آموزش مطالبه‌گری در ۱۶ روز/ اول اثبات کن آنچه دغدغهٔ توست مسئله است!
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران از قزوین، رویداد پیشگام در استان قزوین طی ۱۶ روز گذشته و با هدف آموزش روشمند حل مسئله و مطالبه‌گری، برگزار شد. در مرحله نخست بیش از ۱۲۰ گروه در این رویداد ثبت نام کردند، اما در نهایت ۴۲ گروه مجوز حضور در مرحلۀ نهایی این رویداد را پیدا کردند.
آنچه در فضای رسانه‌ها از این رویداد منتشر شد، یک فرایند رقابتی و آموزشی پیرامون مطالبه‌گری صحیح، مستدل، قانونمند، روشمند و منتج به حل مسئله بود. جوانان مطالبه‌گری که می‌خواستند در این رویداد توان و استعداد خود را در مسیر حل نظام مسائل استان به‌کار بگیرند، وارد شدند و روی موضوعات انتخابی کارکردند.
محمود سلوک، مسئول رویداد پیشگام در گفت‌وگو با خبرگزاری برگزیده های ایران در قزوین می‌گوید: هیچ پیشرفتی در یک جامعه محقق و هیچ مسئله‌ای از جامعه حل نمی‌شود تا زمانی که یک حرکت عمومی، اجتماعی و جمعی توسط بازیگران مختلف آن عرصه از جمله بازیگران مردمی و بخش خصوصی و دولتی و حاکمیت شکل بگیرد و همه بخواهند در آن مسیر برای حل مسئله حرکت کنند.
وی تصریح می‌کند: موتور محرکۀ این حرکت خواص آن جامعه هستند. خواص جامعه افرادی هستند که می‌توانند حرکت کرده و اقشار مختلف را به سمت حل مسائل استان و در جهت پیشرفت استان سوق دهند.
سلوک در مورد اهداف رویداد پیشگام عنوان می‌کند: هدف ما در رویداد پیشگام شناسایی و توانمند کردن افراد مستعد و نخبه‌گان اجتماعی و فعال کردن حلقه‌های میانی است تا بتوانند محور این حرکت باشند، مسئله‌ها را درست درک کنند، جریان اجتماعی ایجاد و مسائل را عمومی سازی کنند و راه را برای این که مسئله حل شود هموار کنند. شناسایی و توانمند کردن خواص و نخبگان اجتماعی برای حرکت در این مسیر از فعالیت‌های ما در پیشگام است.
وی اضافه می‌کند: رویداد پیشگام پیش از این در ۲ نوبت به‌صورت آزمایشی در استان‌های همدان و یزد برگزار شده است، ولی به‌عنوان رویداد اصلی و کامل در استان قزوین در حال برگزاری است.
*(حضور حجت الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در رویداد پیشگام و صحبت‌های او در این باره را در فیلم زیر ببینید).
اول ثابت کن آنچه می‌گویی مسئله است
حجت‌الاسلام محمدجواد زهرایی، مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران، پیرامون برگزاری این رویداد عنوان می‌کند: ما در رویداد پیشگام می‌خواستیم بگوییم که جوان‌ها نباید نسبت به پیرامون خودشان بی‌تفاوت باشند و بی‌تفاوتی سم مهلک هر جامعه است. پیشگام تلاش کرد بچه‌های دغدغه‌مند را دغدغه‌مندتر کند؛ و دیگر اینکه اگر جوانی دغدغه‌مند است خیلی مهم است که مستدل مطالبه‌گری کند. در واقع او باید یاد بگیرد که موثق مطالبه‌گری کند و موضوعات و مسائلی که هست را بتواند دقیق شناسایی کرده، راهکار پیدا کند و بعد بتواند مطالبه‌گری کند. این دو موضوع مورد توجه رویداد پیشگام بود.
زهرایی عنوان می‌کند: ما در رویداد از شرکت کنندگان می‌پرسیدیم این مسئله‌ای که دارید آیا واقعا مسئله است یا نه و باید این را اثبات کنند. بعد از آن علل و موضوعات را در آن مسئله دقیق ریشه‌یابی کنند و بعدش راهکار پیدا و گفته شود.
وی می‌افزاید: در پیشگام به جوانان یاد می‌دهند که اگر قرار است که مطالبه‌گری کنند، مطالبه‌گری‌شان مستدل و دقیق اتفاق بیفتد و نهایتاً منجر به یک اثر جدی در اجتماع شود.
نهضت مطالبه‌گری تأکید رهبر انقلاب است
حامد کبودوند مسؤول سازمان فضای مجازی سراج مرکز قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران اظهار می‌کند: یکی از بحث‌هایی که مقام معظم رهبری بیش از بیست سال است تأکید دارند، شکل‌گیری نهضت مطالبه‌گری است. در چندین جا هم مقام معظم رهبری به‌ویژه در دیدارهای دانشجویی اشاره صریح داشتند که بروید و با اطلاعات درست و بر مبنای حقوقی و علمی مطالبه‌گری کنید. چرا که مطالبه‌گری هم روحیه آرمان‌خواهی و آزادگی را لازم دارد و هم علم دقیق و اطلاعات کامل برای مطالبه‌گری؛ لذا هر فریادی دال و نشانه مطالبه‌گری نیست.
کبودوند عنوان می‌کند: مجموعه‌های دغدغه‌دار و جوانان باید برای ایجاد فرصت اصلاح جامعه و توانایی حل مسئله، با مقوله مطالبه‌گری، اصول آن و راه رسیدن به اهداف مطالبه‌گری آشنا شوند. آنچه که در قالب رویداد پیشگام در استان قزوین شاهدش بودیم، حرکت مبارکی بوده که به‌عنوان اولین گام جای تقدیر دارد. طبیعی است که جای نقد هم داشته باشد. اما اینکه ما به جوانان‌مان و کنشگران جامعه به‌صورت تخصصی آموزش اصولی برای مطالبه‌گری بدهیم یک گام بسیار ارزشمند است.
۴۲ گروه ۱۶ روز با رویداد پیشگام زندگی کردند
۴۲ گروه در رویداد پیشگام شرکت کرده‌اند. البته در این رویداد ۴۵۰ نفر در قالب بیش از ۱۲۰ گروه ثبت‌نام کردند؛ که پس از انجام مصاحبه‌های تخصصی، ۴۲ گروه برگزیده شدند. از میان این‌ها ۲۶ گروه خانم‌ها و ۱۶ گروه آقایان هستند. میانگین سنی ۱۰ گروه بالای سی سال و بقیه در بازه ۱۸ تا ۳۰ سال هستند.
محمود سلوک پیرامون روش برگزاری رویداد پیشگام عنوان می‌کند: رویداد پیشگام یک فرآیند، زندگی و مسیر ۱۶ روزه است که دوستان مسیر حل مسئله را از این طریق که چطور یک مشکلی را پیدا کنند، وجود آن را ثابت کنند، تبعات آن را بگویند، تا این که چطور ریشه‌یابی کنند، علت‌های آن را بیایند و این که یک اقدام و کنشگری درست و یک جریان اجتماعی و یک همگام‌سازی با دیگران را بتوانند انجام دهند، تمرین می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: رویداد در روزهای پنج‌شنبه و جمعه به‌صورت حضوری برگزار می‌شود و ادامه آن در طول هفته نیز مجازی است که اعضای گروه‌ها به نهادهای مختلف مراجعه می‌کنند، آمار می‌گیرند، اطلاعات جمع می‌کنند و با کارشناسان جلسه می‌گذارند.
مسؤول رویداد پیشگام می‌گوید: رویداد از روز ۲۸ مهرماه در استان قزوین شروع شده و امروز ۱۴ آبان‌ماه افتتاحیه امتداد است، ما عنوان اختتامیه را به‌کار نمی‌بریم، چون معتقدیم این مسیر ادامه دارد و تازه آغاز شده است. گروه‌های برتر معرفی شده و جوایز آن‌ها اهدا می‌شود.
وی اضافه می‌کند: مسائل مورد بررسی گروه‌ها در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، طلاق، افزایش سن ازدواج، آلودگی هوای آبیک، مسکن مهر و غیره بوده است. و البته مسئولین هم پای کار بوده‌اند و بیشترشان با رویداد و گروه‌ها تعامل داشته‌اند.
عدم شفافیت، مانع مطالبه‌گری است
غلامحسن اسلامی صدر، از چهره‌های مطالبه‌گر و شناخته شدهٔ استان قزوین در گفت‌وگو با خبرنگار برگزیده های ایران، مأموریت رویدادهای مطالبه‌گری را رفع موانع مطالبه‌گری می‌داند. وی پیرامون موانع عمدهٔ مطالبه‌گری در استان قزوین اظهار می‌کند: برخی دستگاه‌ها و سازوکارها که وظیفۀ آن‌ها این است که با فساد برخورد کنند، زمینه‌های شکل‌گیری فساد را از بین ببرند و با بی عدالتی مبارزه کنند، گاهی خودشان تبدیل به مانع می‌شوند و با سوت زن‌ها و مطالبه‌گران برخورد می‌کنند و یا مانع آن‌ها می‌شوند. یعنی اولین کسی که باید وظیفۀ خودش را انجام دهد در مسیر مطالبه‌گری مانع می‌شود. مشکل دیگر عدم شفافیت فرایندها در دستگاه‌ها است، یعنی جریان فساد از شفاف نبودن فرایندها استفاده می‌کند و از ریشه مسئله را خراب می‌کند. یعنی می‌گوید نمی‌گذاریم توی جوان دغدغه‌مند از موضوع مطلع بشوی که داریم چه کار می‌کنیم چه رسد که حالا بیایی و مطالبه‌گری کنی.
وی ادامه می‌دهد: تا زمانی که فرایند دستگاه‌ها شفاف نشود، امکان مطالبه‌گری درست هم وجود ندارد.
موضوعات مطالبه را خود گروه‌ها انتخاب می‌کنند
محمدجواد زهرایی پیرامون یافتن مسئله توسط گروه‌ها عنوان می‌کند: بچه‌ها در رویداد خودشان مصداق‌هایی را تعیین کردند، ۴۲ مصداق و مسئلهٔ مشخص را معین کردند، منتها آن مسائلی که ذهن شان را آزرده کرده بود و تلقی می‌کردند که این مسئله در استان ما هست، باید مسئله بودنش را اثبات می‌کردند. یعنی با آمار واقعی، با شواهد قطعی اثبات می‌کردند که واقعا مسئله است و با مصداق بحث می‌کردند.
محمود سلوک مسؤول رویداد هم عنوان می‌کند: اصلی‌ترین موضوع این است که در خود گروه‌ها، افراد ناظر به مسئله، کنشگری خود را تعریف می‌کنند و ما هم یک سری تسهیلگری‌ها انجام می‌دهیم، ولی کار اصلی در خود گروه‌ها انجام می‌شود.
وی تأکید می‌کند: هدف پیشگام، آموزش توانمندسازی است، گروه‌ها خودشان مسیر مسئله‌های‌شان را ادامه می‌دهند، ما یک سری بسترهای پشتیبانی از گروه‌ها داریم که ناظر به رشد محتوایی است، از این که با مربیان جلسه داشته باشند، نشست‌های یک ماهه داشته باشیم و از طرفی هم سازمان تبلیغات اسلامی تسهیلگری انجام می‌دهد تا تعامل گروه‌ها با سازمان‌ها و نهادها شکل بگیرد.
به رویداد پیشگام انتقاد دارم
برخی از فعالان و کنشگران نیز به نحوه و روش برگزاری رویداد پیشگام نقدهایی دارند. از جمله غلامحسن اسلامی‌صدر می‌گوید منتقد این رویداد است. اسلامی‌صدر اظهار می‌کند: باید یک نقدی هم به رویداد پیشگام داشته باشم و آن اینکه آنچه من در این رویداد ندیدم، ورود به بحث حل مسئله و موانع در دستگاه‌های نظارتی و دستگاه‌هایی است که باید مراقبت کنند که کارها خراب نشود. و البته آنچه که من دیدم، منع گروه‌ها از ورود به این دست مسائل و موضوعات بود.
این مطالبه‌گر و کنشگر اجتماعی اظهار می‌کند: در رویداد پیشگام به بچه‌ها می‌گفتند مثلاً در موضوع هفت‌سنگان، نیاوران و امثالهم وارد نشوید. و تنها تأکید داشتند که به مسائل جاری و موضوعات مردم درگیر در دستگاه‌های اجرایی بپردازند. لذا این نمی‌تواند شکل کاملی از مطالبه‌گری باشد و ما باید یک چرخهٔ کامل را برای اصلاح جامعه مدنظر قرار بدهیم. دستگاه نظارتی هم مانند دستگاه اجرایی نیاز به رفع نواقص و حل مسائل دارد. مثلاً چرا به این موضوع پرداخته نمی‌شود که چرا دستگاه نظارتی نمی‌آید تا وظایف خودش را در قبال برخورد و ممانعت از دفع پسماند صنعتی در استان انجام بدهد. باید این موضوعات هم مورد بررسی قرار بگیرد تا مسائل حل شود.
مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین پیرامون حذف گروه‌هایی که دغدغه‌های مسائل مقابله با فساد را داشتند نیز عنوان می‌کند: مصاحبه پیش از برگزاری رویداد، قرار بود بسنجد که آیا افراد فرصت کافی برای ۱۶روز تمرین، تلاش و وقت‌گذاری را دارند یا نه که بتوانند به راه حل برسند. یعنی از روزی که رویداد شروع شد و کارگاه اول را داشتیم تا امروز که رویداد تمام می‌شود ۱۶ روز مستمر بچه‌ها هر روز درگیر بودند.
وی ادامه می‌دهد: اعضای گروه‌ها طی هفته می‌رفتند سراغ آمارها و دستگاه‌ها، چه برای آغاز مسئله، برای جمع‌آوری آمارها و شناسایی و راهکاریابی؛ آن‌ها به دستگاه‌ها و سازمان‌ها مراجعه می‌کردند تا بتوانند مسائل را درست تشخیص بدهند و سپس برایش راهکار بدهند. لذا این خیلی مهم بود که کسی که وارد رویداد می‌شود بتواند فرصت کافی برای پیگیری این مسئله داشته باشد.
زهرایی تأکید می‌کند: در رویداد موضوعات و مسئله‌ها را خود شرکت‌ها تعیین می‌کردند نه عوامل. شرکت کننده‌ها باید موضوعات را انتخاب می‌کردند و البته باید هم مسئله بودن این موضوع مطرح شده را اثبات می‌کردند.
مطالبه را عمومی کن، حلش کن
یکی از نکات مهم در رویداد پیشگام، توانمدسازی گروه‌ها برای حل مسائل از طریق عمومیت بخشی آن است.
غلامحسن اسلامی صدر در این باره معتقد است: تنها راه حل مسئله عمومیت بخشی است. نمی‌گویم عمومیت بخشی به حل آن کمک می‌کند، بلکه با تأکید می‌گویم که تنها راه برخورد و حل مسئله عمومیت بخشی به آن است.
حامد کبودوند مسؤول سازمان فضای مجازی سراج مرکز قزوین هم عنوان می‌کند: یکی از مسائل برای حل مسئله و ارتقاء موضوعات سرمایه اجتماعی است و یکی از بحث‌های جدی سرمایه اجتماعی تأمین است. یعنی اگر ما بتوانیم موضوع را عمومیت ببخشیم، طبیعتا باید شاهد این باشیم مسیر حل مسئله ارتقا پیدا می‌کند.
حامد کبودوند به موضوع سفر مقام معظم رهبری به قزوین در سال ۸۳ و طرح مسائل، ظرفیت‌ها و مشکلات استان در آن سفر اشاره می‌کند و معتقد است که: فرمایشات مقام معظم رهبری به استان قزوین برای مبنا قرار گرفتن شناسایی مشکل‌ها و یا ارتقای فرصت‌ها مناسب و خوب است. با توجه به اینکه استان قزوین چند وجهی است و در حوزه‌های صنعت، خدمات، کشاورزی و گردشگری ظرفیت‌های فراوان دارد، طبیعتاً نظام حل مسائلش هم چندوجهی و با موضعات مختلف است و من فکر می‌کنم یک بحث جدی که باید به آن توجه کنیم، بحث عمومیت بخشیدن و ترویج سواد در حوزهٔ رسانه است.
مسؤول سازمان فضای مجازی سراج پیرامون مهم‌ترین موانع مطالبه‌گری در استان قفزوین عنوان می‌کند: تعارض منافع، عدم درک درست متولیان برای انجام مأموریت‌ها و نبود عزم راسخ برای حل مشکلات، مهم‌ترین موانع مطالبه‌گری در استان قزوین است.
محمدجواد زهرایی، مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین هم عنوان می‌کند: اگر من در این رویداد شرکت می‌کردم، به احتمال زیاد یک مسئله جدی در حوزه خانواده را پیگیری می‌کردم. احتمالاً موضوع سبک زندگی و تغییر آن را پیگیری می‌کردم و مسئلهٔ اصلی استان را تغییر سبک زندگی معرفی می‌کردم.
به دنبال حلقه‌های میانی هستیم
مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان قزوین پیرامون پایان رویداد ۱۶ روزهٔ پیشگام در قزوین عنوان کرد: امروز ۶ گروه به‌عنوان برگزیده معرفی می‌شوند. ۱۰ گروهی که در مرحله آخر باقی ماندند در دو گروه مورد داوری قرار می‌گیرند و ما دو گروه اول، دو گروه دوم و دو گروه سوم خواهیم داشت. البته یک سری هم جوایز خاص داریم که ممکن است که جزو این ده گروه باقی مانده نباشند، اما خوب اقدام کردند. در حوزهٔ بهترین اثبات مسئله، بهترین علت شناسی و مانند آن جوایز ویژه اهدا خواهد شد. همچنین از دوپیشگام واقعی مؤثر استان هم تجلیل می‌شود. از خانواده شهید محمدرضایی و خانواده شهید شیری به‌عنوان پیشگامان دفاع از حرم.
زهرایی پیرامون ادامهٔ کار گروه‌ها و نتیجهٔ برگزاری این رویداد هم عنوان کرد: برای شناسایی و تقویت حلقه‌های میانی که حضرت آقا فرمودند در مردمی شدن فرهنگ مؤثر هست، باید تلاش جدی کنیم. این یک موضوع جدی در سازمان تبلیغات است. اینکه بتوانیم شناسایی‌شان کنیم و با تقویت آن حلقه‌های میانی مسائل استان را حل کنیم.
وی ادامه می‌دهد: در این رویداد بچه‌ها آشنا می‌شوند که برای مطالبه‌گری باید چه مسیری را طی کنند. قدم دوم برای ما خیلی مهم‌تر است که این بچه‌ها علاوه بر آموزش و روش‌شناسی که برایشان گذاشتیم، تبدیل به کنشگر اجتماعی هم بشوند. صرف حضور در رویداد حداقلی است. برای ما مهم است که آن‌ها تبدیل به کنشگر اجتماعی بشوند.
زهرایی رسالت سازمان تبلیغات در حمایت از مطالبه‌گری و حل مسئله را تسهیلگری می‌داند و می‌گوید: ما واسطه بین این گروه‌ها و دستگاه‌ها می‌شویم. مثلا در هفته دوم رویداد از معاون پیشگیری دادگستری کل استان قزوین دعوت کردیم، او آمد در رویداد و روی همه میزهایی که موضوعات‌شان مسائل آسیب‌های اجتماعی بود نشست. آمارهایی که نیاز داشتند را برایشان تشریح کرد، مسائل حقوقی که وجود داشت برایشان توضیح داد. لذا ما پس از این هم تسهیلگری را انجام می‌دهیم و واسطه می‌شویم بین بچه‌ها و دستگاه‌های اجرایی برای اینکه شرایطی را فراهم کنیم که بتوانند حوزه‌ای که مورد دغدغه شان هست را پیگیری کنند و به حل مسائل و راهکار برسند.
به گزارش خبرگزاری برگزیده های ایران، تشکیل و آموزش گروه‌های مطالبه‌گری و روشمند کردن یافتن و حل مسائل و پیوند این حلقه‌های میانی با دستگاه‌ها، نهادها و سازمان‌ها بدون شک به حل مسائل بومی در شهرها و استان‌ها کمک کرده و مطالبه‌گری را در مسیر اصلاح کارآمد جامعه قرار خواهد داد.
انتهای پیام/
