گفت‌وگو| برنامه نهاد رهبری در دانشگاهها برای شبهات فضای مجازی/ پیشنهاد عنوانی جدید به جای «اسلامی شدن دانشگاهها»
حوزه تشکل‌های دانشگاهی برگزیده های ایران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها با دستور مقام معظم رهبری و در راستای ایجاد دانشگاه مومن و متعبد به هدایت الهی و در راستای تبیین ارزش‌های اسلامی و تعمیق آگاهیهای دینی و اعتقادی دانشجویان و دانشگاهیان و بر اساس مصوبه نهایی اسفندماه سال ۱۳۷۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر ایجاد سازمانی جدید برای تحقق منویات معظم له، بر اساس اهداف و وظایف معین تشکیل شد که در تمام دانشگاهها و مراکز آموزش‌عالی به انجام وظایفی که در اساسنامه آمده می‌پردازد
با توجه به وظایفی که بر عهده نهاد گذاشته شده و با توجه به شرایط خاص دانشگاهها در ایام کرونا با حجت‌الاسلام مهدی فاطمی‌پور معاون فرهنگی و سیاسی نهاد رهبری در دانشگاهها به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه آمده است:
فارس: اساسا فعالیت‌های معاونت سیاسی و فرهنگی نهاد رهبری در دانشگاهها در چه حوزه‌هایی است و چه کارهایی را انجام می‌دهد؟
مجموعه نهاد رهبری در دانشگاهها تعاملات مختلفی در بخشهای مختلف با بدنه دانشگاه اعم از اساتید و دانشجویان دارد این فرصتی که امروز به عهده ما گذاشته شده است در معاونت فرهنگی- سیاسی در حقیقت ناظر به سمت عملیات حوزه مدیریت حوزه فرهنگ و مسائل اجتماعی سیاسی دانشگاهها است با رویکرد تعامل و کمک به بدنه مدیریتی دانشگاه.
طبیعتاً ما مسئولیت اجرا به آن معنایی که متولی عملیات در دانشگاه باشیم نداریم اما شان ما اقتضا می‌کند که بتوانیم در بصیرت افزایی در دانشگاه و افزایش روحیه نشاط در فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه کمک کنیم، و کمک کنیم به تصمیمات عاقلانه تر و عقلانی و به تصمیماتی که زمینه تمدن سازی و زمینه امید و نشاط و خودباوری ایجاد می‌کند، معرفت افزایی و هویت بخشی می کند.
اینها بخش‌هایی است که در حوزه معاونت فرهنگی و سیاسی نهاد رهبری در دانشگاه ها فعالیت هایی برای آن تعریف شده و برنامه ریزی هایی در طول سال های مختلف همیشه در نهاد صورت گرفته و تنوع آن هم زیاد است، از حوزه مسائل اجتماعی مثل ازدواج، کاهش طلاق و بحث آسیب های اجتماعی مثل اعتیاد و معضلاتی که ممکن است در خوابگاه برای دانشجویان ایجاد شود تا بحث اتحادیه‌ها و تشکلها و نشریات دانشجویی و مباحث که احیاناً در بین اتحادیه ها پیش می آید و بعضا نیاز به هم افزایی در تقویت نظام است و کمک به اینکه این هم‌افزایی و یک صدایی شکل بگیرد. کمک به اینکه اختلاف نظرها و اختلاف سلیقه ها تبدیل به تنش نشود و در حوزه‌های کانونها، فعالیت‌های فرهنگی هنری و فعالیت های جهادی و ….
فارس: رهبر انقلاب در اربعین سال جاری در جمع هیئات دانشجویی بحث « جهاد تبیین را مطرح کردند و در این باره مطالباتی داشتند، آیا نهاد برنامهای در این حوزه دارد و در کل برای تحقق این بخش از مطالبه مقام معظم رهبری چه برنامهای خواهد داشت؟
حجت‌الاسلام فاطمی: رهبر معظم انقلاب در این دیدار کلید واژه ای را مفهوم سازی کردند تحت عنوان «جهاد تبیین»، فرمایشی که در گذشته هم به بیان ها و زبان های مختلف در فرمایشات رهبر انقلاب بوده است. حتی توصیه‌های به نهاد داشتند که سوالات ذهنی دانشجویان را پاسخ دهید و ابهام زدایی و شبهه زدایی کنید.
اهمیت موضوع از آنجا است که کار شبهه قلب واقعیت است و یکی از جدی ترین ابزارهای نظام سلطه که بنگاه های رسانه ای و شبکه جهانی اطلاعات و ارتباطات را در اختیار دارد، قلب واقعیت است. یعنی شما با قلب واقعیت سبب می شوید که یک جنگ شناختی، بینش مخاطب تغییر می کند رفتارها و کنش مخاطب تغییر می‌کند، عادات مخاطب تغییر می‌کند و بعد متناسب با نیازها و خواهش ها به صورت کلی و کلان نرم افزار زندگی او تغییر می کند.
* یکی از ابزارهای جریان ناتوی فرهنگی، شبهه فراکنی است
یکی از ابزارهای در اختیار این جریان ناتوی فرهنگی، همین موضوع شبهه فراکنی است، ظرفیت رسانه امروز و ظرفیت فضای مجازی باعث شده که این مسئله به صورت جدی بتوانند نفوذ کند. در گذشته برای این که یک سوال در ذهن مخاطب ایجاد شود حتماً باید فرد به یک روزنامه یا مطلب دسترسی پیدا می‌کرد یا در فلان کتاب جریان روشنفکری یک رمان یا یک کتاب مثلا اندیشه ای را مطالعه می‌کرد تا آن شبهه در ذهنش نشأت می‌گرفت یا نهایتا یک فیلم و یک نوار از جلسه می توانست تاثیرگذار باشد اما امروز همه ما درگیر با تکنولوژی هستیم غرق در آن تکنولوژی شدیم حتی ممکن است در موبایلی که دست همه قرار دارد و ضریب نفوذش بالای ۹۰ درصد در کشور است و با ضریب نفوذ شبکه جهانی اطلاعاتِ بدون کنترل بدون پایش و با یک سیاست گذاری حداقلی، شبهه پراکنده می شود و به دست همه می رسد. حال ما می خواهیم با آن بنگاه و دسترسی هایی که جبهه معاند در اختیار دارد و شبکه جهانی‌ای که در اختیار دارد، شبهه پراکنده شده را پاسخ دهیم اما این پاسخ بازنشری را که بخواهد پیدا کند را پیدا نمی کند چون ابزارهایی را که طرف مقابل در دست دارد را ما نداریم ولی هیچکدام از این شبهات نیست که پاسخ نداشته باشیم.
ما یک مجموعه داریم که سالهاست در قم سالهاست مشغول پاسخگویی به سوالات ذهنی دانشجویان و دانشگاهیان است، قریب ۱۰۰ جلد کتاب موضوعی استخراج شده قریب به یک میلیون سوال پاسخ داده شده در طی این سال ها و هر ساله تعداد زیادی سوال جدید به این مجموعه اضافه می‌شود و این مجموعه هم در کنار سایر مجموعه هایی که وجود دارد به پاسخگویی این سوالات می‌پردازند.
سالهاست ما این کار را داریم انجام می دهیم و بازخورد خوبی هم گرفتیم و یک بانک قوی ای هم به صورت نرم افزار موبایلی و ویندوز تهیه شده و در اختیار قرار گرفته که بیش از ۲۰ هزار سال پر تکرار و مهم پاسخ داده شده است.
* بنای ما این است که شبهات روز فضای مجازی را پاسخ دهیم
این اتفاقات از قبل هم در نهاد می‌افتاد، البته در یکی از دیدارهای دانشجویی که برخی از سوالهای دانشجویان در محضر رهبر معظم انقلاب مطرح شد، حضرت آقا فرمودند این سوالات دانشجویان را باید پاسخ دهیم، آنجا به ذهن ما آمد این کار پاسخگویی را وارد یک عرصه جدید کنیم و برای آن یک روش جدید درنظر بگیریم و یک پلت فرم جدید اتفاق بیفتد. بخش های مختلفی هم درگیر شدند و بنای ما این است که شبهات روز فضای مجازی را پاسخ دهیم و برای این از ابزارهای مختلف روز رسانه‌ها استفاده کنیم و در نهایت شبهات روز را به شکل‌های مختلف مثل عکس نوشته، موشن و… تهیه و در فضای مجازی منتشر کنیم.
مقام معظم رهبری برای اینکه جلوی حجم شبهه افکنی دشمن را بگیرد یک دستور جهاد همگانی دادند، یعنی اگر ما و مجموعه های مختلف به این کار بپردازند و دغدغه پاسخگویی به سوالات ذهنی را داشته باشند نمی‌شود در برابر بنگاه های سخن پراکنی و دستگاه های در اختیار نظام سلطه پاسخ را به همان میزان که آنها شبهه افکنی می‌کنند برسانیم اما ظرفیت مردم، ظرفیت فضای مجازی، ظرفیت تشکلها و کانون های دانشجویی اگر پای کار بیایند این یک شبکه گسترده می‌شود که همه مردم را شامل می‌شود و چون ابزار و امکانات امروز در اختیار همه هست علاوه بر اینکه دستگاهی در دستگاهها و سازمان‌ها و نهادها برای موضوع پاسخگویی به شبهات باید اتفاق بیفتد ولی نهایتاً کار نشر این محتوا باید از طریق یک شبکه مردمی اتفاق بیفتد، برای همین مقام معظم رهبری این توصیه را در آن جلسه مطرح کردند که این کار به عنوان یک راهبرد برای همه نیروهای انقلابی، هیئتی و دغدغه مند یک دغدغه و یک انگیزه ذهنی شود و برای اینکه در این حوزه وقت بگذارند.
ما نباید نسبت به اتفاقات و حرف‌های اطرافمان بی تفاوت باشیم برای همین در این عرصه یک تکلیفی بر عهده مجموعه های اثرگذار اعم از مجموعه های رسمی و غیررسمی مجموعه های دانشجویی و استادی و مجموعه‌های حاکمیتی و غیرحاکمیتی گذاشته شده و آن این است که این انقلاب ارزان به دست ما نرسیده است، خون ۳۰۰ هزار شهید پای این انقلاب است و زحمات و تلاش های بسیاری از سوی جانبازان و اسرا و علمایی که عمر خود را گذاشته اند تا انقلاب به اینجا برسد.
* انقلابی یعنی کسی که به وضعیت موجود راضی نیست
این انقلاب با همین وضعیت، آرمان و آرزوی هزار ساله جمع کثیری از انسان‌ها، علما و دغدغه مندانی بوده که انتظار داشتند اتفاقی رخ دهد و حاکمیت دینی شکل بگیرد ولی طبیعتاً خیلی فرصت رشد و فرصت تغییر وجود دارد.
اگر توصیه به انقلابی بودن می کنیم و می گوییم من انقلابی هستم، انقلابی یعنی کسی که به وضعیت موجود راضی نیست اگر مقام معظم رهبری موضوع امامِ تحول را مطرح می‌کنند برای این است که ویژگی جدی امام این بود که از وضعیت موجود راضی نبود و به دنبال تحول بودند. این هم یک مسیر رشدی داشت، امام آرام آرام ساختارسازی کرد و آرام آرام نظام سازی دارد اتفاق می‌افتد و هنوز هم رهبر معظم انقلاب دارند نظام سازی می کنند برای اینکه ما به مرحله ای برسیم که بتوانیم یک دولت اسلامی را تشکیل دهیم و نهایتاً منجر به دولت عدل جهانی شود که همه ما انتظارش را می کشیم.
ظرفیت این اتفاق در تحول و انقلابی بودن ایجاد می شود برای همین تلاش متولیان عرصه فرهنگ باید این باشد همه آدمها را از رکود خارج کند و روحیه تغییر، تحول و اصلاح گری را در آنها احیا کنند.
ما همه تلاشمان را می‌کنیم که دانشجوی عزیزی که برای کسب علم به دانشگاه آمده در کنار کسب علم و تخصص، روحیه عقلانیت، تحول‌خواهی، امید به آینده، احساس مسئولیت اجتماعی را هم در درونش احیا و زنده کنیم. این هم لازمه هایی دارد و این دانشجو باید با تاریخ خودش و با گذشته و سیر تاریخی خودش، با رسالت انسانی و با کرامت انسانی خودش آشنا شود. باید واقعیت‌ها را ببیند. برخی مواقع مشکلاتی که ما در عرصه سیاسی پیدا می کنیم برای این است که واقعیت ها را نمی بینم.
آرمانخواهی بسیار خوب است و ما باید آرمانخواه باشیم اما آرمانخواهی در کنار دیدن واقعیت، امکان تحقق و مقدمه سازی اش را برای ما فراهم می‌کند. من اگر واقعیت میدان را نبینم فقط انتزاعی و ذهنی حرف میزنم.
ما در موضوع روشنگری و در موضوع پاسخ دهی به سوالات ذهنی سعی کردیم از روش‌های مختلف این کار را انجام دهیم، مانند تشویق و ترغیب دانشجویان مخصوصا دانشجویان تشکلی به برگزاری جلسات نقد، آزاد اندیشی سخنرانی روشنگرانه و موضوع پاسخگویی به سوالات دانشجویان و همین کار اخیری که بنا داریم در این در عرصه در فضای مجازی تحت عنوان «بینات» برای به پاسخ به سوالات و شبهات قرار است به زودی انجام شود و به عنوان یک کار مستمر در مجموعه نهاد آن را داشته باشیم.
فارس: با توجه به اینکه موضوع سند اسلامی شدن دانشگاه چندین سال است مطرح شده ولی همچنان محقق نشده است، آیا نهاد برنامهای برای این موضوع دارد؟
حجت‌الاسلام فاطمی: در بحث اسلامی شدن دانشگاه ها باید از فرمایشات مقام معظم رهبری وام بگیرم که در سال‌های گذشته فرمودند که ما اول فکر می کردیم موضوع اسلامی شدن دانشگاهها موضوع ساده ای است و به آسانی محقق می شود اما هر چه جلو رفتیم و تلاش کردیم بعد متوجه شدیم این موضوع پیچیده‌ای است.
حقیقت امر این است که یکی از قدیمی ترین سندهایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده همین سند اسلامی شدن دانشگاهها است و اتفاقاً سندی است که یک بار هم ویرایش خورده و امروز یک سند خیلی متعالی در عرصه اسلامی شدن دانشگاه ها داریم.
* به جای سند اسلامی شدن دانشگاهها بگوییم سند تحول نظام آموزش عالی
شاید بهتر باشد به جای سند اسلامی شدن دانشگاهها بگوییم سند تحول نظام آموزش عالی. چون برخی وقتها وقتی از واژه سند اسلامی شدن صحبت می کنیم برخی گمان می‌کنند که شاید قرار است از این پس در دانشگاه مسجد بسازیم، یا در پوشش دانشجویان تغییری ایجاد شود، یا قرار است یکسری تغییرات در ظواهر ایجاد شود اما اسلامی شدن دانشگاهها اصلا این نیست، اسلامی شدن دانشگاهها یعنی آنچه در دانشگاه ها تدریس می شود یک مبنای دقیقی داشته باشد و مبنای فقط حسی و تجربی نباشد.
علم فقط حسی و تجربی نیست و لایه های دیگر علم را هم داریم، بالاخره لایه عقلانی و فلسفی علم هم هست و انسان همه چیز را لازم نیست تجربه کند و ما از عقلانیت هم می توانیم برای دانش استفاده کنیم. علاوه بر این، وحی هم می‌تواند منشا خوبی برای بخشی از علم بشر باشد، بالاخره یک بخشهای ما نسبت به آن آگاهی و تجربه نداریم اما علم الهی از طریق وحی کمک کرده و جهل بشر را زدوده، دانشگاه هم جایی است که قرار است در آن جهل زدوده شود. این زدودن جهل هم فقط حسی نیست که اتفاقاً این زدودن حسی گاهی وقتها ما را دچار اشتباه می کند و در گذر زمان و تاریخ مشخص می‌شود این روش تجربی و روش حسی به چه دلیلی به نتیجه نرسیده است.
اگر ما اینها را پذیرفتیم و این رویکرد را گرفتیم یعنی یک عقلانیت حقیقی و واقعی و عقلانیتی که وحی و نظام و دستگاه فلسفی را بپذیرد و عقلانیتی که خودش را از بخشی از علم و معرفت محروم نکند، را حاکم بر دانشگاه کردیم خود به خود به سمت اسلامی شدن حرکت کردیم. آن وقت دیگر راحت تر می پذیریم در این دانشگاه هرچیزی به این علم ضربه بزند طبیعتا باید برای آن محدودیت‌های ایجاد کرد. در همه دنیا هم قوانینی گذاشته شده که اگر کاری باشد که به نظام علمی ضربه بزند باید برایش محدودیت ایجاد شود.
ما یک سند متعالی داریم و این سند متعالی علاوه بر راهبردها، اقدامات آن هم تهیه شده است آنچه امروز نیاز است این است که مدیران بیایند و این اقدامات را تبدیل به برنامه کنند و هر کدام در بخش خودشان آن را اجرا کنند. این کاری است که این دولت فرصت انجام و اجرای آن را دارد.
* وزیر علوم زمان انتصاب روسای دانشگاه از آنها درباره چگونگی تحقق سند اسلامی شدن دانشگاه سوال کند
چقدر خوب است وزیر علوم، اگر رئیس دانشگاهی را قرار است منصوب کند از او بپرسد رابطه خود را با این قانون و سند تعیین کن و بگو قرار است در این بار در دانشگاه چه کارهایی انجام دهی. در مورد پیشران های آموزشی و پژوهشی و مدیریتی و فرهنگی و هنری سند چه کاری قرار است انجام دهی؟ اگر این اتفاق رخ داد و خود وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه پیام نور، دانشگاه فرهنگیان و نگاهشان این باشد که که بروند برنامه عملی و اجرایی خودشان در دل این سند تعریف کرده و سند را محقق کنند این بهترین کاری است که می‌شود کرد.
فارس: برای اینکه اجرای این سند در دانشگاهها به صورتی که گفتید پیگیری شود چه کاری می‌توان کرد؟
حجت‌الاسلام فاطمی: پیشنهاد ما این است که یک دبیرخانه و یک کمیته پایشی برای هرکدام از این دستگاهها وجود داشته باشد و اجرای سند را پیگیری کنند تا انشاالله سند فقط برای سند نباشد اگر این سند اجرا نشود می شود سند برای نوشتن در صورتی که سند برای اجرا شدن است.
برای گفتمان سازی سند، دبیرخانه شورای اسلامی شدن کارهای خوبی کرده و به دانشگاه های مختلف سفر کرده و با اساتید جلسات مختلفی داشتند. این بحث بیشتر باید گفتمان‌سازی شود. باید اساتید، تشکل‌های دانشجویی، دانشجویان و… مطالبه کنند و از رئیس دانشگاهی که در یک دولت انقلابی که شعارش این بود می‌خواهد آرمان‌های انقلاب را احیا کند و خدمت رسانی کند و رویکردش کار جهادی و تلاش است، مسئولیت گرفته بخواهند بگوید برای یکی از سندهای زمین مانده به اسم سند اسلامی شدن دانشگاه چه کاری قرار است انجام دهد.
* سند اسلامی شدن، دانشگاه را در حوزه های مختلف رشد می‌دهد
کمیته نظام فرهنگی سند به ما سپرده شده و از قبل هم دوستان در این حوزه جلساتی داشتند که ذیل آن تصمیماتی گرفته شده که امیدواریم اینها را بتوانیم به برنامه و عملیات در کف دانشگاه تبدیل کنیم.
ما وظیفه خود می‌دانیم تا تمام تلاش خود را به کار ببندیم تا این سند محقق شود و خواهش ما این است عزیزانی که این مصاحبه را می‌خوانند این است که سند اسلامی شدن دانشگاه که یک سند متعالی و ارزشمند است را مطالعه کند، این سند، سندی است که دانشگاه را در حوزه های مختلف رشد می‌دهد و برنامه دارد، پیشنهاداتی هم برای اصلاح رویه‌های غلط در مسائل آموزشی و مدیریتی تربیتی و فرهنگی و پژوهشی دارد. شاید این مسائل دغذغه خیلی ها باشد اما خبر نداشته باشند که برای این کار شده و برایش پیشران تعریف شده است.
سند اسلامی شدن دانشگاه باید مطالبه عمومی شود و اگر مطالبه عمومی شد تحقق آن هم راحت است و این هم با گفتمان سازی از پایین به بالا و از طریق تشکل‌های دانشجویی اساتید و دانشجویان می شود ایجاد کرد.
فارس: همانطور که در جریان هستید بعد از فراگیرشدن کرونا، بخشهای مختلف دانشجویی و دانشگاهی فعالیت‌های خوبی را برای کمک به مردم و بحث نابودی ویروس داشتند، نهاد در این زمینه چه برنامه ای داشت و چه کارهایی انجام شد؟
حجت الاسلام فاطمی: طبیعتاً عده و عُده نهاد در دانشگاه ها خیلی زیاد نیست و ما خیلی مجموعه کوچک و چابکی معمولاً در دانشگاه ها داریم. اما معمولا دوستان ما در دانشگاه ها آبروی خوبی دارند. در موضوع کرونا که در دانشگاهها هم فراگیر شد و در زمانی که دانشگاه به صورت غیر حضوری و نیمه تعطیل شد ما یک ستادی را در نهاد تحت عنوان ستاد حمایت از فعالیت‌های حوزه سلامت و درمان تشکیل دادیم و در استان‌ها هم ستادهای استانی شکل گرفت.
* از کمک به حل مشکل همراه بیماران در دوران کرونا تا ساخت ماسک و برگزاری رزمایش همدلی
در این حوزه گفتیم دفاتر نهاد در هر استان به عنوان یک ستاد شوند و چند تا ماموریت هم تعریف کردیم که یکی از ماموریت ها کمک به کادر درمان بود و قرار شد کارهایی که از آنها برمی آید را انجام دهند، به طور مثال یکی از مشکلات در بیمارستان ها بحث همراه بیمار بود که این مسئله برای ما به عنوان یک کار تعریف شد تا بتوانیم به حل مشکل همراه بیمار کمک کنیم، خدمت رسانی به کادر درمان و بیماران و روحیه دادن به کادر درمان هم بخشی از کارهایی بود که انجام شد.
موضوع بعدی، کمک به تهیه تجهیزات بهداشتی و درمانی بود که این هم با کمک مجموعه های مختلف در استان مثل تشکل ها، خیرین و پایگاه های محلات و با شکل های مختلف در سراسر کشور انجام شد.
همچنین در زمانی که در کشور به ماسک و محلول ضدعفونی نیاز بود دوستان ما کارهای خوبی را برای این موضوع انجام دادند. از راه اندازی کارگاه‌های ماسک گرفته تا ساخت دستگاه اکسیژن ساز و ونتیلاتور و…
موضوع سوم بحث رزمایش همدلی بود که با مشارکت دفاتر نهاد در دانشگاههای مختلف و کمک کمیته امداد امام خمینی(ره) ستادهایی تحت عنوان نهال انقلاب یا «منا» تاسیس شد که در این راستا بیش از ۱۰۰ ستاد در کشور داشتیم و در عرصه مواسات و همدلی و با کمک دستگاه مختلف در این اثر کارهای بسیار خوبی در دانشگاهها شد و در برخی بازه ها هم که اتفاقاتی مثل زلزله رخ داد این ستادها با کمک مجموعه های دانشگاهی در بحث بازسازی منازل و انجام خدمات به آسیب دیدگان کارهای خوبی انجام دادند.
یکی از کارهای دیگری که ما انجام دادیم این بود که از دفاتر نهاد خواسته شد در فضای مجازی فعال باشند. قبل از کرونا ما در دانشگاه فرصت تبلیغ در مناسبت ها، نماز جماعت و… را داشتیم اما شرایط کنونی این فرصت ها را از ما گرفت برای همین به دفاتر توصیه شد از فضای مجازی برای این موضوع و مسایلی مانند پاسخ به شبهات و… استفاده کنند و در این راستا کارهای بسیار خوبی هم صورت گرفت.
همچنین ما در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها جلساتی با مسئولان بهداشتی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور داشتیم و نکاتی که مطرح می شد و مسائلی که بود به وزارتخانه و مجموعه های ذیربط ارائه می‌شد. چون بنای ما خدمت رسانی بود خیلی کارها پرسر و صدا انجام نشد اما کارهای خوبی در این موضوع در سراسر کشور انجام شد.
البته ما هنوز هم ما با مسائل کرونا درگیر هستیم و دغدغه بازگشت به دانشگاه را داریم. اساتید و دانشجویان به فضای مجازی عادت کرده‌اند و قطعا سبک زندگی بعد از کرونا تفاوت‌هایی حتماً خواهد داشت و اگر ما بخواهیم به حالت قبل برگردد حتماً نیاز است وزارت علوم و وزارت بهداشت برنامه‌ریزی‌های را داشته باشند و همه کمک کنند تا با کمترین تنش و کمترین مشکل و پریشانی وضعیت دانشگاه به گذشته برگردد.
فارس: طی این سال‌ها که با کرونا درگیر بودیم نهاد در بحث ازدواج دانشجویی چگونه برنامه‌ها را پیش برد و برنامه‌ها در این حوزه هم اکنون چگونه انجام می‌شود؟
حجت‌الاسلام فاطمی: همانطور که کرونا در بسیاری از مسائل باعث ایجاد مشکلاتی شد در بحث ازدواج دانشجویی هم در ابتدا مشکلاتی را ایجاد کرد اما از خرداد ماه امسال جمع‌بندی ما این بود که این کار حیف است که تعطیل شود و باتوجه به رضایتمندی که از این برنامه ها وجود داشت و تعداد بالای مخاطب و اثرگذاری بالا مراسم، تلاش کردیم برنامه تعطیل نشود.
* برگزاری مراسم ازدواج دانشجویی در ایام کرونا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی
طبق آماری که در ده سال گذشته در باره ازدواج‌های دانشجویی هست این نتیجه به دست آمده که زندگی زوج‌های دانشجویی که از برنامه های ازدواج دانشجویی استفاده کردند خیلی پایدارتر است. بر همین اساس جلساتی برگزار شد تا این کار با رعایت پروتکل های بهداشتی ادامه پیدا کند.
برهمین اساس گروه های ۸۰۰ نفره را به ۲۰۰ نفر رساندیم. در همان سالی که ۸۰۰ نفر شرکت می‌کردند برای ۲۰۰ نفر برنامه برگزار کردیم. برخی برنامه های تجمعی را حذف کردیم و در تمام حوزه ها تلاش شد تا پروتکل های بهداشتی رعایت شود و الحمدالله هیچ مشکلی هم وجود نداشت.
از خرداد ما هر روز مراسم ازدواج دانشجویی را داریم و در محرم و صفر هم آنقدر استقبال زوج های دانشجو برای برای حضور در مشهد مقدس بالا بود که ما در برنامههای ازدواج دانشجویی تغییراتی ایجاد کردیم و با متناسب سازی برنامه‌ها با ایام محرم و صفر کاری کردیم که حتی در این ماه هم برنامه تعطیل نشد.
بعد از محرم و صفر و در ماه ربیع هم برنامه‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه دارد. ما با دانشجویان زیادی مواجه هستیم که تا کنون ازدواج نکردند و ازدواج‌ها دارد به تاخیر می‌افتد برای آنها هم باید کار جدی صورت گیرد.
در این رابطه هم دوره‌هایی را برگزار می‌کنیم و از ظرفیت اساتید استفاده می‌شود و تلاش داریم در فضای مجازی و حضوری برنامه هایی در عرصه تشویق دانشجویان و جوانان به ازدواج و تشویق به فرزندآوری برنامه ریزی کنیم.
* کاهش آمار ازدواج و کاهش جمعیت ما را در آینده تهدید می‌کند
کاهش آمار ازدواج و کاهش جمعیت دو مسئله ای است که می تواند ما را در آینده تهدید کند و اگر با همین روال که وجود دارد جلو بریم در آینده با جامعه کهنسالی مواجه خواهیم شد که باید برای مراقبت از خودمان از کشورهای دیگر جوان وارد کنیم که این واقعاً یک موضوع خطرناک است و این هم کاملاً علمی و عقلانی است و همه هم این را می فهمند ولی وقتی یک موضوع فرهنگ شد تغییر آن سخت است لذا یکی از دلایل این کاهش جمعیت و تعداد کم فرزند بحث تاخیر ازدواج است.
ازدواج هر چه به تاخیر می‌افتد کار فرزندآوری را سخت‌تر می‌کند لذا در حوزه ازدواج علاوه بر خدمات به زوج‌های دانشجو، حتما باید برای ترویج ازدواج آسان کار کنیم. البته فرصت کرونا هم برخی از سنت‌های نادرست را شکست و سال گذشته و امسال یک سیر افزایشی در بحث ازدواج داریم. این عادت که در دوره کرونا در بحث ازدواج ایجاد شده را باید حفظ کرد.
فارس: یکی از مسائلی که به بحث ازدواج دانشجویی کمک می‌کند بحث خوابگاه متاهلی است، نهاد در این زمینه چه کارهایی انجام داده است؟
حجت‌الاسلام فاطمی: بحث خوابگاه‌های متاهلی جزو اولویت های ماست. ایده هم برای آن را داریم. در دولت قبل در این بحث کارهایی هم انجام شد اما به صورت کلان موفق نبودیم و امیدواریم با دولت جدید بتوانیم این ایده را محقق کنیم.
این ایده چیز پیچیده‌ای نیست. دانشگاههای ما زمین های زیادی در اختیار دارند که خیلی از آنها بایر و بدون استفاده است و از آن طرف هم طرف هم بدنه علمی‌ای دارند که می‌توانند پشتیبانی طراحی، نظارت، نقشه کشی و اجرای کار را انجام دهند و هزینه زیادی هم نداشته باشد. یعنی زمین و طراحی را دانشگاه بیاورد و شهرداری ها مجوز بدهند و هزینه ای دریافت نکند و خیرین هم پای کار بیایند و کمک کنند که با هزینه خیلی کم بتوان خوابگاه متاهلی را افزایش داد و در اختیار متاهلین قرار داد. می توان سوئیت های خیلی کوچکی ساخت که بتواند مشکلات زوج های دانشجو را کم کند.
به نظر می رسد باید یک فکری هم برای مسئله سربازی هم کرد سربازی با این شکل، خودش یک ترمز هم برای ازدواج است هم برای اشتغال و فرزندآوری. باید برای این شکل سربازی تدبیری شود مجلس هم انگیزه کافی و طرح هایی دارد و یک چیز پیچیده ای نیست و نظام می‌تواند این را حل کند و بزرگان نظام طوری تدبیر کنند که هم نیروهای مسلح آسیب نبیند و متضرر نشوند و هم مردم در نظم آفرینی و امنیت کشور نقش داشته باشند و هم مسئله ازدواج حل شود و خیلی دست جوانان برای تشکیل زندگی بسته نشود.
فارس: یکی از مسائلی که رهبر انقلاب بر آن تاکید شده و بارها هم در مورد آن بحث شده، بحث کرسی‌های آزاداندیشی است، نهاد برای تحقق این موضوع چه برنامهای دارد؟
حجت الاسلام فاطمی: دربحث کرسی‌های آزاد اندیشی و نظریه پردازی و تریبون های آزاد اندیشی و که یک بسته هستند و کارکرد شان این است که اگر هر کسی حرفی برای گفتن دارد در یک فضای عقلانی آنرا مطرح کند یا اگر حرفش در حد یک نظریه است در یک جلسه نظریه پردازی آن را مطرح کند و اگر تبیین یک موضوع است کرسی ترویجی برگزار شود و … می تواند بیاید حرفش را بزند و پاسخ سوالات سال در یک فضای عقلانی بگیرد.
اگر عقلانیت را به جای احساسات حزب‌گرایی تقویت کنیم آن وقت دیگر خیلی نباید نگران باشیم اگر دین ما نگران این مباحث نیست دلیلش همین بس عقلانیت است، بسیار صحبت می شود در این فضا پاسخ داد.
انتهای پیام/
