میزگرد فارس| دلیل سر دادن شعار «ولش کن» در برابر گشت ارشاد/ مهدیان: یک عده در مبارزه با فساد دنبال لایک و کلیک هستند

برگزیده های ایران ـ حوزه قرآن و فعالیت‌های دینی ـ امیرحسین کسائی: میزگرد بررسی نقش رسانه‌ها در احیای امر به معروف و نهی از منکر با حضور حجت‌الاسلام محمدرضا مبلغی نماینده مردم کوهدشت و رئیس فراکسیون امر به معروف و نهی از منکر مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام روح‌الله مختاری، امام جمعه شهرستان ساوجبلاغ و رئیس کنگره ملی شعر و داستان امر به معروف و نهی از منکر، حجت‌الاسلام حسین علاءالدین دبیر این کنگره و محسن مهدیان، فعال رسانه‌ای و مدیرعامل موسسه همشهری در برگزیده های ایران برگزار شد.

یک گارد اجتماعی قوی در برابر امر به معروف در جامعه داریم

حجت‌الاسلام روح‌الله مختاری، امام جمعه شهرستان ساوجبلاغ و رئیس کنگره ملی شعر و داستان امر به معروف و نهی از منکر در این نشست اظهار داشت: برای احیای امر به معروف با توجه به جایگاه امام جمعه‌ای که رئیس ستاد احیای امر به معروف شهرستان است، بیش از ۱۱ سال فعالیت کردیم و از هر ظرفیت و امکانی استفاده کردیم، اما نتیجه‌ای حاصل نشد، زیرا یک گارد اجتماعی قوی در برابر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه وجود دارد که تا این گارد از بین نرود، این امر احیاء نخواهد شد.

وی با اشاره به اینکه باید جامعه‌ای بسازیم تا اهل امر به معروف باشد، تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر یک دستور دینی است، اما روند اجرای آن در جامعه ما به گونه‌ای شده که امروز یک گارد در برابر آن وجود دارد. این گارد ماحصل معرفی و کارهای ما در خصوص امر به معروف است که البته اساساً ما معرفی‌ای هم انجام ندادیم. در قرآن کریم داریم که مومنین یکدیگر را دوست دارند. برای همین نسبت به همدیگر امر به معروف و نهی از منکر انجام می‌دهند، یعنی پایه امر به معروف محبت و مودت اجتماعی است و فردی به این دلیل که فرد دیگری را دوست دارد و نمی‌خواهد خطایی انجام دهد، او را امر به معروف می‌کند.

یکی از پایه‌های ساخته شدن جامعه اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر است

مختاری با طرح یک مثال در این خصوص گفت: زمانی که فردی از مقابل بچه‌های محله خود که در حال مصرف سیگار یا مواد مخدر هستند، عبور می‌کند، احساس تکلیف و یا ندامتی نمی‌کند، اما اگر فرزند خود را در میان آن بچه‌ها ببیند، تمام ذهن و فکرش این می‌شود که کاری کنم فرزندم از این راه برگردد. دلیل این اتفاق آن است که او به فرزند خود علاقه دارد. اسلام می‌گوید ما باید تمام بچه‌های یک کوچه و محله را همچون فرزندان خود بدانیم و از روی علاقه نسبت به آنها حساس باشیم. یکی از پایه‌های ساخته شدن جامعه اسلامی امر به معروف و نهی از منکر است.

امام جمعه شهرستان ساوجبلاغ ادامه داد: زمانی که این فریضه تا این حد اهمیت و جایگاه دارد، دشمن علیه آن سرمایه‌گذاری می‌کند تا ذهن مردم را نسبت به آن خراب کند. البته که ما در حوزه امر به معروف بد عمل کرده‌ایم؛ در گذشته افرادی نسبت به یک خطا و اشتباه اسید به صورت فردی پاشیده‌اند و یا در گوش او زدند که نتیجه آن شد حقیقت ناب امر به معروف و نهی از منکر که بر پایه محبت است، به امری بد تبدیل شد.

شعار «ولش کن» همان گارد اجتماعی در برابر امر به معروف است

وی اضافه کرد: اگر ۱۰۰ ستاد هم با هزاران نفر نیرو در هر شهر ایجاد شود تا امر به معروف و نهی از منکر را احیا کند، بازهم تا زمانی که مردم باور نکنند این اصل بر پایه دوست داشتن همدیگر است، اتفاقی نخواهد افتاد و حتی گارد هم بیش‌تر می‌شود؛ به طوری که امروز می‌بینیم زمانی که بنا دارند با یک فرد بدحجاب برخوردی صورت گیرد، مردم شعار می‌دهند «ولش کن».

مختاری با بیان اینکه از سال گذشته تصمیم گرفتیم برای رفع این گارد اجتماعی از ظرفیت هنر استفاده کنیم، تصریح کرد: در سال اول، کار را با شعر و داستان آغاز کردیم و در حد توان خود توانستیم گنجینه‌ای از ۲۳۱۶ شعر و ۳۲۰ داستان کوتاه گردآوری کنیم و معتقدم مسیر را تاحدودی برای فعالیت اهل هنر در این عرصه ریل‌گذاری کرده‌ایم.

حجت‌الاسلام روح‌الله مختاری امام جمعه شهرستان ساوجبلاغ

دو هدف امسال کنگره ادبی امر به معروف

امام جمعه ساوجبلاغ ادامه داد: امسال با همکاری عتبه امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) بخش جهان عرب و جبهه مقاومت را به کنگره اضافه کردیم و امیدواریم در آینده بتوانیم بعد بین‌المللی آن را گسترش دهیم. در کنگره امسال بنا داریم با کمک رسانه‌ها دو مخاطب را همراه مقوله امر به معروف و نهی از منکر کنیم؛ اول اینکه جامعه مذهبی را همراه کنیم و برداشت آن‌ها را از امر به معروف همان گفته اسلام کنیم و یک نکته به آن کم یا زیاد نکنیم و دوم آنکه مخاطب عام نیز حقیقت اصلی این فریضه را دریافت کند. در امر به معروف و نهی از منکر، نگاه را باید از یک یا دو منکر برداشت و به منکرهای اصلی که پایه‌های اعتقادات مردم را خراب می‌کند، معطوف کرد. گاهی یک اختلاس نگاه و اعتقاد ۱۰ ـ ۲۰ میلیون نفر را به اسلام و حکومت خراب می‌کند، اما یک فرد بی‌حجاب ممکن است در ۵۰ نفر اثر بگذارد. نباید از دومی هم غفلت کرد، اما اصل منکر جای دیگری است.

وی با اشاره به اینکه باید نگاه‌مان را به جامعه و مردم را تغییر دهیم و آنان را سفید بدانیم، چرا که القای سفید بودن مانع ایجاد منکرات در جامعه می‌شود، افزود: جامعه اگر تصور کند سیاه است، در فساد و خطا یک قدم بالاتر را هم می‌پذیرد. در حالی که نگاه مقام معظم رهبری نسبت به برخی از خطاها و اشتباهات متفاوت است. ایشان در خصوص عفاف و حجاب در سخنرانی خود در خراسان شمالی نکاتی را گفتند که معتقدم مخاطب آن بیش‌تر ما مسئولین بودیم که بدانیم اگر فردی پوشش نامناسبی دارد، به معنای ضد دین، ضد انقلاب و یا ضد اسلام بودن نیست، بلکه ممکن است او در یک اصل دینی مقید و معتقد هم باشد.

حجت الاسلام محمدرضا مبلغی رئیس فراکسیون امر به معروف و نهی از منکر مجلس

امر به معروف در جامعه ناشناخته مانده است

حجت الاسلام محمدرضا مبلغی، رئیس فراکسیون امر به معروف و نهی از منکر مجلس شورای اسلامی در این جلسه اظهار داشت: نقش رسانه‌ها، رساندن یک پیام به مردم است. پیامبران نیز برای ایفای همین نقش در قالب هدایت مردم مبعوث شدند. رسانه‌ها باید برای رساندن صحیح و درست این پیام‌ها به جامعه تلاش کنند. زمانی که پیامی در میان مردم مغفول و ناشناخته است، به معنای آن است که رسانه نقش خود را انجام نداده است. مسأله امر به معروف و نهی از منکر مسأله دین خداست و به همان اندازه که دین مهم است، این مسأله هم از اهمیت بالایی برخوردار است، اما متأسفانه در جامعه ناشناخته مانده است.

مبلغی با بیان اینکه امر به معروف می‌خواهد خوبی‌ها را در جامعه بشناساند، اما خود ناشناخته مانده است، گفت: تا زمانی که مردم خوبی و فایده این کار را ندانند به سمت آن حرکت نمی‌کنند. اگر امروز در جامعه فراخوان دهیم که بنا داریم برای کمک به فقرا و مستضعفین پول جمع‌آوری کنیم، مردم استقبال می‌کنند، اما اگر گفته شود بنا داریم برای امر به معروف و نهی از منکر کاری انجام دهیم، گارد می‌گیرند، در حالی که این همان امر به خوبی‌هاست. تنها دلیلش این است که امر به معروف و نهی از منکر شناسانده نشده است.

در جامعه تفهیم شود که امر به معروف گشت ارشاد نیست

رئیس فراکسیون امر به معروف و نهی از منکر مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: مردم باید پای کار امر به معروف بیایند؛ در حالی که الان این فریضه را پس می‌زنند. باید این نکته در جامعه تفهیم شود که امر به معروف، گشت ارشاد نیست که آن را هم برخی اجرایی می‌کنند که توجیه نشده‌اند؛ مامور گشت ارشاد نمی‌داند که نسبت به چه چیزی اقدام می‌کند، تنها در ذهن او این است که باید بگیرد و ببرد.

وی با بیان اینکه امر به معروف تنها باید توسط مردم انجام شود، گفت: مهم‌ترین وظیفه رسانه‌ها چه هنر، شعر و ادبیات آن است که مردم را پای کار بیاورد و زیبایی‌های این امر را به مردم نشان دهد. افتخار ما این است که ادبیاتی سرآمد داریم که زیبایی‌های آن فقط در ظاهر و روانی اشعار نیست، بلکه مفهوم‌های زیبا هم دارد. این مفاهیم زیبا ناشی از محتواهایی است که از وحی و روایات پیامبر(ص) گرفته شده است.

اقدام زوری، خوبی را در جامعه جاری نمی‌کند

مبلغی افزود: برای ایجاد خوبی‌ها در جامعه و یا رفع بدی‌ها با زور نمی‌توان اقدام کرد. گروه‌هایی مانند طالبان که زور را در کار خود وارد کردند، چقدر موفق بودند. در کشور عربستان که بسیاری معتقدند جرم و جنایت وجود ندارد و در زمان اذان مردم مغازه‌ها را می‌بندند، من بررسی کردم این کار به واسطه زور پلیس است و حتی بسیاری از مغازه‌داران در نماز هم شرکت نمی‌کنند و اعتراض دارند. امر به معروف و نهی از منکر اگر حاکمیتی باشد، گارد اجتماعی ایجاد می‌کند و نتیجه‌اش همین اقدامات پلیسی و گشت ارشاد است که مردم در مقابل آن شعار «ولش کن» سر می‌دهند. باید این گارد برداشته شود و تنها راه آن نیز احیای امر به معروف در سطح اجتماع و مردم است.

محسن مهدیان کارشناس رسانه و مدیرعامل موسسه همشهری

تصویر امر به معروف در ذهن مردم کج و معوج است

محسن مهدیان، کارشناس رسانه و معاون خبر سابق برگزیده های ایران در این مراسم اظهار داشت: خبر ایجاد رشته کارشناسی ارشد و دکترای امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاه‌ها بازتاب خوبی در فضای مجازی نداشت. سؤال اینجاست که چرا این بازتاب بد بود. این عمل که کار علمی در این حوزه است. آیا کار بدی است؟ مشکل چیست؟ مشکل تصویر کج و معوج و انحرافی ایجاد شده از امر به معروف در فضای ذهنی مردم است که باید این تصویر معیوب را اصلاح کرد.

وی با اشاره به اینکه برخی برای اصلاح این تصویر اعلام کردند که امر به معروف و نهی از منکر تنها حجاب نیست و سراغ حکومت رفتند، اما حل نشد، گفت: مگر امر به معروف و نهی از منکر در کشور ما وجود ندارد؟ در بهترین حالت که همان نقد حکومت است در کشور ما صورت می‌گیرد. کدام حکومت مانند ما نقد حکومت دارد؟ افرادی تابلودار مانند تاج‌زاده و زیباکلام، مقام معظم رهبری را در بستر توئیتر و رسانه‌های اجتماعی نقد و به ایشان تندی هم می‌کنند و کسی هم با آنها کاری ندارد. آیا مسأله امر به معروف و نهی از منکر حل شد؟ بنابراین نشانی درستی داده نشد.

چرا مردم با اسم امر به معروف مشکل دارند؟

مهدیان اضافه کرد: این حرف درستی بود که امر به معروف تنها حجاب نیست و توقف در آن نازل‌ترین سطح است، اما با طرح آن هم مشکل حل نشد و همچنان تصویر معیوب وجود دارد. مردم نسبت معروف نگاه بدی یا تمایل به منکر ندارند، بلکه تنها اسم امر به معروف و نهی از منکر برای آنها مقبول نیست.

این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه یکی از مشکلات موجود در این حوزه تکبر نهادی آمران و ناهیان است، افزود: تکبر مقابل خداوند بد است و ما آن را می‌شناسیم. به تبع آن مردم هم از فرد متکبر و فردی که خود را برتر می‌داند، بدشان می‌آید و زمانی که فردی با تکبر نسبت به آنها حرفی را مطرح کند، قبول نمی‌کنند. مردم تکبر در برابر خود را برنمی‌تابند. زمانی این تکبر در برابر حجاب بوده و فرد از موضع بالا اعلام می‌کرد، تو دین‌دار نیستی! رفتار ما برای برخورد با بدحجابی، همیشه نگاه از بالا به پایین بوده است. در حالی که دین با این مدل نگاه موافق نیست. از دهه ۷۰ نگاه ما در این مسائل همواره از موضع بالا بوده است. در پی همین اخلاق مردم از حجاب بدشان می‌آید، زیرا تذکری داده نمی‌شد و برخورد می‌شد.

وی افزود: برخی اعلام می‌کنند که در موضوع امر به معروف و نهی از منکر به خصوص حجاب مرحله سوم آن یعنی اقدام عملی را باید اجرایی کنیم و ملاک حرف خود را نیز بند «م» وصیت‌نامه امام خمینی(ره) می‌دانند (در این بند آمده است: «از آنچه در نظر شرع حرام و آنچه برخلاف مسیر ملت و کشور اسلامی و مخالف با حیثیت جمهوری اسلامی است به‌طور قاطع اگر جلوگیری نشود، همه مسئول می‌باشند و مردم و جوانان حزب‌اللهی اگر برخورد به یکی از امور مذکور نمودند، به دستگاه‌های مربوطه رجوع کنند و اگر آنان کوتاهی نمودند، خودشان مکلف به جلوگیری هستند». (صحیفه امام، ج ٢١، ص ۴٣۶)») که رهبری در خصوص این بند می‌فرماید برای حکومتی است که قائل به اصلاح نباشد؛ در حالی‌ که در کشور ما اگر مسئولی گفت نه سراغ مسئول بالاتر می‌روی و این انتها ندارد. در حکومت اسلامی، بن‌بست نداریم. پاسخ ما به افرادی که حرف از نافرمانی مدنی می‌زنند، این است که اگر به نقطه‌ای رسیدی که حکومت قائل به اصلاح نبود، باید قیام کرد، زیرا او طاغوت است. 

مهدیان ادامه داد: همان‌ فردی که روزی حکم می‌داد و برخورد می‌کرد امروز هم حکم می‌دهد و برخورد می‌کند و فرضاً در خصوص اختلاس حکم می‌‌دهد که فلان مسئول فاسد است؛ مگر آنها قاضی هستند که حکم می‌دهند؟ اعلام فاسد بودن یک فرد در قوه قضائیه دارای روندی است که حتی افشای نام او هم درجه‌بندی‌هایی دارد.

راه علاج و احیای امر به معروف و نهی از منکر، اجتماعی‌سازی آن است

این کارشناس رسانه با اشاره به اینکه تکبر مقابل مردم و نهادهای برآمده از مردم موجب می‌شود که تصویر سیاه از امر به معروف ایجاد شود، گفت: راه علاج و احیای امر به معروف و نهی از منکر اجتماعی‌سازی آن است که یک ثمره بالا دارد و آن هم رفع این تکبر نهادی است. برخی برای مبارزه با فساد به دنبال قهرمان شدن خود و منیت هستند. در حالی که باید بدانند قهرمان در این حوزه در حکومت اسلامی، نهاد اجرایی یعنی همان مرحله سوم دولت‌سازی است.

مهدیان با اشاره به اینکه ما حکومت عصمت تشکیل نداده‌ایم و حتی در زمان حضور معصوم نیز حکومت عصمت تشکیل نشد، گفت: اگر می‌گوییم در زمینه عدالت عقب هستیم، یعنی نسبت به آرمان خود عقب هستیم نه اینکه عقب‌گرد داریم. حرکت رو به جلو داریم.

شروط چهارگانه برای اجتماعی‌سازی امر به معروف

این کارشناس حوزه رسانه با اشاره به اینکه برای اجتماعی‌سازی امر به معروف و نهی از منکر باید شروط چهارگانه را مدنظر قرار داد، افزود: اول باید مشخص کنیم معروف و منکر چیست. رسانه در این زمینه نماینده مردم است و باید کار کند تا مردم همراه شوند که اول بدانند معروف و منکر چیست و شناسایی لازم در این حوزه صورت گیرد. رسانه باید مصداقی عمل کند تا جامعه از جای خود بلند شود.

وی اضافه کرد: وظیفه رسانه همین شرط اول است که جامعه را همراه کند. برای این کار باید جهاد تبیین صورت گیرد که مقام معظم رهبری فرمودند، در این صورت مردم بلند خواهند شد. دولت و حکومت هم باید شفافیت ایجاد کند. تا زمانی که شفافیت وجود نداشته باشد، معروف و منکر مشخص نمی‌شود. البته شفافیت در اموال نیست، بلکه شفافیت عقیده مهم است تا بدانیم نماینده در مجلس چه می‌کند.

حل مسأله شفافیت، مردم را از تبعیض خارج می‌کند

مهدیان افزود: گیر و مشکل ما خوی کاخ‌نشینی است. دارایی افراد موضوع مهمی نیست. سبک زندگی آنها و نوع هزینه آنها مهم است. شفافیت باید نسبت به عقیده افراد باشد، نه جیب آنها. در این صورت است که مردم می‌توانند تحلیل درست داشته باشند. البته برای اینکه مردم تحلیل درست ارائه کنند باید اطلاعات قابل استناد به آنها ارائه شود، نه یک مشت عدد و رقم که از آن سر هم درنیاورند.

وی ادامه داد: شرط دوم برای اجتماعی‌سازی، احتمال تاثیر است. این همه افشاگری در این سال‌های اخیر صورت گرفته و قوه قضائیه نیز برخوردهای بسیاری داشته است، اما مردم احتمال تاثیر می‌دهند، می‌گویند سفره من کوچک‌تر شده است، بنابراین همه فاسد هستند. اقدامات ما در حوزه مبارزه با فساد، هیجان برانگیز بوده و هر کسی تلاش کرده است، خودش قهرمان شود، اما تلاش نشده تا اقدامات را سر صحنه زندگی مردم ببریم. سومین شرط، تکرار نشدن است که در اینجا به آن نمی‌پردازیم.

بالاترین گناه، ایجاد ناامیدی است

این کارشناس رسانه با بیان اینکه چهارمین شرط برای این اقدام آن است که مفسده بیشتری نداشته باشد، اظهار داشت: این مدل از اقدامات امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با فساد ما آیا مفسده بیشتری نداشته است؟ بالاترین گناه ایجاد ناامیدی است. اگر از مراجع هم سؤال شود که یک جایی عکس فاحشه نشان می‌دهد و جای دیگری ناامیدی در بین مردم ایجاد می‌کند، کدام گناه بزرگ‌تری است، قطعاً ناامیدی را خواهند گفت. بنابراین نباید اقدامات و فعالیت‌های ما موجب ایجاد ناامیدی شود.

در مبارزه با فساد دنبال لایک و کلیک نباشیم

وی افزود: در مسیر اجتماعی‌سازی مردم باید قهرمان میدان شوند. در این صورت مشکلات زندگی خود را پیگیری می‌کند. متاسفانه الان در فضای مبارزه با فساد ما زمانی که در مفسده‌ای پای یک آقازاده در میان باشد، همه روی آن تمرکز می‌کنند، زیرا لایک و کلیک بیش‌تری دارد. روزی در کشور مشکلات «هفت‌تپه» بورس بود اما همان زمان در تهران، کادر درمان بیمارستان امام خمینی(ره)در دوران کرونا، ۶ ماه حقوق نگرفته بود و یا پاکبان‌های شهرداری ۴ ماه حقوق نگرفته بودند، اما کسی از آنها حرفی نمی‌زد؛ زیرا حرف زدن از هفت‌تپه لایک داشت. باید کاری کنیم مردم قهرمان میدان شوند‌ و برای حل مشکلات خود اقدام کنند که در این صورت امیدواری هم در کشور ایجاد می‌شود. دولت هم وظیفه دارد شفافیت ایجاد کند.

مهدیان در پایان سخنان خود گفت: اجتماعی‌سازی امر به معروف محیطی ایجاد می‌کند و این محیط و شرایط اجازه نمی‌دهد منکری در جامعه اتفاق بیفتد. در گذشته یک بچه لات در محله خود خلاف نمی‌کرد، زیرا معتقد بود در آن محله او را می‌شناسند که این همان شفافیت است. شفافیت غریبگی را از بین می‌برد و بعد از آن هم رسانه‌ها باید مردم را از جای خود بلند کنند تا خودشان و نهادهای برآمده از مردم قهرمان حل مشکلات خود باشند تا در نهایت دولت اسلامی قهرمان این میدان شود.

فیلمی از این جلسه را اینجا مشاهده کنید:

انتهای پیام/