روسیه ناخواسته به تقویت ناتو کمک کرد؟

به گزارش برگزیده های ایران فنلاند بالاخره پس از ۱۱ ماه که از درخواست این کشور برای عضویت در ناتو میگذرد به عنوان سی و یکمین عضو به این پیمان پیوست. الحاق فنلاند به ناتو مصادف شد با هفتاد و چهارمین سالگرد امضای این پیمان در واشنگتن در ۴ آوریل ۱۹۴۹ .

سائولی نینیسته، رئیس جمهور فنلاند در مراسم پذیرش این کشور در ناتو که در بروکسل برگزار شد، گفت: دوران عدم تعهد نظامی در تاریخ ما به پایان رسیده و دوران جدیدی آغاز شده است. عضویت در ناتو موقعیت بین المللی ما را تقویت می کند. او تاکید کرد که عضویت فنلاند درناتو علی‌رغم اینکه روسیه این اقدام را اقدامی تحریک‌آمیز ارزیابی می‌کند، علیه هیچ کشوری نیست. نینیسته افزود: فنلاند یک کشور با ثبات و قابل پیش بینی است که به دنبال حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات است.

عضویت فنلاند در ناتو با واکنش جدی روسیه همراه بود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز سه‌شنبه گفت: باز شدن آغوش ناتو برای فنلاند تجاوزی به امنیت ما و منافع ملی روسیه است. وی افزود که مسکو از نزدیک مراقب هرگونه استقرار نظامی ناتو در فنلاند خواهد بود. .همچنین وزارت خارجه روسیه اعلام کرد: فدراسیون روسیه مجبور خواهد شد اقدامات تلافی جویانه نظامی-فنی و سایر اقدامات تلافی جویانه را برای مقابله با تهدیدات امنیت ملی ما ناشی از الحاق فنلاند به ناتو انجام دهد. این وزارتخانه افزود که این توسعه نشانگر تغییر اساسی در وضعیت شمال اروپا است که قبلاً یکی از باثبات ترین مناطق در جهان بود. الکساندر گروسکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز به ریا نووستی گفت: اگر اعضای ناتو نیروها و تجهیزات خود را در فنلاند مستقر کنند ما توانایی های نظامی خود را در غرب و شمال غربی تقویت خواهیم کرد.

>>> بیشتر بخوانید:

خشم روسیه از سوئد و فنلاند/ پوتین موشک‌های خطرناک را بیرون کشید

واکنش «جو بایدن» به پیوستن فنلاند به ناتو

بیانیه روسیه در واکنش به عضویت فنلاند در ناتو

معمولاً عضویت در ناتو فرایندی است که سالها به طول می انجامد اما با توجه به شرایط جنگ در اوکراین در مورد عضویت سوئیس و فنلاند در ناتو اکثریت اعضا سرعت عمل به خرج دادند. تنها مخالفان عضویت این دو کشور، ترکیه و مجارستان بودند. سرانجام تمام موانع موجود برسر راه فنلاند از میان برداشته و این کشور موفق به ورود به ناتو شد اما وضعیت سوئد کماکان دچار پیچیدگی هائی است. ناتو امید دارد که شکست اردوغان- به عنوان مانع اصلی عضویت سوئد در ناتو – در انتخابات آتی ترکیه ورود سوئد به این اتحاد را تسریع کند.

از زمان پایان جنگ جهانی دوم، فنلاند و سوئد از نظر نظامی بی طرف بودند و از جانبداری از ناتو یا اتحاد جماهیر شوروی خودداری می کردند. زمانی که روسیه در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد، این وضعیت به طرز چشمگیری تغییر کرد. نظرسنجی های عمومی تنها چند روز پس از این حمله حکایت از جهش چشمگیر درخواست مردم این دو کشور برای عضویت در ناتو داشت. به همین دلیل این دو دولت به سرعت وارد عمل شده و به طور رسمی پیشنهاد عضویت خود را در ۱۸ می ارائه کردند.

مزایای عضویت فنلاند در ناتو

عضویت فنلاند در ناتو دسترسی این کشور به منابع کل اتحاد در صورت مورد حمله قرار گرفتن را تضمین می کند. اصل دفاع جمعی و مشترک، قلب ناتو است که در قالب ماده ۵ این پیمان به آن پرداخته شده است. در این ماده آمده است: طرف‌های حاضر در این پیمان توافق می‌کنند که حمله مسلحانه به یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی، حمله علیه تمامی آنها تلقی شود و اگر یکی از اعضای ائتلاف مورد حمله قرار گیرد، ناتو باید اقدام لازم از جمله استفاده از نیروی مسلح را برای بازگرداندن و حفظ امنیت منطقه آتلانتیک شمالی انجام دهد.

عضویت فنلاند در ناتو معامله یک سر سود نیست بلکه اعضای دیگر ناتو هم از این عضویت سود می برند. فنلاند به لحاظ دسترسی به نیروهای آموزش دیده و همچنین نیروی توپخانه ای در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد. نیروهای توپخانه فنلاند بزرگترین و مجهزترین نیروها در غرب اروپا هستند. توپخانه فنلاند با حدود ۱۵۰۰ سلاح توپخانه، از جمله ۷۰۰ اسلحه هویتزر، ۷۰۰ خمپاره سنگین و ۱۰۰ سیستم پرتاب موشک، قدرت شلیک توپخانه ای بیشتر از نیروهای نظامی لهستان، آلمان، نروژ و سوئد در حال حاضر دارد.

فنلاند یکی از معدود کشورهای اروپایی است که ارتش اجباری خود را در طول چندین دهه صلح حفظ کرده است. این کشور می تواند ۹۰۰۰۰۰ نیروی ذخیره را که به عنوان سرباز وظیفه در نیروهای مسلح خود آموزش دیده اند در مواقع لازم به کار گیرد کند و همچنین دارای ۲۸۰ هزار سرباز کاملا ورزیده آماده جنگ است. فنلاندی ها همچنین از نظر روحی نیز دارای قدرتی مثال زدنی هستند. در نظرسنجی اخیر در ماه مه ۲۰۲۲، ۷۶ درصد از مردان و ۳۶ درصد از زنان اعلام کردند که آماده به دست گرفتن اسلحه برای دفاع از کشور خود هستند. همه این امکانات و توانائی ها در صورتی که ناتو مورد تهدید قرار گیرد می تواند در خدمت این پیمان باشد.

مفهوم عضویت فنلاند در ناتو برای روسیه

پیش از عضویت فنلاند در ناتو روسیه حدود ۱، ۲۱۵ کیلومتر (۷۵۵ مایل) مرز زمینی با پنج عضو ناتو داشت. الحاق فنلاند به ناتو این مرزها را به دو برابر افزایش داد چرا که روسیه و فنلاند خود به تنهائی حدود ۸۰۰ مایل مرز مشترک دارند. پیوستن فنلاند در ناتو امکان دسترسی ناتو به این مرزها را ممکن می کند. همچنین در جنوب فنلاند، کشورهای بالتیک استونی، لتونی و لیتوانی قرار دارند که همه اعضای ناتو و مستقیماً با روسیه یا متحد نزدیک آن بلاروس هم مرز هستند. این کشورها مدتهاست نگران تهدیدهای روسیه هستند. با عضویت فنلاند در ناتو، آنها بهتر از جانب این پیمان محافظت خواهند شد. هرچند جنگ روسیه علیه اوکراین بهانه ظاهری برای پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو بود اما دامنه تاثیرات این رخداد می تواند فراتر از اروپای شرقی و حوزه بالتیک باشد. فنلاند از کشورهای عضو در شورای قطب شمال هم هست و در کنار کانادا، آمریکا، دانمارک، سوئد، نروژ، چین و روسیه، هشت کشوری را تشکیل می دهد که گذرگاه های قطب شمال در عصر تغییرات اقلیمی و آب شدن یخ های این منطقه را در کنترل خود دارند. با اضافه شدن فنلاند در ناتو موازنه قوا در قطب شمال به سود ناتو بیش از گذشته تغییر می کند و ممکن است نشانه ای از یک صف آرایی جدید میان غرب و اردوگاه چین و روسیه در قطب شمال هم باشد. در هر صورت، امروز دیگر نمی توان منکر شد که جنگ روسیه علیه اوکراین، به تقویت غیرمنتظره ناتو منجر شده و اتحاد غرب را که تا قبل از این جنگ به نظر می رسید آخرین نفس های خود را می کشد، جان تازه ای بخشیده است.