لیلی عاج: شمایل درست قهرمان را هنوز نتوانستیم خلق کنیم/ “سرهنگ ثریا” کی اکران می شود؟ + فیلم

به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران، سومین و آخرین روز از جشنواره فیلم حوا در سینما فرهنگ دنبال شد. دو فیلم سینمایی بدون قرار قبلی و سرهنگ ثریا نقد و بررسی و نشست نیز برگزار شد. 

نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» با حضور محمود بابایی تهیه‌کننده و سام بهشتی منتقد سینما در سینما فرهنگ با اجرای میثم کریمی برگزار شد.

محمود بابایی در این نشست گفت: ما نمی‌توانیم فیلم‌هایی که درباره زن و خانواده در این سال‌ها ساخته شده و از قضا خوب هم بوده‌اند را نادیده بگیریم. اینکه همه فیلم‌ها بفروشد، باعث خوشحالی است. هرکسی به بهانه هر فیلمی به سینما می‌رود جای خوشحالی دارد، اما آنچه در جریان اصلی سینما مد شده پرداختن به قصه‌های تلخ و سیاه است که فراوانی این جنس فیلم‌ها زیاد شده و مردم هم استقبال می‌کنند.

وی افزود: من باید به خودمان نهیب بزنیم چون این ما هستیم که می‌توانیم سلیقه مردم را با فیلم‌ها به سمتی خاص ببریم وقتی ما مدام فیلم‌های تلخ می‌سازیم مردم هم به تماشای همان‌ها می‌نشینند. قصه‌هایی هستند که ایرانی هستند و مال خودمان هستند و در این قصه‌ها ریشه های خانواده و زن تنیده شده و هویت ایرانی دارند. برخی فیلم‌های ما چنین هستند و اتفاقا خوب فروش کرده‌اند. من بعد از قرار قبلی فیلم دیگری به نام «بعد از رفتن» تهیه کردم که در آن هم موضوع خانواده مطرح بود در این فیلم همه خانواده از پس خود برمی‌آمدند اما بدون جنگ و خونریزی البته این فیلم در فجر چندان قدر ندید.

سام بهشتی منتقد فیلم، در این جلسه گفت: «بدون قرار قبلی» برای من یک فیلم شخصی بود. من خیلی امام رضایی هستم و برای اولین بار بخشی از حرم را در این فیلم می‌بینیم که کمتر در فیلم‌ها دیده شده است. فیلم در لایه‌های پنهان مهربانی امام رضا را نشان می‌دهد. به نظرم بهروز شعیبی یکی از فیلم‌های مهم خود را ساخته که یک پختگی در فیلمش به چشم می‌خورد، بازی خانم آهنگرانی هم خوب بود.

وی ادامه داد: ما با قهرمانی مواجه هستیم که سیر و سلوکی معنوی را آغاز می‌کند و فیلم در ستایش خانواده است. احساس می‌کنم «بدون قرار قبلی» و «بعد از رفتن» به گونه‌ای در امتداد هم هستند و هر دو در جهت ستایش خانواده.

بهشتی توضیح داد: به دلیل ساختاری که در سینمای ما وجود دارد، نمی‌توانیم مشقت‌های زنان را آنچنان که وجود دارد به تصویر بکشیم با این حال کارهایی صورت گرفته است.

نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» به کارگردانی لیلی عاج نیز در سومین روز جشنواره حوا برگزار شد.

لیلی عاج در این جلسه گفت: جشنواره‌های موضوعی وقتی نوپا هستند دو آفت دارند یکی تداوم و دیگری تاثیر. این جشنواره در نفس خود زیباست ولی اگر تداوم نداشته باشد مثل کبریتی در باد فراموش می‌شود. تاثیر این جشنواره در میان سینماگران هم مهم است و باید از الان به فکر این موضوع باشیم. مثلاً حتی الان که جشنواره فیلم فجر به چهل و اندی دوره خود رسیده باز هم مشکلاتی دارد اما به نظرم باید منتظر ماند تا ببینیم این جشنواره به کجا می‌رسد.

عاج با اشاره به فیلم «سرهنگ ثریا» مطرح کرد: در سینمای ما درباره قهرمان‌سازی یک ضعف جدی وجود دارد، در این سال‌ها شمایل یک قهرمان را نتوانستیم خلق کنیم به طوری که نمی‌توانیم بگوییم یک قهرمان با مشخصات ایرانی- اسلامی در فیلم‌ها وجود داشته است و به سختی کاراکتر این چنینی را به یاد می‌آوریم. با این حال وقتی به طوبی در «زیر پوست شهر» فکر می‌کنم تلاش یک زن را برای یک خانواده می‌بینم. قهرمان سازی واقعا کار دشواری است اینکه چه باید کرد و چه نسخه‌ای پیچید را واقعا نمی‌دانم چون خلق و خو و حال و هوای هرکسی واقعا مهم است و من در جایگاهی نیستم که پیشنهادی داشته باشم تا بدانیم چه فیلمی چگونه باید ساخته شود.

جلیل شعبانی تهیه‌کننده این فیلم هم توضیح داد: تصورم این است که ما در سینما مخاطب شناسی دقیقی نداریم. به نظرم مدیریت کلان فرهنگی باید برای ذائقه‌های مختلف فیلم تولید کند. ما مخاطبانی داریم که شناسایی و جذب سینما نشده و برایشان فیلم هم تولید نشده است آنها هیچوقت با سینما آشتی نخواهند کرد مگر برای آنها فیلم تولید کنیم.

شعبانی مطرح کرد: به نظرم باید مخاطب را جذب کنیم و در این سفره غذاهای متنوع بگذاریم که مخاطبان خود را پیدا کند. سینمای ما به فیلم‌های تفریحی نیاز دارد ولی ما به ژانرهای دیگر هم نیاز داریم. چه بسا که فیلم‌های دفاع مقدسی هم مورد اقبال مخاطبان قرار می‌گیرد. اینکه فیلم‌هایی در ژانرهای مختلف بسازیم به نفع سینماست. فیلمسازی در حوزه خانواده می‌تواند به این موضوع کمک کند و بخشی از مخاطبان به سینماها بیایند.

 سرهنگ ثریا کی اکران می شود؟  

لیلی عاج در بخش دیگری از این نشست گفت: خانم صامتی بی‌نهایت با ما همدل بود البته من خوش شانس بودم که یک تهیه‌کننده درجه یک هم در کنارم داشتم. ضمن اینکه یک گروه همدل سینمایی در پشت دوربین داشتم که مدیریت این گروه بدون یک تهیه‌کننده درجه یک ممکن نبود. اکنون برنامه داریم به زودی تئاتری روی صحنه ببریم.‌ تلاش می‌کنیم ببینیم برای جشنواره تئاتر فجر چه می‌‌توانیم اجرا کنیم.

شعبانی هم درباره اکران «سرهنگ ثریا» بیان کرد: در نظر داریم فیلم را ابتدای پاییز اکران کنیم که امیدوارم این اتفاق رخ دهد البته نوبت اکران گرفتن برای چنین فیلم‌هایی واقعا سخت است.

شگفتی فیلمساز هندی از تعداد فیلمسازان زن ایرانی

بخش دیگری از برنامه های روز سوم جشنواره حوا اختصاص به برگزاری نشست مهمانان بین‌المللی جشنواره داشت. 

بیجو کومار تهیه‌کننده و کارگردان از کشور هند در این جلسه گفت: من خیلی با سینمای ایران، فیلم‌های ایران و فضای داستان‌های ایران آشنا هستم. از زمان دانشجویی فیلم‌های ایرانی را دنبال می‌کردم و با فیلمسازانی مثل مجید مجیدی، عباس کیارستمی و دیگر فیلمسازان ایرانی آشنا هستم و همیشه محتوای فیلم‌های ایرانی برایم الهام‌بخش بود تا این مسیر را آغاز کنم. تاکنون سه بار به تهران آمدم؛ یک بار عضو هیات داوران جشنواره فجر بودم و یک بار با فیلم خودم در فجر شرکت کردم و می‌دانم صنعت سینما در ایران چگونه است و با محتوای فیلم‌های ایرانی آشنا هستم.

وی افزود: من از هند می‌آیم؛ جایی که یکی از مهدهای فیلمسازی است و سالانه در آن ۳۰۰۰ فیلم ساخته می‌شود نه تنها در هند بلکه در جاهای دیگر فیلم‌ها خیلی محتوای والایی ندارند حتی ممکن است فیلم‌ها ضد زن باشند و به نظرم این جشنواره برای این روزهای ما لازم است.

هنوز در هند به اندازه ایران فیلمساز زن نداریم

کومار مطرح کرد:  وقتی داشتیم لیستی از فیلمسازان زن ایرانی جمع می‌کردیم آنچه برای ما جالب بود این بود که چیزی بالای پنجاه فیلمساز زن مطرح ایرانی در این فهرست جا داشتند چیزی که هنوز در هند چندان وجود ندارد. می‌توانم بگویم ما آرتیست زن در اکثر کشورها داریم اما نقش اینگونه جشنواره‌ها این است که بستری برای تبادل دیدگاه‌های زنانه ایجاد می‌کنند که خودش می‌تواند به محتوای فیلم‌های این چنینی کمک کند و زنان از نقاط مختلف دنیا می‌توانند با هم تبادل نظر کنند و محتواهای خود را به اشتراک بگذارند.

ها وان فون تهیه‌کننده و کارگردان که با فیلم «پدرم و مادرم» در جشنواره فیلم حوا حضور دارد، در بخش دیگری از این جلسه گفت: فیلمی که با خود به این جشنواره آورده‌ام درباره رابطه زنان در خانواده و اجتماع و واکاوی نقش آنها در این دو اجتماع است. من با این مفهوم آشنا هستم چون در این ۲۰ سال همیشه فیلم‌هایم محتوایی مرتبط با زنان و خانواده داشته، ضمن اینکه همسرم فیلم‌نامه‌نویس است و به من کمک کرده است.

وی مطرح کرد: در این ۲۰ سال در جشنواره‌های مختلف شرکت کرده‌ام اما برای اولین بار است که در جشنواره‌ای با این شعار که «پای خانواده می‌ایستیم» حضور پیدا کرده‌ام. موقعی که مشغول ساخت همین فیلم بودم تجارب آموختنی خوبی از نقش زن در خانواده برایم داشت که به نظرم خیلی مهم است.

این کارگردان توضیح داد: این روزها متاسفانه معمولاً نقش زن‌ها به صورت غیرمنصفانه انعکاس داده می‌شود و ما به عنوان فیلمساز باید آن را به‌درستی ارایه بدهیم. فیلم من درباره پدر و مادری است که دور از شهر زندگی می‌کنند اما برای نگهداری نوه خود به شهر می‌آیند تا تعادل از دست رفته خانواده را مجددا احیا کنند. سعی من این بود که بتوانم روابط بین یک خانواده چینی را به کسانی که آشنایی با چین ندارند، نشان بدهم.

لو شی‌ فون مستندساز چینی که با مستند «لی»‌ در جشنواره حوا حضور دارد هم گفت: من مستندساز هستم. معتقدم در هر کشوری خانم‌ها مهمترین بخش آن جامعه هستند. مستند من درباره یک شخصیت خانم قدرتمند است که از شریک زندگی خود جدا می‌شود اما سعی می‌کند از بچه‌های خود نگهداری کند. آنچه من دوست دارم این است که در فیلمم به مخاطبان هیچ ایده‌ای القا نکنم و آن را با هر نظری که دارند نگاه کنند و نظرات خود را به من منتقل کنند. 

اکنون و با پایان این جشنواره همه منتظر برگزاری اختتامیه این رویداد هستند تا برگزیدگان جشنواره حوا معرفی شوند. رویدادی که امشب جمعه ۲۳ تیرماه در تالار وحدت برگزار میشود. 

/