی برای آمریکا به همراه دارد تا از آن برای مهار برنامه هسته ای ایران و تحکیم آتش بس در یمن استفاده کند. ضمن آنکه حاوی بخش هایی است که بی تردید سبب نگرانی عمیق واشنگتن می شود، چرا که چین به عنوان میانجی صلح در منطقه ای که آمریکا از دیر باز در آن نفوذ بسیاری داشته، نقش عمده ای ایفا می کند.
به نوشته این خبرگزاری انگلیسی، توافق میان ایران و عربستان پس از چهار روز گفتگوهای پشت پرده در پکن روز جمعه اعلام شد و «جان کربی» سخنگوی کاخ سفید در واکنش به این توافق گفت که اگرچه آمریکا در این گفتوگوها نقشی نداشته، اما ریاض مقام های آمریکایی را در جریان مذاکرات با ایران قرار داده است.
واکنش واشنگتن به این دست اقدامات چین در حالی است که روابط دو طرف در حال حاضر بر سر موضوعات بسیاری از تجارت گرفته تا جاسوسی به شدت تنش آمیز شده و این دو قدرت، رقابت فزاینده بر سر نفوذ در بخش های مختلف جهان را تشدید کرده اند.
در این میان اگرچه کربی به عنوان سخنگوی کاخ سفید در اظهارات روز گذشته اش تلاش کرد نقش چین در میانجیگری میان تهران و ریاض را کم اهمیت جلوه دهد، اما «جفری فلتمن» مقام ارشد پیشین آمریکا و عضو کنونی اندیشکده بروکینگز، این اقدام چین را سیلی به دولت «جو بایدن» و مدرکی دال بر قدرت رو به رشد پکن تفسیر کرد.
به عقیده ناظران نیز بهبود روابط تهران- ریاض به ویژه پس از دو سال تلاش نافرجام واشنگتن برای احیای برجام اهمیت ویژه ای دارد.
«برایان کاتولیس» از مؤسسه خاورمیانه درخصوص این توافق معتقد است که این امر می تواند برای آمریکا و اسرائیل مسیر جدیدی برای از سرگیری مذاکرات متوقف شده ایجاد کند.
وی افزود: عربستان نگرانی های بسیاری در مورد برنامه هسته ای ایران دارد و اگر گشایش جدید میان ایران و عربستان نتیجه بخش باشد، باید به نگرانیهای ریاض در خصوص برنامه هستهای ایران هم پرداخته شود.
در این میان کارشناسان بسیاری توافق روز جمعه تهران- ریاض را در صلح پایدارتر در یمن نیز موثر دانستند؛ جنگی که به گفته بسیاری در واقع نبردی نیابتی میان ایران و عربستان است.
«جرالد فیرستاین» سفیر پیشین آمریکا در یمن در این خصوص مدعی شد: ریاض بدون گرفتن امتیاز به چنین چیزی راضی نمی شد، حال این امتیاز یمن باشد یا هر چیز دیگر.
«دانیل راسل» دیپلمات ارشد آمریکا در امور شرق آسیا در دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» نیز با اشاره به اهمیت توافق تهران- ریاض گفت که میانجیگری چین در این توافق می تواند پیامدهای مهمی برای واشنگتن داشته باشد. این مقام آمریکایی نقش چین به عنوان میانجی در توافقی را که پکن هیچ بخشی از این مناقشه نیست، غیرعادی خواند و این سوال را مطرح کرد که ممکن است این امر شروعی برای وساطت های دیگر از جمله جنگ میان روسیه و اوکراین هم باشد.
«مایکل مک کال» نماینده جمهوری خواه و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا اما نقش چین به عنوان میانجی صلح را رد کرد و گفت: نمی توان به چین به عنوان یک میانجی منصف یا بی طرف اعتماد کرد.
کربی هم دیروز جمعه و پس از اعلام توافق چین و عربستان با بیان اینکه آمریکا از نزدیک رفتار پکن در خاورمیانه و جاهای دیگر را زیر نظر دارد، گفت: ما رفتار چین را که در تلاش برای نفوذ در سایر نقاط جهان در راستای منافع خودخواهانه اش است، زیر نظر داریم.
۳۱۱۳۱۱