از دو فرانسوی بازداشتشده در ایران چه میدانیم؟

از دو فرانسوی بازداشتشده در ایران چه میدانیم؟
رسول سلیمی: سیسیل کوهلر و ژاک پاریس، دو شهروند فرانسوی که در ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ در ایران به اتهام جاسوسی بازداشت شدند. این زوج، که به گفته خانواده و رسانههای فرانسوی بهعنوان گردشگر وارد ایران شده بودند، اکنون بیش از هزار روز است که در بازداشت به سر میبرند و به موضوعی حساس در روابط دیپلماتیک میان ایران و فرانسه تبدیل شدند. از پیشینه حرفهای و شخصی این دو نفر چه می دانیم؟
رسانه های فرانسوی درباره این دو شخص داده های متعددی منتشر کردند. به گفته این رسانه ها، سیسیل کوهلر در سال ۱۳۶۴ شمسی (۱۹۸۵ میلادی) در شهر سولتز، واقع در منطقه آلزاس فرانسه، به دنیا آمد. او در خانوادهای متوسط و اهل فرهنگ رشد کرد که به گفته خواهرش، نوئمی کوهلر، از همان کودکی شیفته کتاب و تاریخ بود. نوئمی در مصاحبهای با «فرانس ت. و انفو» در ۲۳ دی ۱۴۰۳ گفت: «سیسیل همیشه کتاب به دست داشت و از بچگی آرزوی کشف فرهنگهای جدید را در سر میپروراند.» این علاقه او را به سمت تحصیل در رشته ادبیات مدرن سوق داد، رشتهای که در آن به موفقیتهای چشمگیری دست یافت.
کوهلر تحصیلات خود را در یکی از دانشگاههای معتبر فرانسه ادامه داد و مدرک تجمیعی (agrégation) در ادبیات مدرن دریافت کرد، که بالاترین مدرک برای تدریس در دبیرستانهای این کشور است. پس از اتمام تحصیل، او بهعنوان معلم ادبیات در دبیرستانی در حومه پاریس مشغول به کار شد. «لیبراسیون» در ۴ دی ۱۴۰۳ از قول همکارانش گزارش داد: «سیسیل معلمی پرشور و متعهد بود که دانشآموزانش را به دنیای ادبیات علاقهمند میکرد.» این شغل، بخشی جداییناپذیر از هویت حرفهای او شد.
فعالیتهای صنفی نیز بخش مهمی از زندگی کوهلر را تشکیل میداد. او عضو فدراسیون ملی آموزش، فرهنگ و آموزش حرفهای (FNEC FP-FO)، یکی از بزرگترین اتحادیههای معلمان فرانسه، بود و بهعنوان نماینده این اتحادیه فعالیت میکرد. «فرانس ۲۴» در ۱۵ مهر ۱۴۰۱ از زبان کریستوف لالاند، دبیر فدرال این اتحادیه، نقل کرد: «سیسیل همیشه برای حقوق معلمان مبارزه میکرد، اما سفرش به ایران صرفاً تعطیلات بود.»
در سوی دیگر ماجرا، ژاک پاریس، متولد سال ۱۳۳۲ شمسی (۱۹۵۳ میلادی)، در پاریس به دنیا آمد و زندگیای متفاوت اما مکمل با کوهلر داشت. او که بیش از سه دهه از کوهلر بزرگتر است، بخش عمده عمرش را صرف تدریس ریاضیات کرد. «اوئست فرانس» در ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ گزارش داد که پاریس سالها دبیر کل بخش دبیرستانها و کالجها در اتحادیه ملی دبیرستانها و کالجها (SNFOLC) بود و پس از بازنشستگی، زندگی آرامتری را در کنار کوهلر آغاز کرد.
پاریس تحصیلات خود را در رشته ریاضیات به پایان رساند و بهعنوان معلم در دبیرستانهای دولتی پاریس مشغول شد. همکارانش او را فردی منظم و دقیق توصیف میکردند. «فرانس ت. و انفو» در ۲۳ دی ۱۴۰۳ از قول یکی از همکاران سابقش نقل کرد: «ژاک با صبر و حوصله، منطق ریاضی را به دانشآموزانش میآموخت.» این ویژگیها او را به معلمی محبوب و قابل احترام تبدیل کرده بود.
پس از بازنشستگی، پاریس به سفر و کاوش در فرهنگهای جدید روی آورد. او چندین بار پیش از این به ایران سفر کرده بود. «اوئست فرانس» در ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ از قول یکی از دوستانش نوشت: «ژاک مردی آرام بود که از زندگی ساده و سفر لذت میبرد.» این علاقه به سفر، نقطه اشتراک او با کوهلر بود.
رابطه کوهلر و پاریس بر پایه عشق به آموزش و کشف فرهنگها شکل گرفته بود. «لیبراسیون» در ۴ دی ۱۴۰۳ گزارش داد که این زوج اغلب تعطیلات خود را صرف سفر به خاورمیانه و آسیا میکردند و ایران، با تاریخ و فرهنگ غنیاش، مدتها در برنامههایشان بود.
این زوج در ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ با ویزای توریستی وارد ایران شدند. رسانه ها گزارش دادند که آنها ابتدا در تهران اقامت کردند، سپس به کاشان و اصفهان سفر کردند و در ۱۷ اردیبهشت، هنگام بازگشت به پاریس، در فرودگاه بازداشت شدند. «فرانس ۲۴» در همان تاریخ از یک منبع اتحادیهای نقل کرد: «آنها هیچ تلاشی برای مخفی کردن برنامه سفرشان نداشتند.»
تا ۲۰ فروردین ۱۴۰۴، کوهلر و پاریس بیش از هزار روز در زندان بودهاند. در همین حال اقدامات دولت فرانسه علیه ایران از زمان بازداشت این زوج شدت گرفته است. پس از پخش ویدیوی اعترافات در ۱۴ مهر ۱۴۰۱، سفیر ایران در پاریس احضار شد. در سال ۱۴۰۳ نیز فشارهای دیپلماتیک افزایش یافت. «فرانس ت. و انفو» در ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ گزارش داد که فرانسه از اتحادیه اروپا خواست تحریمهایی علیه مقامات ایرانی اعمال کند. امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه نیز در شبکه X نوشت: «سیسیل و ژاک باید آزاد شوند.» این اظهارات، بخشی از کمپین گستردهتر بود.
چه آنکه در بهار ۱۴۰۴، فرانسه گامهای حقوقی بزرگتری برداشت. رسانه ها گزارش دادند که پاریس قصد دارد به دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) شکایت کند و بازداشت را نقض حقوق کنسولی بداند. ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه نیز، به سنا گفت: «سفر به ایران خطرناک است.» این اقدامات نشاندهنده جدیت فرانسه است.
بررسی اقدامات فرانسه نشان میدهد که فرانسه از دیپلماسی چندجانبه استفاده میکند. تحریمها و شکایت به ICJ، فشار اقتصادی و حقوقی را بر ایران افزایش داده، اما تاکنون نتیجه ملموسی نداشته است. این در حالی است که در گزارشی با تأیید بازداشت دو شهروند فرانسوی در ایران، اتهام آنها «ارتباطگیری با فعالان صنفی معلمان و کارگران با هدف ایجاد آشوب در کشور» عنوان کرد.
پیشتر نیز وزارت اطلاعات از بازداشت دو اروپایی به اتهام «تلاش برای ایجاد آشوب و بیثباتسازی در کشور» خبر داده بود. چه آنکه همشهری آنلاین نیز بعد از بازداشت این دو نفر در خبری عنوان کرد که «عملیات مهم وزارت اطلاعات ، نه تنها دولت ایران را در موضع بازخواست از دولت مکرون قرار داده است بلکه اعترافات گسترده این دو جاسوس به انجام مآموریتهای مشابه در چند کشور دیگر و نگرانی فرانسویان از احتمال افشای نام آن کشورها توسط وزارت اطلاعات، چالشی بزرگ پیش روی دولت فرانسه ایجاد کرده است.»
۳۱۱۲۱۳