آیا شاخص‌های زیست محیطی ایران طی ۱۵ سال اخیر سقوط ۸۰ پله‌ای داشته است؟!

محسن پیرهادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برگزیده های ایران با تأکید بر ضرورت حل معضلات زیست‌محیطی کلان‌شهرها از جمله آلودگی هوا، گردو غبارها‌، فرسایش زمین و… در قالب برنامه ۵ ساله هفتم توسعه اظهار کرد: شاخص‌های زیست محیطی کشورمان در سال‌های اخیر افت معناداری داشته و جایگاه ایران از رتبه ۵۳ در بین ۱۸۰ کشور جهان در اواخر برنامه سوم به رتبه ۱۳۳ در انتهای برنامه ششم تنزل کرده است.

وی درباره عدم تحقق اهداف مندرج در برنامه‌های پیشین توسعه در حوزه محیط زیست به ویژه برنامه‌های چهارم تا ششم گفت: بخشی‌نگری و عدم ارتباط هماهنگ بین دستگاه‌های اجرایی، عدم تعیین دقیق منابع مورد نیاز و قابل دستیابی، نبود ضمانت اجرایی قوی و محکم برای اجرای قوانین و مقررات محیط زیستی، عدم بازدارندگی جرائم در مقابل خسارات وارده بر محیط زیست و… مواردی است که سبب سقوط ۸۰ رتبه‌ای ایران طی ۱۵ سال در میان کشورهای جهان شده است.

مهجوریت مباحث زیست محیطی در لایحه برنامه هفتم

عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به اینکه لایحه برنامه هفتم در ۲۴ فصل تدوین شده اما متأسفانه این برنامه فاقد سرفصل مجزایی حول مباحث محیط زیست است، ادامه داد: در کل لایحه برنامه هفتم ۱۵ ماده مرتبط با موضوع محیط زیست تدوین شده است و متأسفانه مباحث زیست محیطی در این لایحه مهجور واقع شده‌اند و حتی در برخی از احکام این برنامه عقب‌گرد نسبت به برنامه‌های توسعه اول تا ششم دیده می‌شود.

پیرهادی افزود: لایحه برنامه هفتم از منظر محتوایی و ساختاری با چالش‌های نظیر فقدان رویکرد مسئله‌محوری، کلی‌گویی،کم‌توجهی به قوانین دائمی کشور در حوزه محیط زیست، بی‌توجهی به توازن و پایداری زیست بوم و فقدان ضمانت اجرایی مواجه است.

وی با تأکید بر اینکه مقوله توسعه در جهان بدون توجه به الزامات، محدودیت‌ها و اهداف محیط زیستی امری بی معناست، ادامه داد: هدف از توسعه پایدار ایجاد تعادل میان توسعه و محیط زیست است در این مفهوم دو مقوله اقتصاد و محیط زیست در کنارهم قرار گرفته و زیربنای راهبرد توسعه پایدار را شکل می‌دهد.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه نهادینه کردن توسعه پایدار در کشورمستلزم تدوین، اجرای قوانین و مقررات و ضوابط زیست محیطی متعدد است، تصریح کرد: استمرار معضلات زیستی‌محیطی چون گرد و غبار، آلودگی هوای کلانشهرها، خشکی تالاب‌ها، فرونشست و فرسایش زمین، انقراض گونه‌های ارزشمند گیاهی و جانوری و… گوشه‌ای از آثار مخرب اقدامات توسعه‌ای بدون در نظر گرفتن مؤلفه‌های زیست محیطی است.

پیرهادی تأکید کرد: هدف‌گذاری و حتی اولویت دادن برای حل معضلات محیط زیستی امری ضروری است اما متأسفانه این موارد در لایحه هدف‌گذاری نشده‌اند، این اغماض در حالی است که بحث آلودگی هوا در کلانشهرها و مسئله گردو غبار برخی شهرهای مرزی و صنعتی کشور معضل ثابت و بزرگ شهرها در نیمه دوم سال است که در سال‌های اخیر منجر به اختلال در زندگی روزمره مردم شده‌اند.

وی اضافه کرد: ورود دولت به برنامه‌ریزی برای ساماندهی مباحث و مسائل محیط زیستی در این لایحه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم ذیل احکامی چون اصلاح ساختار بودجه، امنیت غذایی و ارتقای تولید محصولات کشاورزی، نظام مدیریت یکپارچه منابع آب، رفع ناترازی انرژی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع محیط زیست صورت گرفته است.

نماینده مردم تهران گفت: مقوله محیط زیستی از برنامه اول تا ششم در قالب ۱۵ محور محیط زیستی مورد توجه سیاستگذاران بوده است اما در برنامه هفتم توسعه تنها در ۵ محور آلودگی آب، ،مدیریت زیست بومی ،احیای حفاظت از جنگل‌ها و ارزیابی راهبردهای محیط زیستی که به‌جز بحث آلودگی آب دیگر شاخص‌ها به صورت کلی و فاقد شاخص‌های قابل پیگیری و ارزیابی هستند ورود شده است.

پیرهادی خاطرنشان کرد: مدیریت آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور، ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی و محیط زیست و ارتقای ظرفیت نظارتی سازمان حفاظت محیط زیست در قالب سامانه یکپارچه دیده‌بان محیط زیستی و تقویت دیپلماسی آب و محیط زیست اولویت‌هایی است که باید در بحث ارتقای محیط زیست در لایحه دولت اعمال شود و به صورت جدی از سوی مجلس مورد توجه و پیگیری قرار گیرد.

/