سالانه حدود ۱۵۰ هزار مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود/ استخرها و ویلاها، آب روستاها را می‌بلعند/ شهرداری‌ها فضای سبز را با آب شرب آبیاری می‌کنند
سالانه حدود ۱۵۰ هزار مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود/ استخرها و ویلاها، آب روستاها را می‌بلعند/ شهرداری‌ها فضای سبز را با آب شرب آبیاری می‌کنند
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران از کرج، استان البرز در حالی وارد تابستان ۱۴۰۲ شد که مردم این استان در برخی مقاطع با تنش‌های آبی مواجه شدند. پیش از آن هم در ۱۸ خرداد، سیل جاده چالوس باعث شد تصفیه‌خانه شماره یک کرج از مدار خارج شود و بخشی از کرج دچار مشکلات کم آبی شوند. در تیر و مردادماه نیز به دلیل افزایش دمای هوا و بالطبع افزایش مصرف آب در استان، این استان با کم آبی مواجه شد.
وضعیت مصرف آب در استان، اقداماتی که شرکت آب وفاضلاب استان البرز در دوره تنش آبی انجام داده و موضوعات مربوط به توزیع آب سبب شد با حمیدرضا نامداری مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب استان البرز مصاحبه‌ای ترتیب دهیم.
سالانه ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود
برگزیده های ایران: جناب آقای نامداری ممنون از فرصتی که در اختیارمان قرار دادید برای اولین سؤال وضعیت منابع آبی استان البرز در حال حاضر چگونه است؟
در حال حاضر بارگذاری جمعیتی در استان البرز نسبت به وسعت این استان بیش از چهار برابر نرم کشوری است که با توجه به آمارهای منتشر شده هرساله بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ هزار نفر مهاجر به جمعیت البرز اضافه می‌شود.
با توجه به فضایی که بعد از استقرار دولت سیزدهم ایجاد شد، بسیاری از کارهایی که در ۱۰ سال گذشته عملاً مغفول مانده بود در دستور کار قرار گرفته و بخشی از آن در حوزه‌های آب و فاضلاب بوده است که امیدواریم با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا پایان دولت سیزدهم به نقطه مطلوبی برسد.
برگزیده های ایران: آیا زیرساخت‌های استان البرز برای شرایط بحرانی در حوزه آب مهیا است؟
در حوزه آب در سال ۹۹ حدود ۱۱۰ میلیون متر مکعب آب به استان البرز اختصاص داده شد که زیرساخت‌های لازم برای نگهداری و انتقال آن به مردم استان وجود نداشت، با تلاش‌های این سازمان در دو ماهه گذشته و پس از حضور وزیر نیرو، اتفاقات قابل توجهی رقم خورد. از جمله افتتاح تصفیه‌خانه شماره دو استان البرز که ۵۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی این استان اضافه کرده که با حضور وزیر نیرو به بهره‌برداری رسید.
امسال نسبت به سال گذشته برداشت آبهای سطحی از سد طالقان رشد خوبی داشته است که می‌توان گفت در حال حاضر ۲ هزار و ۶۷۰ لیتر بر ثانیه از آبهای سطحی از سد طالقان برداشت می‌شود.
مشکل مخزن نگهداری داریم
برگزیده های ایران: همانگونه که شما هم اشاره کردید یکی از مهمترین مشکلات استان تأمین زیرساخت لازم در حوزه مخزن نگهداری آب و تصفیه آب است، در این حوزه چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در بخش تصفیه‌خانه، بر اساس نیاز استان از ابتدای سال ساخت تصفیه‌خانه شماره ۳ کرج آغاز و در حال حاضر ۲۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. این تصفیه‌خانه با ظرفیت اسمی ۵۷۰ لیتر بر ثانیه طراحی شده که با پیش‌بینی‌های انجام شده امکان این را دارد تا ۸۰۰ لیتر بر ثانیه نیز آبگیری شود.
از آنجایی که برای اجرایی‌شدن این تصفیه خانه بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شده، امیدواریم تا خرداد ماه سال آینده در پیک مصرف بتوانیم از این تصفیه خانه به طور فرآیندی استفاده کنیم. با تکمیل این پروژه بال شرقی استان البرز که شامل شهر کرج، فردیس و شهرهای اقماری این شهرستان‌هاست، از آب سطحی کامل بهره‌مند شوند.
به موازات این اقدام، بال غربی استان که شهرهای هشتگرد، مهستان، نظرآباد و اشتهارد است در حال تکمیل است که یک پروژه با ۲۵ میلیون مترمکعب آب در سال با ساخت یک تصفیه‌خانه به صورت فیلتر تند، در حال ساخت است که امیدواریم این پروژه نیز تا پایان سال انجام شود که عملاً شهرهای یاد شده از آب سطحی برخوردار خواهند شد. همچنین توانستیم بخشی از آب اشتهارد را امسال در تنش‌های آبی تأمین کنیم، استفاده از خط لوله غربی البرز است که تا اشتهارد امتداد دارد و برای تست لوله، آب دو چاه از چاه‌های استان را برای تأمین آب، به اشتهارد رساندیم.
از طرفی آب تولیدی نیاز به ذخیره‌سازی بر اساس استاندارهای بهداشتی لازم را دارد که متأسفانه در استان البرز کمبود مخزن ذخیره داریم. براساس برآوردها حدود ۵۶۰ هزار متر مکعب کمبود مخزن ذخیره آب در استان وجود دارد که جزو زیرساخت‌های اساسی در حوزه آب به شمار می‌رود که به آن پرداخته نشده بود. در سفر اخیر وزیر نیرو به استان البرز مصوب شد تا سال آینده ۱۱۰ هزار متر مکعب مخزن ساخته شود و برای دوره مصرف سال آینده از آن استفاده کنیم.
برای این منظور نیازمند حداقل اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومانی هستیم که بر اساس مصوبات سفر وزیر نیرو ۳۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات وزارت نیرو و ۲۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات استانداری تخصیص یافت تا نسبت به ساخت آن اقدام شود.
با تخصیص این مبالغ، شرکت آبفا ساخت این مخازن را آغاز کرده که در حال حاضر حدود ۶۵ هزار متر مکعب مخزن در حال ساخت است و ۶۰ هزار متر مکعب دیگر نیز در حال فرایند برگزاری منافصه و انتخاب پیمانکار است. در صورتی که این پروژه ها تکمیل و به بهره‌برداری برسد جهشی برای ترمیم زیرساخت‌های آبی استان خواهد بود.
۷۵ درصد آب شرب استان البرز از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود
برگزیده های ایران: تاکنون درباره آبهای سطحی استان توضیح دادید، همانطور که می‌دانیم بخش اعظمی از آب آشامیدنی استان البرز از طریق چاه‌های آب یا آبهای زیرسطحی تأمین می‌شود، وضعیت استان البرز در این حوزه چگونه است؟ در حال حاضر چند درصد آب مصرفی شهروندان از آبهای سطحی یا همان سد و چند درصد از آبهای زیرسطحی یا چاه‌ها تأمین می‌شود؟
در این بخش تاکنون ۷۵ درصد تأمین آب شرب استان از طریق منابع زیرسطحی یا همان چاه تأمین می‌شد و ۲۵ درصد از طریق آبهای سطحی یا آب‌هایی که از سدها در اختیار استان قرار می‌گرفت. با اقداماتی که عرض شد و ساخت مخازن و تصفیه‌خانه‌هایی که در دست ساخت است، به رقمی بالغ بر ۶۰ درصد منابع زیرسطحی و ۴۰ درصد منابع سطحی دست خواهیم یافت که این موضوع نیز در نوع خود بی‌نظیر بوده و کمتر استانی در کشور توانسته به این میزان رشد در منابع سطحی دست پیدا کند.
از اول سال تاکنون حدود ۱۰۰ حلقه چاه حفر، مهندسی مجدد و احیا شده که این چاه‌ها هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی استان اضافه کرده است که می‌توان گفت این حجم کار در کشور کم‌نظیر و تاکنون در استان البرز چنین اقدامی در مدت زمان یاد شده انجام نشده است.
تبدیل اراضی کشاورزی به ویلا، تعادل هیدرولیکی تأمین آب روستاها را به هم زد
برگزیده های ایران: از ابتدای سال تاکنون استان البرز با تنش‌های آبی مواجه بوده است، این تنش‌های آبی مشکلاتی را برای مردم به وجود آورد که یقیناً حجم کار شما را افزایش داده و از حالت استاندارد خارج کرد، در تنش‌های آبی به وجود آمده چه اقداماتی را انجام دادید؟
از ابتدای سال تاکنون سه تنش آبی برای استان البرز به وجود آمد. تنش آبی اول به واسطه وقوع سیل جاده چالوس و بسته شدن مسیر رودخانه کرج که تأمین‌کننده بخشی از آب تهران و البرز است به‌وجود آمد و عملاً تصفیه‌خانه شماره یک کرج که مستقیماً از آب سد کرج تأمین می‌شد را از دست دادیم.
از سوی دیگر در دو ماه تیر و مرداد به واسطه محدودیت‌هایی که در برداشت منابع آبی و همچنین افزایش مصرف شهروندان داشتیم با دو تنش دیگر مواجه شدیم که با کمک و همراهی مردم استان البرز از این تنش‌ها عبور کردیم.
از سال ۱۳۹۹ با طرح یکپارچه‌سازی شرکت‌های آبفای شهری و روستایی مسئولیت تأمین و توزیع آب روستاها به آبفای شهری واگذار شد. با واگذاری این مسئولیت دو چالش برای آبفا ایجاد شد. اول اینکه اهالی روستاها منتظر ارتقای کیفیت آب بودند و از سوی دیگر در استانهایی مثل البرز که تغییرکاربری‌های بسیار زیادی در روستاها روی داد و بسیاری از اراضی کشاورزی به ویلاسازی اختصاص پیدا کرد، تعادل هیدرولیکی تأمین آب در روستاها بهم ریخت و تنش‌های آبی بسیاری در روستاها به وجود آمد.
علاوه بر این می‌بایست به پایین‌بودن امکانات و تجهیزات در روستاها نیز اشاره کنیم که این موضوع هم مشکلات را در روستاها اضافه کرده بود. اما با این حال شرکت آبفا اقدامات موثری را انجام داده است. از ابتدای امسال تلاش کرده به سازماندهی کمّی و کیفی آب شرب روستاها بپردازد و این موضوع را یکی از اقدامات بسیار مهم و حیاتی در دستور کار خود قرار داده است.
از این رو با استقرار سامانه‌های گندزدایی، بهداشتی و سالم‌سازی در منابع تأمین آب و شبکه توزیع آب روستایی تلاش کرده تا مشکلات آب شرب مصرفی روستاها را به بهترین نحو ممکن در اختیار اهالی روستاها قرار دهد. بر همین اساس تمام تجهیزات گندزدایی سنتی و قدیمی و معیوب در روستاها جمع‌آوری و سامانه‌ها و تجهیزات جدید (با استفاده از کلریناتورهای مایعی) در این روستاها جایگزین شد. تجهیزات کلرزنی و گندزدایی جدید همچنین در روستاهایی که فاقد سامانه‌های سالم‌سازی و گندزدایی بودند، استقرار یافت و به این ترتیب تمام روستاها در بحث مهم سالم‌سازی و کیفیت آب ساماندهی شدند.
کلرزن‌های گازی در بعضی از روستاهای آسارا به علت مخاطراتی که استفاده از آنها در پی دارد، حذف شدند و به این ترتیب تمام ۱۴ روستای آسارا با جمعیت ۸۵۰۰ نفر زیر پوشش شبکه توزیع با کیفیت مطمئن و سالم قرار گرفتند.در ۴ سال گذشته اقدامات خوبی در حوزه روستایی در فاز توسعه شبکه، اصلاح و بازسازی، حفر و تجهیز و احیای مهندسی مجدد چاه‌ها انجام شده است و در حوزه روستایی سه برابر نیاز روستاهای استان تأمین آب صورت گرفته است که متأسفانه به واسطه ساخت‌وسازها و تغییر کاربری‌های انجام شده محدوده روستاها دچار کمبود آب هستند.
استخرها و ویلاها، آب تأمین‌شده برای روستاها را می‌بلعند
برگزیده های ایران: چرا با وجود این اقدامات، باید هنوز در بسیاری از روستاها با مشکل آب مواجه باشیم؟
در حال حاضر می‌توانم با قطعیت بگویم بیش از ۲ تا ۳ برابر ظرفیت روستاها در استان البرز، تأمین آب صورت می‌گیرد، اما به همان دلیلی که عرض شد یعنی تغییر کاربری‌هایی که در روستاها اتفاق افتاده و استخر ویلاهای ساخته شده در اراضی کشاورزی، سبب وجود و افزایش مشکلات کم آبی در روستاهای استان است.
در بسیاری از روستاها از انتهای خط لوله اقدام به نصب پمپ کرده تا به ویلاها آب برسانند و همین امر سبب شده تا آب داخل روستا قطع شود.
برگزیده های ایران: آیا برای کاهش این مشکلات اقدامی هم صورت گرفته است؟
بله از ابتدای سال تا کنون بیش از ۲۵۰۰ انشعاب غیر مجاز در روستاها قطع شده و بیش از ۷۵۰ پرونده قضائی در ارتباط با انشعابات غیرمجاز تشکیل شده است.
برگزیده های ایران: متاسفانه موضوع ساخت استخر به برخی از مناطق شهری نیز سرایت کرده و در برخی مناطق دیده می‌شود که در ساختمانی، بیش از یک استخر ساخته شده است؛ با این مشترکین پرمصرف چه برخوردی داشته‌اید؟
بله؛ در برخی از مناطق مرفه‌نشین استان مثل مهرشهر، عظیمه و حتی برخی از مناطق رجایی‌شهر، برخی از آپارتمانها و برجهایی که ساخته می‌شود دو استخر تابستانه و زمستانه ساخته می‌شود که مسلماً در ایام پرمصرفی آب شهر را با مشکلات جدی مواجه می‌کند.
برای جلوگیری از این اقدامات طبق اقداماتی که انجام شده، استانداری البرز به شهرداری‌ها تکلیف کردند به تمام کسانی که در روستاها و مناطق ارزشمند و بالای شهر در حال حفر استخر هستند پایان کار داده نشود که این اقدام یقیناً به نفع شهر و ظلم به مردم سایر نقاط شهر است.
برگزیده های ایران: یکی دیگر از مسئولیت‌های شما، تعیین تکلیف فاضلاب ها در استان است، در این بخش نیز استان البرز سالهاست مشکل دارد، تصفیه‌خانه‌هایی هم از سالهای گذشته در حال ساخت بوده که بلاتکلیف مانده است، در این خصوص چه اقدامی صورت گرفته است؟
بزرگترین معضلی که از سال ۸۸ شرکت آب و فاضلاب استان با آن مواجه بود، مدول دوم تصفیه‌خانه کرج بود که از سال ۱۳۸۸ شروع شده بود اما به دلایل مختلف به نتیجه نرسیده بود، از ابتدای سال تاکنون با همراهی و همکاری مجموعه نظارتی استان، استاندار، دادستان و مجموعه‌های امنیتی استان که به ما یاری رساندند، توانستیم مشکلات این پروژه را به حداقل برسانیم و مدول دوم تصفیه‌خانه کرج را هم‌اکنون فاضلاب‌گیری کنیم و اعلام کنیم ان‌شاءالله به زودی شاهد افتتاح پروژه بزرگ و ارزشمند در استان البرز خواهیم بود.
این تصفیه‌خانه یک حلقه مفقوده در حوزه آب در سطح استان بود و لازم بود هرچه سریعتر این بخش به بهره‌برداری برسد چراکه پساب تولیدی این تصفیه‌خانه که با بروزترین امکانات دنیا ساخته شده است می‌تواند کمک بسیاری به تأمین آب کشاورزی و صنعت استان کند. با بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه روزانه ۵۸ هزار متر مکعب پساب تولید و فاضلاب تصفیه می‌شود که در اختیار کشاورزان و صنعتگران قرار خواهد گرفت.
همچنین استریم دوم تصفیه‌خانه شهر جدید مهستان به زودی به بهره‌برداری می‌رسد که دو این دو پروژه، از پروژه‌های نیمه‌تمامی بود که در استان از سالهای گذشته وجود داشت و امیدواریم در سریعترین زمان ممکن به بهره‌برداری برسانیم تا با بازچرخانی آب، کمک بسیاری به تولید آب در استان کنیم.
برگزیده های ایران: یکی از مهمترین پروژه‌های نیمه‌‌تمام استان که بیش از ۱۰ سال معطل مانده، جمع‌آوری فاضلاب شهری استان است، این پروژه در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
این پروژه نیز به دلیل برخی مشکلات از جمله تأمین منابع، سالهای طولانی در کرج در حال اجراست و تاکنون پیشرفتی ۳۸درصدی داشته است. امیدواریم با برنامه‌ریزی صورت گرفته به شرط تأمین منابع، ظرف سه تا ۵ سال آینده به بالای ۶۰ درصد پوشش شبکه فاضلاب برسیم.
در حال حاضر در شهر کرج ۶۵ درصد پوشش شبکه فاضلاب را داریم. درخصوص سایر شهرها نیز یکی از مهمترین مشکلاتی که وجود دارد عدم تأمین زمین برای انجام پروژه‌های فاضلابی است. به عنوان مثال ما در فردیس نمی‌توانیم زمین برای تأسیسات فاضلاب شهرستان تأمین کنیم و همین امر باعث شده برخی پروژه‌های فاضلابی استان بی‌نتیجه باقی بماند. البته در حال رایزنی برای رفع این مشکلات در شهرهای فردیس، هشتگرد و نظرآباد هستیم که در صورت تأمین زمین، تأسیسات فاضلابی در این شهرها نیز انجام شود.
خودداری چند شرکت خصوصی آبرسان برای تحویل تأسیسات به آب‌وفاضلاب
برگزیده های ایران: در بخش‌هایی از روستاها و شهرها، آبرسانی خصوصی وجود دارد که این آبرسانی‌ها باید براساس قانون در اختیار شرکت آبفای استان قرار گیرد. مردم در این بخش نیز با مشکلات جدی مواجه هستند، از جمله اینکه برخی از آبرسانیهای خصوصی به مسئولیت خود عمل نمی‌کنند.
متأسفانه در سطح استان، روستاها و مناطقی در شهر وجود دارد که آبهایشان به صورت خصوصی تأمین می‌شود، مثل منطقه دهقان‌ویلا، حسین‌آباد راه آهن، سرحدآباد و چند منطقه دیگر. سال ۱۳۶۹ مصوب شده است که تمام آبرسانیهای خصوصی موظف هستند تمام تأسیسات آبرسانی‌شان را تحویل آب و فاضلاب بدهند که این اقدام در کرج در چند سال گذشته انجام نشده و در برخی از نقاط فرآیند خود را طی نکرده و مجموعه شرکت را به چالش انداخته است.
نمونه آن در کرج و فردیس است که مجموعه‌ای وجود دارد که سال ۱۳۶۸ طی صورتجلسه‌ای تحویل فرمانداری شده و به علت عدم رعایت الزامات قانونی فقط تحویل شده و وراث این افراد از داخل و خارج از کشور مدعی این شده‌اند که این زمین و این تأسیسات متعلق به خاندان و پدر و پدربزرگ آنان بوده است و در حال حاضر شرکت آب و فاضلاب را دچار چالش‌های اساسی قضائی و حقوقی کرده‌اند.
بعضی از این آبرسانی‌ها رغبتی به تحویل‌دهی ندارند و چندین نامه قضائی و اولتیماتوم داده‌ایم و به مراکز امنیتی و نظارتی اعلام کرده‌ایم که عدم تحویل این مجموعه‌ها چه در روستا و چه در شهر مشکلات بهداشتی برای مردم داشته و مخاطراتی را ایجاد کرده است. بعضی از این مجموعه‌ها هم آن دسته‌ای هستند که تأمین آب دیگر برایشان مقدور نیست و یا تأمین آب هزینه‌های بسیار زیادی برایشان دارد، اما با این وجود به هیچ عنوان حاضر نیستند مراحل قانونی آن رعایت شود. لذا بخشی از مشکلات تأمین آب در شهرها و روستاها در این حوزه است که اقداماتی در این خصوص انجام گرفته و امیدواریم بتوانیم با همکاری مردم، دستگاه‌های مسئول امنیتی و نظارتی و همچنین آبرسانیهای خصوصی تمام این تأسیسات را به آب‌وفاضلاب شهری و روستایی متصل کنیم.
این اقدامات در حوزه شهری بوده است اما برای حوزه روستایی آن دسته از روستاهایی که با تنش‌های آبی مواجهند، با تدبیری که استاندار البرز داشتند، تفاهم‌نامه‌ای با سپاه استان منعقد شد. در این تفاهم نامه مقرر شد ۱۵۱ روستایی که در استان البرز با تنش آبی مواجه هستند، تحت این تفاهم‌نامه قرار گیرند و قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه امام حسن مجتبی(ع) با اعتباری بالغ بر ۸۷۰ میلیارد تومان نسبت به تأمین و تجهیز امکانات و تأسیسات آبی روستایی ظرف مدت سه سال اقدام کند که ان‌شاالله با انجام این پروژه‌ها توسط قرارگاه محرومیت‌زدایی سپاه امام حسن مجتبی(ع) ظرف سه سال آینده مشکلات تأمین آب روستایی نیز به حداقل برسد.
با وجود ممنوعیت قانونی؛ تمام شهرداری‌های استان فضای سبز را با آب شرب آبیاری می‌کنند
برگزیده های ایران: آخرین سؤال؛ آیا شهرداری‌ها از آب شهری برای آبیاری استفاده می‌کنند؟
بله علی‌رغم اینکه شهرداری‌ها در ایام پر مصرفی سال همکاری بسیاری را با آب‌وفاضلاب استان دارند، اما یکی از معضلات بسیار مهم در استان البرز استفاده شهرداری‌ها از آب شرب برای آبیاری فضای سبز است.
حجمی حدود ۵۷۰ لیتر بر ثانیه معادل تصفیه‌خانه شماره ۳ که در حال ساخت آن هستیم برای آبیاری فضای سبز در شهر استفاده می‌شود که براساس قانون، شهرداری‌ها از سال ۱۴۰۰ موظف شدند شبکه آبیاری خود را از آب شرب جدا کنند اما این اتفاق تاکنون در استان و شهر کرج رخ نداده است.
این ظرفیت وجود دارد که در تمام استان پساب و یا آبهای غیر شرب در اختیار شهرداری‌ها قرار گیرد که برای آبیاری فضای سبز از آب شرب شهری استفاده نکنند، اما متأسفانه در تمام شهرهای استان از گرمدره تا نظرآباد تمام شهرداری‌ها از آب شرب شهری برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌کنند.
متأسفانه شوراهای شهر و شهرداری‌ها سرعت بسیار پایینی در این زمینه دارند و همانگونه که گفته شد می‌بایست تا پایان سال ۱۴۰۰ سیستم آبیاری خود را از آب شرب شهری جدا می‌کردند که این اتفاق نیفتاده است. ۵۷۰ لیتر برثانیه در استان میزان کمی نیست که از آن بگذریم چرا که همین میزان در زمان پرمصرفی همین امسال استان را در تنش‌های آبی با مشکلات جدی مواجه کرده بود.
/
