پروتکل تنوع زیستی؛ مدیریت مطلوب محیط زیستی در دریای خزر را فراهم می‌کند
کامران نصیراحمدی امروز درباره تصویب پروتکل تنوع زیستی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران در شهرستان ساری با بیان اینکه عضویت ایران در کنوانسیون تنوع زیستی در سال ۱۳۷۱ به تصویب رسید، اظهار کرد: مرجع ملی رسیدگی به تعهدات کنوانسیون تنوع زیستی در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی است ولی قبلا دبیرخانه آن در سازمان حفاظت محیط زیست مستقر بوده که با توجه به ساختار حاکمیتی این سازمان انتظار داریم مرجع ملی رسیدگی به تعهدات این کنوانسیون مجددا به سازمان حفاظت محیط زیست برگردد.
وی با اشاره به اینکه کنوانسیون تهران در سال ۸۲ به امضای مشترک کشورهای حوزه دریای خزر رسید، افزود: این کنوانسیون در تاریخ ۱۰ خرداد سال ۸۴ به تصویب مجلس و در تاریخ ۲۵ خرداد سال ۸۴ به تایید شورای نگهبان رسید و در سال ۸۵ برای تمامی کشورهای حوزه دریای خزر لازم الاجرا شد.
رئیس محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران با اعلام اینکه این کنوانسیون پنج پروتکل دارد، بیان کرد: پروتکل مقابله با آلودگی نفتی دریای خزر که به پروتکل اکتائو معروف است به تصویب هر پنج کشور رسیده است.
این مسؤول اضافه کرد: پروتکل بعدی، پروتکل مقابله با منابع آلاینده خشکی‌زاد معروف به پروتکل مسکو بوده که به تایید سه کشور رسیده و در مجلس سه کشور به تصویب رسیده و در دو کشور قزاقستان و روسیه در حال بررسی است.
نصیراحمدی تصریح کرد: پروتکل بعدی، پروتکل ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است که توسط ایران و قزاقستان هنوز تصویب نشده و در بقیه کشورها به تصویب رسیده است.
وی ادامه داد: پروتکل چهارم، پروتکل حفاظت از تنوع زیستی معروف به پروتکل عشق‌آباد بوده که در ۳۰ ماده در سال ۹۳ در عشق‌آباد به امضا اعضاء رسیده است.
رئیس اداره حفاظت از زیست بوم‌های دریایی و پایش آلودگی‌های دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران در ادامه تصریح کرد: از بین کشورهای حوزه خزر کشور آذربایجان و قزاقستان هنوز این پروتکل را امضا نکردند و ایران دومین کشوری است که علاوه بر امضاء این پروتکل، آن را به تصویب مجلس شورای اسلامی رسانده است.
این مسؤول خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت این پروتکل و برای اینکه اثرات نامطلوب موجود بر تنوع زیستی خزر را به حداقل برسانیم؛ می‌طلبد کشورهای آذربایجان و ترکمنستان علاوه بر امضای این پروتکل، هر چه سریع‌تر آن را به تایید نهایی برسانند.
نصیراحمدی بیان کرد: به‌طور کلی پروتکل تنوع زیستی بحث حفاظت حداکثری اکوسیستم دریای خزر، تعیین میزان برداشت منابع و تبادل اطلاعات علمی را مورد تاکید قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه دریای خزر یک دریای بسته و دارای گونه‌های باارزش بوده که ۴۰ درصد این گونه‌ها دارای ارزش اقتصادی هستند، اظهار کرد: با توجه به اهمیت زیستگاهی فوق‌العاده دریای خزر فشارهای وارده به دریا به‌دلیل انواع فعالیت‌های انسانی افزایش یافته است و باید گفت اثرات استفاده از منابع‌های مستقل و وابسته به این دریا توسط ۱۶ میلیون سکنه خط ساحلی به دریا برمی‌گردد و در دهه اخیر اثرات جبران‌ناپذیری را در ذخایر آبزیان این دریا به جا گذاشته که در صورت هرگونه سهل‌انگاری درباره مدیریت زیست بومی آن، تبعات آن برای این اکوسیستم غیرقابل برگشت خواهد شد.
رئیس محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: به نظر می‌رسد که مرحله گذار از مرحله بی‌نظمی محیط زیستی در خزر باید هر چه سریع‌تر با اجرای مفاد پروتکل‌های ذیل کنوانسیون تهران به‌ویژه پروتکل تنوع زیستی به مرحله نظم مطلوب محیط زیستی تبدیل شود.
نصیراحمدی با تاکید بر اینکه استفاده پایدار از منابع زیستی خزر با حفظ تنوع زیستی آن امکان‌پذیر است، خاطرنشان کرد: این پروتکل باتوجه به پیشنهادهای اساسی و پایه‌ای که برای ایجاد منطقه حفاظت شده، حفاظت و حمایت از گونه‌های تهدید شده، توسعه اقدامات کنترلی در خصوص گونه‌های بیگانه و مهاجم و همچنین حفظ یکپارچگی زیست بوم‌های خزر دارد می‌تواند ابزار بسیار مناسبی برای به حداقل رساندن اثرات محیط زیستی نامطلوب وارده بر دریای خزر باشد تا بتوانیم فرصت کافی برای احیای این اکوسیستم کلان در آینده داشته باشیم.
نصیراحمدی با اشاره به اینکه این پروتکل زمینه‌ساز حکمرانی و مدیریت مطلوب محیط زیستی در دریای خزر است، اظهار کرد: طبق ماده ۳ و ۱۵ کنوانسیون تهران محدوده کاربرد این پروتکل شامل بدنه کلان آبی دریای خزر، محدوده نوسانات آب، منابع آلودگی با منشا خشکی و همچنین اراضی تحت تاثیر مجاور دریا مثل تالاب‌های ساحلی نیز می‌شود.
وی در پایان یادآور شد: پروتکل پنجم این کنوانسیون هنوز در دست بررسی کارشناسی است.
انتهای پیام/۸۶۰۳۴/ج
