پریسا عباسی- استفاده از وسایل حمل و نقل برای جابجایی افراد و محمولهها در مدارهای پایین زمین، که قابلیت استفاده مجدد را دارند، امروزه بسیار رایج است و شرکتهای خصوصی نظیر SpaceX و Blue Origin هرازگاهی به خاطر موفقیتهای خود در این زمینه در صدر اخبار قرار میگیرند. اما در اواخر دهه ۹۰ منظره فضا بسیار متفاوت بود. شاتل فضایی تا سال ۱۹۹۹ تنها جاذبه مهم در فضا، حداقل در ایالات متحده بود.
ناسا با همکاری وزارت دفاع، شرکت بوئینگ را برای تولید X-37 انتخاب کرد. این هواپیمای فضایی آزمایشی، وظیفه آزمایش کردن فناوریهای جدید، از تعمیر ماهوارهها گرفته تا دستیابی به قابلیت استفاده مجدد کامل، و کاهش هزینه ارسال محموله به مدار زمین با یک دهم هزینه، را به عهده داشت.
نمونه اولیهX-37A، شبیه نسخه کوچکی از شاتل فضایی بود. این هواپیما تقریباً به اندازه یک اتوبوس مدرسه بود و تفاوتهای اساسی با شاتل فضایی داشت. به گفته بوئینگ، برای مثال در این هواپیما هیچ کابین خلبانی وجود نداشت، یعنی X-37A کاملاً خودگردان بود و از مواد سبکتری در ساخت آن استفاده شده بود و تمام سیستمهای هیدرولیک از آن حذف شده بودند.
این هواپیمای فضایی که در ارتفاعی بین ۲۴۰ تا ۸۰۰ کیلومتری سطح زمین کار میکرد، توانست ۲۷۰ روز در مدار زمین باقی بماند. از ۶ پروازی که تا به امروز انجام شده است، پنج پرواز طولانیتر از پرواز اولیه بودهاند. اما کار هواپیمای X-37 در این مدت زمان طولانی در بالای زمین چه بوده است؟ اینجاست که همه چیز شکل عجیبی به خود میگیرد.
شاتلی پیچیده در راز
با اینکه که X-37 کار خود را به عنوان یکی از برنامههای ناسا در سال۱۹۹۹ شروع کرد، اما وظیفه او به این شکل باقی نماند. طبق گزارش Space.com، در سال۲۰۰۴، برنامه کار این هواپیما به آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (DARPA) منتقل شد تا این آژانس بتواند برنامههای «ناوگان آزمایشی نزدیکی و فرود(ALTV) و یک وسیله نقلیه مداری» را ارائه دهد. پروژه اول در سال۲۰۰۶ به پایان رسید و این در حالی بود که فعالیتهای X-37 طبقه بندی شدند. سپس نیروی هوایی ایالات متحده X-37B ، که یک هواپیمای فضایی شبیه X-37A و متعلق به DARPA بود را با برخی تغییرات نامشخص در طراحی، ساخت.
جیم چیلتون، معاون ارشد در بوئینگ اسپیس و لانچ، در بیانیهای مطبوعاتی گفت: « X-37B از اولین پرتاب خود در سال۲۰۱۰، رکوردها را شکسته و هواپیمایی توانا و بیرقیب برای آزمایشهای سریع و ادغام فناوریهای فضایی جدید است و خدماتی بی نظیر به کشور ما ارائه کرده است.»
نیروی فضایی ایالات متحده، از سال ۲۰۱۹ مسئولیت پرتاب، بهره برداری و فرود X-37B را بر عهده گرفته است، و این هواپیما هنوز هم یکی از داراییهای نیروی هوایی محسوب میشود.
دو هواپیمای فضایی ، X-37B توانستهاند ۶ ماموریت با مدت زمانی که به تدریج طولانیتر شدند را به پایان برسانند و در آخرین ماموریت، آنها به مدت ۹۰۸ روز در مدار زمین بوده و در نوامبر۲۰۲۲ به زمین نشستند. بر اساس گزارش لایو ساینس، این ماموریتها ۱۰ سال ارزش زمانی در مدار زمین داشتهاند و حدود ۲ میلیارد کیلومتر مسافت را طی کردهاند. در حالی که برخی از آزمایشهای علمی انجام شده توسط این هواپیماها فاش شدهاند، اما همچنان بیشتر فعالیتهای انجام شده توسط X-37B کاملا سری باقی مانده است. اما شکی نیست که این هواپیمای فضایی در حال حاضر بعنوان یکی از فناوریهای جهان فردا محسوب میشود.
منبع: slashgear