نگاهی به پشت پرده بحران دامداری در سیستان/ گرانی نهاده دام مولد را نابود کرد + فیلم
نگاهی به پشت پرده بحران دامداری در سیستان/ گرانی نهاده دام مولد را نابود کرد + فیلم
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران از زهک، در جغرافیای خشک و کمبرخوردار منطقه سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز واقع در شمال استان سیستان بلوچستان دامداری تنها یک شغل نیست؛ ستون معیشت، هویت اقتصادی و پشتوانه تابآوری اجتماعی مردمی است که سالها با خشکسالی، بادهای ۱۲۰ روزه یا به تعبیر جدید ۲۰۰ روزه و محرومیتهای انباشته زیستهاند. هر تهدیدی علیه دام، با عبارتی تهدیدی علیه حیات این منطقه محسوب میشود؛ مسئلهای که این روزها با افزایش بیسابقه قیمت نهادههای دامی، به بحرانی جدی بدل شده است.
.
دامداران در محاصره گرانی نهاده
سیستان امروز نهتنها با بحران آب و محدودیتهای کشاورزی مواجه است، بلکه دامداران آن نیز در محاصره گرانی نهادههایی قرار گرفتهاند که ادامه فعالیت را برایشان دشوار و در مواردی ناممکن کرده است. کاه، بهعنوان یکی از اصلیترین نهادههای دامی، حالا به کالایی گران و دور از دسترس تبدیل شده؛ مسئلهای که زنجیره تولید دام را به نقطه هشدار رسانده است.
در چنین شرایطی، فروش دامهای مولد بهعنوان آخرین راه نجات معیشت، به تصمیمی ناخواسته اما فراگیر میان دامداران سیستان تبدیل شده است. تصمیمی که اگرچه شاید در کوتاه مدت باری از دوش خانوادهها بردارد، اما در بلند مدت به معنای نابودی سرمایهای استراتژیک و بازگشتناپذیر برای منطقه خواهد بود.
بحران نهادههای دامی در سیستان، صرفاً یک مسئله صنفی یا مقطعی نیست؛ این بحران مستقیماً امنیت غذایی، اشتغال پایدار روستایی و آینده اقتصادی منطقه را نشانه گرفته است. دام مولد، حاصل سالها تلاش دامدار و سرمایهای بیننسلی است که با هر کشتار اجباری، بخشی از توان تولیدی سیستان از دست میرود.
کمرنگ شدن حمایت از سوی نهادهای مسئول
آنچه امروز دامداران را بیش از هر چیز نگران کرده، نبود حمایت مؤثر و پایدار از سوی نهادهای مسئول است. حمایتهایی که در سالهای گذشته، دستکم بخشی از بار حمل و نقل یا تأمین یارانهای نهادهها را کاهش میداد، اکنون یا کمرنگ شده یا بهصورت مقطعی و ناکارآمد اجرا میشود.
در این میان، بازدیدهای میدانی و شنیدن بیواسطه درد دل دامداران، اهمیتی دوچندان پیدا میکند؛ چرا که فاصله میان آمارهای اداری و واقعیت میدانی، دقیقاً همان جایی است که بحرانها عمیقتر میشوند و فرصتهای مداخله بهموقع از دست میرود.
سیستان با صدها روستا و هزاران دامدار، شبکهای گسترده از تولید سنتی اما حیاتی را در خود جای داده است. هر تصمیم یا غفلت در حوزه نهادههای دامی، نهتنها یک روستا یا یک شهرستان، بلکه کل منطقه سیستان را تحت تأثیر قرار میدهد و پیامدهای آن بهسرعت در بافت اجتماعی و اقتصادی نمایان میشود.
افزایش سرسامآور قیمت نهادهها
افزایش سرسامآور قیمت نهادهها، دامدار را میان دو انتخاب سخت ادامه فعالیت با زیان سنگین یا فروش دام مولد و خروج تدریجی از چرخه تولید قرار داده است. هر دو مسیر، در نهایت به تضعیف بنیانهای اقتصادی سیستان منجر میشود؛ مسئلهای که نیازمند تصمیمات فوری و فراتر از وعده است.
هشدارها درباره نابودی دام مولد، در واقع زنگ خطری برای آینده سیستان است. آیندهای که بدون دام، بدون تولید و بدون حمایت هدفمند، بیش از پیش به حاشیه رانده خواهد شد. این هشدارها باید جدی گرفته شود، پیش از آنکه راه بازگشتی باقی نماند.
هشدار امام جمعه زهک نسبت به نابودی سرمایه استراتژیک سیستان
حجتالاسلام حیدرعلی راشکی، امام جمعه شهرستان زهک پس از بازدید میدانی از شرایط دامداران منطقه سیستان، در گفتوگو با برگزیده های ایران بحران شدید ناشی از افزایش سرسامآور قیمت نهادههای دامی، بهویژه کاه را خطری جدی برای نابودی «دام مولد» و سرمایه استراتژیک منطقه دانست و خواستار مداخله فوری جهاد کشاورزی برای جلوگیری از فروش دامها توسط دامداران شد.
حجتالاسلام راشکی با حضور در جمع دامداران مناطق سیستان، ضمن بررسی میدانی مشکلات معیشتی آنها، از وضعیت وخیم تأمین نهادههای دامی انتقاد کرد و خواستار تدبیر مسئولان برای نجات این قشر زحمتکش شد.
وی اظهار داشت: امروز توفیق داشتیم خدمت تعدادی از دامدارانی که در منطقه سیستان با مشکل دام دست و پنجه نرم میکنند، رفتیم و مشکلاتشان را شنیدیم. متأسفانه معضل اصلی که همه نسبت به آن ناراحت هستند، بحث گران شدن قیمت نهادههای دامی، بهخصوص کاه است.
امام جمعه زهک با اشاره به تغییرات اقلیمی و محدودیتهای کشاورزی، افزود: در منطقه سیستان، دیگر کشاورزی گذشته وجود ندارد. دامدار مجبور است کاه را از جای دیگری تهیه کند، در حالی که زمینهای خودش دیگر قابلیت چرا یا استفاده از علوفه بومی را ندارد. شنیدهها حاکی از آن است که جهاد کشاورزی در سالهای گذشته به صورت یارانهای یا در بحث حمل و نقل به کمک دامدار میآمد، اما متأسفانه این حمایت در سال جاری به شکل پایدار ادامه پیدا نکرده است.
افزایش فروش دام مولد زنگ خطر برای منطقه!
حجتالاسلام راشکی تأکید کرد: دامداری که قبلاً نهادهها را با قیمت مناسب تهیه میکرد، اکنون به دلیل افزایش سرسامآور قیمتها، مجبور است دام خود را بفروشد. این زنگ خطر بزرگی است.
وی با ارائه آماری تکاندهنده از عمق بحران در منطقه، تصریح کرد: ما فقط در همین بخش مرکزی شهرستان زهک حدود ۸۰ روستا و در کل زهک حدود ۲۰۰ روستا داریم. اگر در هر کدام از این ۲۰۰ روستا حتی ۱۰ دامدار را در نظر بگیریم، با دو هزار دامدار مواجهیم که مستقیماً تحت تأثیر این مشکل هستند. با در نظر گرفتن کل منطقه سیستان که بیش از ۸۰۰ روستا دارد، میتوان عمق فاجعه را درک کرد.
امام جمعه زهک ادامه داد: چه بلایی سر دام سیستان میآید؟ این دام، دام مولد است؛ سرمایهای استراتژیک برای منطقه محسوب میشود. متأسفانه بسیاری از این دامداران به خاطر مشکلات پیش آمده، ناچار هستند دام خود را برای کشتار بفروشند.
وی در پایان دستگاههای اجرایی را به مسئولیتپذیری فراخواند و گفت: باید فکری اساسی برای این قضیه کرد. اداراتی مانند جهاد حتماً باید پای کار بیایند، در بحث حمل و نقل کمک کنند و درد دل دامدار را بشنوند. نباید اجازه دهیم این سرمایه مولد در منطقه از بین برود. همه ادارات و نهادها باید دست به دست هم بدهند تا مشکلات این منطقه به یاری خدا حل شود.
اکنون نگاهها به دستگاههای اجرایی، بهویژه جهاد کشاورزی، دوخته شده است؛ نهادهایی که میتوانند با سیاستهای حمایتی هوشمندانه، تسهیل حملونقل نهادهها و بازگشت یارانههای هدفمند، مانع از فروپاشی دامداری در سیستان شوند. نجات دام مولد، در حقیقت نجات آینده این منطقه است؛ مسئولیتی که تعلل در آن، هزینهای سنگین برای همه بههمراه خواهد داشت.
/