کالبد شکافی علل و عوامل فقر؛ راهبردی جدید پیش روی مدیران
خبرگزاری برگزیده های ایران لرستان، بهنام فروتن نیا، پژوهشگر و نویسنده اجتماعی، فقر و محرومیت به عنوان یکی از مسائل اجتماعی از دیر باز در تمام جوامع وجود داشته است، ادیان الهی ، دولت‌‌ها و حاکمان با برنامه‌های متنوع در صدد رفع محرومیت و فقر بوده‌اند.
دین مبین اسلام با جهان بینی و ایدئولوژی جامعه محور و خدا باوری بر اساس آموزه‌های قرآن و سیره انبیاء نه تنها رسیدگی به امور محرومان را یک تکلیف شرعی و دینی می‌داند بلکه نسخه‌های شفا بخش در حوزه مسئولیت اجتماعی ورفع محرومیت بیان کرده و مسوولیت حاکمان ، آحاد مردم و حکومت را تبیین کرده است.
با رشد جوامع شهری و مهاجرت گسترده از روستا به شهر در سال‌های اخیر افزایش آسیب‌های اجتماعی مانند حاشیه نشینی ، اعتیاد ، بیکاری ، طلاق و موارد دیگر موجب فقر مضاعف در لرستان شده است.
با وجود تلاش گسترده نظام مقدس جمهوری اسلامی در اجرای پروژه‌های محرومیت زدایی و توسعه پایدار در اقصی نقاط کشور و حضور مستمر نهادهای دولتی و انقلابی در عرصه خدمت رسانی ، ملاحظه می‌شود باز تولید فقر و افزایش تعداد افراد مراجعه کننده به نهادهای حمایتی بیشتر شده است و تحولاتی در سن فقر،جنسیت، میزان تحصیلات،منزلت اجتماعی،محل سکونت نیز رخ داده است.
بررسی علل بروز فقر در لرستان و برنامه‌ریزی جهت رفع آن می‌تواند زمینه ساز کاهش این آسیب اجتماعی باشد.
فقر و محرومیت چهره ناشایست جوامع بشری است که معلول برنامه‌ریزی اقتصادی در سطح کلان وخرد است.
بررسی زوایای زندگی نیازمندان از دو جهت حائز اهمیت است، نکته اول اینکه خصوصیات فردی و زمینه‌ی مانند سطح سواد، بیماری ، فرزند طلاق ، نبود سرپرست، خانواده زندانی ، اعتیاد و دوم زمینه‌های اجتماعی از جمله نبود فرصت‌های اشتغال و بیکاری، محیط زندگی ، وضعیت اقتصادی منطقه ، فرهنگ غالب ، هنجارها ،شرایط اقلیمی ، تورم ، توزیع ناعادلانه خدمات ، بهداشت و اپیدمی بیماری کرونا که تاثیر مستقیم در ایجاد فقر ومحرومیت دارند. اگرچه محدویت گ‌های ذکر شده می‌تواند دلایل متقن در بروز پدیده فقر باشد اما درآمد سرانه می‌تواند عامل بالقوه احتمالی جهت توسعه و مبارزه با فقر و محرومیت باشد، این هدف از طریق درآمد و توزیع عادلانه امکانات قابل دستیابی است.
نکته سوم اینکه بر اساس گزارش مرکز آمار ایران لرستان از نظر فلاکت رتبه اول کشور را دارد؛ این شاخص از مجموع نرخ بیکاری، نرخ تورم و نرخ بهره وام‌ها منهای درصد تغییر سرانه تولید ناخالص داخلی به دست می‌آید.
مطابق با تحلیل‌ها، بیکاری بالا، نرخ بهره وام‌ها، فساد و موارد دیگر جزو دلایلی است که سبب جایگاه نامناسب لرستان در این شاخص شده است.
هرچه میزان شاخص فلاکت بیشتر باشد، دستیابی به فرصت‌ها برای افراد سخت‌تر خواهد بود،در واقع وجود شاخص فلاکت بالا بیانگر هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی برای مردم به ویژه اقشار محروم و مستضعف است و تبعات اقتصادی و اجتماعی غیرقابل اجتنابی را در آینده در پی خواهد داشت.
واکاوی علمی و پژوهشی در این خصوص می‌تواند راهبرد جدیدی در پیشگیری از این پدیده روبه افزایش و تدوین برنامه‌های توانمند سازی باشد، از این رو بررسی منطقه‌ی و به دست آوردن نقاط مبهم و گره کور فقر فردی وخانوادگی حائز اهمیت بوده به عبارتی با وجود عوامل زمینه‌ی در سطح کلان و منطقه‌ی برخی فرصت‌های موجود به هر دلیل به بهره‌وری مناسب نرسیده است، که به نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی مناسب و مدیریت صحیح منابع می‌توان گام‌های مناسبی در راه مبارزه با فقر برداشت.
اگر چه فقر پدیده چند وجهی و دستاورد برنامه‌های اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی و سیاسی کشور و از جمله لرستان محسوب می‌شود، اما بررسی زوایای زندگی نیازمندان و کالبد شکافی علل و عوامل فقر می‌تواند راهبرد جدیدی در لرستان پیش روی مدیران کارآمد قرار دهد.
بهنام فروتن نیا، پژوهشگر و نویسنده اجتماعی
انتهای پیام/
/ / /برنامه‌ریزی مناسب/ لرستان/
