«همتی» در نقاب رئیس بانک مرکزی سوئیس/ سلطان چاپ پول چه کرد؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برگزیده های ایران، عبدالناصر همتی؛ رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی در ماه‌های اخیر در قالب یک اینفلوئنسر فضای مجازی ظاهر شده است و با تحلیل‌های ضدونقیض تلاش می‌کند به‌هرقیمتی نام خود را مطرح کند. مقایسه انتقادهای اکنون همتی با عملکرد او در گذشته نشانه‌هایی از خودزنی دارد.

فضاحت برخی انتقاداتش به‌گونه‌ای آشکار است که افراد مطلع نسبت به عملکرد او در دوران ریاستش بر مسند رئیس‌کل بانک مرکزی را به خنده وا می‌دارد.

دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی از سوم مرداد ماه ۱۳۹۷ تا نهم خردادماه سال ۱۴۰۰ بوده است. برخی اقتصاددانان این دوره را دوران سیاه متغیرهای پولی نام‌گذاری کرده‌اند.

شکست همتی در جایگاه ریاست بانک مرکزی

همتی همان فردی بود که در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی، دستور عدم انتشار آمارهای نرخ تورم از آذرماه ۱۳۹۷ را داد. در مرداد ماه ۱۳۹۷ و زمانی که همتی بر جایگاه ریاست بانک مرکزی تکیه زد، تورم نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی ۲۴.۲ درصد و تورم ۱۲ماهه مصرف‌کننده نیز ۱۱.۵ درصد بود اما به‌واسطه ولنگاری نظارت بر شبکه بانکی و متغیرهای پولی کشور در زمان همتی در اردیبهشت ۱۴۰۰ تورم نقطه به نقطه به ۵۴.۶ درصد و تورم ۱۲ماهه نیز به ۵۱.۸ درصد رسید.

در زمان همتی و در اردیبهشت ۱۴۰۰، تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در کشور به رقم بی‌سابقه ۱۰۳.۱درصدی رسید و تورم ۱۲ماهه تولیدکننده نیز با جهش شدید از ۱۴.۲ درصد در مرداد ۱۳۹۷ به ۶۸.۳ درصد افزایش یافت.

نرخ رشد پایه پولی که مرداد ۱۳۹۷ به ۲۰.۳ درصد رسیده بود در اردیبهشت ۱۴۰۰ به ۳۱.۵ درصد رسید و نرخ رشد نقدینگی نیز در این مدت از ۲۰.۵ درصد به ۳۸.۸ درصد رسید.

آقای همتی فکر می‌کند حافظه تاریخی مردم از بین رفته است و با تحلیل‌های پوپولیستی قصد پاک کردن عملکرد سیاه خود از اذهان عمومی را دارد. او در صدد مقاصد سیاسی خود به اخلاق علمی و حرفه‌ای پشت‌پا می‌زند و بی‌مهابا به‌دنبال انتقاد از این و آن است، وگرنه سلطان چاپ پول با عملکردی که داشته است نباید حتی روی تحلیل و انتقاد پشت درب‌های بسته کلاس درس در دانشگاه‌ها را داشته باشد؛ چرا که هر کلمه‌ او می‌تواند با پرسش؛ “چرا شما این کار را نکردید؟” قطع شود!

سلطان چاپ پول که بود و چه کرد؟

همتی در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ معادل ۲۳۸همت به‌خاطر تأمین منابع ریالی ارز ۴۲۰۰ تومان بر پایه پولی بانک مرکزی اضافه نمود که این رقم با احتساب متوسط ۷.۳ ضریب فزاینده نقدینگی یعنی فقط در نتیجه اقدامات همتی بیش از ۱۷۳۷همت بر نقدینگی کشور اضافه شد. لقب سلطان چاپ پول پس از این اقدامات به همتی داده شد و او هنوز هم این لقب را یدک می‌کشد.

التهابات ارزی و جهش ۲۲۳درصدی نرخ دلار در دوران همتی

همتی که دائماً درباره بازار ارز و اقدامات دولت در حوزه ارزی تئوری و راهکار می‌دهد, در دوره مدیریت خود یکی از بدترین دوران مدیریت بازار ارز را سپری کرد و در بخشی از دوران مدیریت وی کشور دچار بی‌ثباتی و نوسانات متعدد نرخ ارز بود و جهش سنگین ارزی رقم خورد؛ به‌طوری که نرخ دلار در ابتدای ریاست وی ۸۵۰۰ تومان بود اما در آخر با جهش ۲۲۳درصدی بعد از دو سال و نیم, دلار ۲۷۵۰۰ تومانی را تحویل دولت سیزدهم داد!

بی‌توجهی به اجرای قانون چک و اصلاح نظام بانکی

قانون جدید چک نیز که در سال ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید به‌همت همتی در طول سال‌های حضور او در بانک مرکزی اجرایی نشد و تا رفتن او از بانک مرکزی معطل ماند، قانونی که پس از اجرا در دولت سیزدهم توانست آمار چک‌های برگشتی و زندانیان مرتبط با جرایم چک را به‌اندازه قابل‌توجهی کاهش دهد و اعتبار را به این ابزار معاملاتی بازگرداند.

حتی تسهیل ارائه خدمات بانکی به مردم نیز در دستور کار آقای همتی نبود و هیچ تغییری در سختگیری بانکها در پرداخت تسهیلات خرد یا پیشرفت در رویه‌های غیرحضوری خدمات بانکی صورت نگرفت و تنها نقش همتی در بانک مرکزی پیشرانی برای تشدید هدررفت منابع ارزی کشور، جهش‌های ارزی، ناترازی شبکه بانکی و عدم‌توجه به اصلاح نظام بانکی بوده است.

خدشه بر اعتماد به بانک مرکزی؛ میراث همتی

شاید بتوان تنها دستاورد همتی در زمان ریاستش بر بانک مرکزی را کلید خوردن ادغام چندین بانک ناتراز دانست که آن هم باز نه به‌همت همتی بلکه با فشارهای بیرونی و به‌پیشنهاد نهادهای دیگر انجام شد.

باید از همتی سؤال کرد؛ چرا مانع کنترل متغیرهای پولی کشور شد؟ چرا از اصلاح نظام بانکی سر باز زد؟ چرا قانون جدید چک را اجرایی نکرد؟ چرا با عملکرد بد خود به اعتماد عمومی نسبت به بانک مرکزی صدمه زد؟

و آخرین سؤال؛ با وجود عملکرد سیاه خود با چه‌رویی هر مسئله‌ای را با تحلیل‌های عجیب و غریب نقد می‌کند، و به‌نحوی منتقد است و نسخه می‌پیچد که گویی سالها رئیس بانک مرکزی سوئیس بوده و عملکرد درخشانی رقم زده است؟!!

/+