ابوالفضل خدائی: در آستانه یک‌سالگی تهاجم روسیه به اوکراین، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، در یک سفر از پیش اعلام‌نشده، روز دوشنبه یکم اسفند وارد پایتخت اوکراین شد. این اولین سفر بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور به یک منطقهٔ جنگی است. بایدن در این سفر وعده کمک‌های بیشتر به کی‌یف و تحریم‌های بیشتر علیه روسیه را داد و گفت که طرح و برنامه‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در مورد جنگ علیه اوکراین کاملاً اشتباه است.
وضعیت جنگ در اوکراین، نگرانی‌هایی را در سراسر جهان به وجود آورده است. دولتمردان به ویژه نگرانند که پس از برخی اظهار نظرهای ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه از جمله اینکه غرب ممکن است با «عواقبی بزرگتر از هر آنچه که در طول تاریخ به خود دیده است» مواجه شود، استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به این جنگ کشیده شود. روسیه اگر چه کشوری است که بیشترین کلاهک هسته‌ای را دارد اما آمریکا معمار اولین انفجار بمب هسته‌ای در تاریخ بود و با پروژه منهتن، بار آغاز عصر هسته‌ای را به دوش کشید.
اگر چه ۶۰ سال پیش، مرکز رویارویی قدرت‌ها، کوبا و آمریکای مرکزی بود اما امروز، مرکز این تقابل، اروپای شرقی است. وضعیت پر تنشی که به دنبال واکنش روسیه به بیش از ۳۰ سال تجاوز ناتو ایجاد شده است.
تهدید استفاده از تسلیحات اتمی در بحران موشکی کوبا موجب شد که امکان توسل به یک جنگ اتمی بین دو ابر قدرت به نزدیک‌ترین نقطه خود برسد. ولی در نهایت کندی توانست در ماه ژوئیه ۱۹۶۳ امتیاز مهمی از روسها بگیرد و همراه با هارولد مک میلان نخست وزیر وقت انگلیس پیمان منع آزمایش هسته‌ای را با نیکیتا خروشچف نخست وزیر وقت شوروی به امضا برساند. در نهایت پس از ۱۳ روز تنش شدید میان آمریکا و شوروی سابق بر سر موضوع استقرار سکوهای پرتاب موشک‌های میان‌برد در کوبا، امضای یک توافق به «بحران موشکی» خاتمه داد.
در حال حاضر سفر بایدن که با تضمین های امنیتی روسیه و اطلاع این کشور انجام شد هدف دیگری را دنبال می کند: حمایت های مالی و نظامی از اوکراین که روند صلح را با تاخیر مواجه کرده و بازی را برای طرفین درگیر به شکل حیثیتی رقم زده که پا پس از کشیدن از آن می تواند هزینه های گرانی در بر داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
بایدن وارد کی‌یف شد
سفر بایدن به اوکراین با اطلاع به روسیه بود
مدودف: بایدن قبل از سفر به کی‌یف تضمین‌های امنیتی گرفت
نیویورک تایمز در همین راستا نوشت: سفر محرمانه بایدن به کی یف به این امید است که عزم آمریکا را برای کمک به شکست نیروهای روسی نشان دهد. در واقع، او در سفری بود که شبیه سفرهای دیگری بود که یک رئیس جمهور مدرن آمریکایی انجام داده بود. این دیدار تصویری محو نشدنی از دو رئیس جمهور ایجاد کرد که در روز روشن به سوی یادبود سربازان کشته شده گام برمی داشتند، حتی زمانی که آژیر حمله هوایی به صدا درآمد، نمایشی از سرپیچی از مسکو به سرعت در سراسر جهان پخش شد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور، هنگام خروج از کیف برای سفر برگشت به لهستان، از طریق تلفن از قطار به خبرنگاران گفت: بایدن احساس کرد که انجام این سفر به دلیل برهه حساسی که با نزدیک شدن به سالگرد یک سالگی تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در آن قرار داریم، مهم است.
این یک سفر طولانی و یک سفر سورئال بود. این طوری نبود که بایدن به دیدن اوکراین عادت داشته باشد. او شش بار به عنوان معاون رئیس جمهور – سه بار در یک دوره شش ماهه – با یک جت آمریکایی وارد شد و در نور روز از پنجره به بیرون خیره شد تا از بالا مناظر کی یف را تماشا کند. حالا او در حالت مخفیانه و اندکی پس از طلوع خورشید وارد کی یف شد.
از زمانی که آبراهام لینکلن برای تماشای نبردها در ویرجینیای شمالی در طول جنگ داخلی به خطوط مقدم در خارج از واشنگتن رفت، هیچ رئیس‌جمهوری فعلی به این اندازه به نبرد نزدیک نشده است. فرانکلین دی. روزولت از شمال آفریقا دیدن کرد. لیندون بی جانسون به ویتنام رفت. بیل کلینتون به بالکان سفر کرد. جرج دبلیو بوش و باراک اوباما به عراق و افغانستان سفر کردند. و دونالد جی ترامپ به افغانستان رفت.
اما در تمام این موارد، آنها به کشورها یا مناطق تحت کنترل نیروهای آمریکایی یا پس از کاهش خصومت ها رفتند. در این صورت، ارتش ایالات متحده در اوکراین حضور نخواهد داشت و حریم هوایی را نیز کنترل نخواهد کرد. هواپیماهای نظامی آمریکایی در جریان این سفر در شرق لهستان در نزدیکی مرز مشاهده شدند، اما مقامات گفتند که آنها هرگز وارد حریم هوایی اوکراین نشدند زیرا نگران این بودند که این اقدام به عنوان نوعی مداخله مستقیم آمریکا تلقی شود که آقای بایدن از آن اجتناب کرده است.
رئیس جمهور نقش مکرآمیز خود را بازی کرد. عصر شنبه، او و جیل بایدن به مراسم عشای ربانی در دانشگاه جورج تاون رفتند، سپس در موزه ملی تاریخ آمریکا توقف کردند و در نهایت برای صرف شام در رستوران “رد هن” بیرون رفتند، جایی که از ریگاتونی لذت بردند. هنگامی که این زوج به کاخ سفید بازگشتند، اکثر مردم ممکن است تصور کنند که شب را در آنجا بوده اند.
اما چند ساعت پس از نیمه شب، بایدن را از عمارت خارج کردند و به پایگاه مشترک اندروز در حومه مریلند بردند، جایی که گروه کوچکی از دستیاران، ماموران امنیتی، یک تیم پزشکی، یک عکاس کاخ سفید و دو خبرنگار منتظر او بودند.
این دو روزنامه‌نگار، سابرینا صدیقی از وال استریت ژورنال و ایوان ووچی از آسوشیتدپرس، روز جمعه به کاخ سفید احضار شدند و سوگند یاد کردند که رازداری کنند. به آنها گفته شد که منتظر اطلاعات بیشتر در ایمیلی باشند که موضوع آن عبارت است از: «دستورالعمل‌های ورود برای مسابقات گلف».
بایدن حدود ساعت ۴ صبح رسید و هواپیما در ساعت ۴:۱۵ صبح برای پرواز از طریق اقیانوس اطلس به پرواز درآمد. دستیاران کمی به بایدن پیوستند – جیک سالیوان. جن اومالی دیلون، معاون رئیس ستاد و آنی توماسینی، مدیر عملیات دفتر بیضی. این هواپیما در ساعت ۵:۱۳ بعد از ظهر به وقت محلی در پایگاه هوایی رامشتاین در آلمان فرود آمد. سپس قبل از بلند شدن مجدد در ساعت ۶:۲۹ بعد از ظهر سوخت‌گیری شد. سپس به فرودگاه Rzeszów-Jasionka در لهستان رسید و در ساعت ۷:۵۷ بعد از ظهر فرود آمد.
بایدن به همراهی ۲۰ اتومبیل و بدون آژیر برای حدود یک ساعت در امتداد بزرگراهی عمدتاً خالی به شهر کوچک پرزمیشل عزیمت کرد و به ایستگاه قطار منتقل شد که در آن هزاران پناهنده از اوکراین طی سال گذشته وارد آن شده‌اند. ساعت ۹:۱۵ بعد از ظهر که رسید، مسافران تعداد کمی را در آنجا یافتند و غرفه ها بسته شدند. قطار بدون تشریفات در ساعت ۲۱:۳۷ از ایستگاه خارج شد. و حدود ساعت ۱۰ شب از مرز اوکراین عبور کرد. کاخ سفید آنقدر در صدد حفظ این راز بود که به خبرنگاران در واشنگتن دروغ گفت. حدود چهار ساعت پس از عبور بایدن از مرز اوکراین، دفتر او در واشنگتن برنامه‌ای عمومی منتشر کرد که در آن به دروغ اعلام شده بود که رئیس‌جمهور هنوز در پایتخت کشور است و قصد ندارد تا عصر دوشنبه به اروپا برود.
به گفته یک مقام ارشد که خواست نامش فاش نشود، بایدن در طول سفر طولانی با قطار، با پوشیدن لباس‌های غیر رسمی، به سختی می‌خوابید. رئیس جمهور سفر خود را با یادآوری سفرهای قبلی خود به کی یف، از جمله سخنرانی در پارلمان اوکراین و اظهاراتش در مورد آخرین سفر خود در سال ۲۰۱۷ گذراند.
۳۱۱۳۱۱