چقدر محتمل است که زامبی شویم؟

امیرحسین فوقانی_ از زمان پاندمی کرونا، بحث ویروس‌ها و قارچ‌هایی که انسان را آلوده می‌کند، داغ شده‌است و از زمانی که سریال The Last Of Us منتشر شده‌است، موضوع قارچ‌هایی که انسان را آلوده می‌کنند بر سر زبان‌ها افتاده‌است.

بیشتر بخوانند:

این پرنده حیرت‌آور از انسان بزرگتر است!/ عکس

طعنه تلخ آذری جهرمی به نامه اینترنتی دفتر سید ابراهیم رییسی!

سریال The Last Of Us نه تنها در دنیای سینما غوغا به پا کرده‌است بلکه توانسته‌است در زمینه علمی و پزشکی تلنگری به انسان‌ها بزند و این شک را که آیا امکان دارد انسان به نوعی ویروس، باکتری و یا قارچ مبتلا شود و تحت کنترل آن قرار گیرد را در دل انسان‌ها بیاندازد؛ به زبان عامیانه‌تر آیا انسان به زامبی تبدیل می‌شود؟ با این وجود دمای بدن انسان و مواد شیمیایی مغز ممکن است موانع غیرقابل نفوذی برای زامبی‌ شدن انسان در مقابل این ویروس باشند.

در قسمت‌های اولیه این سریال، فرضیه‌ای مطرح شد که نوعی قارچ‌ وجود دارد که میزبان خود را به جای کشتن کنترل می‌کند. در دنیای واقعی مثال‌هایی از این قبیل قارچ‌ها ‌وجود دارند که مورچه‌ها را به زامبی‌های زنده تبدیل می‌کنند و مغز حشرات را با مواد توهم‌زا پر کرده و به عروس‌گردان بدل می‌شوند. دمای بدن انسان، آن را عاری از قارچ نگه می‌دارد، اما اگر جهان کمی گرم‌تر شود، ممکن است زمینه فعالیت در بدن انسان برای قارچ‌ها فراهم شود.

آیا گرم شدن هوا باعث جهش و عفونی شدن قارچ‌ها شده است؟

تغییرات آب و هوایی قبلاً به یک قارچ کمک کرده‌است تا انسان را مبتلا کند. محققان بر این باورند که پرندگان و پستانداران برای آن که دچار چنین عفونت‌هایی نشوند، روند تکامل آن‌ها به سمت خون گرم‌تر شدن، پیش می‌رود.

اکثر گونه‌های قارچی به سادگی نمی توانند در دمای بدن انسان که ۳۷ درجه سانتیگراد است، تولید مثل کنند. کاسادوال، میکروبیولوژیست می‌گوید:« با گرم شدن جهان «این گونه‌ها یا باید بمیرند یا سازگار شوند». این موضوع این احتمال را افزایش می‌دهد که قارچ‌هایی که اکنون حشرات یا خزندگان را آلوده می‌کنند می‌توانند در دمای نزدیک‌تر به دمای بدن انسان رشد کنند.»

او و همکارانش شواهدی از یک آزمایش این چنینی را ارائه کردند. تغییرات آب و هوایی ممکن است به قارچ کشنده ای به نام Candida auris اجازه دهد تا با دمای بدن انسان سازگار شود. نسخه‌ای از این قارچ که می‌توانست انسان‌ها را به‌طور مستقل آلوده کند، از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ در سه قاره ظاهر شد. این محقق می‌گوید:« برخی افراد استدلال می‌کنند که سیاره به اندازه‌ای گرم نشده است که قارچ‌ها را مشکل ساز کند. اما شما باید به تمام روزهای بسیار گرم که تغییرات آب و هوایی را همراه خود خواهد داشت، نیز فکر کنید. درست است که با گرما برخی از قارچ ها می‌میرند اما برخی از این قارچ‌ها دارای جهش‌هایی هستند که به آن‌ها در کنترل گرما کمک می‌کند و آن‌ها را زنده نگه می‌دارد. فرزندان آنها ممکن است که قادر به زنده ماندن در گرما باشند تا زمانی که دمای بدن انسان برای آن ها چالشی بزرگ نباشد.»

این محقق بر این باور است که قارچ‌هایی که افراد را مبتلا می‌کنند معمولاً نسبت به میزبان خود حساس نیستند. آنها در خاک و حتی اگر فرصت پیدا کنند در افراد، حیوانات خانگی یا سایر حیوانات رشد می‌کنند. دلیل اینکه قارچ‌ها بیشتر مردم را مبتلا نمی‌کنند این است که «دنیا بسیار سردتر از ما انسان‌ها است و آن‌ها به ما نیازی ندارند.»

آیا گاز گرفتیگی باعث تکسیر آن خواهد شد؟

در قسمت دوم The Last of Us نشان می‌دهد که قارچ‌های زامبی‌ساز ابتدا از طریق افرادی که آرد آلوده می‌خورند پخش می‌شوند. در زندگی واقعی، بیشتر عفونت‌های انسان از تنفس مواد درون هاگ‌ها ایجاد می‌شود. اما محققان می‌گوید این امکان وجود دارد که افراد با خوردن هاگ یا گازگرفتگی آلوده شوند.

Cryptococcus deneoformans که قبلاً انسان ها را آلوده کرده‌است (اگرچه زامبی ساز نیست) زمانی که در دمای بدن انسان رشد کرد، نسبت به برخی از داروهای ضد قارچ مقاوم شد. این مقاومت زمانی ایجاد شد که تکه‌های متحرک DNA به نام ترانسپوزون‌ها (اغلب به نام ژن‌های پرشی معروف هستند) به چند ژن مورد نیاز برای عملکرد ضد قارچ‌ها نفوذ پیدا کردند. در یک مطالعه، C. deneoformans را در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد یا ۳۷ درجه سانتیگراد به مدت ۸۰۰ نسل رشد دادند که برای تشخیص تغییرات متعدد در DNA آن‌ها درجه مناسبی بود. قارچ ها مشکلی برای رشد در دمای ملایم ۳۰ درجه سانتیگراد نداشتند. این همان دمایی است که محققان معمولاً قارچ ها را در آزمایشگاه پرورش می‌دهند. اما رشد آنها در دمای بالاتر کند شد، که نشان می‌دهد که قارچ‌ها تحت استرس گرما قرار دارند. اما با این حال محققان هنوز نمی‌دانند که راز ترانسپوزون چه تأثیری بر توانایی قارچ‌ها در آلوده کردن افراد، ایجاد بیماری یا مقاومت در برابر داروهای ضد قارچ دارد.

این را هم باید خاطر نشان کرد که قارچ‌ها در گرما در حال جهش هستند و حداقل یکی از گونه ها به لطف تغییرات آب و هوایی توانایی آلوده کردن مردم را به دست آورده است. همچنین به لطف گرم شدن جهان، سایر قارچ‌هایی که مردم را مبتلا می‌کنند نسبت به دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ گسترش پیدا کرده‌اند.

مغز انسان ممکن است در برابر زامبی‌سازی مقاومت کند

محققان قارچ Ophiocordyceps را به عنوان «الگوی تهدید قارچی» مورد مطالعه قرار داده‌اند. آن ها بر این باور هستند که این قارچ‌ها مورچه‌ها را آلوده می‌کنند و حشرات را با ترکیبی از مواد شیمیایی پر می‌کنند که مورچه‌ها را با استفاده از همه مواد هدایت می‌کند. پس از قرار گرفتن در موقعیت مناسب، مورچه‌ها توانایی خود را از دست داده و مواد شیمیایی ماهیچه‌های فک را در جای خود قفل می کنند. برخلاف بیشتر زامبی‌های خیالی، مورچه‌ها در طول این فرآیند زنده هستند.

محققان بر این باورند که بسیاری از مردم این تصور غلط را دارند که ما روی مورچه‌های مرده کار می‌کنیم. قارچ‌ها در هنگامی که مورچه در حال تغزیه از آن است، کاری با آن ندارد اما در نهایت مورچه می‌میرد. سپس قارچی از جسد بلند می‌شود و هاگ‌ها را روی زمین می‌ریزد، جایی که مورچه‌های دیگر ممکن است آلوده شوند. دانشمندان معتقد هستند که قارچ در آلوده کردن مورچه ها تخصص دارد و نمی تواند سیستم ایمنی بدن انسان را پشت سر بگذارند. حتی اگر قارچ‌ها برای مقاومت در برابر دمای بدن انسان و حملات سیستم ایمنی بدن تکامل یابند، آن‌ها احتمالاً نمی‌توانند ذهن ما را کنترل کنند. برای قارچ ها میلیون ها سال زمان گذشته تا بتوانند خود را ارتقا بدهند و بدن مورچه را کنترل کنند.

انسان قدرت درمان را در اختیار دارد

برای انسان ها داروهای ضد قارچ وجود دارد و بسیاری از عفونت‌های قارچی را درمان می‌کنند، اگرچه ممکن است برخی از عفونت ها همچنان ادامه داشته باشد. برخی از آنها که به مغز نسبت پیدا می‌کنند، ممکن است پاکسازی دشوارتری داشته باشند. برخی از قارچ ها همچنین در حال تحول در برابر داروها هستند و سعی می‌کنند نسبت به داروها مقاوم‌تر شوند. دانشمندان امیدوارند که در خصوص عفونت‌های قارچی توجه بیشتری شود تا برای جلوگیری از آن‌ها اقداماتی انجام شود.

منبع: sciencenews

۲۲۷۳۲۱