دومینوی تعطیلی بانک‌های آمریکایی/ رکود بزرگ در انتظار دولت بایدن است؟

مهسا مژدهی: دو بانک سیلیکون ولی و سیگنیچر در آمریکا؛ به فاصله دو روز از یکدیگر تعطیل شده‌اند. این تعطیلی نشان از تحولات اقتصادی و یک بحران در وضعیت اقتصادی ایالات متحده دارد. اما چرا بانک‌های بزرگ این کشور ناگهان تعطیل شده‌اند؟ سیلیکون ولی در ابتدای هفته اعلام کرد که به‌دلیل ورشکستگی تعطیل شده است. دو روز بعد از این اتفاق مسئولان نیویورکی اعلام کردند که سیگنیچر هم برای حفاظت از نظام مالی و همچنین سپرده‌های مردم، تعطیل می‌شود و بار مالی آن نیز بر دوش مالیات‌دهندگان نخواهد بود. این اتفاقات پشت سر هم باعث شده تا برخی از مقامات آمریکایی، اعلام کنند که برخی دیگر از بانک‌های این کشور هم در خطر تعطیلی قرار دارند و این اتفاقات می‌تواند دومینووار بانک‌های ایالات متحده را تحت تاثیر قرار بدهد.

چرا بانک‌های آمریکایی تعطیل می‌شوند؟

روز جمعه این هفته که اداره حفاظت مالی ایالت کالیفرنیا اعلام کرد بانک سیلیکون ولی به عنوان شانزدهمین بانک بزرگ آمریکا و بزرگترین بانک در حوزه فناوری و تکنولوژی ورشکسته و تعطیل شده است. این بزرگ‌ترین ورشکستگی بانکی در ۱۴ سال گذشته و از زمان بحران بزرگ مالی در سال ۲۰۰۸ در آمریکا به شمار می‌رود.

آنطور که یورونیوز نوشته است بانک سیلیکون ولی چنان خود را به عنوان بانک متخصص در زمینه حمایت و پشتیبانی مالی از استارت آپ‌های فناوری مطرح کرده بود که با جلب نظر سرمایه‌گذاران آمریکایی، تقریبا تامین مالی نیمی از شرکت‌های فعال در زمینه فناوری نو و مراقبت‌های بهداشتی را بر عهده داشت.

ماجرا از آنجا شروع شد که یک سال قبل فدرال رزرو آمریکا تصمیم گرفت تا نرخ بهره بانکی را به مرور افزایش دهد. این اتفاق در حالی افتاد که اقتصاد ایالات متحده؛ مانند بسیاری دیگر از کشورها با بحران کرونا به مرز فروپاشی رسید و هزینه‌های غیرمنتظره‌ای را بابت این اتفاق پرداخت کرده بود. آنطور که کارشناسان اقتصادی می‌گویند سرعت افزایش نرخ‌های بهره بالاتر از آن بود که بانک‌هایی مانند سیلیکون ولی و سیگنیچر بتوانند از پس آن بربیایند و هزینه‌های استقراض و اخذ وام از سرعت رشد قیمت سهام‌ شرکت‌های فناوری که بانکی مانند سیلیکون ولی از آن سود می‌برد، فراتر رفت.

سیلیکون ولی روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد که ناچار شده تا بخشی از اوراق بهادار خود را با متحمل شدن زیان، نقد کند و همچنین قصد دارد ۲.۲۵ میلیارد دلار سهام دیگر را نیز برای حفظ تعادل ترازنامه خود بفروشد. شرکت‌های سرمایه‌گذاری نگران شدند و برداشت‌های خود را از این بانک افزایش دادند. همین اتفاق برای بانک سیگنیچر هم رخ داد و سرمایه‌گذاران از ترس وقوع یک فاجعه مالی؛ برداشت‌های خود را چنان با سرعت خارج کردند که عملا امکان نجات این بانک میسر نبود.

دومینوی ورشکستگی بانکی در راه است؟

تعطیلی دو بانک نسبتا بزرگ آمریکایی نگرانی های زیادی در مورد امکان وقوع یک دومینوی ورشکستگی ایجاد کرد. برخی از کارشناسان می‌گویند حداقل سه بانک دیگر با ویژگی‌های مشابه این دو، در خطر تعطیلی قرار دارند و خبرهای ورشکستگی باعث هراس سرمایه‌گذاران می‌شود که می‌تواند تبعات جبران ناپذیری بر سیستم بانکی ایالات متحده وارد کند. برخی دیگر معتقدند مشابه اتفاقی که در سال ۲۰۰۸ رخ داد در انتظار غرب است و بحران اقتصادی در کمین کشورهاست و این بحران از آمریکا شروع شده است. اما همه تا این اندازه بدبین نیستند. برخی از کارشناسان اقتصادی امریکایی می‌گویند اساسا چنین بانک‌هایی آنقدر در اقتصاد ایالات متحده بزرگ و پراهمیت نیستند که باعث شوند این کشور با خطر ورشکستگی اقتصادی روبه‌رو شود. به اعتقاد آنها؛ تزریق سرمایه به بانک‌هایی مشابه سیلیکون ولی می‌تواند وضعیت را به سمت بهبود تدریجی ببرد. با همه اینها سیستم بانکی پیچیده و گسترده آمریکا دارای بانک‌های کوچکی است که استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری به آنها اعتماد می کنند. سیاست بالابردن نرخ بهره یک تهدید اساسی برای این بانک‌های نه چندان مشهور و قوی به حساب می‌آید.

با این اتفاق حالا حملات ترامپ به بایدن نیز افزایش یافته. او در شبکه اجتماعی خود نوشت: “با اتفاقی که این روزها برای اقتصاد ما می‌افتد، و با پیشنهادهایی که در مورد بزرگ‌ترین و احمقانه‌ترین افزایش مالیات در تاریخ ایالات متحده ارائه می‌شود، جو بایدن به عنوان هربرت هوور عصر مدرن شناخته خواهد شد. ما یک رکود بزرگ بسیار بزرگتر و قدرتمندتر از ۱۹۲۹ خواهیم داشت. به عنوان مدرک، بانک ها از قبل شروع به فروپاشی کرده اند!!!”

واکنش‌های به تعطیلی بانک‌ها در آمریکا

شرکت بیمه سپرده فدرال هم اعلام کرده که به‌زودی تمام سپرده‌گذاران که تحت پوشش بیمه بوده‌اند، به رقم سپرده خود دسترسی خواهند داشت و یک هفته بعد نیز به سپرده‌گذاران بیمه نشده، سودِ پیشاپیش سهام بانک «سیلیکون ولی» پرداخت خواهد شد.

وزیر خزانه ‌داری آمریکا ترجیح داد خودش را خونسرد نشان بدهد و ورشکستگی دو بانک را مشکلی نامربوط به دولت بداند او صرفا به اعلام حمایت از سپرده گذاران اکتفا کرد . به شبکه سی بی اس گفت: از نزدیک با سیستم بانکی برای رسیدگی به این بحران اقدام و از حقوق سپرده‌ گذاران حمایت می‌ کنم؛ اما کمک مالی دولت به این بانک در شرایط کنونی امکان ندارد.

همزمان با اقدام مسئولان ایالت نیویورک در تعطیلی دومین بانک بزرگ آمریکا در عرض دو روز، رئیس جمهور این کشور نیز وعده بازخواست مسئولان آشفتگی این روزهای سیستم مالی آمریکا را دارد.

جوبایدن گفت مردم و شرکت‌های آمریکایی باید مطمئن باشند که سپرده‌های آنهازمانی که نیازشان دارند، در دسترس هستند. من متعهد می‌شوم که مسئولین این آشفتگی را مورد بازخواست قرار دهم و به تلاش‌ها برای تقویت مقررات و نظارت بر بانک‌های بزرگ ادامه دهم. ما برای رسیدگی به مشکلاتی که بانک‌های سیلیکان ولی و سیگنچر با آن مواجه بودند، اقدام کردیم و راهکاری سریع یافتیم که از آمریکایی‌ها محافظت کند.

۳۱۱۳۱۲