روایت عضو کمیسیون امنیت مجلس از پیام‌هایی که آمریکا به ایران می‌دهد/ احتمال از سرگیری مذاکرات در ژاپن

در ادامه گفت وگو شهریار حیدری، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درخصوص احتمال مذاکره مستقیم و مذاکرات احیای برجام را بخوانید :

مذاکره مستقیم با آمریکا لزومی ندارد و مشکلی را حل نمی‌کند

آقای حیدری! باتوجه به مطرح شدن بحث مذاکره مستقیم ایران با آمریکا، پرسشی مطرح می‌شود که چرا ایران با آمریکا مذاکره مستقیم نمی‌کند؟

تجربه ۴۰ سال گذشته نشان می‌دهد که مذاکرات مستقیم مشکلی را حل نمی‌کند. چون این تجربه بارها تکرار شده است. آمریکا اگر حسن نیت دارد و به دنبال مذاکره مستقیم است، در قالب برجام مشکلاتش با جمهوری اسلامی را باید حل و فصل کند که آن هم رفع تحریم‌هاست. اما وقتی آمریکا نه در چارچوب برجام و نه خارج از آن حسن نیتی نشان نداده است، لزومی ندارد که جمهوری اسلامی وارد مذاکره مستقیم شود.

سیاست پنهان و آشکار آمریکا متفاوت است. سیاست پنهانش این است که می‌خواهد میان جمهوری اسلامی و کشورهایی که از سال ۲۰۱۵ تا الان پیرامون برجام مذاکره داشته را فاصله بیاندازد، برجام را بی‌خاصیت کند و بعد هم در مذاکره دو کشور نتیجه‌ای حاصل نشود. بنابراین برای اینکه دو کشور ارتباط مستقیم برقرار کنند یک ساز و کاری دارد؛ اول باید تمام سوتفاهمات و مشکلات گذشته را در قالب کشورهای ثالث حل و فصل کنند. بعد از آن ساز و کار بازگشایی کنسولگری یا سفارتخانه که بالاترین سطح روابط دیپلماتیک است باید در دستورکار قرار گیرد اما آمریکا از این نظر هیچکدام از این امور را انجام نمی‌دهد. براین اساس ما این موضوع را با نگاه مثبت ارزیابی نمی‌کنیم. گرچه آمریکا بارها برای مذاره مستقیم، پیام‌هایی هم به کشورهای دیگر و هم به دستگاه‌های دیپلماسی ما ارسال کرده است.

درمجموع مذاکره‌ای شکل نگرفته و تا زمانی که رویکرد امریکا تحریم، برخورد و به تعبیر خود منزوی کردن ایران باشد، لزومی برای برقراری ارتباط مستقیم وجود ندارد. هیچگونه ارزشی هم ندارد که با امریکا وارد مذاکره مستقیم شویم.

ترامپ گفت برجام را پاره می کنم، من هم برجام را آتش زدم /کوتاه می آمدم و تشکر می کردم؟

اما براساس روابط بین‌الملل مذاکره غیرمستقیم هم روند مذاکرات را مخدوش می‌کند و هم در شرایطی انجام می‌شود که دو کشور در حالت جنگ باشند.

الان اختلاف ایران و عربستان هم به میزبانی کشور ثالث مرتفع شد، به همین شکل کشورهای دیگری مثل سوریه و عربستان را هم شامل می‌شود. این امر درحوزه بین الملل مرسوم است منتهی رابطه ایران با امریکا ۴۴ سال است که همواره رو به سردی و از طرفی هم رو به تنش داشت و هیچ موقع این روند کاهشی نبوده است مگر در پاره‌ای از مقاطع آن هم به صورت محدود. در این ۴۴ سال از آمریکا به جز کینه و برخورد علیه جمهوری اسلامی چیزی ندیدیم که حسن نیت او را باور کنیم. بنابراین بهترین جایگاه برای اینکه تا حدودی رابطه ترمیم شود در همان چارچوب برجام است تا از این طریق آمریکا رابطه‌اش با ایران را مناسب‌تر و تحریم‌های ایران را لغو کند. چون سرمنشا تمام تحریم‌ها آمریکاست و باقی کشورها مجبورند تبعیت کنند.

تحریم‌های تسلیحاتی ارتباطی به برجام ندارد

باتوجه به تمدید تحریم‌های تسلیحاتی توسط اروپا به نظر شما امکان توافق کمتر نشده است؟

این موضوع به برجام ارتباطی ندارد. بحث تحریم‌های نظامی یک موضوع جداست و قرار شد امسال این تحریم‌ها کاملا برداشته شود.

اما این موضوع جزو برجام است و در قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح شده است.

ما هیچوقت حاضر نبودیم موضوعات نظامی در برجام مطرح شود. اعلام هم کردیم که سیاست دفاعی جمهوری اسلامی به هیچ وجه قابل مذاکره در برجام نیست. برجام یک کار تخصصی است و پیرامون برنامه هسته‌ای کشورها کار می‌کند. با کمال تاسف تحت تاثیر سیاست‌های امریکا و لابی‌های صهیونیستی تا به حال نتیجه چندانی حاصل نشد. از این جهت این دو موضوع شاید متاثر از هم باشند ولی ارتباط مستقیمی ندارند.

برجام به آن معنایی که در گذشته برایمان اهمیت داشت، امروز اهمیت چندانی ندارد

شما امیدی به توافق میان ایران و آمریکا دارید؟ اساسا غربی‌ها به توافق پایبند هستند؟

به هر حال راهبرد جمهوری اسلامی این است که در چارچوب پیمان‌های بین‌المللی همچون شانگهای بتواند با تحریم مقابله کند و امورات کشور را همانگونه که برنامه ریزی می‌کند، پیش ببرد. به عنوان مثال پیشرفت توان دفاعی جمهوری اسلامی یا رفع تحریم‌های شدید، افزایش پیدا کرده و قدرت جمهوری اسلامی تعریف شده است. در حوزه‌های دیگر هم به همین شکل است منتهی تحریم برای هر کشوری سختی خود را هم دارد. بنابراین جمهوری اسلامی امور خودش را با مدیریت به همین شکل پیش می‌برد و حاضر است تمام سوتفاهمات و مسائل قابل طرح در چارچوب مذاکرات برجام را حل و فصل کند. با این رویکرد برجام برای ما به آن معنایی که در گذشته اهمیت داشت، امروز اهمیت چندانی ندارد ولی در عین حال موافق طولانی‌تر شدن برجام و تحریم‌ها نیستیم.

باتوجه به فعل و انفعلات اخیر، برجام در چارچوب یک نشست و در یک کشور ثالث برگزار می‌شود

پرسشم را بار دیگر تکرار می‌کنم؛ به انجام توافق میان ایران و آمریکا امیدی دارید؟

بله، به تازگی و خصوصا در چندماه گذشته پیام‌هایی از سمت کشورهای غربی و اخیرا هم امریکا اعلام شده است. به نظرم ساز و کار نشست برجام تا حدودی دارد فراهم می‌شود و انشاالله در آینده، باتوجه به اعلام آمادگی ژاپن ممکن است در کشور ثالثی مذاکرات از سرگیری شود ولی چه برجام به سرانجام برسد و چه نرسد، این موضوع باید در چارچوب در یک گفت و گو و نشست به نتیجه برسد. الان هم برجام هم در اروپا و هم در آمریکا در دستور کار قرار دارد منتهی آمریکا با سیاست و رویکرد متفاوت. جمهوری اسلامی هم همواره اعلام کرده که آماده مذاکره با کشورهای طرف برجام است. به نظرم باتوجه به فعل و انفعلات اخیر انشاالله در آینده برجام در چارچوب یک نشست و در یک کشور ثالث برگزار می‌شود.

۲۱۹۲۲۰