نگاهی به سریال اربعینی تلویزیون/ سریالی به‌نام «طوبی»
نگاهی به سریال اربعینی تلویزیون/ سریالی به‌نام «طوبی»
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری برگزیده های ایران، چند شبی است که سریال «طوبی» روانه آنتن شبکه یک سیما شده است، پخش این سریال از چند منظر قابل توجه است و می‌بایست با دقت بیشتری به آن نگاه کرد.
اقتباس از کتاب «اربعین طوبی»
اول اینکه «طوبی» سریالی اقتباسی محسوب می‌شود و براساس کتاب «اربعین طوبی» نوشته سید محسن امامیان ساخته شده است. این داستان توسط نویسنده ۴۴ساله آن در سال ۱۳۹۵ نوشته شده است و حالا بعد از ۸ سال نسخه نمایشی آن روانه آنتن می‌شود. داستان درباره دختری به‌نام طوبا است که در دهه ۱۳۳۰ به عراق می‌رود و آنجا ازدواج می‌کند.
حوادث متعدد میان ایران و عراق بر زندگی او تأثیر عمیقی می‌گذارد و نهایتاً او راوی زندگی پرفرازونشیبش در جریان راهپیمایی اربعین برای خانواده‌اش است، داستانی که با اساسی برگرفته از واقعیت در فضایی دراماتیزه ساخته و پرداخته شده است.
اهمیت اقتباس در حوزه نمایش
بی‌تردید اقتباس یکی از ظرفیت‌های بزرگ در حوزه نمایش محسوب می‌شود و هر زمان سازندگان آثار نمایشی به‌سمت استفاده از اقتباس رفته‌اند، نتایج خوبی به دست آمده است، شاخص‌ترین آنها سریال «قصه‌های مجید» نوشته هوشنگ مرادی کرمانی و به‌کارگردانی کیومرث پوراحمد است که در سال ۱۳۶۹ ساخته شد و اقبالی فراگیر یافت.
نکته حائز اهمیت در حوزه اقتباس این اثر توجه به مسئله روز یعنی راهپیمایی اربعین و اتحاد دو ملت ایران و عراق تحت لوای عشق به حضرت اباعبدالله حسین‌بن علی علیهما السلام است. متأسفانه با وجود ظرفیت بالای راهپیمایی اربعین، آثار نمایشی ما در این حوزه بسیار فقیر و در حد فیلم‌هایی مانند «هیهات» مانده است.
کارگردانی و بازیگران
منظر دیگر سریال «طوبی» را باید در حضور کارگردانی کارکشته و کاربلد دید. سعید سلطانی با ساخت سه‌گانه «ستایش» و «پس از باران» نشان داده است که مخاطبان تلویزیونی و به‌خصوص خانم‌ها را می‌شناسد. او به‌خوبی آگاه است که رمز موفقیت یک سریال این است که خانم خانه را درگیر آن کند، همین نگاه درست باعث شده است قهرمان‌های داستان‌های سلطانی همه زن باشند، در همین کار اخیر هم طوبا با بازی شبنم قربانی، نقش اصلی سریال را به‌عهده دارد.
عملکرد بازیگران
حضور شبنم قربانی در سریال «طوبی» قابل توجه است. او پارسال با ایفای نقش کوتاه ولی مؤثر همسر شهید زین‌الدین در فیلم «مجنون»، سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن جشنواره فیلم فجر را به خانه برد. قربانی در مسیر طی‌شده‌اش با بازی‌های روان در سریال‌ها و فیلم‌هایی مانند «ملکه گدایان» و «تمساح خونی» نشان داده است چگونه به‌راحتی و بی‌واهمه میمیک صورت و فیزیک بدن را به‌کار می‌گیرد تا نقش را از آب‌وگل درآورد.
کنار قربانی، حضور بازیگرانی مثل رحیم نوروزی، فریبا متخصص، پرویز فلاحی‌پور، هومن برق‌نورد، امین زندگانی، فرهاد آییش، رامین راستاد، مهدی سلوکی و سودابه بیضایی چیدمان جالبی ساخته است. هر کدام از این بازیگران به‌قول اهل‌فن، گرمای حضور در برابر دوربین تلویزیونی را دارند و مخاطب را جذب می‌کنند.
طراحی صحنه و لباس
منظر دیگر سریال «طوبی» را باید در دکور و طراحی صحنه و لباس آن جست، مجموعه مفصلی در شهرک سینمایی غزالی برای ساخت این اثر ساخته شده است که معماری و فضای ایران و عراق در دهه‌های گذشته را نشان می‌دهد. ساخت این دکورها پتانسیلی برای ساخت آثار بعدی با محوریت سریال‌های مشترک با کشورهای دیگر خواهد بود، در واقع، بسترسازی حاصل از ساخت دکورهای «طوبی» زمینه را برای ساخت سریال‌های مشترک با عراق و سایر همسایگان عربی هموار می‌کند.
پتانسیل جذب مخاطب در عراق
منظرگاه دیگر استفاده از ظرفیت عظیم جذب مخاطب در همسایه غربی‌مان، عراق است. ساخت و پخش «مختارنامه» با گذشت ۱۵ سال همچنان این شخصیت تاریخی را برای عراقی‌ها بیش از قبل محبوب کرده است و به‌واسطه همین سریال، مزار وی در کوفه آباد شد و رونق گرفت.
پتانسیل چندوجهی اربعین می‌تواند علاوه بر التیام‌بخشیدن به زخم‌های جنگ هشت‌ساله، محورهای مشترک بزرگ دو طرف را فعال کند و وجوه اشتراکات فرهنگی را با توجه به تعریف ایران فرهنگی بازمهندسی کند. یادمان باشد که عراق همواره جزئی از ایران بزرگ فرهنگی بوده و هست. وجود تیسفون، پایتخت هشتصدساله اشکانی و ساسانی در این کشور و نمادهایی مانند مزار سلمان فارسی، یار ایرانی حضرت پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم، عراق را عملاً بخشی جداناپذیر از فرهنگ ایرانی و اسلامی ما کرده است، بنابراین، ساخت سریال‌های مشترک به تقویت این نگاه منجر خواهد شد و «طوبی» یکی از همین سریال‌ها در راستای استراتژی فرهنگی بین‌المللی ما تعبیر می‌شود.
جمع‌بندی
با این منظرگاه‌های مختلف، سریال «طوبی» با همه نقاط ضعف و قوتش که ویژگی ذاتی یک اثر هنری است، کاری درخور توجه است که می‌تواند به‌عنوان مدل و نمونه‌ای برای کارهای اقتباسی از این دست میان دو کشور و در قالب کارگردانی و تیم سازنده حرفه‌ای معرفی شود.
/+
