فقدان پژمان در ۹۰ سالگی در آمریکا اندوه سترگی برای موسیقی ایران است. او که بخش قابل توجهی از حیاتش را خارج از کشور گذراند؛ همواره به ایران در رفت و آمد بود. بارها در مراسم مختلف با حضورش از وی تقدیر شد، آثارش در ایران چاپ و اجرا می شدند و خود نیز حضور فعالی در ایران داشت اما پس از دوران کرونا به ایران نیامد و کهولت سن مانع سفرش شد؛ اما هیچگاه از ریشههایش جدا نبود و همیشه و همواره متعلق به ایران است. چنانچه در آثارش همواره رنگ و بوی ایرانی و سرزمین مادری اش احساس میشد.
پس از درگذشت او، اعلام شد که پیکرش در همان شهر لسآنجلس به خاک سپرده میشود اما ظاهرا تماسهای مکرری از سوی شاگرداناش ـ که به مثابه فرزندان او هستند ـ با خانواده این استاد انجام شده تا پیکر پژمان به وطن بازگردد. این مساله منوط به تامین هزینههای نسبتا سنگین انتقال پیکر به ایران است. چیزی حدود ۳ میلیارد تومان که شنیده میشود برخی مسئولان فرهنگی و هنری در تکاپوی تامین این هزینه هستند.
نگارنده قصد ندارد در لزوم انتقال پیکر به ایران تاکید کند و یا نهادهای فرهنگی تحت فشار رسانهای قرار بگیرند. اگر این تامین هزینه صورت بگیرد اتفاق درستیست، اما در حالی که طبق استناد منتشر شده توسط وزارت فرهنگ، برای مثال بودجهی نهاد خانه موسیقی در سال گذشته حدود سه میلیارد تومان بود، آیا میتوان از این وزارتخانه انتظار داشت چنین مبلغی را برای انتقال پیکر یک موسیقیدان بزرگ تامین کند؟
اما اگر اهل اهم فیالاهم کردن مسائل باشیم و عمیقتر به موضوع نگاه کنیم، باید مطالبه از متولیان فرهنگی را به سمتی ببریم که قدمی به سمت حفظ میراث گرانبهای احمد پژمان بردارند. احیای جایزه آهنگسازی احمد پژمان ـ که در زمان حیات خودش پایهگذاری شد ـ میتواند بزرگترین دستاورد برای متولیان فرهنگی باشد.
با توجه به تغییر و تحولات در حوزه مدیریت فرهنگی و تمایل ظاهری مدیران فرهنگی نسبت به ارتقای نگاه هنری، در کنار رویدادهای مردمپسند و دغدغهی مسئولان برای هموار کردن امکان کنسرتهای چند هزار نفری خوانندگان مشهور؛ ایجاد جایزهی احمد پژمان در تقویم هنری کشور میتواند هم به شناسایی استعدادهای جوان کمک کند و هم به زنده نگاهداشتن نام فردی که قطعا یکی از مفاخر فرهنگی این سرزمین است.
چه پیکر احمد پژمان به ایران بازگردد و چه در غربت به خاک سپرده شود، چیزی از مقام هنریاش کم نمیکند. احمد پژمان همیشه متعلق به ایران و جوانان این سرزمین بوده و تاثیراتاش در نسلهای متعدد موسیقی قابل مشاهده است.
*منتقد و پژوهشگر موسیقی ایرانی
۵۹۵۹
