اجرای قانون جوان‌سازی جمعیت، کشور را از بحران پیری نجات می‌دهد
دکتر علی محمدپناه در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران در سنندج اظهار کرد: براساس چشم‌انداز جهان بخش جمعیت‌شناسی سازمان ملل، جمعیت دنیا در سال ۲۰۱۷ حدود ۷ میلیارد و ۵۵۰ میلیون نفر بود و جمعیت ایران در سال ۹۸ حدود ۸۳ میلیون نفر یعنی یک درصد جمعیت جهان است.
وی افزود: براساس این جمعیت آماری، ایران رتبه هجدهم جهان در جمعیت، در آسیا نهم و در منطقه رتبه سوم بعد از پاکستان و مصر با اندکی اختلاف قبل از ترکیه قرار دارد.
محمدپناه خاطرنشان کرد: براساس اخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵ ایران چهار گروه عمده سنی شامل کودکان و نوجوانان زیر ۱۵ سال با ۲۴ درصد معادل ۱۹.۲ میلیون نفر، جوانان ۱۵ تا ۲۲ ساله ۲۵.۱ دهم درصد حدود ۲۰.۱ میلیون نفر، میانسالان یعنی ۳۰ تا۶۴ سال با ۴۴.۸ دهم درصد معادل۳۵.۸ میلیون نفر است.
وی گفت: جمعیت امروز سالمندان ۶۵ سال با ۶.۱ دهم درصد معادل ۴.۹ دهم میلیون نفر است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از طرف دیگر از آنجا که تعریف استاندارد سن سالمندی به ویژه در حوزه سلامت و بهداشت، ۶۰ سال و بیشتر است، با این تعریف جمعیت سالمند کشور ایران ۹.۳ دهم درصد است و در واقع ۷.۴ میلیون نفر در کشور ما در سنین سالمندی قرار دارند که در برنامه‌ریزی از اهمیت ویژه‌ای برخودار است.
وی تصریح کرد: نکته حائز اهمیتی که در این زمینه وجود دارد موضوع پنجره جمعیتی کشور است، یعنی جمعیتی که پویندگی، بالندگی و جوانی کشور را تشکیل می‌دهد و از آن به عنوان یک فرصت طلایی نام می‌برند، بیشتر جمعیت کشور ما در این پنجره جمعیتی قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه این فرصت طلایی حاصل جمع جمعیت جوان و میانسال است و این جمعیت مولد و بالقوه و فعال به لحاظ اقتصادی است، افزود: این میزان در کشور ما ۶۹.۹ درصد است و بیش از دو سوم از جمعیت کشور ایران در این پنجره جمعیتی قرار دارند.
محمدپناه با عنوان اینکه در دنیا از این فرصت استثنایی به نحو مطلوب برای تولید استفاده می‌کنند، گفت: این پنجره جمعیتی در کشور ما از سال ۱۳۸۰ آغاز شده و تا ۱۴۳۰ ادامه دارد.
ابن استاد دانشگاه اضافه کرد: نیاز به یک برنامه دقیق برای استفاده از این پنجره جمعیتی و فرصت استثنایی داریم تا بتوانیم در بحث پویندگی، بالندگی و جوان‌سازی جمعیت به اهداف و چشم‌اندازها دست پیدا کنیم.
وی افزود: در همین راستا طرح جوانی جمعیت در مجلس تصویب و تبدیل به قانون شد تا نگرانی‌های جمعیتی که در زمینه نرخ رشد جمعیت وجود دارد، رفع شود و نقشه مهندسی فرهنگی کشور را سروسامان دهد و به خواسته‌های مد نظر در این بخش دست پیدا کنیم.
محمدپناه گفت: نگرانی‌هایی در خصوص جمعیت در کشور وجود دارد و براساس نظر کارشناسان و صاحب‌نظران با این وضعیت کشور دچار جمعیت پیر می‌شود و در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده جمعیت کشور در تعداد سالمندان بالا می‌رود.
وی افزود: بالارفتن تعداد سالمندی در کشور ما را با مشکلات مختلفی در همه حوزه‌ها مواجه می‌کند به همین خاطر دست‌اندرکاران و سیاستمداران در کشور به این نتیجه رسیدن که باید حتما یک طرح جوان‌سازی جمعیت را تعریف و در دستور کار قرار دهند و در نهایت به عنوان یک قانون ابلاغ شد.
این استاد دانشگاه در مورد میزان تاثیرگذاری و ضرورت عملیاتی‌شدن قانون جوانی جمعیت در کشور گفت: تمام دنیا برای جوان‌سازی جمعیت خود دست به یک سری اقدامات می‌زنند، کشور ما هم در یک مقطع به صورت خاص کنترل جمعیت را به عنوان یک اولویت مطرح کرد؛ ولی بعد به این جمع‌بندی رسیدند که برای فرزندآوری و جوان نگهداشتن جمعیت نیاز به یک سری اصلاحات و طرح و قوانین هستیم تا از تهدیدی که به لحاظ جمعیت متوجه کشور است، عبور کنیم.
وی افزود: نگاه دنیا به مسئله جمعیت گاهی اوقات ماهیت فرهنگی دارد، اما بعضی کشورها در بحث افزایش جمعیت از بعد اقتصادی نگاه می‌کنند و در مدل‌های مختلف توسعه‌ای در کشورهای توسعه یافته این را به عنوان یک ماهیت اقتصادی در برنامه‌های عملیاتی و راهبردی حکومت‌ها مورد توجه قرار می‌دهند.
محمدپناه افزود: از سوی دیگر جمعیت جوان تولیدکننده ثروت است، جامعه‌ای که جمعیت جوان آن رشد پیدا می‌کند در واقع نیروی کار را از دست می‌دهد و بهره‌دهی و بهره‌وری آن کاهش پیدا می‌کند با توجه به این در چند سال گذشته رشد جمعیت در کشور ما بسیار پایین بوده اگر این کاهش نرخ جمعیتی تداوم پیدا کند در دو سه دهه آینده با مشکلات و آسیب‌های مختلف در حوزه‌های مختلف مواجه خواهیم شد.
وی خاطرنشان کرد: اگر این قانون جوان‌سازی جمعیت انجام نشود طی سال‌های آینده با بحران پیری جمعیت مواجه خواهیم شد به همین خاطر این قانون تصویب شد و مشوق‌های مختلفی هم برای آن در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه به اعتقاد برخی از کسانی که در تدوین این قانون نقش داشته‌اند این مشوق‌ها هم عملیاتی و هم واقع‌بینانه است و از جذابیت خاصی هم برخوردار است، گفت: این مشوق‌ها در صورت پای کار بودن همه بخش‌ها می‌تواند کمک شایانی در راستای جوان‌سازی جمعیت ایفا کند و نگرانی از پیری جمعیت را در ایران از بین ببرد.
وی خاطرنشان کرد: مشوق‌هایی که در قانون جوان‌سازی جمعیت در نظر گرفته شده است شامل حمایت از زوج‌های نابارور، حمایت از مادران شاغل، بیمه، سلامت اقتصاد، افزایش وام ازدواج و غیره است که تا حدود زیادی می‌تواند زوج‌های جوان را به سمت فرزندآوری تشویق کند.
وی در پاسخ به این سوال که این قانون تا چه اندازه‌ای ضمانت اجرایی دارد، عنوان کرد: در خود قانون پیش‌بینی‌های متعددی حتی برای کسانی که از قانون تخطی می‌کنند وجود دارد و حتی مجازاتی هم در نظر گرفته شده است اما صرف این کفایت نمی‌کند؛ کما اینکه برخی‌ها معتقد هستند نظارت بر حسن اجرای این قانون باید با جدیت دنبال ش.ئ تا به الزامات اجرای قانون کمک کند که امیدواریم این مسئله محقق شود و بتوانند قانون را اجرا کنند.
وی با عنوان اینکه البته مشوق‌های در نظر گرفته شده برای این موضوع کافی نیست، افزود: با توجه به مشکلاتی که در حوزه اقتصادی در کشور داریم با ۵۰ میلیون تومان تسهیلات و غیره نمی‌شود مشکلات را حل کرد؛ اما اگر همه دستگاه‌های فرهنگی نگاه فرهنگی به موضوع داشته باشند و دست‌اندرکاران و سیاستمداران بتوانند برنامه‌های دقیق و مدون‌تری تدوین کنند می‌توان با اجرای همین مشوق‌ها بخشی از مشکلات اقتصادی، مسکن و اشتغال و غیره را به صورت ویژه حل کرد و به تحقق هرچه بیشتر اهداف قانون جوانی جمعیت امیدوار بود.
محمدپناه الگوبرداری از کشورهای موفق در این حوزه را گام بسیار ارزنده در راستای تحقق اهداف جوانی جمعیت دانست و گفت: باید از مشوق‌های عملیاتی‌تر با توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور برای عملیاتی شدن اهداف قانون جوان‌سازی جمعیت بهره بگیریم تا از بحران پیری جمعیت که کشور را در آینده تهدید می‌کند به سلامت گذر کنیم.
وی در ادامه در مورد تاثیر جوانی جمعیت در نقش‌آفرینی در حوزه‌های سیاسی و راهبردی کشور هم گریزی زد و گفت: اگر جمعیت کشور نیروی جوان، پوینده و بالنده باشد بسیاری از تهدیدهای پیرامونی حل می‌شود وقتی جمعیت پویایی در کشور وجود داشته باشد جمعیت جوان، مولد، کارآفرین در تولید ثروت برای کشور مفید خواهد بود.
محمدپناه تصریح کرد: نگهداری سالمندان برای کشورها هزینه‌های زیادی دارد چرا که جمعیت سالمند از مرحله کار و کارآفرینی عبور کرده است اگر جمعیت جوان کشور فعال و پویا باشد بسیاری از مشکلات حل خواهد شد چراکه از بین بردن تهدیدات در حوزه‌های مختلف نیازمند جمعیت جوان است.
وی اضافه کرد: در هر جایی که بحران نظامی داشته‌ایم همین نیروی جوان بوده که کشور را نجات داده است که بهترین مصداق آن دفاع مقدس است ما در دوران دفاع مقدس با ۲۰ سال‌ها بردیم ولی اقتصاد را در دولت قبل با ۶۰ ساله‌ها باختیم و این تاثیر جمعیت جوان کشور در مقابل تهدیدها و آسیب‌ها را می‌رساند.
این استاد دانشگاه با تاکید براینکه جمعیت جوان در حوادث غیرمترقبه با مدیریت درست کشور را از بحران‌ها عبور و تهدیدات را به فرصت تبدیل می‌کند، اظهار کرد: با جمعیت جوان می‌توان از بسیاری از مشکلات و بحران‌ها گذشت، جمعیت جوان با نیروی جوانی خود می‌تواند حتی کاستی‌ها را جبران کند بنابراین جمعیت جوان می‌تواند نقش بسزایی در مسائل راهبردی کشور داشته باشد.
انتهای پیام/۲۳۳۰/۷۱
