فارس من| ناکارآمدی بیمه بازنشستگان و دغدغه روزگار پیری/ چند سال بخور نون و تره، تا باز هم بخوری نون و تره!

به گزارش برگزیده های ایران از شیراز، درمان، در سوژه ای با عنوان “درخواست تغییر بیمه تکمیلی بازنشستگان” که با ۲۵۵ امضاء در فارس من به ثبت رسیده است، ضمن انتقاد از نبود کارایی کافی بیمه تکمیلی شرکت آتیه سازان، رسیدگی به وضعیت بیمه بازنشستگان درخواست شده است.

همیشه یکی از دغدغه‌های اصلی انسان ها بوده و هست و تامین هزینه های درمان همواره برای بیمار و خانواده او بسیار مهم است.

در این میان، سهم بازنشستگان از این دغدغه ها و فشارها بیش از اقشار دیگر نمایان است. قشری که پس از عمری کار و زحمت در بخش های مختلف اجتماع، منتظر ایام بازنشستگی بوده اند که بعد از یک دوره طولانی کار و خستگی، بدون افکار مزاحم و زحمت های جسمی و روانی، ایام کهنسالی را در آرامش و آسایش نسبی بگذرانند، چه بسا که همین کهولت سن، باعث سراریز شدن سیل انواع بیماری ها و مشکلات به سمت آنها می شود.

اما انگار، آرامش و آسایش، کیمیای نایابی شده که روی خود را از بازنشستگان بیشتر از همه، پنهان می کند. برای بازنشسته ای با داشتن عروس، داماد، نوه و تنی رنجور که بیشتر آماج بیماری و رنج می شود و خرج و مخارجی بیشتر از خانواده های جوان، رمقی باقی نمی ماند که به فکر ورزش و امید به زندگی و چیزهای دیگری که شعار سایر کشورها برای کهنسالانشان است، باشند.

سهم بیمه ها در کاهش بار ناشی از این مشکلات، انکارناپذیر است و وجود بیمه های درمانی مناسب باعث می شود، نگرانی های شخص و خانواده او، در هنگام بیماری ها و حوادث کمتر باشد.

اما با توجه به اینکه در سال های اخیر، هزینه های درمان و دارو و خدمات بهداشتی افزایش بسیاری داشته و حتی با پرداخت سهم بیمه های پایه از هزینه های درمانی، باز هم مقدار بسیار قابل توجهی باقی می ماند که پرداخت این هزینه ها برای اشخاص و به ویژه بازنشستگان، سخت بود بنابراین ساز و کاری شکل گرفت با عنوان “بیمه تکمیلی”.

اینکه این ساز و کار اصولا قانونی بوده یا نه و وظیفه تامین همه هزینه های درمانی به صورت قانونی بر عهده کیست، از حوصله این بحث خارج است و باید جداگانه به آن پرداخت اما این که بیمه تکمیلی چگونه و با چه شرایطی در حال اجرا است و منافع و ضرر این ساز و کار برای شرکت های بیمه و بیمه شدگان، چیست را در این مجال، بررسی می کنیم.

شرکت های بیمه، با کانون های بازنشستگی قرارداد می بندند و بازنشستگان برای عضویت در بیمه تکمیلی ثبت نام می کنند.

شرایط این گونه است که بازنشستگان هیچ گزینه‌ای جز همان قراردادی را که کانون با شرکت بیمه خاصی منعقد کرده، روی میز ندارند و مجبور به پذیرش شرایط آن از سرِ ناچاری هستند.

با وجود تعداد زیاد بیمه شدگان و تعدد شرکت های بیمه، متقاضی عقد قرارداد و حق بیمه تکمیلی که از حقوق بازنشستگان کسر می گردد و مقدار آن کم‌ هم نیست، کانون ها این توانایی را دارند که با چانه‌زنی قدرتمندانه، تعهدات بیمه‌گذار را افزایش دهند و شرایط را برای بیمه شدگان مساعدتر کنند اما معمولا چنین نیست.

قرارداد بیمه تکمیلی، به صورت سالانه بین کانون های بازنشستگی تامین اجتماعی و فرهنگیان، بسته می شود و کانون ها به نمایندگی از جانب چند میلیون بازنشسته، قرارداد جدیدی با بیمه‌گذار منعقد می کند. به عنوان مثال در مورد بازنشستگان تامین اجتماعی، اواخر آبان ماه این اتفاق می افتد.

شرکت بیمه فعلی، شرکت آتیه ساز حافظ است که چند سالی موفق شده به هر دلیلی طرف قرارداد کانون های بازنشستگی برای عقد قرارداد بیمه تکمیلی، باشد. در مورد عملکرد این شرکت، با تعدادی از بازنشستگان گفتگو کردم.

محمدعلی باقری، بازنشسته تامین اجتماعی که ماهانه داروهایی را برای بیماری‌های مختلف مصرف می‌کند، گفت: از مستمری ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی، بیش از یک میلیون تومان خرج دوا و درمان می‌دهم، مرتب از خودم سوال می پرسم که چرا ۳۰ سال حق بیمه پرداختم؟ من که هنوز هم باید هزینه‌های میلیونی بدهم تا زنده بمانم!

اسماعیل کشاورز، بازنشسته فرهنگی نیز، از مشکلات بیمه تکمیلی خود، چنین بیان کرد: در زمینه بیمه تکمیلی، تکریم ارباب رجوع فراموش شده و هیچ کس به جایگاه اجتماعی یک بازنشسته و شرایط جسمی وی، توجهی ندارد.

وی ادامه داد: وقتی به مراکز درمانی خصوصی مراجعه میکنیم در ۹۰ درصد اوقات، فقط گفته می شود که ما با بیمه شما قرارداد نداریم. حتی در برخی از مراکز دولتی هم گفته می شود که شما باید هزینه را پرداخت کنید و بعد از بیمه تکمیلی خود درخواست کنید که مبلغ پرداخت شده را به شما برگرداند و این جا تازه اول کار است و پروسه رفت و آمد به دفاتر بیمه تکمیلی و تشکیل پرونده کاغذی و صف های طویل شروع می شود.

مصطفی کریمی هم که بازنشسته بود، در مورد قرارداد خود با بیمه تکمیلی گفت: بازنشستگان خواستار انعقاد بهترین قرارداد ممکن هستند و با توجه به تورم لااقل قراردادی ببندند که اوضاع از این بدتر نشود.

وی افزود: باید در شیوه اجرای تعهدها هم تجدیدنظر شود و همزمان با مراجعه بیمار به مراکز درمانی، بیمه تکمیلی وی به صورت سیستمی و آنلاین در هزینه خدمات محاسبه شود تا نیازی به پرداخت و مراجعه به دفاتر بیمه وجود نداشته باشد.

باید و نبایدهای بیمه تکمیلی

رئیس کانون بازنشستگان استان فارس، در رابطه با باید و نبایدهای بیمه تکمیلی به خبرنگار فارس گفت: معمولا برای قرارداد بیمه تکمیلی از شرکت های بیمه استعلام گرفته می شود اما با توجه به دولتی بودن بیمه آتیه سازان حافظ، نفوذ و فشارهایی اعمال می‌شود.

علی راستگو ادامه داد: از اول آذر ماه، باید قرارداد جدید بیمه تکمیلی منعقد شود که امیدواریم قرارداد جدید نقاط ضعف قرارداد فعلی را نداشته باشد و رضایتمندی بیمه شدگان افزایش یابد.

عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان کشور بیان کرد: امروز با توجه به مشکلات اقتصادی و گرانی درمان، تعهدات قرارداد فعلی، پاسخگوی نیازهای درمانی بازنشستگان نیست؛ سقف تعهدات بسیار پایین است و بازنشستگان نمی‌توانند همه خدمات درمانی و دارویی مورد نیاز را با این قرارداد دریافت کنند. اکنون عمل جراحی ساده، چندین میلیون تومان هزینه دارد. در مورد کرونا نیز فقط بخشی از هزینه‌ها توسط این قرارداد پرداخت می‌شود.

به گفته وی، در سطح استان فارس ۳۵ کانون شهرستانی و ۲۸۲ هزار نفر بازنشسته تامین اجتماعی داریم و کانون‌های شهرستانی به کانون عالی پیشنهاد داده‌اند که در قرارداد جدید بیمه تکمیلی، سقف تعهدات بیمه تکمیلی افزایش یابد و سقف تعهدات چند برابر شود.

اگر به سراغ بیمه تکمیلی رفته‌ایم فقط از سر اجبار است

راستگو با تاکید بر اینکه ارائه درمان رایگان وظیفه سازمان تامین اجتماعی است، گفت: تمام تلاش ما اجرای قانون است و اگر به سراغ بیمه تکمیلی رفته‌ایم فقط از سر اجبار است، چون سازمان در عمل نمی‌تواند خدمات درمانی رایگان ارائه دهد.

وی افزود: مراکز درمانی ملکی کافی نیست و حذف فرانشیز هم هنوز عملی نشده است، بنابراین به اجبار سراغ بیمه تکمیلی رفته‌ایم؛ در واقع با عضویت در بیمه تکمیلی، ما بازنشستگان عملاً به سازمان تامین اجتماعی کمک می‌کنیم چون بخشی از وظایف آن را خودمان بر عهده می‌گیریم؛ به همین دلیل انتظار داریم سازمان کمک بیشتری بکند.

راستگو گفت: در قرارداد قبلی، مساعده سازمان ۲۱ هزار تومان برای هر نفر بود که امیدواریم در قرارداد جدید، سهم مساعده سازمان افزایش یابد و لااقل دو یا سه برابر شود؛ اکنون که سازمان نمی‌تواند درمان رایگان به بازنشستگان ارائه بدهد حداقل این گونه کمک کند تا رضایتمندی بازنشستگان بیشتر شود.

به اعتقاد راستگو، برای قرارداد جدید باید سهم بیمه شده، حداقل افزایش را داشته باشد اما سهم سازمان تامین اجتماعی بیش از ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان شود همچنین سقف تعهدات بیمه تکمیلی حداقل دو برابر شود؛ تنها در این صورت است که می‌توان گفت یک قرارداد رضایت‌بخش به امضا رسیده است و سازمان تامین اجتماعی نیز می‌تواند با پرداخت بیشتر، کمک حال بازنشستگان و خانواده‌هایشان باشد، اگر چه هنوز با درمان رایگان و اجرای اصل ۲۹ قانون اساسی، فاصله زیادی داریم.

رئیس کانون بازنشستگان استان فارس با ذکر این نکته که، بازنشستگان در سال‌های اخیر بارها شعارِ «نه به بیمه‌های تکمیلی» را در تجمعات و اعتراضات صنفی خود تکرار کرده‌اند، گفت: مبنای این مطالبه‌ کلیدی و محوری، اجرای قانون است، قانون الزام که تاکید دارد صفر تا صد خدمات درمانی ارائه شده به بیمه‌شدگان کارگری (چه شاغل و چه بازنشسته) باید ۱۰۰ درصد رایگان باشد اما در عمل، بازنشستگان مبالغ سنگینی بابت بیمه تکمیلی و درمان می‌پردازند.

با حذف ارز دولتی، هزینه‌های درمان بازنشستگان باز هم افزایش می‌یابد

راستگو ادامه داد: در سال ۱۴۰۰، در مقابل سهم ۲۱ هزار تومانی تامین اجتماعی، بازنشسته ۴۴ هزار تومان بابت هر ماه هزینه‌های بیمه تکمیلی خود می‌پردازد و در قالب ماده ۸۹ نیز ۲ درصد از مستمری بازنشستگان که مبلغ آن بسته به میزان مستمری، متفاوت است، کسر و به صندوق درمان تامین اجتماعی واریز می‌شود.

وی افزود: این در حالی است که بازنشستگان در زمان بیمه‌پردازی ۹ درصد از حق بیمه خود را بابت درمان در صندوق درمان تامین اجتماعی پس‌انداز می‌کردند، ۹ درصدی که بر اساس قانون الزام باید برای تامین تمام هزینه‌های درمانی کارگران در زمان اشتغال و بازنشستگان در ایام بازنشستگی کفایت کند.

نماینده بازنشستگان استان فارس، همچنین گفت: کافی است به قانون الزام و الزامات آن نگاهی بیندازیم تا دریابیم تا چه میزان تخلف از قانون صورت گرفته است؛ در ۲ سال گذشته که بحران کرونا شدت گرفته، هزینه‌های درمان و دارویی بازنشستگان بیشتر هم شده است و تنها لطفی که سازمان تامین اجتماعی به حدود ۴ میلیون مستمری ‌بگیرِ کم درآمد خود کرده، حذف فرانشیز برای بالای ۶۵ ساله‌ها در شهرهایی است که تامین اجتماعی مراکز ملکی ندارد که آن هم، درست اجرا نمی شود.

راستگو تاکید کرد: این در حالی است که حذف ارز ترجیحیِ ۴۲۰۰ تومانی دارو، باز هم هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، بنابراین باید راهکاری برای این موضوع در نظر گرفته شود که به مردم فشار نیاید و بحث درمان تحت تأثیر قرار نگیرد و فکری به حال بازنشسته‌ای شود که ماهی چند میلیون تومان باید برای داروهای بیماری‌های خاص یا شیمی‌درمانی و سرطان هزینه می کند و در عمل با بیماری‌های ناشی از کار در دوران کهولت دست و پنجه نرم می‌کند و حالا با حذف ارز دولتی، هزینه‌های درمان بازنشستگان باز هم افزایش پیدا می کند.

معاون خرید راهبردی مدیریت درمان سازمان تامین اجتماعی فارس، در مورد تعرفه های بخش درمان نکاتی را ذکر کرد: در بخش درمان در مراکز ملکی تامین اجتماعی، یعنی بیمارستان شهید بهشتی شیراز و ۳۵ مرکز درمانگاهی در سطح استان، درمان بیمه شدگان تامین اجتماعی، رایگان است و در بخش مراکز درمانی دولتی طرف قرارداد با سازمان، در خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی ۳۰ درصد و در خدمات بستری ۱۰ درصد، هزینه ها بر اساس تعرفه های دولتی، بر دوش بیمه شدگان است.

کریم آقایی همچنین گفت: ۹۰ درصد هزینه داروها در نسخه پزشک خانواده را بیمه پرداخت می کند.

در برنامه‌های اصلاحی حجت الله عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم که باید به زودی مدیرعامل جدید سازمان تامین اجتماعی را برگزیند، اثری از الزامات سطح‌بندی خدمات درمانی به چشم نمی‌خورد، اما به صورت فهرست‌وار به توسعه بیمه‌های پایه، پوشش هزینه‌های درمان و مشخص شدن جایگاه بیمه‌های تکمیلی اشاره‌ای شده است.

برای جویا شدن از ساز و کار بیمه تکمیلی فرهنگیان بازنشسته استان، با مدیر صندوق بازنشستگی استان فارس، به صحبت نشستیم.

کریم زارعی در بیان ساز و کار بیمه تکمیلی بازنشستگان فرهنگی گفت: بیمه تکمیلی برای بهبود خدمات درمانی ارائه شده به بازنشستگان، طراحی شد که مبلغ ۳۰ هزار تومان به صورت سرانه از حقوق شخص بازنشسته کسر می گردد و ۱۱۰ هزار تومان هم سهم دولت است که واریز می گردد.

وی ادامه داد: پارسال با این مبلغ هیچ شرکت بیمه ای در مناقصه صندوق بازنشستگی شرکت نکرد و با شرکت آتیه سازان حافظ فقط به عنوان کارگزاری که با استفاده از امکانات و دفاتر خود، کار تایید و ارسال مدارک را برای صندوق انجام می دهد، قرارداد بسته شد و پرداخت هزینه ها ربطی به شرکت بیمه آتیه سازان حافظ ندارد و تاخیر در پرداخت ها به دلیل ساز و کارها و بروکراسی حاکم بر پرداخت های دولتی است، اما تلاش شده که مبالغ زیر ۵۰۰ هزار تومان در کمتر از ۴۸ ساعت پرداخت شود.

مدیر صندوق بازنشستگی استان فارس، همچنین در مورد مراکز طرف قرارداد، اضافه کرد: تمام سعی خودمان را می کنیم که پیشنهاداتی به سازمان مرکزی برای قرارداد سال جدید داشته باشیم.

زارعی در مورد بیمه اکمل هم گفت: در برخی از استان ها، صندوق بازنشستگی استان، با شرکت های بیمه خصوصی قراردادهایی را بسته و تحت عنوان بیمه اکمل، با کسر حق بیمه ای از حقوق بازنشستگان، مبالغ پرداخت نشده توسط بیمه تکمیلی، به بازنشستگان پرداخت می گردد.

بعد از صحبت با مسئولین مرتبط، کمی با خودم اندیشیدم که یک فرد وقتی کار می‌کند و زحمت می‌کشد، با خودش فکر می کند؛ درست است که ۳۰ سال برای کشورم زحمت می کشم و کار می کنم اما قرار است، دوران آسوده و راحتی را بعد از بازنشستگی تجربه کنم.

به قول ضرب المثل معروف یه چند سالی می‌خورم نون و تره که بعد بخورم نون و کره! اما در عمل، چنین نیست و بازنشسته ها باید باز هم بخورن نون و تره!

انتهای پیام/س