بحرالعلومی: سینمای جنگ ۱۲ روزه باید روایتگر بدون مرز مردم و قهرمانانش باشد /جای نهادهای محافظهکار بخش خصوصی وارد شود
بحرالعلومی: سینمای جنگ ۱۲ روزه باید روایتگر بدون مرز مردم و قهرمانانش باشد /جای نهادهای محافظهکار بخش خصوصی وارد شود
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، بعد از جنگ ۱۲ روزه ساخت فیلمهایی با موضوع این جنگ مورد انتظار عموم مردم و علاقمندان به فرهنگ و هنر قرار گرفت. ساخت فیلم با این موضوع دیر یا زود در نهایت رخ خواهد داد و ما به مرور شاهد آثار سینمایی درباره آن خواهیم بود. اما نگاهی به فیلمهای جنگی سالهای اخیر به ما میگوید، آنقدر که کیفیت ساخت و چگونگی فیلم اهمیت دارد، صرف ساخت و تولید مهم نیست. اما چه ویژگیهایی باید در این حوزه توسط فیلمساز و نهادهای حامی رعایت شود؟ تا نتیجه مطلوب رخ دهد؟
فیلمسازان میتوانند به عنوان صحنهگردانان هنر هفتم که تجربیات ارزشمندی دارند و فراز و فرودها را تجربه کردهاند، بهتر راه و چاه را نشان دهند. بنابراین در اولین گفتوگو برای پرونده «سینمای جنگ ۱۲ روزه» به سراغ خانم مریم بحرالعلومی کارگردان و تهیهکننده سینما، رفتیم تا در مصاحبهای کوتاه نگاه زنانه یک فیلمساز را دراینباره بدانیم.
بحرالعلومی از وضعیت تولید فیلم دغدغهمند، فقدان جسارت در روایتهای سینمای حادثه و ضرورت بازگشت به قصههایی از دل مردم و قهرمانانش سخن گفت. او با اشاره به جنگ ۱۲ روزه، تأکید کرد که سینما باید همانطور که جنگ مرزهای میان مردم با دیدگاههای متفاوت را تا حد زیادی برداشت، بتواند بدون مرز از قصه های مردمی بگوید.
پنج سال است فیلم نساختهام
بحرالعلومی با اشاره به عدم ساخت فیلم چهارم خود گفت: «چند طرح و فیلمنامه دارم، اما پنج سال است بعنوان کارگردان فیلمی نساختهام. چه قبل از جنگ و چه بعد از آن، نه شرایط کشور مساعد بوده و نه دغدغهمندی لازم در فضای سینما وجود داشته است.»
سینمای کمدی مسیر خودش را دارد، اما جریان مستقل پیش نمیرود
او درباره وضعیت سینمای کمدی و تولید مستقل گفت: «سینمای کمدی سازوکار خودش را دارد، اما در دو سه سال گذشته، شرایط برای تولید فیلمهایی با نگاه مستقل اصلاً فراهم نبوده است.»
برخی فیلمهایی که در فضای سینمای دفاع مقدس در سالهای اخیر ساخته شدهاند فقط بریز و بپاش مالی بوده و سرتاسر شعارزده؛ معدود فیلمهایی که بتواند با مخاطب عام ارتباط صحیح برقرار کند و قهرمان داشته باشد ساخته شده اند
نهادهای حمایتی جسارت ندارند
بحرالعلومی با انتقاد از رویکرد نهادهای فرهنگی گفت:«نهادهایی که وظیفه حمایت دارند، بیشتر به سراغ سوژههایی میروند که قابل مدیریت مضمونی باشند. نه جسارت دارند که نگاه عمومی را آثار دربر بگیرد، نه سازوکاری که از زاویه دید مردم بحران را ببینند. وقتی میخواهیم جنگ را تصویر کنیم، معمولاً طرفین جنگ را در فیلم مدنظر داریم، اما قربانیان و مردم اصولا یا کمرنگند یا دیده نمیشوند.»
قصههای مردم را بیتحریف روایت کنیم
او تأکید کرد:«باید قصههای مردم را برای مردم روایت کنیم، بدون ترحمبرانگیزی، بدون سیاهنمایی یا سفیدنمایی، بدون شعارزدگی. متأسفانه همیشه نهادها با اسامی خاص و اعداد و ارقامی نجومی درگیر بوده اند و همین باعث شده کیفیت و کمیت را یکجا از دست بدهیم. برخی فیلمهایی که در فضای سینمای دفاع مقدس در سالهای اخیر ساخته شدهاند فقط بریز و بپاش مالی بوده و سرتاسر شعارزده؛ معدود فیلمهایی که بتواند با مخاطب عام ارتباط صحیح برقرار کند و قهرمان داشته باشد ساخته شده اند».
سینمای بحران از قهرمانانش دور شده است
بحرالعلومی با اشاره به فقدان قهرمان در سینمای امروز گفت: «وقتی بحرانی دردآور مثل جنگ رخ میدهد، ما باید قصه مردم را بسازیم اما سالهاست نگاهها جناحی و ارگانی شدهاند و همین دیدگاه هم سینمای دغدغهمند را به قهقرا برده است. از قهرمان دور شدهایم. فیلمهایی مثل «سینمامتروپل» یا «مجنون» به نظرم جزو فیلمهای به اصطلاح ارزشی موفقی بودهاند که توانستهاند قهرمانی بر پرده نقرهای خلق کنند».
در برخی مواقع با شعارهای ملی فیلم ساخته شده، اما خروجی نهتنها ملی نبوده، بلکه ضدملی جلوه کرده است. این مسیر نه برای مردم فایدهای دارد، نه برای سینما
شعارهای ملی، خروجیهای ضدملی
او با صراحت گفت: «در برخی مواقع با شعارهای ملی فیلم ساخته شده، اما خروجی نهتنها ملی نبوده، بلکه ضدملی جلوه کرده است. این مسیر نه برای مردم فایدهای دارد، نه برای سینما. همین جنگ تحمیلی ۱۲ روزه مرزهای اختلاف ایدئولوژیکی را به گونه ای شکست و همه کنار ایران خودمان ایستادیم، اما آیا سینما هم این مرزها را شکسته است؟! »
امیدوارم بخش خصوصی وارد میدان شود
بحرالعلومی از بخش خصوصی خواست تا با جسارت وارد میدان برای تولید فیلم درباره جنگ ۱۲ روزه شود: «امیدوارم حتی اگر نهادهای رسمی همچنان محافظه کارند، بخش خصوصی ولو اندک وارد شود. خاستگاه این حوزه باید در سال ۱۴۰۴ جدیتر دنبال شود؛ سینمایی که هم قهرمان واقعی داشته باشد، هم قصه مردم را از دل آنها و برای آنها روایت کند، به دور از تحریف، دروغ یا شعار.»
جسارت در قصهگویی درس سینماست
او در پایان با یادآوری نام زنده یاد رسول ملاقلیپور، احمدرضا درویش، محمدعلی باشهآهنگر گفت: «بزرگان من روانشاد ملاقلیپور و آقایان درویش و باشهآهنگر و مانند ایشان به ما درس جسارت برای تصویر کردن قصههای مردم در میانه بحرانها را دادهاند. رسالت مهم سینمای ارزشی ماندگار همین است.»
/
