رای الیوم: عربستان در پسِ فرو ریختن دیوار عربی در برابر سوریه است

این روزنامه نوشت، سامح شکری، وزیر خارجه مصر اولین مسؤول مصری است که از زمان شروع جنگ در سوریه از سال ۲۰۱۱ به این کشور سفر می‌کند. بدون شک این سفر که به بهانه ابراز همدردی و عرض تسلیت بابت زلزله شدیدی که شمال غربی سوریه را لرزاند و جان چند هزار نفر را گرفت، صورت می‌گیرد از جنبه انسانی فراتر رفته و جنبه سیاسی پیدا کرده است چرا که پس از این فاجعه تعدادی از کشورهای عربی دست کمک به سمت سوریه دراز کردند.

شکری یک روز پس از سفر هیئت اتحادیه پارلمان عربی به دمشق و دیدار با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه به این کشور سفر می‌کند. این سفر فراتر از ابتکارعمل پارلمان عربی در نشان دادن مواضع کشورهای عضو خود در مورد سوریه است. قبل از این دو سفر هم وزیر خارجه امارات به دمشق داشت و با اسد دیدار کرده بود و کمک‌های زیادی به قربانیان زلزله سوریه اختصاص داده بود.

اما چه چیزی موجب شد پس از این همه سال این ابتکارعمل‌ها کلید بخورد و دیوار عربی در برابر سوریه فرو بریزد، آیا زلزله فرصتی بود که به تغییر مواضع کشورهای عربی و سفر به دمشق کمک کرد؟

منابع آگاه که رای الیوم با آنها صحبت کرده، می‌گویند، عربستان نه تنها از این تحرکات به دور نیست بلکه احتمالا در دل آن قرار دارد و نسبت به انجام این اقدامات ترغیب می‌کند. این منابع بعید می‌دانند که قاهره بدون هماهنگی با عربستان وزیر خارجه خود را به دمشق بفرستد و او هم با اسد دیدار کند. چرا که قاهره و ریاض دیدگاه یکسانی درمورد سوریه دارند.

به گفته این منابع، سفر شکری به دمشق مقدمه‌ای برای سفر مقامات عرب از جمله وزیر خارجه عربستان به سوریه خواهد بود که هر لحظه ممکن است وارد دمشق شود.

خبرگزاری اسپوتنیک روسیه هم چند روز پیش از سفر احتمالی وزیر خارجه عربستان به دمشق خبر داده بود؛ اما منابع رسمی در سوریه و عربستان این خبر را تکذیب کردند.

این منابع دلایلی را که ممکن است موجب شود عربستان موضع خود را درمورد سوریه تغییر دهد، مقدمه چینی عربستان برای ریاست اجلاس آینده اتحادیه عرب عنوان کردند اینکه احتمالا ریاض می‌خواهد این اجلاس از نظر آشتی میان کشورهای عربی و ایجاد اتحاد میان آنها استثنایی باشد. احتمالا قاهره از این رویکرد حمایت می‌کند و آماده است که به همگرایی دیدگاه‌ها کمک کند و مقدمات را برای حضور سوریه در این اجلاس در ریاض فراهم کند.

نگاه به نقشه جدید مواضع عربی درمورد سوریه مشخص می‌کند که سه کشور عربی یعنی قطر، مراکش و کویت همچنان با برقراری روابط با سوریه موافق نیستند. بنابراین اگر عربستان واقعا دنبال برگزاری اجلاس اتحادیه عرب در ریاض است و می‌خواهد پس از یک دهه اختلاف و دودستگی مواضع عربی متحد شود باید به اعتراض این سه کشور رسیدگی کند و شرایط مناسبی برای تغییر موضع آنها فراهم کند. شاید عربستان بخواهد با پیدا کردن یک راه حل سیاسی در سوریه یا حداقل قرار دادن این کشور در مسیر راه حل سیاسی به تغییر موضع این سه کشور کمک کند.

اما سفر بشار اسد به عمان همچنان جای سوال است اینکه آیا این سفر کلیدی برای روانه شدن کشورهای عربی به دمشق است. اینکه چه چیزی در این سفر به اسد پیشنهاد شده پنهان است و میانجی عمانی به حفظ اسرار مشهور است. آیا این سفر گذری اسد به مسقط ماهیت عربی و سعودی داشت یا پیامی برای غرب بود؟

۳۱۱۳۱۱