تشکیل نخستین جمهوری انقلابی ایرانی توسط میرزا کوچک جنگلی
به گزارش برگزیده های ایران از رشت، مجید رحمانی، پژوهشگر و محقق گیلانی امروز در یکصدمین سالروز شهادت میرزا یونس استادسرایی معروف به میرزا کوچک خان جنگلی در تحریریه برگزیده های ایران گیلان حضور یافت.
صحبت از میرزا صحبت از مقاومتی مردمی یک ملت است
مجید رحمانی در این دیدار با بیان اینکه هویت فردی در ورای خود، هویت اجتماعی را شکل می‌دهد، اظهار کرد: هویت اجتماعی نیز هویت ملی را شکل می‌دهد، ایران عزیز ما نیز رنگین کمانی از اقلیم و اقوام است، هویت، تاریخ، فرهنگی، اقتصاد و سیاست این زیست‌بوم‌ها است که هویت ملی ما را شکل می‌دهد.
وی با بیان اینکه صحبت درباره میرزا و نهضت جنگل صحبت درباره تاریخ ایران است، افزود: اگر قرار است درباره میرزا کوچک جنگل سخن بگوییم باید درباره مقاومت مردمی یک ملت سخن بگوییم.
نهضت جنگل هویت مردم گیلان و ایران است
این پژوهشگر و محقق گیلانی با تأکید بر ضرورت پرداختن به نهضت جنگل به صورت ویژه گفت: نهضت جنگل هویت مردم گیلان و ایران و نماد مقاومت ملت است، از طرفی در دین ما بارها توصیه شده تا به تاریخ بنگریم و از سرگذشت پیشینیان عبرت بگیریم و درس بیاموزیم؛ چرا که گذشته چراغ راه آینده ما است.
رحمانی با بیان اینکه گیلان همواره مردمی مبارز و مقاوم در دوره‌های تاریخی در راه استقلال داشته است، تصریح کرد: همه دوره‌های تاریخی باید در برنامه‌های رسانه‌ای به آن‌ها پرداخته شود اما اگر بخواهیم از تمام این دوران یک دوره را که نماد هویتی مردم گیلان است، انتخاب کنیم آن نهضت جنگل خواهد بود، چرا که هنوز تاریخ شفاهی آن در جای جای این سرزمین جای دارد.
وی میرزا کوچک جنگلی را آغازگر نهضت جنگل عنوان کرد و افزود: در خرداد ۱۲۹۴ این نهضت که در مرداد ماه از جنگل‌های گیلان آغاز شده بود وارد رشت می‌شود و بعد آن شاهد هفت سال مقاومت هستیم، برای شناخت نهضت جنگل ابتدا باید شخص میرزا را که رهبر نهضت است بشناسیم که با شهادت وی این نهضت به پایان می‌رسد، بنابراین؛ باید شخصیت کاریزماتیک اثرگذار میرزا را در این نهضت تبیین کرد.
این پژوهشگر نهضت جنگل با تأکید بر اینکه باید حافظه تاریخی خود را به روز کنیم، گفت: خودبیگانگی فرهنگی، مهاجرت و فرار برخی از نخبگان ریشه‌ای در هویت بومی و زیست‌بوم‌های مختلف دارد، بنابراین نیازند شناخت هویتی خود و بازنگری تاریخی و تبیین آن داریم.
رحمانی با اشاره به شخصیت میرزا کوچک تصریح کرد: ما درباره میرزا با یک شخصیت اساطیری، یک شخصیت شاهنامه‌ای و یا با یک انسان معصوم هم طرف نیستیم بلکه انسان عادی را در برابر چشمان خود داریم، عالم، روحانی که درس طلبگی خوانده و ملبس به لباس روحانیت است که هشت سال در دوران مشروطه می‌جنگد و وقتی مشروطه از اهداف و آرمان‌های خود منحرف می‌شود او با یاران خود در اتحاد اسلام تصمیم می‌گیرند تا مبارزه‌ای را علیه بیگانگان آغاز کند.
میرزا همواره منش و روش طلبگی خود را حفظ کرد
مؤلف کتاب “ابعاد بین‌المللی نهضت جنگل” با تأکید بر اینکه گرچه میرزا لباس خود را از لباس روحانیت به لباس رزم تغییر داد اما همواره بر منش و روش طلبگی خود باقی بود، خاطر نشان کرد: میرزا اعتقاد داشت باید با دیانت در برابر بیگانه ایستاد، تأخر شبهات تاریخی باعث خلط مباحث شده و موجب برخی برداشت‌ها، تحلیل‌های نادرست و برچسب‌های اشتباه به اتفاقات تاریخی می‌شود، میرزا بعد از مشروطه و در نهضت جنگل الگوی اتحاد اسلام را ارائه می‌کند.
این محقق و پژوهشگر گیلانی با اشاره به جنگ‌های مستقیم و غیرمستقیم میرزا در دو سال ابتدایی نهضت با روس‌های تزاری گفت: میرزا سپس با انگلیسی‌ها وارد جنگ می‌شود، سپس مهمان‌های ناخوانده؛ شوروی‌ها و بولشویک‌ها وارد ایران می‌شوند و میرزا تلاش می‌کند آن‌ها را محدود و همراه کند و وقتی خیانت آن‌ها را می‌بیند با آن‌ها وارد جنگ می‌شود و در آخر قرارداد ۱۹۲۱ که شوری، انگلیس و حکومت مرکزی علیه میرزا می‌بندند موجب شهادت این گیل مرد روحانی و مبارز می‌شود.
میرزا هرگز به دنبال تجزیه طلبی نبود
مؤلف کتاب “ابعاد بین‌المللی نهضت جنگل” با تأکید بر اینکه میرزا هرگز به دنبال تجزیه طلبی نبود، خاطرنشان کرد: میرزا آمده بود تا ایران را از دست بیگانگان خارج کند و برای این اقدام ابتدا باید گیلان آزاد می‌شد چرا که گیلان هم دروازه اروپا بود هم کریدور جنگ جهانی اول و هم اینکه تمام درگیری‌ها در گیلان بود، ما در گیلان هم روس‌های تزاری، هم انگلیس و هم بولشویک‌ها را داشتیم.
رحمانی با اشاره به کمک و یاری تمامی مردم گیلان و ایران به میرزا در نهضت جنگل گفت: میرزا ابهت نظامی دو ابر قدرت را در گیلان به سخره می‌گیرد و پیام وحدت و اتحاد ملت ایران را می‌دهد، حتی برخی نیروهای خارجی هم برای جنگیدن با جریان امپریالیست به همراهی میرزا آمده بودند، مقاومت میرزا و یارانش باعث ملغا شدن قرارداد ۱۹۰۷ می‌شود.
وی با اشاره به مبارزه میرزا علیه یک جریان بین‌المللی بیان کرد: میرزا در اثنای جنگ جهانی بود، انگلیس و روسیه تزاری در این حین اهداف مشترک داشتند و علیه عثمانی و آلمان مبارزه می‌کردند، دوره اسفناک تاریخ ایران همین هفت سال است، در این دوران قریب به ۱۰ نخست وزیر در ایران تغییر می‌کند که برخی از آنان همچون مستوفی‌الممالک و محمدعلی خان تنکابنی همراهی‌های نسبی با نهضت جنگل دارند و در این مدت نیز ما در ابتدای نهضت جنگل چهار امپراطوری در دنیا داریم که در اواسط جنگل به فروپاشی می‌رسد.
شاهد هفت سال دفاع مقدس ایرانی‌ها در نهضت جنگل در گیلان بودیم
این پژوهشگر گیلانی با اشاره به دلایل افتخار گیلانی‌ها و ایرانی‌ها به میرزا کوچک جنگلی و نهضت جنگل بیان کرد: ما هفت سال دفاع مقدس ایرانی‌ها را در نهضت جنگل در استان گیلان داشتیم، میرزا کوچک یک بسیجی تمام عیار بود و هزاران نفری که به دلیل دوران خفقان پهلوی نامی از آن‌ها نیست، میرزا به واکنش طبیعی ملت ایران پاسخ داد و اعاده حیثیت ملی کرد.
وی نهضت میرزا را موفق‌ترین، طولانی‌ترین و مردمی‌ترین و الهام بخش‌ترین مقاومت مردمی معاصر در دو قرن اخیر برشمرد و گفت: این موارد تنها از باب علاقه‌مندی به میرزا نیست بلکه به دلیل طولانی شدن مقاومت میرزا و یارانش در جنگل و تشکیل دو حکومت از جمله اتحاد اسلام(تابستان ۱۲۹۶ تا خرداد ۱۲۹۷) و حکومت جمهوری ایران، اولین واژه جمهوری را میرزا کوچک وارد ایران می‌کند.
رحمانی با اذعان به اینکه مقاومت اسلامی میرزا کوچک و مردم گیلان زمینه‌ساز لغو قراردادهای استعماری ۱۹۰۷ و ۱۹۱۹ علیه ایران شد، بیان کرد: این اقدام میرزا به احقاق حقوق مردم در مقابل بیگانگان پرداخت، در خروج نیروهای روس تزاری از گیلان شرایطی را تحمیل کرد که امنیت مردم تضمین شده، مانع از لشکرکشی انگلیسی‌ها و عبور از گیلان و از تبلیغ مرام کمونیستی در گیلان جلوگیری کرد تا مانع اهداف توسعه‌طلبانه بلشویک‌ها شود.
وی با بیان اینکه میرزا با پیام وحدت به ملت ایران نشان داد که می‌توان با اتحاد جلوی هر متجاوزی ایستاد، خاطرنشان کرد: میرزا توانست با قیام خود مقابل قراردادهای استعماری ۱۹۰۷ که در ایران برای تقسیم کردن کشور بین سه قدرت روسیه، حکومت مرکزی و انگلیسی منعقد شده بود، بایستد و امید ملت ایران را زنده کند.
نخستین جمهوری انقلابی موقت ایران توسط میرزا کوچک جنگی تشکیل شد
رحمانی با بیان اینکه اولین جمهوری انقلابی موقت ایران توسط میرزا کوچک جنگی تشکیل شد، افزود: میرزا در انزلی سه روز با بولشویک‌ها مذاکره می‌کند و ۹ بند معاهده بر آنان تحمیل می‌کند، می‌گوید باید به تهران برویم مجلس مؤسسان تأسیس کنیم تا رأی مردم حکومت آینده را انتخاب کند.
رضاخان توسط انگلیسی‌ها مأمور ازبین بردن نهضت جنگل بود
وی با اشاره به خیانت بولشویک‌ها و سودای کشورگشایی آنان بیان کرد: پس از آن میرزا و یارانش شهید می‌شوند و در ۵۷ سال دولت پهلوی خفقانی بود که تمام فعالیت‌های میرزا و یارانش را زیر سؤال بود، یک خفقان تاریخی پیش آمد که جرأت از میرزا گفتن نبود، قلم به دست دشمن بود و در کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ کودتایی انگلیسی صورت می‌گیرد و انگلیسی‌ها رضاخان را به عنوان وزیر جنگ انتخاب و او را مأمور نابودی نهضت جنگل می‌کنند.
این محقق و پژوهشگر گیلانی با بیان اینکه جریان چپ با حضور احسان‌الله خان دوستدار موجب ایجاد برخی شبهات در خصوص نهضت جنگل شد، گفت: برخی از افراد این دوره جنگلی‌های چپ را به نام میرزا می‌زنند، با وجود اینکه دو بار به میرزا پیشنهاد پادشاهی می‌دهند اما او استقلال ایران را به منافع خود ترجیح نمی‌دهد، بنابراین باید تاریخ را با در نظر گرفتن ظرف زمانی آن مطالعه و تحلیل و شبهات را در خصوص نهضت جنگل برای نسل حاضر و نسل‌های آینده روشن و شفاف کرد.
باید دوره‌های تاریخی مربوط به میرزا را به تفکیک مورد تبیین قرار دهیم
وی با تأکید بر اینکه باید دوره‌های تاریخی مربوط به میرزا را به تفکیک مورد تبیین قرار دهیم، بیان کرد: با توجه به اینکه در هر دوره میرزا با دشمنان متفاوت و متعدد اعم از تاریخ‌نویسان انگلیسی، تاریخ نویسان چپ و توده‌ای، شوروی، بلشویک‌ها و تاریخ‌نویسان روسیه تزاری و جریان رضاخانی مواجه بود باید هر دوره به تفکیک تبیین شود.
رحمانی با اشاره به اینکه نهضت جنگل، الهام‌بخش و طولانی‌ترین نهضت مردمی ایران است، بیان کرد: در نهضت جنگل و یاران میرزا از پزشک، روحانی و مجتهد و نظامی تا کاسب، زارع، دهقان، بقال و شیشه‌بر حضور دارند که این نشان از دربرگیری میرزا بود.
وی با تأکید بر اینکه باید حوزه نهضت و یاران میرزا نیز به تفکیک تبیین شود، گفت: در باب یاران میرزا باید در مقاطع و دوره‌های مختلف و حتی یارانی که ریزش کرده‌اند به تفکیک صحبت شود تا بتوان الگویی مناسب از تاریخ نهضت و دوره میرزا به دست آورد.
این محقق و پژوهشگر گیلانی با تبیین چرایی افتخار به شخصیت میرزای کوچک خان جنگلی بیان کرد: میرزای جنگلی سردار ملی همه مردم ایران بود که نتوانست نسبت به تجاوزات انگلیسی‌ها در جنوب، تزارها در شما و رضاخان در کشور بی‌تفاوت باشد و از طرفی توانست در دوره‌ای آرامش و امنیت نسبی را در گیلان حاکم کرده و قدرت‌های نظامی متجاوز به ایران را به سخره بگیرد.
تاریخ استعماری تلاش می‌کند از جهل ملت‌ها به جعل تاریخ برسد
رحمانی با بیان اینکه تاریخ استعماری تلاش می‌کند از جهل ملت‌ها به جعل تاریخ برسد، افزود: اگر ما آگاهی خود و حافظه تاریخی را تقویت نکنیم و تاریخ را درست ندانیم باید تاریخی که جریان استعمار و استکبار برایمان تعریف می‌کنند بپذیریم، بزنگاه تاریخ معاصر ما مشروطه و نهضت جنگل است، مردم و جوانان گیلانی باید این تاریخ را بخوانند، وقتی قهرمان یک جامعه شناخته نشود افراد به جایی می‌روند که دیگر هدفمند نیست.
رحمانی با اشاره به یک سال حکومت اتحاد اسلامی بین سال‌های ۱۲۹۶ و ۱۲۹۷ و آبادانی در این دوره بیان کرد: میرزا توانست در این دوره آبادانی، عمران، راه‌سازی، بهداشت، مدرسه‌سازی، حکومت اتحاد اسلام در گیلان برقرار کرده و یک الگوی حکمرانی جدید را در دوره‌ای که قراردادهای ننگین در کشور به یادگار مانده بود ایجاد کند.
وی با اشاره فرمایشات امام خمینی و مقام معظم رهبری در باب الهام‌گیری از شخصیت میرزا گفت: در کنار امام که می‌فرمود وقتی شرح‌حال میرزا را می‌خواندیم نیرو می‌گرفتیم و شخصیت‌های غیر ایرانی ازجمله چه گوارا و سایر رهبران جهان از الگو گیری شخصیت استقلال‌طلب و حافظ منافع مردم میرزا و همچنین مبارزه با متجاوزان و استعمارگران سخن گفته‌اند.
نهضت جنگل تاثیر بسزایی بر روند معادلات بین‌المللی داشت
نویسنده کتاب «ابعاد بین‌المللی نهضت جنگل» با بیان اینکه نهضت جنگل تاثیر بسزایی بر روند معادلات بین‌المللی داشت، تصریح کرد: به‌دلیل جایگاه ژئوپلتیکی گیلان در کریدور شمال ـ جنوب، شکل‌گیری این نهضت بر دیگر کشورها تاثیر بسیاری گذاشت، به‌طوری‌که باعث تغییر در ساختار جهانی و بین‌المللی شد و لشکرکشی کشورهای درگیر جنگ جهانی اول را به تعویق انداخت. به همین دلیل همراهی و همسویی کشورهای روسیه و انگلیس با دولت وقت ایران به نابودی نهضت جنگل منجر شد.
وی با اشاره به حضور افسران خارجی در بین مبارزان نهضت جنگل خاطرنشان کرد: چرایی و چگونگی حضور افسران خارجی از کشورهایی چون آلمان، اتریش، لهستان، مجارستان، چکسلواکی و عثمانی که به‌واسطه جنگ اول جهانی و اسارت در آن دوران و تبعید در این نهضت شرکت کرده بودند، رنگ دیگری به این نهضت در مقایسه با دیگر نهضت‌های ایرانی بخشید که به‌دلیل علاقه‌مند شدن به مرام و منش میرزا کوچک‌خان به نهضت جنگل پیوسته بودند.
نباید پاسداشت میرزا به یک روز ۱۱ آذر ختم شود
این محقق و پژوهشگر گیلانی با بیان اینکه ما با یک قهرمان ملی با مصادیق واقعی طرف هستیم، افزود: امسال به همت جوانان گیلانی در سطح استان کارهای خوبی برای میرزا شد ولی برخلاف شخصیت‌های افسانه‌ای هالیوودی ما میرزا را می‌توانیم به‌درستی برای نسل جوان و نوجوان در سطح ملی به تصویر بکشیم.
وی با تأکید بر اینکه نباید پاسداشت میرزا به یک روز ۱۱ آذر ختم شود، گفت: باید همه دستگاه‌های متولی در کنار مردم سهم خود را برای تبیین ابعاد شخصیتی میرزا و نهضت جنگل ایفا کنند و در ابعاد تربیتی نیز باید دستگاه‌های متولی ازجمله آموزش و پروش و دانشگاه در قالب سرفصل‌های دروس خود به تشریح وقایع روزگار میرزا و اقدامات وی بپردازند.
انتهای پیام/۸۴۰۰۷
