خرم‌آباد بر آب و مسوولان در خواب/هنوز سیلاب این شهر جان می‌برد
خبرگزاری برگزیده های ایران لرستان- سمیرا عزیزی، باز هم پاییز فرا رسید و وقایع سیلابی خرم‌آباد آغاز شد. در این شهر هر قطره بارانی که به زمین می‌رسد هشداری برای یک اتفاق است و خبر از به زیر آب رفتن شهری را می‌دهد که با کوچکترین رگبار ناگهانی و شروع بارش، دریا می‌شود. دریایی مواج که منجر به بروز مشکلات فراوان برای ساکنان و حتی مرگ شهروندان شده است.
به نظر می‌رسد که قرار نیست این حوادث به پایان برسند و هر ساله باید شاهد تکرار این مکررات بود. وقایعی که نتیجه بی‌توجهی‌های گذشته است و بی‌مسوولیتی نسبت به مبلمان شهری و یا فضای سبز نیست که تنها منظر شهری را بدشکل کند بلکه به جان و مال انسان‌ها وابسته بوده و کوتاهی از آن گناهی نابخشودنی است بنابراین باید اهمال مدیران ذی‌ربط به شدت مورد بازخواست قرار گیرد.
سال‌هاست که این موضوع توسط رسانه‌ها هشدار داده شده و متاسفانه مورد بی‌مهری مسوولان امر قرار گرفته است. بارها زیرساخت‌های غیراصولی مانند پل‌های بدون استاندارد روی خرم‌رود مورد نقد قرار گرفته که بر وخامت اوضاع افزوده است و تاکید شده که یکی از اولین اقدامات برای کاهش آسیب‌های سیل، لایروبی این رودخانه قبل از شروع بارش‌ها است و باید هر چه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد اما کسی توجه نکرده است.
همچنین ضروری است آبراهه‌ها و جداول سطح شهر، خالی از زباله و گرفتگی باشند که متاسفانه به دلیل بی‌مسوولیتی برخی شهروندان رخ می‌دهد و باید ضمن فرهنگ‌سازی و تبیین حساسیت و عواقب بد این معضل برای این افراد، از تکرار آن جلوگیری و مجموعه این اقدامات نبایستی به زمان وقوع سیل و بعد از آن محول شود اما به دفعات مکرر دیده‌ایم که چون دیگر مدیریت کردن‌های حوادث بحرانی، بعد از اتفاقات، به چگونگی رفع اثر پرداخته شده و البته بدون حل مسئله تا سال بعد و تکرار دوباره موضوع، پرونده مختومه می‌شود.
در پیگیری‌‌های چند وقت اخیر نیز برای لایروبی رودخانه خرم‌آباد هر دستگاهی توپ را در زمین دیگری می‌انداخت و گویی عواقب بر زمین ماندن این طرح برای کسی ذره‌ای اهمیت نداشت!؟
اگر با دید علمی به علت سیلابی شدن خرم‌آباد بپردازیم باید گفت که شهرنشینی با دخالت غیرمستقیم در حوضه‌های آبخیز، موجب برهم خوردن تعادل دامنه‌ها شده و پوشش گیاهی را از بین می‌برد؛ همچنین ضمن فشرده شدن خاک، وقوع سیلاب را افزایش می‌دهد.
بنابراین بررسی و مقایسه رواناب‌های ایجاد شده قبل و بعد از توسعه شهری در این مناطق سبب مدیریت بهینه سیلاب و کاهش ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از آب‌گرفتگی در محیط شهری خواهد شد؛ متاسفانه این موضوع در شهرسازی خرم‌آباد مورد توجه قرار نگرفته و موید این ادعا، وقوع چندین و چند باره سیل در سال‌های مختلف است.
در علم آبخیزداری، رواناب حوضه‌های آبخیز شهری از اهمیت بالایی برخوردار است و در توسعه جوامع باید مورد توجه قرار گیرد اما متاسفانه در شهر خرم‌آباد به علت عواملی هم‌چون کوهستانی بودن، داشتن شیب زیاد، ساخت‌و سازهای بی‌قاعده و بدون رعایت اصول اولیه شهری، تجاوز به بستر رودخانه و در حریم آبراهه‌های فصلی بودن و… همواره شاهد وقوع سیلاب‌هایی مخرب در هنگام بروز رگبارهای شدید و ناگهانی هستیم.
این سیلاب‌ها در فصل پاییز و اکثرا در ماه آبان سبب ایجاد مشکلات زیادی برای شهروندان می‌شود به طوری‌که در سال ۹۵ باعث غرق یک جوان دانشجو و امسال نیز به خطر افتادن جان یک پاکبان شد. حساسیت موضوع به قدری است که یک بار برای همیشه باید معضل ذکر شده را حل کرد چراکه این سناریو همچنان ادامه خواهد داشت. بنابراین در ادامه راهکارهایی ذکر می‌شود که امیدواریم مدنظر مسوولان قرار گیرد و با دلسوزی بیشتری راه را بر تکرار این حوادث ناگوار ببندند.
به عقیده صاحب‌نظران، آگاهی‌بخشی و آموزش افراد نسبت به بلایای طبیعی مانند سیل، از اولین اقداماتی است که باید در کوتاه‌مدت مورد توجه قرار گیرد و ضروری است شهروندان را برای مواجهه با این تهدیدات آماده کرد چراکه در رویارویی با پدیده‌ها، یک ترس عمومی وجود داشته و بی‌شک تنها بازخورد این مسئله، ایجاد فضایی تنش‌زا و رعب‌آور خواهد بود.
آموزش و تبیین تمهیدات لازم در این راستا برعهده متخصصین بوده که با حمایت رسانه‌ها انجام شدنی است و نباید فراموش کرد پیشگیری و پیش‌آگاهی از موضوعات نقشی بسیار موثر برای کاهش پیامدها و در مبحث مذکور یعنی خسارات سیل خواهد داشت. اما اصلی‌ترین و مهم‌ترین راهکار پیشگیری از این حوادث در بلند مدت، پرداختن به بحث آبخیزداری بالادست این شهر است؛ موضوعی که در اکثر قریب به اتفاق شهرهای لرستان مغفول مانده و اگر سال‌ها قبل به آن پرداخته می‌شد حتی شاید سیلاب ویرانگر سال ۹۸ و ۹۹ را نداشتیم.
بدون شک هر گونه هزینه و سرمایه‌گذاری در حوزه آبخیزداری، پس‌اندازی برای ذخیره منابع آبی نیز هست که هر ساله بدون هیچ مصرفی از استان خارج می‌شوند و تنها مرثیه‌ای برای گرفتن رای کاندیداها و ورود به خانه مجلس شده است. متخصصان این حوزه اعتقاد دارند، آبخیزداری همان ساخت سد در درون زمین است ولو مفیدتر چراکه احتمال تبخیر از سطح منبع را به صفر تقلیل می‌دهد.
در نهایت و با توجه به موارد ذکر شده مسوولان باید هر چه سریع‌تر برای رفع مشکلات این شهر همیشه سیلاب اتاق فکری با حضور متخصصان و صاحب‌نظران این حوزه تشکیل دهند و به صورت اورژانسی و ویژه اقدام کنند چراکه امروز هم برای رفع آن دیر است.
انتهای پیام/
