روایتی از چالش‌های کارآفرینی در کردستان/ماجرای مثنوی ۷۰ من تعطیلی یک کارخانه بزرگ در سنندج
خبرگزاری برگزیده های ایران کردستان/شیرین مرادی؛ تولید و اشتغالزایی در کشور از جایگاه بالایی برخوردار است چرا که برای خروج کامل وابستگی کشور به سایر کشورها، رسیدن به خودکفایی و استقلال اقتصادی لازم است و این مهم در گرو رونق تولید داخل و ایجاد اشتغال برای کارجویان است.
نامگذاری سال‌ها از سال ۱۳۷۸ و با توجه به فراخور شرایط زمانی و اقتضائات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور آغاز شد که برخی‌ها فلسفه این نامگذاری‌ها را جلب توجه مردم و مسئولان به یک ارزش و یا نقیصه و مشکل می‌دانند که مقام معظم رهبری با توجه به اشراف نسبت به مسائل کلان کشور و همچنین دوراندیشی بر روی آن تاکید می‌ورزند و آحاد مردم و مسئولان را به تمرکز بر روی آن دعوت می‌کنند.
از سال ۱۳۸۹ که رهبر معظم انقلاب آن را سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نامگذاری کردند، نامگذاری سال‌ها به سمت مسائل اقتصادی بوده طوریکه سال ۱۳۹۰ «جهاد اقتصادی»، سال ۱۳۹۱ «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، سال ۱۳۹۲ «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی»، سال ۱۳۹۳ «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی»، سال ۱۳۹۵ «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» سال ۱۳۹۶ «اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال»، سال ۱۳۹۷ «حمایت از کالای ایرانی» سال ۱۳۹۸ «رونق تولید»، سال ۹۹ «جهش تولید» و امسال نیز با عنوان «تولید، مانع‌زدایی‌ها، پشتیبانی‌ها» نامگذاری کرده‌اند و این بیانگر اهمیت تولید و اشتغال در کشور است.
کارخانه بستنی عسل یکی از واحدهای تولیدی بزرگ و در عین حال با اشتغالزایی بالا بود که تنها بخاطر عدم پرداخت چند میلیارد تومان سرمایه در گردش تعطیل شده و حدود ۱۵۰ خانوار به آمار بیکاران کردستان اضافه شده‌اند.
از ۲۰ کیلو شیر به ۲۰ تن رسیدیم/ برای ۱۵۰ نفر اشتغالزایی کردیم
سیدجمال ساعدی، مدیرعامل این مجموعه تولیدی می‌گوید: در دهه ۵۰ فعالیت خود در زمینه تولید بستنی را به صورت خانوادگی و به روشی سنتی آغاز کردم، هر روز صبح تا ۱۲ شب کار می‌کردم؛ از ۲۰ کیلو شیر در روز فعالیتمان آغاز شد و به ۲۰ تا ۳۰ تن شیر و اشتغالزایی برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم رسید.
با شروع جنگ تحمیلی و ضرورت حضور در جبهه، کارگاه را تعطیل کردم و بعد از جنگ دوباره کارگاه را راه انداختیم و در همان زمان وارد فاز صادرات شدیم، جدای از توزیع در بازار داخل کردستان و کشور، روزانه ۴۰۰ تا ۴۵۰ کیلو بستنی را توسط یکی از اهالی روستای قلعه‌جی سروآباد با قاطر به عراق صادر می‌کردیم.
کار روی غلطک افتاد، بستنی عسل کردستان در بیشتر مناطق کشور شناخته شده بود و این موجب شد تا چند نفر دیگر را هم به مجموعه اضافه کنیم، سال ۸۲ معاون وقت سازمان غذا و داروی استان کردستان ضمن تعریف و تشویق ما به گسترش تولید، گفت، باید برای ادامه کار، از حالت سنتی خارج و تولید را به صورت صنعتی انجام دهیم، در غیر اینصورت کارگاه را تعطیل می‌کنند.
نخستین گام‌ها برای صنعتی شدن
هدف من تولید بود، سنتی و صنعتی فرق نمی‌کرد دست کشیدن از فعالیت در این حوزه تقریبا برایم غیرممکن بود به همین دلیل عزم خود برای توسعه کار و تبدیل به صنعتی جزم کردم و در کوتاه‌ترین زمان زمین فعلی این واحد تولیدی را به صورت آزاد در شهرک صنعتی سنندج خریداری کردم.
سال‌های ۸۳ و ۸۴ بعد از ماه‌ها تلاش برای ایجاد زیرساخت‌ها بالاخره نخستین کارخانه صنعتی تولید بستنی در کردستان افتتاح شد و تا سال ۹۱ انواعی از بستنی‌ها را که تولید می‌کردیم به شهرهای نجف اشرف، کربلا، بغداد و اقلیم کردستان صادر می‌کردیم.
واحد پیشتاز در صادرات
به خاطر تولیدات خوب و میلیون‌ها دلار صادرات، از سوی سازمان صمت و اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان واحد تولیدی برتر و کارآفرین نمونه چندین بار مورد تقدیر و تشویق قرار گرفتیم.
در پی سفر پرخیر و برکت مقام معظم رهبری به استان کردستان و توجه ویژه ایشان به بخش صنعت و ایجاد اشتغال پایدار در استان کردستان ما نیز به عنوان سربازانی در جبهه تولید به ندای رهبری لبیک گفتیم و در دو فاز توسعه‌ای بستنی و ایجاد اولین گاوداری شیری صنعتی بزرگ در استان کردستان تعریف کردیم، پلان کار آماده شد و طرح توجیهی را ارائه کردیم.
بیشتر املاک و سرمایه‌ام را برای ایجاد زیرساخت‌های این واحد تولیدی هزینه کردم، ۲۶ هزار متر سوله مسقف و ۲۶ هزار متر سوله غیرمسقف برای ایجاد گاوداری ۱۵۰۰ راسی صنعتی استان در دهگلان ایجاد کردیم و با دلار ۹۰۰ تومانی با صرف ۲ میلیون دلار بهترین نوع دستگاه‌های شیردوشی و ماشین‌آلات مورد نیاز را خریداری و نصب کردیم؛ می‌توان گفت به قیمت امروز، بیش از ۸۵۰ میلیارد تومان ملک فروختم و به این پروژه تزریق کردم.
بعد از ۶ سال کار جهادی و شبانه‌روزی این مجموعه آماده بهره‌برداری شد و در سال ۹۴ با توجه به حجم بالای سرمایه‌گذاری و اهمیت و بزرگی پروژه در استان کردستان که شاید تا آن زمان در این مقیاس سابقه نداشت مشروط به تزریق ۴۰ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی با نرخ ۶ درصد جهت خرید دام و سرمایه در گردش، با حضور آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و وزرا افتتاح شد.
وعده‌های بی‌عمل دولت روحانی
متاسفانه بعد از افتتاح این مجموعه وعده‌ها به فراموشی سپرده شد و با وجود پیگیری‌های فراوان هیچ تسهیلاتی از سوی دو بانک عامل کشاورزی و سپه به ما پرداخت نشد و با هزار و یک دلیل که هیچ کدام منطقی نبود از پرداخت این تسهیلات سر باز زدند.
در چند کارگروه تسهیل و رفع موانع و اقتصاد مقاومتی استان شرکت کردیم اما هیچکدام از مصوبات این کارگروه‌ها در ارتباط با این مجموعه عملی نشد.
نقطه سرخط
سناریویی که برای ما تکرار و تکرار می‌شد، وظیفه‌ای که برای ما در قالب مصوبات کارگروه لحاظ می‌کردند را تا انتها می‌رفتیم ولی به خاطر عدم همراهی بانک و عدم پرداخت تسهیلات باز به اول خط باز می‌گشتیم.
مالیات، دارایی، بدهی بیمه و هزار و یک سنگ که جلوی پای ما می‌انداختند و برمی‌داشتیم اما وقتی نوبت به پرداخت تسهیلات می‌رسید با بدعهدی بانک‌ها مواجه می‌شدیم.
براساس ماده ۶۱ قانون مصوبات کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید لازم‌الاجراست اما این موضوع در خصوص واحد ما اجرا نشد.
درخواست ۷ میلیاردی برای تخصیص ارز!
فیروزی، معاون وقت امور اقتصادی استاندار کردستان در دولت روحانی وعده کمک برای واردکردن یک هزار راس دام به ما داد و بر اساس اعتماد به این وعده به آلمان سفر کردیم و پرفرمای یک‌هزار دام به مبلغ ۳ میلیون یورو را تهیه کردم و قرار بود ارز ۴ هزار و ۸۰۰ تومانی برای خرید این دام‌ها به این واحد تولیدی اختصاص یابد، مجوز سازمان اصلاح نژاد را گرفتیم و حتی در مرز قرنطینه ایجاد کردیم ولی متاسفانه در دقیقه ۹۰ از طریق واتساپ تماس گرفتند که برای پرداخت این میزان تسهیلات، باید ۷ میلیارد تومان پرداخت کنی در غیر اینصورت آن را از سرفصل کالاهای اول و دریافت ارز ارزان‌قیمت خارج می‌کنند و در ردیف کالاهای مشمول ارز گران‌‌قیمت قرار می‌دهند و به دلیل عدم پرداخت این وجه، به بن‌بست برخوردیم.
هر بار ما را مجبور به تهیه طرح توجیهی می‌کردند و باید هر بار ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان برای این کار پرداخت می‌کردم. حسابرسی گرید یک از دیگر درخواست‌هایی بود که به امید دریافت تسهیلات بارها و بارها انجام دادیم اما خروجی نداشت.
در آخر هم خریداری دام سیمینتال جور نشدو مصوبات خریداری دام داخلی نیز جز سرگردانی جلسات و بی‌مهری بانک‌ها عایدمان نکرد.
خلاصه اینکه این دو واحد تولیدی دانش‌بنیان هستند و می‌توانیم ۵ درصد از محصولات لبنی کشور را براساس پروانه‌ای که داریم تولید کنیم؛ تمام استانداردهای اروپا و آرم حلال مالزی را دریافت کردیم، حتی اف‌ای‌دی آمریکا را نیز در مرحله صدور داشتیم.
محصولات بستنی عسل در کل دنیا قابل ارائه است؛ این دو طرح مصوبه سفر رهبر انقلاب به این استان است، ولی به خاطر عملیاتی نشدن وعده‌های دولتمردان در پرداخت تسهیلات زمین‌گیر شده و بیش از ۱۵۰ کارگر آن عملا بیکار شده‌اند.
۱۵۳ کارگر دارای بیمه در سالن‌های بالا و پایین این کارخانه مشغول به کار بودند بیش از ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر نیز در لیست انتظار جذب بودند، تا سال ۹۸ به زور چنگ و دندان واحد را البته با ظرفیت ۵ تا ۱۰ درصد فعال نگه داشتیم اما در نهایت سال ۹۸ کلا تعطیل شد.
جریمه نجومی تأخیر در بازپرداخت تسهیلات
۸۵ نفر از کسانی که در این واحدهای تولیدی فعالیت می‌کردند زنان و دختران سرپرست خانوار بودند که متاسفانه بیکار شد‌ند و امروز در بدترین شرایط قرار دارند، اکنون ۲۵ نفر از پرسنل متخصص، با وجود تعطیلی کارخانه، هنوز حقوق دریافت می‌کنند.
سال ۹۱ پرداخت ۱۲ میلیارد تومان برای این واحد تولیدی مصوب شد اما سال ۹۴، هفت میلیارد تومان پرداخت کردند، حدود ۴ میلیارد تومان آن بازپرداخت شد و یک میلیارد تومان صرف هزینه کارشناسی شد اما اکنون باید برای ۳ میلیارد تومان باقی‌مانده، ۱۵ میلیارد تومان پرداخت کنیم در حالی که این مجموعه احیا نشده است.
ساعدی می‌گوید: ارزش گاوداری براساس نظر کارشناسان بانک، ۱۲۲ میلیارد تومان است که در گرو ۷ میلیارد تومان تسهیلات بانک عامل است که نه تنها حاضر نیستند تسهیلات تکمیلی به این پروژه پرداخت کنند، حتی اسناد این مجموعه را هم آزاد نمی‌کنند که از بانک دیگری تسهیلات بگیریم و این عین مانع تولید است.
۱۷ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان هم برای کارخانه تسهیلات دریافت کردیم که ۱۰ میلیارد و ۱۳ میلیون تومان آن بازپرداخت شده اما رقم باقی‌مانده با نرخ نجومی جریمه به ۴۶ میلیارد تومان افزایش یافته است.
اعلام غیرواقع تسهیلات پرداختی به بستنی عسل
از مرکز گزارشی از کارگروه اقتصاد مقاومتی استان در خصوص تسهیلات پرداختی به این مجموعه خواسته بودند، بانک کشاورزی اعلام کرده ۱۱.۵ میلیارد تومان سرمایه در گردش به این طرح پرداخت شده در حالی که این مبلغ اصلا به ما پرداخت نشده است.
اگر این ۱۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان را همان زمان به این واحد پرداخت می‌کردند نه تنها به این وضعیت اصف‌بار نمی‌رسیدیم بلکه امروز شاهد رونق و توسعه این واحد و اشتغالزایی بالای ۵۰۰ نفر رسیده بودیم.
در سفر شهیدزاده، رئیس صندوق توسعه ملی به کردستان و در جریان بازدید از این پروژه، پرداخت ۳۰ میلیارد تومان به اینمجموعه مصوب شد که ۸ میلیارد تومان پرداخت شد که این مبلغ هم بابت معوقات بانکی برداشت شد.
سال ۹۵ آقای جهانگیری ۸۰ میلیارد تومان برای ما مصوب کرد اما پرداخت نشد، در سال ۹۶ هم در جلسه‌ای با حضور نماینده بانک سپه و نماینده استانداری و رئیس سازمان جهاد کشاورزی ۷.۵ میلیارد تومان مصوب کردند و آن مبلغ هم پرداخت نشد.
عدم انجام تعهدات بانکی این سرمایه‌گذاری عظیم که ظرفیت اشتغالزایی برای بیش از ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر و ارزآوری قابل توجهی دارد از سال ۹۸ بلااستفاده باقی مانده است.
سال ۹۸ بانک کشاورزی برای کارخانه بستنی جانشین انتخاب کرد و در شرکت شهرک‌ها سند را به اسم خودش زده است و بعد از آن گفتند که با پرداخت پول اقاله می‌کنیم اما با وجود اینکه از پارسال ۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به بانکپرداخت کرده‌ایم نه اقاله را انجام داده و نه تسهیلاتی پرداخت کرده‌اند.
در حالی که رهبر معظم انقلاب همواره بر حمایت از تولید و اشتغال به عنوان راه نجات اقتصاد کشور تاکید می‌کنند این همه در حق ما اجحاف می‌کنند، این کار نیاز به کالبدشکافی دارد ما بیشتر از تعهدات انجام داده‌ایم، ولی به خاطر عدم پرداخت تسهیلات و اجرای مصوبات آنها به این روز افتاده‌ایم.
کار ما تولید است و تنها در این زمینه تخصص داریم نمی‌توانیم در مسیر دیگری حرکت کنیم همه سرمایه‌ای که داشته‌ایم را به این میدان آورده‌ایم چرا نباید مورد حمایت قرار بگیریم، کارآفرین و تولیدکنندگان داخلی می‌توانند کشور را بسازند لذا انتظار داریم مسوولان نگاهشان به داخل و استفاده از ظرفیت‌های داخلی باشد.
به همراه آقای ساعدپناه وارد سالن‌های تولید کارخانه می‌شوم، به یاد روزی می‌افتم که برای پوشش خبری افتتاح این طرح که با حضور معاون رییس جمهور و جمعی از وزرا و مسئولان برگزار شد به این کارخانه آمده بودم.
کارخانه ای با این همه عظمت امروز در سکوت مطلق محصور شده است، نه تولیدی نه تولیدکننده‌ای و دستگاه‌ها از ۲۰۱۸ از نفس کشیدن ایستاده‌اند.
سرمایه‌ای که می‌توانست امروز میلیون‌ها دلار ارزآوری داشته باشد و ضمن تامین ۵ درصد از محصولات لبنی کشور بستری برای تامین درآمد ۱۰۰ها نفر باشد حالا روزهای زیادی است که خاک می‌خورد.
آقای ساعدی در حالیکه با ناراحتی گرد و خاک خوابیده بر دستگاه بستنی را با انگشت اشاره پاک می‌کند، می‌گوید، تمام توانم را برای حفظ این واحد تولیدی بکار گرفتم ولی متاسفانه کسانی که باید همراهی می‌کردند با بی‌توجهی و سنگ‌اندازی نان ۱۰۰ها خانواده بی‌سرپرست را آجر کردند.
ساعدی می‌گوید: این تجهیزات ظرفیت تولید یک میلیون عدد بستنی را در دو شیفت کاری دارد، ۸۰ تا ۹۰ نفر از خانم‌های سرپرست خانوار و بی‌بضاعت در اینجا فعالیت می‌کردند هر ۶ ماه یک دفعه پرسنل مورد معاینه بالینی قرار می‌گرفتند و انواع حمایت‌ها را به خاطر بهره‌مندی از نیروی با روحیه از آنها انجام می‌دادیم کم نبودن دخترانی که در همین مجموعه برایشان جهیزیه تهیه کردیم و عروسی‌شان را راه انداختیم.
کلام آخر…
سرمایه‌گذار واحد تولیدی بستنی عسل و گاوداری شیری ۱۵۰۰ راسی امروز چشم امید به دولت مردمی دوخته است، ۳۰۰ میلیارد تومان سرمایه و تجهیزات و زیرساخت در این استان چند سالی است که خاک می‌خورد.
انتهای پیام/۲۳۳۰/۷۱/ ق
