رامسس دوم در سن ۹۲ سالگی و پس از یک دوره ۶۶ ساله موفق حکمرانی (از ۱۲۷۹ تا ۱۲۱۳ پیش از میلاد) درگذشت. در مصر باستان فرعونها جایگاهی ویژه داشتند و حتی بهعنوان نمایندگان خدا در زمین از آنها یاد میشد. همین نیز باعث میشود که بسیاری از ویژگیهای مثبت و خاص را به آنها نسبت دهند.
بهعنوان مثال در نقاشیها و مجسمههایی که به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش تعلق دارند، فرعون رامسس دوم به عنوان فردی زیبا، با صورتی گرد، یک بینی برجسته و حالتی آسمانی تصویر شده است.
بازسازی چهره بزرگترین فرعون مصر با استفاده از کالبدشکافی دیجیتالی
هرچند وقتی مومیایی او در سال ۱۸۸۱ کشف شد، کمتر نشانی از این توصیفات مشاهده شد. در طول قرن گذشته دانشمندان، تاریخدانان و هنرمندان تلاش زیادی برای بازسازی چهره فرعون داشتهاند. جالب اینجاست که نتیجه تلاش آنها نیز هربار با تیم قبلی متفاوت بوده است.
در برخی از آنها رامسس دوم دارای صورتی کشیده و لاغر است و در برخی دیگر شاهد صورتی گرد هستیم. در برخی چشمان فرعون بزرگ و بیرون زده هستند و در برخی دیگر چشمانی ریز را مشاهده میکنیم. حتی در رابطه با بینی فرعون نیز اختلاف نظر وجود داشت.
همین نیز باعث شد که دانشمندان دانشگاه جان مورز لیورپول تصمیم به کالبدشکافی دیجیتالی بزرگترین فرعون با همکاری یک مومیاییشناس و استاد رادیولوژی دانشگاه قاهره یعنی Sahar Saleem بگیرند. آنها میخواستند نتیجه کارشان از نظر دقت و جزئیات بینظیر باشد، بههمین خاطر از سیتی اسکن، دادههای تاریخی و تصاویر مومیایی (از موزه ملی تمدن مصر) بهره گرفتند.
با بررسی جمجمه مشخص شد که رامسس دوم فکی قوی داشته و استخوان بینی وی نیز پهن بوده است. وقتی که کالبدشکافی دیجیتالی بزرگترین فرعون مصر به پایان رسید، دادهها به نرمافزار شناسایی چهره مجرمان داده شد. همچنین میزان ضخامت ماهیچههای زیرین صورت و بافت استخوانها نیز از ویژگیهای رایج مردم مصر گرفته شد.
نتیجه نهایی پیرمردی با صورت کشیدی، بینی عقابی، چشمانی نزدیک به هم، ابروانی پرپشت و خاکستری و دهانی پهن با لب بالایی باریک شد. در پایان کالبدشکافی دیجیتالی بزرگترین فرعون مصر نیز رنگ پوست و مو اضافه شدند. دانشمندان رنگ پوست را بر اساس آنچه که گمان میکردند در زمان رامسس دوم رنگ پوست اغلب مردم مصر باشد، انتخاب کردند.
رنگ مو نیز با توجه به دادههای تاریخی و شواهد میکروسکوپی مومیایی انتخاب شد. ظاهرا رامسس دوم فردی با موهای قرمز بوده است. جالب است که در مصر باستان رنگ موی قرمز به خدایان ارتباط داده میشود و بههمین خاطر مردم به آن احترام گذاشته و میترسیدند. هرچند هنوز مشخص نیست که آیا رنگ موی سر به وی در پادشاهی کمک کرده یا اینکه صرفا حکمرانی موفق رامسس دوم این باور را در مردم مصر رواج داده است.
البته نمیتوان با قطعیت گفت که فرعون به شکل تصویر ارائه شده بوده است؛ اما تیم مربوطه اعلام کردهاند که ۷۰ درصد جزئیات صورت را با دقت بالا از ساختارهای باقیمانده از مومیایی بازسازی کردهاند. پس از موفقیت کالبدشکافی دیجیتالی بزرگترین فرعون مصر آنها تصمیم گرفتند نسخه جوانتری از رامسس دوم را به عنوان یک فرد میانسال یعنی در اوج دوران حکمرانی نیز ارائه دهند.
همانطور که مشاهده میکنید، در نسخه جوانتر بهجز برطرف شدن چین و چروکها، کمتر شدن غبغب و پرپشت شدن موها تغییرات قابل ملاحظهای مشاهده نمیشود. تیم مربوطه همچنین اعلام کرد که میخواهد در پروژه بعدی خود به سراغ کالبدشکافی دیجیتالی یکی دیگر از بزرگترین فرعون های مصر یعنی توتعنخآمون بروند.
۵۸۵۸
