زهره نوروزپور: رسوایی اطلاعاتی آمریکا مسبوق به سابقه است این اتفاق نه تنها در دولت ترامپ بلکه در دولت‌های قبل‌تر نیز افتاده است که مهمترین آن رسوایی واترگیت است که در نهایت منجر به استعفای رئیس جمهور آمریکا شد. از همان تاریخ حالا رسوایی های امنیتی با پسوند گیت معروف شدند. رسوایی واترگیت به حدی بزرگ بود که یک زلزله سیاسی در آمریکا به پا کرد و حتی منجر به تغییر بخش‌هایی از قانون اساسی این کشور شد. اما رسوایی های دیگر در ایالات متحده تا این حد بزرگ نبود که منجر به استعفای فرمانده کل قوا شود. رسوایی بیل کلینتون با معشوقه‌اش بیشتر جنبه احساسی و مسئولیت‌پذیری و خانواده‌داری این رئیس جمهور را به چالش کشید و با حمایت هیلاری کلینتون از همسرش این ماجرا فیصله پیدا کرد. از این دست رسوایی ها در تاریخ این کشور بسیار است. اما در دولت ترامپ زیاد جدی گرفته نشده است چه در دور اول که دموکرات ها تیم انتخاباتی ترامپ را متهم به همکاری با روسیه کردند چه حالا که اطلاعات مهم نظامی با سبکسرانه‌ترین حالت ممکن در فضای مجازی رد و بدل شده است.
اتفاقی که برای هیلاری کلینتون در جریان حمله به سفارت امریکا به بنغازی افتاد و بعد از آن او متهم به استفاده از ایمیل شخصی برای انتقال اطلاعات محرمانه شد. این اتفاق نه فقط برای هیلاری بلکه برای بالاترین درجه نظامی پنتاگون که آن زمان فرمانده عملیات ارتش و هماهنگی میان ناتو و پنتاگون در افغانستان بود رخ داد. ژنرال پترائوس متهم شد که از ایمیل شخصی خود برای معشوقه اش اطلاعات نظامی ارسال کرده است. ولی او در بازجویی ها گفته بود که من محتوی ایمیل را در درافت سیو می‌کردم و معشوقه او با پسورد جی میل پترائوس به صندوق درافت او دسترسی پیدا می کرد!
حالا تیم ترامپ رسوایی را به کمال رسانده در یک اپلیکیشن عمومی نه محرمانه با ایجاد تشکیل یک گروه اطلاعات امنیتی و محرمانه را به اشتراک گذاشته است! مدلی از این اشتراک گذاری یادآور دور اول ریاست جمهوری ترامپ از سوی بولتون انجام شد. یکسال پس از خروج آمریکا از برجام در پی فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران، جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا دست‌نوشته ای را عمدا مقابل دوربین خبرنگاران گرفت که حاکی از اعزام ناو لینکن به منطقه بود. در بهمن ۹۷ جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ پس از یک نشست خبری درباره تحریم های ونزوئلا حاشیه جنجالی به پا کرد. خبرگزاری «آسوشیتدپرس» عکسی از بولتون در این نشست منتشر کرد که نشان می‌داد بولتون روی یکی از برگه‌هایی که به همراه داشت، نوشته است «اعزام ۵۰۰۰ نیرو به کلمبیا».
انتشار این عکس موجب شد تا شایعه‌ای مبنی بر احتمال اعزام قریب‌الوقوع نظامیان آمریکایی به کلمبیا که با ونزوئلا هم‌مرز است، در شبکه‌های اجتماعی منتشر شود. یک سخنگوی کاخ سفید در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس، در این مورد گفته بود: «همانطور که رئیس‌جمهور تأکید کرد، تمام گزینه‌ها روی میز است.»
پس از آن در دولت بایدن دموکرات ها هم به تبعیت از روش بولتون، ایران را تهدید کردند. در ۵ مرداد ۱۴۰۰ یادداشت‌های روی کاغذ در دست جو بایدن رییس جمهور آمریکا در دیدار با مصطفی الکاظمی نخست وزیر وقت عراق در فضای مجازی منتشر شد که در آن نوشته بود:
آمریکا آماده است تا به حملات (علیه خود در خاک عراق) واکنش نشان دهد.
ایران باید توقف حملات (به نیروهایی آمریکایی در خاک عراق) را مدنظر قرار دهد.
از کاغذها به سیگنال گیت
ظاهرا نوشته های روی کاغذ برای دولت ها بار مسئولیت کمتری داشته است. هم تهدید بود هم اینکه مسولیتی هم برای ان مقام نداشت. آنها مدعی بودند که خبرنگاران مزاحم این حواشی را ایجاد می کنند! اما این بار داستان متفاوت است. این بار مشخص نیست که آیا مانند قبل دولت ها خودخواسته این افشاگری را کرده‌اند یا مانند واترگیت ناخواسته به این رسوایی افتاده‌اند؟
در رسوایی واترگیت افشاگری‌ها از واشنگتن پست آغاز شد و در سیگنال گیت از نشریه آتلانتیک. دو رسانه معتبر آمریکایی که نه تنها مردم این کشور بلکه مخاطبان پر و پاقرص بسیاری در سراسر جهان به عنوان رسانه های معتبر مخاطب دارد.
این رسوایی هم مانند مواردی که ذکر شد ماهیت نظامی داشته و نحوه حمله به یمن، ساعت و نوع آن در این مکالمه از سوی پیت هگست وزیر دفاع آمریکا شرح داده شده است. مخالفان دولت ترامپ و حتی برخی از سناتورهای جمهوریخواه از این رسوایی حیران مانده اند مبنی بر اینکه چرا در یک اپ عمومی؟ آیا موارد امنیتی باید در یک گروهی که سطح امنیتی آن مشخص نیست و ممکن است باگ بسیار داشته باشد انجام شده است؟ اطلاعات به این مهمی آیا نباید در محرمانه ترین حالت ممکن انجام شود؟
در آخرین دفاعیه در مجلس سنا هافینگتون پست، گزارش داد: جان راتکلیف، رئیس سیا که در جلسه سنا صحبت می‌کرد مدعی شده که مقامات سیا در اولین روز کاری او، برنامه پیام‌رسان سیگنال را روی رایانه محل کارش نصب کردند و به او گفته اند که این یک «برنامه مجاز» برای اهداف خاص است. او گفت: «این رویه‌ای است که قبل از دولت فعلی در دولت بایدن وجود داشته است.»
با این حال، مقامات سابق دولت آمریکا گفتند که سیگنال هرگز در تلفن‌ها و رایانه‌های دولتی آنها مجاز نبوده است. یکی از مقامات ارشد امنیت ملی سابق که نخواست نامش فاش شود گفت: «به ما اجازه داده نشد که هیچ برنامه پیام‌رسانی روی تلفن‌های کاری خود داشته باشیم و و تحت هیچ شرایطی اجازه استفاده از برنامه‌های پیام‌رسان طبقه‌بندی نشده برای انتقال مطالب طبقه‌بندی شده داده نمی‌شد.»
دولت ترامپ سعی داد این رسوایی را به دولت بایدن نسبت دهد. با این حال هنوز مشخص نیست چه اتفاقی افتاده و پشت پرده این رسوایی کدام گروه است؟ آیا دموکرات‌ها هستند یا مخالفان دولت ترامپ هستند؟ آیا خود دولت ترامپ در جریان این افشاگری بوده است و این اتفاق با هدف و انگیزه مشخصی از سوی کاخ سفید انجام شده؟ و آیا هدف تنها برکناری وزیر دفاع بوده است؟ این جنجال آیا فقط یک ردگم کنی و حواس‌پرتی افکار عمومی جهان از مساله مهم‌تری است؟ و اگر با برنامه بوده باشد هدف چه بود؟ آیا با حمله به یمن و افشای این اسناد هشدار نظامی به تهران است؟ به هرجهت مساله سیگنال گیت مانند تاریخ دیگر رسوایی های این کشور در نهایت مشخص خواهد شد. این رسوایی‌های مشابه که حالا از کاغذ و ایمیل به گوشی‌های هوشمند راه پیدا کرده‌اند قصه‌ای تکراری در تاریخ این کشور است که دیگر نخ‌نما شده است. مساله مهم این بود که انسانیت مرده است. کسی به محتوی چت که خونسردانه مردم فقیر یمن را زیر بمباران گرفته است توجهی نکرد و در رسانه ها حتی اشاره‌ای به این جنایت هولناک نشد. مساله مهم فقط نشست امنیتی بود!
دکتر رضا نصری حقوقدان بین‌الملل و کارشناس ارشد سیاست خارجی درباره حمله آمریکا به یمن در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «یک کشور را نابود کن تا به یک کشور دیگر «پیام برسانی»! این منطق آشفته‌ای است که بخش عمده‌ای از سیاست خارجی آمریکا بر آن استوار است. فقط کافی است به جنگ‌طلبانی مثل گراهام، کاتن، والتز، بولتون و پومپئو گوش دهید و ببینید چند بار برای توجیه جنگ‌ها، تحریم‌ها و مجموعه‌ای از سیاست‌های بی‌پروا، از عبارت «فرستادن پیام» استفاده می‌کنند.»
او همچنین درباره رسوایی سیگنال گیت نوشت: «در واشنگتن، همه نگران بی‌احتیاطی در به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات محرمانه در پیام‌رسان سیگنال هستند، اما کمتر کسی به مشکل عمیق‌تری که محتوای این پیام‌ها آشکار می‌کند توجه دارد: تیم ترامپ خوب می‌داند که نمی‌تواند مداخله‌ای دیگر در خاورمیانه را بر اساس دلایل واقعی توجیه کند؛ بنابراین به روایت‌های قدیمی متوسل می‌شود و با انگ زدن به «ایران»، تلاش می‌کند آن را به مردم آمریکا بقبولاند. این مکاتبه یادآور آن است که چگونه نام «ایران» در سیاست داخلی آمریکا به ابزاری سیاسی تبدیل شده است. این واژه از معنا و ظرافت تهی شده، به یک شعار تقلیل یافته و در قالب روایتی سیاسی بازتعریف شده تا خواسته‌های اسرائیل را پیش ببرد.»
خروجی این رسوایی حداقل برای تهران همانی است که وزیر خارجه کشورمان به آن اشاره کرد. عراقچی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت:
سراسر جهان از جمله خود آمریکایی‌ها اکنون می‌بینند که مقامات ایالات متحده چگونه به امور جهانی نگاه می‌کنند.
بی‌کفایتی شدید و مهم‌تر از آن بی‌توجهی کامل به زندگی انسان‌ها در تصمیم‌گیری‌ها نمایان است.
در مورد ایران، شاید این هم دلیل دیگری باشد که چرا باید به پیشنهادات سیاسی اخیر آنها با تردید زیاد نگاه کنیم.
۳۱۵ ۳۱۵
