ازدحام جمعیت در مراکز پزشکی مازندران با اجرای طرح نسخه الکترونیک

به گزارش برگزیده های ایران، ۳۰ آذر سال جاری بود که مدیرکل بیمه سلامت مازندران از آغاز رسمی اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی افراد زیر پوشش بیمه‌ای در این استان در سطح تمامی پزشکان عمومی، پزشک خانواده، متخصص و فوق تخصص و پزشکان بیمارستان‌ها از اول دی ماه خبر داد و تاکید کرده بود که به هیچ عنوان نسخه‌پیچی کاغذی دیگر قابل پذیرش نیست.

محمدرضا میرزایی در این جلسه تاکید کرده بود که شهروندان به هیچ عنوان نگران دریافت داروهای خود نباشند و کدهای دارویی با هماهنگی وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل و داروخانه‌ها از طریق نرم افزار به صورت دقیق اجرایی شده و اصلا مشکلی وجود ندارد.  

از سوی متولیان امر، هدف از اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیک ارایه خدمات پزشکی مطلوب به بیماران از سوی سازمان‌های بیمه‌گر مطرح شده اما این روزها شهروندان و جامعه پزشکی مازندران با اظهارنظرهای متفاوت از روند اجرای این طرح چندان رضایت ندارند و باوجود گذشت هشت روز از الزام  اجرای طرح نسخه الکترونیک، بررسی میدانی خبرنگاران برگزیده های ایران از شهرستان‌های استان نشان می‌دهد که به دلیل ضعف در مشکل زیرساختی مانند ضعیف بودن خطوط اینترنتی و همچنین شلوغی مطب‌ها و داروخانه‌ها به دلیل تاخیر در ثبت نسخه در سامانه الکترونیکی مردم، پزشکان عمومی، داروخانه‌داران و پزشکان متخصص به روند اجرای این طرح در زمان حاضر چندان روی خوشی نشان نمی‌دهند و معتقدند در شرایطی که هر روز خبر افزایش ابتلا به سویه جدید کرونا به نام اومیکرون در کشور بازتاب می‌یابد اجرای این طرح باعث شلوغی مراکز بهداشتی شده و به نوعی ازدحام جمعیت، داروخانه‌ها را به کروناخانه تبدیل می‌کند.

این روزها درد و دل‌های شهروندان مازندرانی که زمان زیادی را باید در مطب دکتر برای ثبت نسخه الکترونیک در سامانه و یا تحویل دارو در داروخانه‌های بگذرانند، زیاد است و می‌گویند به دلیل تراکم جمعیت در مراکز بهداشتی و قطعی وقت و بی‌وقت سامانه برای دریافت دارو در داروخانه‌ها، بسیاری از آنان هزینه‌های دارویی را آزاد حساب می‌کنند و از طرف دیگر مستند مکتوب که تاییدیه خرید دارو باشد برای دریافت هزینه کرد خود از بیمه تکمیلی ندارند.

تعدادی از شهروندان مازندرانی در گفت و گو با خبرنگاران برگزیده های ایران در نقاط مختلف استان ادعا می‌کنند که با وجود آنکه ماهانه هزینه خدمات درمانی خود را پرداخت می‌نمایند اما با آغاز فرایند نسخه الکترونیک به دلیل خطای انسانی، یا امتناع یا تقلب در ثبت دارو و همچنین ازدحام شدید در مراکز بهداشتی و قطعی مکرر سامانه‌های نسخه الکترونیک، هزینه داروهای خود را به صورت آزاد پرداخت می‌کنند و  می‌گویند این روزها باوجود ده‌ها مشکل اقتصادی و شیوع ویروس اومیکرون اجرای ناقص طرح‌های از این دست، روان و جسم آنان را به بازی گرفته است.

طرح نسخه الکترونیک که قرار بود دردی از دردهای مردم بکاهد این روزها به دلایل مشکلات زیرساختی و شتاب زدگی در اجرا، گرفتاری‌های زیادی را برای مردم ایجاد کرده و شهروندان مازندرانی خواهان اصلاح و یا رفع مشکلات این طرح هستند.

نسخه الکترونیک ثبت نمی‌شود

گلایه و ناراحتی شهروندان مازندرانی منطقی به نظر می‌رسد و چندان بیراه نیست، چراکه بسیاری از متصدیان داروخانه‌ها و همچنین پزشکان عمومی و متخصص از قطعی وقت و بی‌وقت سامانه نسخه الکترونیک گلایه دارند و عاجز مانده‌اند که با صف‌های شلوغی که برای دریافت یا تحویل نسخه الکترونیک در داروخانه‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی دولتی و خصوصی ایجاد شده است، چه کنند.

یکی منشی پزشک فوق تخصص خون در ساری در گفت و گو با برگزیده های ایران می‌گوید از اول تا هفتم دی ماه که طرح نسخه الکترونیک در در استان اجباری شده و در این مدت روزی نبوده که سامانه قطع نباشد و در بسیاری از روزها در فضای ۴۰ متری این مطب حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ نفر در صف انتظار برای دریافت نسخه الکترونیک خود هستند.

عباس دلیری افزود: مردم از این شرایط نگران و افسرده هستند و بیشتر افرادی که به مطب این پزشک متخصص خون مراجعه می‌کنند از نظر جسمی حال بدی دارند و باید همراه بیمار ساعت‌ها در صف انتظار برای دریافت نسخه الکترونیک باشد.

وی خاطر نشان کرد: بسیاری از بیماران برای درامان ماندن از کرونا و خستگی از چند ساعت انتظار در یک مطب در بسته که هوا در آن جریان ندارد، پیشنهاد می‌دهند که پزشک نسخه را در یک برگه یا دفترچه کاغذی بنویسد تا با پرداخت هزینه آزاد دارو از این شرایط خسته کننده‌ای که برایشان ایجاد شده، رهایی یابند.

دلیری تصریح کرد: قبل از اجرای طرح نسخه الکترونیک مدت زمانی که فرد بیمار نیاز داشت تا کارش در مطب پزشک تمام شود حدود یک ساعت بود اما در روزهای گذشته یک بیمار حدود چهار ساعت در مطب سردرگم است تا شاید با راه‌اندازی مجدد سامانه، نسخه الکترونیک خود را دریافت کند.

وی گفت: با جرای طرح نسخه الکترونیک یک کارمند جدید در مطب این پزشک متخصص خون در ساری استخدام شد و در مجموع چهار منشی هستیم که به مردم خدمات می‌دهیم اما آنقدر میزان جمعیت و ازدحام زیاد است که واقعا از پس شرایط موجود بر نمی‌آییم.

این منشی در ادامه می‌گوید که سرعت اینترنت در مطب‌ها بسیار کُند و ضعیف است و در بعضی موارد سه تا ۱۰ بمرتبه داروها را در سامانه ثبت می‌کنیم اما بازهم نسخه الکترونیک ثبت نمی‌شود.

وی ادامه داد: یکی از مولفه و کارکرد مثبتی که برای نسخه الکترونیک در نظر گرفته بودند، صرفه جویی در مصرف کاغذ است اما نه تنها این مقوله انجام نشد بلکه روزانه مصرف کاغذ مطب‌ها بیشتر هم شد چراکه یکبار پزشک داروها را در دفترچه کاغذی یا بر روی برگه می‌نویسد و به بیمار تحویل می‌دهد و فرد بیمار هم در صف می‌ایستد تا این برگه را به منشی تحویل دهد و اگر شرایط به درستی انجام شود، منشی بر روی کاغذ دیگر کد و شماره ملی فرد بیمار و نام داروخانه را تحویل می‌دهد و در نهایت با رصد این پروسه می‌بینیم که به هیچ عنوان در مصرف کاغذ صرفه جویی نمی‌شود.

فقط دفترچه کاغذی

از سوی دیگر مردم همواره متضرر اجرای طرح‌های معیوب هستند چراکه بسیاری از داروخانه‌ها و مطب‌های پزشکان در زمان قطعی سامانه نسخه الکترونیک، از شهروندان طلب دفترچه کاغذی می‌کنند اما وقتی که یک بیمار به‌عنوان یک بیمه شده به مرکز درمانی مراجعه می‌کند و انتظار دارد با ارایه کارت ملی از بیمه درمانی خود استفاده کند و در پاسخ می‌شنود که فقط دفترچه کاغذی را قبول داریم، مجبور می‌شود رنج سفر را تحمل کند و به شعبه یا کارگزاری خود مراجعه کند تا دفترچه کاغذی بگیرد و آنجا هم می‌شنود که دیگر دفترچه کاغذی نمی‌دهیم و از سوی دیگر یک سر ماجرا هم داروخانه‌ها هستند و آنان هم با قطعی سامانه هزینه داروهای را به صورت هزینه آزاد از شهروندان مطالبه می‌کنند.

یک پزشک عمومی در جویبار با شرح موارد مذکور می‌گوید که همچنان بسیاری از پزشکان متخصص اعتقادی به اجرای طرح نسخه الکترونیک ندارند و یا لوازم اجرای این طرح را در مطب خود آماده نمی‌کنند و در قبال این موضوع مطرح شده بدون که آنکه به جیب بیمار توجه کنند، همچنان دفترچه کاغذی را از مراجعه‌کنندگان مطالبه می کنند.

حسین منظوری افزود: به عنوان مثال در روزهای گذشته برگه ارجاعی را برای پذیرش یک بیمار به پزشک متخصصی صادر کردم اما براساس گفته‌های مراجعه کننده، پزشک متخصص با بی‌اعتنایی نسبت به کد و شماره ملی و برگه ارجاع بیمار، داروها را در یک برگه نوشت و  دارویی که بیمار می‌توانست با ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان با نرخ دولتی تحویل بگیرد با هزینه ۴۳۰ هزار تومانی از متصدی داروخانه تحویل گرفت.

وی ادامه داد: به هیچ عنوان بسیاری از پزشکان متخصص در اجرای طرح نسخه الکترونیک با پزشکان خانواده و متصدیان اجرای این طرح همکاری ندارند و زنجیره نسخه الکترونیک با کارشکنی‌های پزشکان متخصص قطع می‌شود و تنها این بیماران و همراهان آنان هستند که با پرداخت نرخ آزاد دارو، متضرر می‌شوند.

این پزشک خانواده تصریح کرد: در سامانه ارجاع با ۳۰ پزشک متخصص در نقاط مختلف مازندران همکاری دارم که به جرات می‌گویم که در زمان حاضر، ۸۰ درصد این پزشکان متخصص نسبت به اجرای طرح نسخه الکترونیک بی‌اعتنا هستند و به رویکردهای نوین شرکت‌های بیمه‌ای توجه ندارد.

سردرگمی داروخانه‌داران

وقتی یک بیمار و همراهش خوان اول دریافت نسخه الکترونیک در مطب پزشک را رد می‌کند در مسیر رسیدن به داروخانه به این موضوع مدام فکر می کند که نکند سیستم برای تحویل دارو قطع باشد؟ و وقتی که به داروخانه می‌رسد با صف‌های طولانی مواجه می‌شود که بیماران و یا همراهان‌شان ساعت‌ها در صف دریافت دارو با نسخه الکترونیک ایستاده‌اند.

در این بین داروخانه‌داران هم از وضعیت پیش آمده گلایه دارند و می‌گویند به دلیل افزایش حجم مراجعات به معنای واقعی نمی‌توانند خدمات مطلوبی به شهروندان بدهند و از اینکه بسیاری از بیماران با نشان دادن برگه داروها می‌خواهند که هزینه دارو را آزاد پرداخت کنند، شرمنده می‌شوند.

عباس کیانی، متصدی داروخانه‌ای در شهرستان قائمشهر در گفت و گو با برگزیده های ایران افزود: مدت زمان دریافت دارو قبل از اجرای طرح نسخه الکترونیک برای یک شهروند قائمشهری در این داروخانه حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بود اما اکنون با مشکلات زیرساختی و پایین بودن سرعت اینترنت، یک شهروند باید حداقل ۴۵ دقیقه در شرایطی که کرونا در استان جولان می‌دهد در صف انتظار داروخانه برای تحویل دارو با نسخه الکترونیک باشند.

وی تصریح کرد: مردم هم به دلیل شرایط کرونایی تاب و تحمل ایستادن طولانی مدت در صف‌های داروخانه‌ها را ندارند و گاهی اوقات با عصبانیت و پرخاشگری ازحضور در صف‌هاس طولانی داروخانه‌ها برای دارو شدن نسخه‌های الکترونیک خسته و منصرف می‌شوند و محل را ترک می‌کنند تا شاید در داروخانه دیگری فرجی شود اما برخی دیگر از شهروندان هم هزینه داروها را می‌خواهند آزاد پرداخت کنند و با گلایه و ناراحتی که دارند رمز کارت اعتباری خود را برای تحویل دارو به متصدی داروخانه اعلام می‌دارند.

کیانی ادامه داد: مردم گلایه‌مند هستنند و حق هم دارند چراکه در اجرای این طرح آسیب شناسی درستی صورت نگرفت و در ماه‌های گذشته به دلایل نامعلومی سرعت اینترنت بسیار کُند شده و به طور متوسط در ۲۴ ساعت شبانه روز که یک داروخانه دولتی به مردم خدمات می‌دهد چهار تا پنج ساعت سامانه ثبت دارو برای نسخه الکترونیک قطع است.

وی اضافه کرد: از اینکه بیماران خاص در شرایط سخت اقتصادی و کرونایی برای یک دوره ویزیت و دریافت دارو در نزد یک پزشک متخصص باید ۷۰۰ هزار تا یک میلیون تومان هزینه کنند، متاسف می‌شویم و گاهی اوقات متصدیان داروخانه‌ها به مردم دلداری می‌دهند و آنان را به صبر و خویشتن‌داری دعوت می‌کنند تا شاید با وصل شدن سامانه، هزینه داروهای خود را آزاد پرداخت نکنند.

این متصدی داروخانه خاطر نشان کرد: از سوی دیگر بسیاری از پزشکان داروها را در برگه می‌نویسند و داروخانه‌داران از روی ترحم، نسخه کاغذی را با ثبت در سامانه به نسخه الکترونیک تبدیل می‌کنند که این رویه هم زمان‌بر است و در بعضی موارد یک بیمار چهار تا پنج نسخه کاغذی به همراه دارد که الکترونیکی کردن این حجم از نسخه شاید تا ۲ ساعت وقت ببرد.

وی گفت: در بعضی موارد تعدادی از شهروندان نسخه‌های الکترونیک آنها نزد پزشک ثبت می‌شود اما سواد درست و حسابی ندارند و کد و یا شماره ملی خود را نمی‌دانند و یا گاهی اوقات پزشک متخصص بر روی کاغذ کد و شماره ملی بیمار را به اشتباه درج می‌کند که همه این مسایل باعث گیج و سردرگم شدن اجرای نسخه الکترونیک در استان شده است.

نسخه الکترونیک دغدغه جدی مازندرانی‌ها

اینترنت و سرعت پایین آن، ثبت نشدن دارو در نسخه الکترونیک یا هرموضوع دیگری که از سوی پزشکان و داروخانه‌داران مطرح می‌شود، هرچه که است این روزها یک دغدغه بهداشتی و پزشکی است که با پرداخت هزینه آزاد دارو دود آن تنها به چشم مردم می‌رود و مردم از روند اجرای آن راضی نیستند.

یکی از اهالی روستای گلورد شهرستان ساری در گفت و گو با برگزیده های ایران می‌گوید که در روزهای گذشته به پزشک خانواده محل زندگی‌ام مراجعه کردم و دکتر داروهای من را بر روی دفترچه نوشت اما وقتی به شهر آمدم تا داروهای تخصصی و درمانی خودم را دریافت کنم، متصدی داروخانه می‌گوید که باید شماره ملی و کد نسخه الکترونیک خود را به وی تحویل دهم و دیگر دفترچه کاغذی کارایی ندارد و برای اینکه حال بدی داشتم و نیازمند به داروها بودم به اجبار هزینه داروهای خودم را آزاد پرداخت کردم.

محمد رجبی ادامه داد: به هیچ عنوان در پایگاه درمانی روستای محل زندگی‌مان اینترنت با سرعت بالا وجود ندارد که پزشکان بخواهند نسخه الکترونیک بنویسند و چرا باید داروی که در سه هفته پیش برایش ۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کردم به یکباره ۲۳۵ هزار تومان برای آن پول بپردازم؟ و واقعا در این شرایط سخت اقتصادی و گرانی از مسوولان توقع داریم در رفع مشکلات پیش آمده چاره اندیشی کنند.

وی اضافه کرد: وقتی که به داروخانه و مراکز تخصصی و پزشکی شهر ساری می‌روم آنقدر جمعیت برای دریافت و تحویل نسخه الکترونیک زیاد است که واقعا نمی‌توانم شرایط را تحمل کنم و مجبورهستم به پزشک یا داروخانه‌دار بگویم که هزینه داروها را برایم آزاد حساب کند.

این روستانشین گلوردی گفت: مشکلات زیرساختی یا هر دغدغه دیگری که در طرح نسخه الکترونیک وجود دارد باید اول برطرف شود و بعد از آن طرح اجرا شود و به نوعی در زمان حاضر مردم عادی و بیماران از این شرایط در استان رضایت ندارند.

مسوولان چه می گویند؟

مسوولان حوزه بیمه و بهداشت و درمان مازندران با پذیرش موضوعات مطرح شده می‌گویند اگرچه در ابتدای راه قرار داریم و قطعا نواقصی وجود دارد اما اجرای دقیق نسخه الکترونیک کاهش خطای پزشکی، نظام‌مند شدن اقلام دارویی، پرداخت به روز حق پزشکان، از بین رفتن قاچاق دارو و حذف بده بستان‌های احتمالی بین پزشکان و داروخانه‌ها را در پی دارد.

مدیرکل بیه سلامت مازندران می گوید که تمامی ۵۰۰ داروخانه فعال در استان مازندران به صورت کامل آمادگی ارائه خدمات دارویی از طریق نسخه‌های الکترونیکی را در روزهای گذشته اعلام داشتند و ۲هزارو ۶۰ موسسه و مراکز درمانی طرف قرارداد با بیمه سلامت در استان نسبت به حُسن و روند اجرای این طرح تاکید دارند.

محمدرضا میرزایی با تاکید بر این که زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری در همه نقاط استان فراهم شده است و در واقع مشکلی نباید وجود داشته باشد، ادامه داد: تنها مشکلی که ممکن است اجرای این طرح را مختل کند، قطعی برق است که برای حل این مشکل نیز سیستم پشتیبانی آفلاین باید در داروخانه راه‌اندازی شود.

وی اضافه کرد: مشکلات که مردم مازندران در ارتباط با نسخه الکترونیک بیان می‌کنند باجدیت رصد می شود و در تلاش هستیم هر مشکلی را رفع کنیم.

میرزایی مشکل اینترنت برای اجرای طرح نسخه الکترونیک را دغدغه مهم برشمرد و گفت: برای حل این چالش نیز نسخه پیچی کاغذی به صورت محدود در نظر گرفته شده و داروخانه‌داران نباید هزینه آزاد را در قبال پذیرش نسخه کاغذی از مراجعه کنندگان از این دست مطالبه کنند.

مدیر کل بیمه سلامت مازندران با اشاره به این که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در مجموعه هم‌اکنون ۷۵ درصد پزشکان و مراکز درمانی بیمارستان‌ها طرح نسخه نویسی را انجام می‌دهند،  ادامه داد: عمده ۲۵درصد باقی مانده؛ مربوط به پزشکان متخصص و فوق تخصص است که در کلینیک‌های طرف قرارداد با دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بابل مشغول فعالیت هستند که این پزشکان هم باید نسبت به اجرای این طرح پایبند باشند.

میرزایی با بیان اینکه، برخی از پزشکان متخصص و فوق تخصص که هنوز نسخه الکترونیکی را صادر نمی کنند کسانی هستند که به دلیل سن بالا قادر نیستند از نرم افزار استفاده کنند و یا در فراگیری آموزش نرم افزاری آن دچار اشکال هستند، اضافه کرد: به همین دلیل علاوه بر این که از همه پزشکان متخصص و فوق متخصص که طرف قرارداد با بیمه سلامت نیستند انتظار داریم از این فرصت استفاده کنند و از طرفی از شهروندان نیز تقاضا داریم حتما در ابتدا به پزشکان خانواده و سپس با برگه ارجاع به پزشکان متخصص و در صورت مکان به پزشکان طرف قرار داد دارای نرم افزار نسخه الکترونیکی مراجعه کنند.

مدیرکل بیمه سلامت مازندران خاطرنشان کرد: ما تمام تلاش خود برای اجرای بدون نقض در فرایند نسخه نویسی الکترونیکی را انجام می‌دهیم و امیدواریم نظام پزشکی و دانشگاه‌ها و اصحاب سلامت هم به ما کمک کنند.

میرزایی از شهروندان خواست با توجه به شروع رسمی و بدون چون و چرای این طرح، در هفته‌های نخست اجرا صبر بیشتری را پیشه کنند و همراه با پزشکان، مراکز درمانی و بیمارستان‌ها باشند تا این طرح به خوبی انجام شود.

وی گفت: کارشناسان بیمه سلامت در همه شهرستان های مازندران علاوه بر این که آمادگی کامل برای پاسخگویی به بیماران و پزشکان دارند، از یک ماه گذشته تاکنون نیز به صورت حضوری در مطب‌ها و کلینیک‌ها با پزشکان، مدیران بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها، نحوه اجرای این طرح را بازخوانی و تمرین کرده‌اند.

میرزایی ادامه داد: نرم افزار نسخه‌نویسی الکترونیکی که قابلیت نصب در تلفن همراه، تبلت، لپ تاپ و رایانه‌ها را دارد، به صورت رایگان دراختیار همه پزشکان، بیمارستان‌ها و موسسات دولتی و بخش خصوصی طرف قرار داد با بیمه سلامت استان قرار گرفته است.

مدیرکل بیمه سلامت مازندران افزود: در این نرم افزار مشخصات همه بیمه شده‌ها، قوانین بیمه‌ای، مقررات دارو نویسی و اقلام دارویی، آزمایشگاه و عکس برداری‌های وجود دارد و در صورت غیر استاندارد بودن این فرایند، دستگاه هشدار مربوطه را اعلام می‌کند.

مشکلات موردی در دست بررسی است

سرپرست سابق دانشگاه علوم پزشکی بابل هم یک روز پیش از کنار گذاشته شدن از این سمت در گفت و گو با خبرنگار برگزیده های ایران گفت: تمامی پزشکان عمومی و متخصص و همچنین داروخانه‌ها باید نسبت به اجرای دقیق طرح نسخه الکترونیک بکوشند و اجرای ناقص این طرح اکنون باعث ایجاد مشکلات مختلف برای اقشار مردم شده است.

دکتر ناصر عمادی افزود: دغدغه‌هایی که برخی پزشکان و داروخانه‌داران در ارتباط با مسایل زیرساختی در اجرای طرح نسخه الکترونیک مطرح می‌کنند، قابل بررسی و پیگیری است و این مشکلات می‌بایست در بدنه مراکز بیمه‌ای حل شود و نباید دود این ناهماهنگی‌ها به چشم مردم برود.

وی ادامه داد: از یک طرف به دلیل شیوع اومیکرون به مردم می‌گوییم که نباید در مراکز پرتجمع حضور پیدا کنند، اما مشکلات زیرساختی از این دست باعث گلایه آحاد جامعه شده و مردم ساعت‌ها در داروخانه برای ثبت نسخه الکترونیک سرگردان هستند و رفع این مشکلات به به صورت موردی طبق هماهنگی‌های انجام شده از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی مازندران و بابل در دست پیگیری است.

عمادی تصریح کرد: طرح نسخه الکترونیک اقدام خوب برای هوشمندسازی مراحل درمان بیماران است اما در کنار آن باید خدمات‌دهی در این بخش با استانداردسازی‌های لازم صورت گیرد تا دغدغه‌های مردم استان در حوزه درمان ریشه‌کن شود.