ابرسیاهچالهای متفاوت از آنچه تاکنون شناخته شده
ابرسیاهچالهای متفاوت از آنچه تاکنون شناخته شده
جهان آفرینش چنان رنگارنگ و پرنقش و نگار است که حتی کوچکترین اتفاقات از دید ما که ممکن است جلب نظر هم نکند می تواند تبعات عمیق و ژرفی داشته باشند. این تجربهای است که برای «پیتر فان دوکام» ستارهشناس در دانشگاه «ییل» روی داده است زمانی که او مشغول مرور تصاویر تلسکوپ فضایی «هابل» بود و متوجه یک لکه مشکوک شد که به نظر میرسید خراشی روی فیلم عکاسی است.
برای دوربینهای الکترونیک تلسکوپ هابل، اشعههای کیهانی که در طول ردیاب میلغزند مانند «خراشهایی» به نظر میرسند. اما وقتی این محقق اقدامات طیفسنجی (spectroscopy) را بر روی این خط عجیب و غریب انجام داد، متوجه شد که این خط در واقع زنجیرهای به طول ۲۰۰ هزار سال نوری از ستارگان نیلگون جوان است که در نیمه راه آنسوی فضای کیهانی شناخته شده قرار دارند!
«فان دوکام» و همکارانش اعتقاد دارند که این زنجیره ستارهای بین یک سیاهچاله هیولا و کهکشانی که از آن به بیرون پرتاب شده، کشیدگی پیدا کرده و شکل گرفته است. این سیاهچاله قاعدتا باید در حال فشردهسازی گاز در طول فضای پشت سر خود باشد که متراکم میشود و ستارگان را شکل میدهد. چیزی شبیه به این تاکنون در هیچ کجای جهان کیهانی شناسایی و مشاهده نشده بوده است.
در این قسمت از کیهان، یک هیولای فضایی به شکل یک ابرسیاهچاله گریزپا وجود دارد که با چنان سرعتی در فضای بین کهکشانها در حال حرکت است که برای نزدیک شدن ذهن میتوان گفت اگر در کهکشان «راه شیری» ما بود ظرف مدت ۱۴ دقیقه از زمین به ماه میرسید؛ البته جای نگرانی نیست زیرا در فاصله بسیاری دوری از ما در حرکت است!
این ابَرسیاهچاله که جرمی معادل ۲۰ میلیون برابر خورشید دارد، در پس خود «پسدمهای» از ستارگان نوپدید بر جا گذاشته که طول این زنجیر ستارهای به ۲۰۰ هزار سال نوری میرسد که دو برابر قطر کهکشان راه شیری است. این پدیده نادر احتمالا نتیجه نوعی بازی بیلیارد عجیب و نادر کهکشانی در میان سه سیاهچاله بزرگ است.
ستاره شناسان در توضیح این پدیده گفتهاند که این فشفشه کیهانی احتمالا نتیجه برخوردهای متعدد سیاهچالههای بسیار بزرگ است. ستارهشناسان این گمان را دارند که دو کهکشان اول حدود ۵۰ میلیون سال پیش با هم ادغام شدند که موجب ایجاد دو سیاهچاله بزرگ در مراکز آنها شد و سپس یک کهکشان دیگر با سیاهچاله خود از راه رسید و ترکیب این سه سیاهچاله به شکل و ترکیب ناپایدار و بینظمی منجر شد.
ستاره شناسان در گام بعدی قصد دارند از طریق مشاهدات بیشتر با استفاده از تلسکوپ فضایی «جیمز وب» و نیز تجیزات اشعه ایکس تلسکوپ فضایی موسوم به «رصدخانه شاندرا» این پدیده را بطور دقیقتر توضیح دهند.
۵۸۵۸