دور جدید مناسبات ایران و کره جنوبی پس از آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده

 روابط جمهوری اسلامی ایران و کره جنوبی به‌رغم این که دو شریک اقتصادی طی سال‌های طولانی بوده‌اند، تحت تاثیر اعمال فشار از سوی ایالات متحده آمریکا قرار گرفت تا جایی که ضمن کاهش روابط اقتصادی، کره جنوبی از پرداخت دارایی‌های ایران نزد بانک‌های این کشور امتناع کرد. 

همکاری‌های اقتصادی ایران و کره جنوبی شامل صادرات نفتی و غیرنفتی به این کشور بوده است که رشد قابل توجهی را طی ۱۰-۱۵ سال اخیر داشته، اما در پی تحریم‌های آمریکا و با اعمال فشار به کره جنوبی که نتوانست استقلال خود را در این زمینه حفظ کند، بخش قابل توجهی از دارایی‌های ایران که مربوط به صادرات نفت بود، نزد بانک‌های این کشور مسدود شد.

بارها جمهوری اسلامی ایران در این زمینه از دولت کره جنوبی درخواست کرد تا نسبت به آزادسازی دارایی‌های ایران اقدام کند، اما میسر نشد تا جایی که چندی پیش ایران مجبور شد با استناد به لایحه «ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و دولت جمهوری کره به داوری» از سوی رئیس‌جمهور به مجلس در ارتباط با پول‌های بلوکه شده ایران شکایت خود را از طریق مجامع بین‌المللی پیگیری کند.

نهایتا پس از توافق میان ایران و آمریکا که با وساطت چند کشور ثالث انجام شد، علاوه بر تبادل زندانیان میان دو کشور، کره جنوبی ملزم شد تا نسبت به آزادسازی دارایی‌های ایران مبادرت ورزد. به نظر می رسد در پی این توافق، روابط دو کشور نسبت به گذشته بهبود و توسعه یابد. 

بنابراین در چارچوب توافق تهران و واشنگتن، ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی آزاد شد. 

وزارت امورخارجه کره جنوبی نیز در بیانیه‌ای ضمن تایید انتقال موفقیت‌آمیز دارایی‌های مسدود شده ایران «به یک کشور ثالث» ابراز امیدواری کرد که این اتفاق به بهبود روابط تهران و سئول منجر شود.

در همین راستای وزرای خارجه ایران و کره جنوبی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار کردند.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان در جریان دیدار با  «پارک جین» وزیر امور خارجه کره جنوبی اظهار داشت: امیدوارم با فضای جدید به‌وجود آمده پس از رفع انسداد از دارایی‌های ایران، بتوانیم عقب‌ ماندگی‌های گذشته را در روابط دوجانبه جبران کنیم. 

وی افزود: ظرفیت‌های زیادی در روابط دو کشور داریم که باید استفاده کنیم و در این راستا لازم است بازتعریفی از روابط دو کشور داشته باشیم.

امیرعبداللهیان بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تقویت همکاری‌ها با کره در زمینه‌های علم و فناوری و فرهنگی و نیز همکاری‌های کنسولی میان دو کشور تاکید کرد.

وزیر خارجه کشورمان همچنین از همتای کره‌ای خود جهت سفر به ایران دعوت کرد که مورد استقبال قرار گرفت و قرار شد زمان آن از مجاری دیپلماتیک تعیین شود.

همچنین پارک جین، وزیر خارجه کره جنوبی نیز در این دیدار اظهار امیدواری کرد که حل مشکل دارایی‌های ایران، منجر به تقویت روابط ایران و کره شود.

وی نسبت به زمینه‌سازی برای تقویت همکاری‌های تجاری دو کشور ابراز آمادگی کرد و همچنین همکاری در حوزه‌های فرهنگی، زنان، ورزشی، علمی و دانشگاهی را از زمینه‌های خوب برای تقویت همکاری‌های دو کشور برشمرد.

وزیر خارجه کره جنوبی به‌طور متقابل از همتای ایرانی خود جهت سفر به کره دعوت کرد.

طی سال های گذشته به نظر می‌رسید کره جنوبی علاوه بر کسب مزایای اقتصادی در همکاری با ایران به دنبال یافتن شریکی استراتژیک در منطقه خلیج فارس است، اما سلطه آمریکا روابط دو کشور را تحت تاثیر خود قرار داد. 

در اردیبهشت ماه سال جاری،  سعید کوزه‌چی، سفیر جدید کشورمان در سئول نیز پس از تسلیم استوارنامه خود به یون ساگ یال، رئیس‌جمهور کره جنوبی بر اهمیت منابع مالی ایران در کره جنوبی و نقش مؤثری که می‌تواند در تقویت همکاری‌های دو کشور ایفا نماید، تأکید کرد.

وی در گفت‌وگو با رئیس‌جمهور کره جنوبی، ضمن ابلاغ سلام رئیس‌جمهور کشورمان بر آمادگی لازم به منظور توسعه مناسبات دوجانبه تأکید کرد.

اختلافات میان تهران و سئول بر سر موضوع دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی در سال ۲۰۱۸،‌ پس از خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و بازگرداندن تحریم‌های واشنگتن علیه تهران آغاز شد.

کره جنوبی در سال‌های اخیر همواره مدعی شده بود که تحریم‌های آمریکا مانع بازگرداندن این پول شده و علیرغم درخواست ایران برای آزادسازی دارایی‌ها هر بار مقامات سئول به بهانه‌ای از این موضوع سر باز زده و امتناع کرده‌اند.

کره جنوبی سیاست خود برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران را تغییر نداد تا ایران مجبور شد اقدام و عزم جدی کرده و موضوع را با شکایت رسمی پی‌گیری کند.

بر اساس گزارش‌های موجود، بدهی کره جنوبی به ایران در ازای خرید میعانات گازی در دو بانک این کشور، مجموعاً به ارزش هفت میلیارد دلار است. البته پیشتر خبرهایی منتشر شد مبنی بر این که کره‌ای‌ها می‌خواهند حدود یک میلیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران را در قالب خرید کالاهای اساسی به ایران منتقل کنند.

کره یکی از مشتریان نفت ایران بود که طبق درخواست آمریکایی‌ها خرید نفت خود را کاهش داده و حتی به صفر رسانده و از طرفی مانع دستیابی ایران به دارایی‌های خود در بانک‌های این کشور شده است.

به نظر می رسد به همان اندازه که ایران از جایگاه ویژه و ژئوپلیتیک در منطقه برخوردار است کره جنوبی نیز در منطقه اقیانوسیه جایگاه قابل توجهی دارد؛ لذا ضرورت دارد با توجه به روند بهبود روابط، دو کشور از ابزارهای راهبردی‌تری در سیاست خارجی و دیپلماسی استفاده کنند، زیرا با آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران از سوی این کشور، دو کشور مناسبات جدیدی را در روابط سیاسی و افتصادی آغاز خواهند کرد. 

۳۱۱۳۱۱