به گزارش خبرگزاری برگزیده، در سال ۲۰۲۲، ستاره شناسان یک ستاره در حال انفجار را در فاصله بیش از ۱۰ میلیارد سال نوری از ما مشاهده کردند. هر زمان که ستاره شناسان یک ستاره در حال انفجار را مشاهده میکنند، فرصتی است تا درباره انفجارهای نادر و فاجعه بار آنها بیشتر بیاموزند. اگر ستاره شناسان بتوانند قبل از منفجر شدن ستاره اولیه به خوبی به آن نگاه کنند، بسیار ارزشمند است.
ما میدانیم که چه ستارههایی این انفجارهای عظیم را رقم میزنند اما نمی دانیم کدام ستاره چه زمانی منفجر میشود، بنابراین نمیدانیم برای دیدن این پدیده نادر به کجا باید نگاه کنیم.
با این حال تکاپو ستارهشناسان برای آموختن بیشتر از ابرنواخترها ادامه دارد؛ آنها دریافتند که اجداد ابرنواختر میتوانند طغیانهای قدرتمندی را در هفتهها، ماهها یا حتی سالها قبل از انفجار از خود نشان دهند. ستاره شناسان مدام ابزارهای بهتری برای تشخیص این طغیانها پیدا میکنند و گاهی اوقات خوششانسی نیز میآورند.
در آوریل سال ۲۰۲۳، یک ستاره عظیم در «NGC 4388»، کهکشانی مارپیچی در فاصله ۵۷ میلیون سال نوری از ما منفجر شد. Zwicky (ZTF) آن را مشاهده کرد و این ابرنواختر «SN 2023fyq» نام دارد. «SN 2023fyq» یک نوع نادر از ابرنواختر به نام «Type Ibn» است. این ستارهها فاقد خطوط هیدروژنی هستند و به باور ستاره شناسان این ویژگی از تعامل SN با مواد دور ستارهای غنی از هلیوم و فقیر از هیدروژن ناشی میشود.
ستاره شناسان فقط تعداد کمی از این نوع SN را میشناسند، بنابراین اجداد آنها به خوبی شناخته نشدهاند. با این حال ztf توانست قبل از انفجار این ستاره را رصد کند.
ستارهشناسان این ستاره را از چندین تلسکوپ و رصدخانه، از جمله تلسکوپ ۱۰ متری کک، تلسکوپ ۲۰۰ اینچی پالومار و تلسکوپ ۸ متری جمینی نورث مورد رصد قرار داند. محققان دریافتند که درخشندگی طی ۱۵۰ روز منتهی به انفجار به طور تصاعدی افزایش یافته است. آنها همچنین دریافتند که شعاع فوتوسفر در همان زمان تقریباً ثابت مانده است.
نویسندگان می نویسند: “این مشاهدات SN 2023fyq و لحظات پایانی آن را نشان میدهد که حاکی از آن است که اجداد CCSNe می توانند اندکی قبل از مرگ نهایی خود دچار برخی ناپایداری های شدید شوند.”
اما نباید تعجب کرد که ستاره قبل از منفجر شدن، ناپایداری های شدیدی از خود نشان داده است. فقط ستارگان پرجرم به صورت ابرنواختر منفجر میشوند و این زمانی اتفاق میافتد که فشار همجوشی بیرونی ستاره برای مقابله با گرانش خود ستاره کافی نباشد. ستاره در خود فرو می ریزد و منفجر می شود. این یک رویداد فاجعهآمیز است و احتمالاً امواج ضربهای در ستاره و همچنین فعل و انفعالات دیگری وجود دارد. همانطور که نویسندگان آنها را نامیده اند، قطعاً “بی ثباتی های شدید” وجود دارد.
ستاره شناسان قبل از اینکه بتوانند به سؤالات خود پاسخ دهند، باید اجداد ابرنواخترهای بیشتری از انواع مختلف را مشاهده کنند. هنگامی که آنها داده های بیشتری داشته باشند، مدل هایی از نحوه رفتار اجداد ابرنواختر منتهی به انفجار را خواهند ساخت. سپس، آنها می توانند SN بیشتری را مشاهده کنند و آن داده ها را در برابر مدل های خود آزمایش کنند. سپس، آنها مدل های خود را بیشتر بهبود می بخشند.
منبع: universetoday
۲۲۷۲۲۷