مهمترین «انتخابات دور دوم» ادوار مجلس با ۴۵ کرسی تاثیرگذار

گروه سیاسی خبرگزاری برگزیده های ایران–علی مزروعی: آنطور که وزیر کشور گفته است اردیبهشت ماه قرار است دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم برگزار شود. دور دومی که ۴۵ کرسی تعیین تکلیف نشده، رقابت در آن را پر‌ رونق تر از گذشته کرده و بر میزان جذابیت آن افزوده است. به ویژه آنکه تقسیم کرسی‌ها بین چندین فهرست، ترکیب هیات رئیسه را نیز غیر قابل پیش‌بینی‌تر از همیشه کرده است.

با نتایج حاصل از دور اول انتخابات، ۴۵ کرسی باقی مانده به مثابه برگ برنده‌ای تلقی می‌شود که هر یک از گروه‌های سیاسی برای بالابردن وزن سیاسی خود و اثر گذاری هرچه بیشتر در ترکیب هیات رئیسه مجلس و  کمیسیون‌ها گریزی جز تلاش برای افزودن سهم خود از آن ندارند. تعداد بالای کرسی‌های تعیین تکلیف نشده و همچنین شدت رقابت بر سر چیدمان ترکیب هیات رئیسه باعث می‌شود تا دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم پر اهمیت محسوب شده و جدی‌تر گرفته شود.

در ادامه برخی از دلایلی که موید اهمیت این انتخابات بوده و امید می‌رود بتواند در افزایش میزان مشارکت اثر بگذارد مورد بررسی قرار گرفته است.

در میدان رقابتی هر اقلیتی ارزشمند است

 در یک شرایط غیر رقابتی که یک گروه سیاسی اکثریت مطلق آرا را در اختیار دارد، گروه‌های اقلیت موضوعیتی نداشته و فاقد اهمیت تلقی می‌شوند. اما زمانی که نزاع سیاسی از دو قطبی اقلیت و اکثریت فراتر رفته و گروه‌های مختلف با وزن‌ سیاسی نزدیک به هم صاحب کرسی در انتخابات پارلمان‌ها می‌شود نه تنها گروه‌های اقلیت بلکه افراد غیر جناحی صاحب کرسی نیز موضوعیت پیدا می‌کنند.

هر یک از گروه‌ها برای به دست آوردن اکثریت نسبی و در نتیجه به دست گرفتن سکان هدایت مجلس گریزی جز تلاش حداکثری برای هم جهت کردن گروه‌های اقلیت و حتی کرسی‌های منفرد باخود ندارند. نگریستن به دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم از این دریچه اهمیت آن را در نظر مردم و سیاسیون بهتر جلوه‌گر می‌سازد.

 اگر چه در این انتخابات، اصلاح طلبان به عنوان رقیب سنتی اصولگرایان با به دست آوردن ۴۰ کرسی، وضعیتی همچون مجلس یازدهم دارند اما خلا این میدان رقابتی را اصولگرایان پر کرده‌اند، شدت رقابت در گروه‌‌های اصولگرا باعث شده تا نمایندگان مستقل، اصولگرایان بیرون مانده از فهرست‌های اصلی و حدود ۴۰ نماینده اصلاح طلب حاضر در بهارستان وزن سیاسی پیدا کنند. همچنین ۴۵ کرسی بلاتکلیف نیز برای تعیین جهت مجلس در مسائل مختلف از جمله انتخاب هیات رئیسه ارزشمند تلقی می‌شود.

کرسی‌های پر‌اهمیتی به دور دوم کشیده شد

تعداد ۴۵ کرسی به تنهایی فاکتورمهمی برای توصیف اهمیت دور دوم انتخابات محسوب می‌شود. آنچه بر میزان این اهمیت می‌افزاید حوزه‌های انتخابیه‌ای است که به دور دوم کشیده شده است.

حوزه انتخابیه تهران، ری و شمیرانات که پرجمعیت‌ترین حوزه انتخابیه کشور است با ۱۷ کرسی بیشترین سهم را در دور انتخابات دارد. علاوه بر تهران ۵ کلان شهر تبریز، کرمانشاه، شیراز، مشهد و کرج نیز اسامی‌شان در بین حوزه‌های انتخابیه دور دوم انتخابات دیده می‌شود که مجموعاً ۱۰ کرسی را شامل می‌شوند.

حضور این حوزه‌ها باعث می‌شود تا جمعیت بیشتری از واجدین شرایط به نسبت دوره‌های پیشین بتوانند در دور دوم رای بدهند. علاوه بر این هر ۲ نماینده آبادان و هر ۲ نماینده خرم آباد نیز وضعیتشان در دور دوم مشخص خواهد شد.

این وضعیت نشان می‌دهد کرسی‌هایی که کارشان به دور دوم کشیده شده نیز غالباً متعلق به مراکز استانها و شهرهای پر جمعیت محسوب می‌شوند. نمایندگان این شهرها علاوه بر اینکه جمعیت زیادی را نمایندگی می‌کنند به طور معمول جایگاه مهم تری نیز در هیات رئیسه مجلس و کمیسیون‌های تخصصی دارند که همین امر باعث می‌شود انتخابات دور دوم نقش استراتژیکی در آینده مجلس دوازدهم داشته باشد.

چهره‌های با سابقه در فهرست ۹۰ نفره

در فهرست ۹۰ نفره‌ای که قرار است برای حضور در مجلس دوازدهم در دور دوم انتخابات رقابت کنند علاوه بر چهره‌های سیاسی حاضر درحوزه انتخابیه تهران در شهرستان‌ها نیز چهره‌های با سابقه‌ای حضور دارند که می‌توانند در پرشورتر برگزار شدن آن موثر واقع شوند.

عبدالرضا مصری با سابقه نایب رئیسی مجلس، محمد حسین فرهنگی با سابقه نایب رئیسی کمیسیون های قضایی و برنامه و بودجه، علیرضا منادی با سابقه ریاست کمیسیون آموزش و تحقیقات، محمدرضا میرتاج الدینی با سابقه عضویت در هیات رئیسه مجلس هشتم و ابراهیم عزیزی با سابقه نایب رئیسی کمیسیون امنیت ملی از جمله چهره‌هایی هستند که نتوانسته‌اند در دور اول حضور خود در مجلس را قطعی کنند و حالا باید برای تعیین تکلیف وضعیت خود چشم انتظار آمدن دوباره مردم پای صندوق‌های رای بنشینند.

به این لیست می‌توان چهره‌هایی همچون رضا صدیقی، سید مرتضی حسینی و احمد بیگدلی را نیز افزود. چهره‌هایی که پیش از این توانسته بودند نظر مردم را برای حضور در مجلس جلب کنند اما وضعیتشان برای حضور در مجلس دوازدهم هنوز مشخص نشده است.

مشابه با مجلس دهم و متفاوت با مجلس یازدهم

بلاتکلیف ماندن حتی بیش از ۵۰ کرسی نمایندگی مجلس در دور اول امر بی‌سابقه‌ای نیست (مجلس دهم). وضعیتی که برای دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم بوجود آمده مشابه انتخابات مجلس دهم است.

اگر چه در انتخابات مجلس دهم ۶۸ کرسی در دور دوم تعیین تکلیف شد و این رقم ۲۳ عدد نسبت به تعداد ۴۵ کرسی دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم بیشتر است اما کسب ۶۷ کرسی توسط اصولگرایان و ۸۶ کرسی توسط فهرست امید باعث شده بود تا انگیزه‌ خوبی برای رقابت در  دور دوم انتخابات وجود داشته باشد.

انتخابات مجلس دوازدهم نیز در دور دوم رقابتی برگزار می‌شود البته این رقابت به جای دو بال ثابت اصلاح طلب و اصولگرا این بار قرار است درون جناحی برگزار شود.

مقایسه انتخابات مجلس دوازدهم با  مجلس یازدهم نیز نشان می‌دهد این دو انتخابات غیر از مشارکت حدود ۴۰ درصدی در سایر فاکتورها کاملا متفاوت بایکدیگرند.

در مجلس یازدهم لیست ائتلافی اصولگرایان اکثریت مطلق آرا را به دست آورده و در دور دوم تنها برای ۱۰ کرسی انتخابات برگزار شده بود. در مجلس دوازدهم اما با کمرنگ شدن وزن سیاسی اصلاح طلبان اصولگرایان انگیزه بیشتری برای رقابت با یکدیگر پیدا کرده‌اند همین امر نیز موجب شد تا در نتیجه ارائه فهرست‌های مختلف از جانب اصولگرایان آرای کاندیداها در حوزه‌های مختلف شکسته شده و انتخابات به سمت دور دوم هدایت شود. در نتیجه میزان کرسی‌های بلاتکلیف در مجلس دوازدهم بیش از ۴ برابر مجلس یازدهم بوده و باید در پی یک رقابت جدی بین اصولگرایان تکلیفشان مشخص شود.

/