به گزارش برگزیده های ایران از شیراز، در گرگ و میش یک روز سرد زمستان، چوبه داری در محوطه زندان قصر به پا شده بود و آن طرف تر، شیر بچه سردار بی بی مریم بختیاری، در بند روباه صفتان و شغالان می غرید.
با هر حرکت علیمردان خان، مزدوران و بزدلان شاه چند قدمی از او فاصله می گرفتند.
در ده بیست قدمی، چند نظامی مسلح با تفنگ های آماده شلیک ایستاده بودند و منتظر فرمان اجرای حکم اعدام بودند، آن هم اعدام چه کسی؟
پسر سردار بی بی مریم بختیاری!
این مبارز بختیاری فرزند سردار بیبی مریم، که در سریال تلویزیونی «بانوی سردار» همه با او بیشتر آشنا شدیم بانویی که جلوی روس و انگلیس ایستاد تا ایران، ویران نشود و علیمردانی که در جوانی، از سواران به نام بختیاری بود و در قیام مشروطه همراه و همسو با مردم جنگید.
علیمردان خان پس از چندی علیه دولت رضاشاه شورید و شهرکرد و شمال خوزستان را تصرف کرد، اما نهایتاً با هجوم شدید ارتش و دخالت دیگر خوانینِ بختیاری، پس از یک سال جنگ و گریز در فرخ شهر اصفهان، محاصره و بعد از امان نامه رضاخان قلدر، مجبور به تسلیم گردید و به زندان قصر منتقل شد.
و سرانجام در اسفند ماه ۱۳۱۳ برخلافِ امان نامهای که رضاشاه صادر کرده بود، در برابر جوخه اعدام قرارگرفت و به شهادت رسید.
در آخرین لحظاتی که میخواستند وی را به چوبه دار ببندند کلاه پهلوی خود را به نشان نفرت از رژیم پهلوی مچاله کرد و به دور انداخت و داشت با صدای رسا فریاد می زد “زنده باد ایران و آزادی” که با صدای دهشتناک چند گلوله به خاموشی گرایید و لحظاتی بعد جسد بیجان مردی که دلی چون شیر و عزمی مثل کوه داشت و در میدان جنگ هیچکس پشت او را ندیده بود، با صورت بر زمین افتاد و در خون خود غلطید.
علیمردانخان مردانی بختیاری متولد ۱۲۷۱ در چهارمحال و بختیاری و از سرداران بختیاری که با حکومت پهلوی از سال ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۳ به مدت ۵ سال جنگید و به دستور رضاشاه در زندان قصر به جرم شورش در مقابل دولت مرکزی اعدام شد و در حرم شاعبدالعظیم حسنی در شهر ری در آغوش خاک وطن آرام گرفت.
چگونه فرزند بانوی سردار به رهبر قیام بختیاریها تبدیل شد؟
علی مردان خان یا شیرعلیمردان بختیاری همچون میرزا کوچکخان جنگلی و آیتالله مدرس از وطنخواهان مبارزی بود که ضمن مقابله با عوامل بیگانه از مخالفان جدی رضاشاه بود.
در آن زمان، رضاخان پهلوی اقدامات بسیار سویی در سراسر کشور از جمله علیه بختیاریها انجام داده بود که موجب نارضایتی بسیاری از مردم به خصوص عشایر و روستانشینان شده بود.
دریافت مالیاتهای سنگینی که مشخص نبود در چه راهی هزینه میشود، اعزام اجباری جوانانی که سرپرست خانواده و نانآور بودند به سربازی، دریافت احشام روستاییان و عشایر، مجبور کردن مردان بختیاری به کنار گذاشتن اسب و تفنگ، اجبار عشایر به یکجانشینی و تحمل یک نوع زندگی طاقتفرسا و مجبور شدن مردان به پوشیدن کلاه پهلوی از جمله دلایل نارضایتی مردم در عرصه حکومت رضاشاه پهلوی بود.
در چنین شرایطی برخی از جوانان و افراد فرهیخته بختیاری دور هم جمع شدند و برای یافتن راه چاره به شور و مشورت پرداختند. این افراد هیات اجتماعی بختیاری تشکیل دادند و برای ایفای حقوق خود از حکومت، قیام کردند و به مبارزه پرداختند. در این راستا، پرچمهایی را برای خود برگزیدند که مزین به شعارهای لا اله الا الله، محمد رسول الله و علی ولی الله بود.
هدف این افراد اصلاح جامعه دینی بود و حدود ۲ هزار نفر دور شیرعلیمردانخان جمع شدند و به مبارزه با رضاشاه پرداختند تا کشور را از وضعیت موجود نجات بدهند، که این جنگ ها ۵ سال به طول انجامید و با شهادت علی مردان خان به پایان رسید.
از اسناد مهم تاریخ معاصر ایران در رابطه با موضوع روابط بختیاری ها و دولت، نامه ها و شکایت هایی است که علی مردان خان بختیاری به ریاست مجلس شورای ملی نگاشته است و اصل نامه ها در مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نگهداری میشود.
علی مردان خان در این نامه ها، روی چند نکته و موضوع تاکید و اشاره کرده است:
ظلم و ستم فراوان خوانین به بختیاری ها، وابستگی خوانین به اجانب و بیگانگان، بی اعتنایی برخی خوانین به اصول مشروطیت و عدالت خواهی.
در فرهنگ ایل بختیاری، هنوز خوانندگان برای علی مردان خان (شیرعلی مردان خان) مرثیه می خوانند و تلاش ها و فداکاری هایش در جنگ علیه بیگانه خارجی و استبداد داخلی، را می ستایند.
انتهای پیام/م/ر
