پای لنگ حمل و نقل عمومی در اصفهان| وقتی بار کم‌کاری مسئولان بر دوش مردم می‌افتد

برگزیده های ایران اصفهان- مریم قادری: «موجودی کافی نیست»، «خطا، لطفاً دوباره کارت بزنید» و جملاتی شبیه این هشدارهایی معمولی هست که هر شهروند در طول روز ممکن است در مترو یا اتوبوس پس از کارت زدن با آنها روبرو شده و بدون توجه از کنار آنها رد شود تا زمانی که بدانیم شاید اینها هشدارهایی عادی نیستند.

انعکاس گزارش‌هایی از شهروندان به برگزیده های ایران که «شارژ کارت حمل و نقل عمومی شهروندان زودتر از موعد مقرر به اتمام می‌رسد یا پس از هشدار خطا، به ویژه در خطوط مترو دو برابر قیمت یک سفر معمولی مترو از کارت آنها کم می‌شود»، پای ما را به سطح شهر می‌کشاند، گرچه این موضوع تنها مورد شکایت شهروندان از سیستم حمل و نقل عمومی اصفهان نیست.

ماه رمضان است و سرعت شهروندان در تردد نشان از عجله آنها برای رسیدن به سفره افطار دارد اما از اتوبوس خبری نیست، نیم ساعت می‌گذرد و کار با موبایل و گوش دادن پادکست و فایل‌های آموزشی کم کم برایم خسته‌کننده می‌شود اما هنوز اتوبوس از راه نرسیده است، هوای بارانی فروردین ماه سرد است و با توجه به هجوم ناگهانی سرما اغلب شهروندان لباس گرم به تن ندارند، زمان افطار گذشته است و قیافه‌ها خسته و گرسنه است اما گویی اتوبوس قصد آمدن ندارد، شاید هم راننده بی خبر از وضعیت مسافران سطح شهر مشغول افطار است!

۴۰ دقیقه که می‌گذرد خط ۸۳ تازه از راه می‌رسد، از سویی با وجود اینکه از ۴۵ دقیقه پیش سه اتوبوس در ایستگاه نخست مسیر «میدان لاله به دروازه دولت» به عنوان یکی از خطوط پرتردد شهر اصفهان منتظر است، یکی از آنها تازه عزم راه افتادن می‌کند و بالاخره اتوبوس خط ۸۰ نیز با بیش از یک ساعت تأخیر نسبت به اتوبوس قبلی از راه می‌رسد.

شکایت مکرر شهروندان از تاخیر اتوبوسها

تأخیر در زمان حرکت اتوبوس‌ها از مبدا یکی از مشکلات پرشکایت شهروندان اصفهان در طول سال گذشته بوده است که این شکایت به هر دلیلی گریبان مدیریت جدید شهر اصفهان را گرفته است و با وجود وعده‌های مسئولان و گزارش‌های مکرر آنها در ارتباط با افزودن اتوبوسهای جدید و حتی استفاده از «میدل باسها» این تازگی در سطح شهر اصلا محسوس نیست!

یکی از مأموران ایستگاه‌های اتوبوس در ارتباط با دلیل حرکت دیرهنگام اتوبوس‌ها از مبدا به برگزیده های ایران می‌گوید: «اکنون سیستم حمل و نقل شهری در اکثر خطوط به بخش خصوصی واگذار شده است و با توجه به هزینه اتوبوس راننده ترجیح می‌دهد تا حد امکان مسافر سوار کند تا بخشی از هزینه‌های تعمیرات و غیره برای وی جبران شود!!»؛ موضوعی که تنها توجیهی بیهوده به نظر می‌رسد.

در طول سال گذشت این زمان طولانی انتظار به ویژه در گرمای تابستان، به دلیل فضای خفه اتوبوس وبا توجه به عدم استفاده از سیستم سرمایشی برای شهروندان بیشتر محسوس بوده است، موضوعی که شهردار اصفهان پس از انعکاس موضوع در یکی از برنامه‌های صداو سیما و در نشست خبری خود تنها به یک عذرخواهی ساده از شهروندان بابت آن بسنده کرد.

خطوط طولانی برخی مسیرهای اتوبوسرانی و هزینه چندبرابری ۴ ایستگاه کوتاه

مشکل دیگری که سیستم اتوبوسرانی اصفهان را درگیر کرده است، تعیین خطوط طولانی برای برخی مسیرها است، به نوعی که برخی از این اتوبوس‌ها، مسیری به اندازه یک سفر برون شهری را طی می‌کنند که این موضوع علاوه بر اینکه موجب می‌شود شهروندان درمسیرهای میانی خطوط، با معطلی زیاد روبرو شوند گلایه‌های دیگری نیز را در بر دارد.

محسن یکی از شهروندان اصفهانی در این ارتباط به برگزیده های ایران می‌گوید: مسیر منزل و محل کار من به نوعی است که تنها باید چهار ایستگاه اتوبوس سوار شوم اما هزینه‌ای که می‌پردازم برای یک مسیر با بیش از ۲۰ ایستگاه است که تقریباً دو تا سه برابر هزینه یک مسیر معمولی اتوبوس است.

وی پیشنهاد می‌دهد: به نظر می‌رسد لازم است، اتوبوس‌هایی دو مسیره برای این خطوط تعبیه شود چراکه اغلب شهروندان بیش از ۲ تا حداکثر ۱۰ مسیر را در این خطوط و در میانه این مسیر طی نمی‌کنند و منطقی نیست هزینه‌ای چند برابری بپردازند، شاید بهتر بود اتوبوسرانی اصفهان دراین مسیرها دو خط مستقر می‌کرد که هزینه برای مسافران مسیرهای دورتر و نزدیک هر دو به صرفه بود وشهروندان نیز مجبور به تحمل این زمان طولانی نبودند.

بالاخره پس از ساعتی انتظار در ایستگاه و طی مسیر به ایستگاه متروی میدان کاوه می‌رسم، هنوز نمی‌دانم چه روشی را برای گزارش شهروندان درباره کم شدن دو برابری هزینه امتحان کنم؛ اصفهان کارتم را شارژ می‌کنم و می‌خواهم وارد ایستگاه شوم که دستگاه کارت‌خوان خطا می‌دهد و کار من را آسان می‌کند؛ زمانی که یک بار دیگر کارت می‌زنم متوجه می‌شوم که سه برابر هزینه معمولی مترو که از سال جدید بدون اطلاع درست به شهروندان، افزایش یافته، از کارت من کم شده است.

این گیتها بسیار حساس هستند و اگر کارت پس از قرار گرفتن در محل کوچک‌ترین تکانی داشته باشد یا زودتر از زمان مقرر از جای خود برداشته شود، گیت باز نشده اما شارژ کارت کاسته می‌شود

زمانی که موضوع را به مأمور ایستگاه که اتفاقاً در کنار وی یکی از مسئولان شهری اصفهان نیز ایستاده است، انتقال می‌دهم با واکنش‌های جالبی روبرو می‌شوم، مأمور ایستگاه پس از اطمینان از اینکه خطا نکرده‌ام من را مقصر موضوع برمی‌شمرد و با گرفتن تأییدمسئول می‌گوید: باید حواست را جمع می‌کردی، این گیتها بسیار حساس هستند و اگر کارت پس از قرار گرفتن در محل کوچک‌ترین تکانی داشته باشد یا زودتر از زمان مقرر از جای خود برداشته شود، گیت باز نشده اما شارژ کارت کاسته می‌شود.

وقتی از وی می‌پرسم که مردم چگونه باید از این موضوع اطلاع داشته باشند، مکثی کرده و می‌گوید: مردم باید حواس خود را جمع کنند! ما قبلاً!! هشدارهایی در ارتباط با نگه داشتن کارت تا زمان باز شدن درب در کنار گیت‌ها داشتیم و البته اگر مشاهده کنیم که گیت برای شهروندی خطا داده است، از وی می‌خواهیم که دیگر کارت نزند!! و وی را از درب ویژه عبور می‌دهیم.

وی ادامه می‌دهد: این اشکال در اغلب ایستگاه‌هایی که سیستم آنها قدیمی است وجود دارد! سیستم کارت را شناسایی می‌کند و از حساب مشتری کم می‌شود اما گیت باز نمی‌شود.

هوشمندسازی به چه قیمتی؟!

بیان صریح این موضوع نشان می‌دهد که مدیران شهری از این اشکال در سیستم حمل و نقل شهری باخبر هستند اما اینکه تاکنون در این ارتباط اطلاع رسانی انجام نشده است یا تلاشی برای رفع مشکل با توجه به عدم اطلاع اغلب مردم انجام نشده است به واقع جای تعجب دارد به ویژه اینکه شهردار اصفهان در نشست خبری پایان سال خود درباره هوشمندی سیستم شهرداری تاکید کرده و گفت: هوشمندسازی سه ضلع دارد؛ نخست فناوری و تکنیکال است که از این جهت مشکلی نداریم و شرکت‌های ماهر در این زمینه فعالیت می‌کنند.

وی افزود: هوشمندسازی را از حوزه شهرسازی آغاز کردیم، در حال حاضر نیز حوزه حمل‌ونقل و خدمات شهری درگیر شده است و هر هفته فرایند هوشمندسازی را پیگیری می‌کنیم و امیدواریم به نقطه‌ای برسیم که بگوییم شهرداری تعطیل است و همه کارهای خود را از منزل پیگیری کنیم.

ضعف این سیستم هوشمندسازی زمانی بیشتر آشکار می شود که برخلاف تبلیغات درباره اپلیکیشن « اصرو» که به منظور نشان دادن موقعیت اتوبوس و ایستگاه ها طراحی شده است، کلا قادر به نشان دادن ایستگاه های نزیدک به مسافر نیست و شهروندان باید تمامی خطوط را زیر و رو کنند تا نام ایستگاهی که در آن منتظر هستند و خط اتوبوس مربوط به آن را شناسایی کنند که اغلب عملی بیهوده و ناممکن تلقی می شود.

ابراز شکایت شهروندان درباره تمام شدن زودهنگام شارژ اصفهان کارت

مترو در حال از راه رسیدن است و مأمور در ادامه وقتی با صحبت‌های من درباره ابراز شکایت بسیاری از شهروندان درباره به پایان رسیدن زودتر از موعد شارژ کارتها روبرو می‌شود، سعی می‌کند در زمان کوتاه باقیمانده روش استفاده از کارت را برای جلوگیری از پیشامد دوباره به من یاد بدهد و من نیز عجله دارم تا قدیمی یا نو بودن! ایستگاه‌های مسیر خود تا دروازه دولت را آزمایش کنم.

در طول مسیر با شهروندان به حرف می‌نشینم، اغلب آنها تأیید می‌کنند که بارها احساس کرده‌اند شارژ کارت آنها زودتر از زمان مقرر به اتمام سیده است اما به تصور خطای خود از کنار آن به سادگی رد شده‌اند.

مهدی یکی از شهروندان اصفهانی در این ارتباط به برگزیده های ایران می‌گوید: من هم این موضوع را متوجه شده ام اما با توجه به عجله‌ای که اغلب شهروندان دارند، شاید به میزان شارژ کارت خود و میزان کم شدن آن توجه نکرده‌اند.

وی می‌افزاید: این اشکال در اتوبوسرانی کمتر است اما بارها شده که سیستم کارت خوان اتوبوس ابتدا خطا می‌دهد و از مسافر می‌خواهد که دوباره کارت بزند اما بلافاصله آوای مربوط به کم شدن از کارت نیز به گوش می‌رسد، این جور مواقع اگر مسافر آشنا نباشد یا عجله کند، دو بار کارت می‌زند و سیستم متوجه این اشکال نیست.

تابلوهای منفی‌گرایانه در ایستگاه‌های مترو نصب شده و بار آلودگی اصفهان و مازوت سوزی را به جای کم کاری مسئولان به پای مردم و عدم استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی می‌نوشتند تابلوهایی با عناوین «از خونه تا غسالخانه، یک نفس»، «اصفهان شهر گنبدهای خاکستری» با هشتگ مازوت سوزی!

وی با ناراحتی ادامه می‌دهد: اینجا شهر ما نیست، اینجا نصف جهانی که ما می‌شناختیم نیست، می‌خواهم خطاب به مسئولان شهرداری بگویم که با شعار نمی‌توان کم‌کاری‌های شهر را پوشاند، برخی مردم اصفهان از زمانی که آب و هوای اصفهان را از آنها گرفتید مهاجرت کردند، حالا با نوشتن «اصفهان من شهر زندگی» در سرتاسر شهر، اصفهان مانند گذشته نمی‌شود!

در یکی از ایستگاههای بین راه از مترو پیاده می‌شوم، میزان شارژ کارتم را چک می‌کنم، کارت را روی شیشه مستطیلی کوچک گیت می‌گذارم و بلافاصله بر می‌دارم، خطا می‌دهد، حالا از مأمور ایستگاه می خواهم که کارت من را چک کند، از شارژ کم شده است در حالیکه هنوز از گیت عبور نکرده‌ام!

در چند ایستگاه‌ دیگر از جمله درواز دولت نیز در طول مسیر همین مشکل ادامه دارد، دو ساعت و نیم مسیر ۲۰ دقیقه‌ای را طی کرده‌ام و خسته‌ام اما نکته‌ای که ذهن من را خسته‌تر می‌کند، تاکید شهرداری اصفهان بر استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی به ویژه در روزهای آلوده شهر اصفهان است، سیستمی که به واقع فلج است؛ از سیستم اتوبوسرانی که به واقع با افت شدید نسبت به سالهای گذشته مواجه شده است و زمان انتظار شهروندان را کلافه کرده است اما مسئولان شهری تنها به تابلوهای اطلاع دهنده زمان این انتظار طولانی و طاقت‌فرسا در برخی ایستگاه‌ها افتخار می‌کنند تا مترویی که تکمیل نشده و تنها به دلیل فشارهای سخت مسئولان پایتخت افتتاح شد، آن هم چهار بار متوالی و هنوز نیز برخی بخش‌های آن ناتمام مانده است اما مدام از میزان پیشرفت ایستگاه‌های خط دوم آن سخن می‌شویم.

«از خونه تا غسالخانه، یک نفس»؟!!

بدتر از همه اینها تابلوهایی است که درست پیش از ایام نوروز و با رویکرد همان تابلوهای منفی‌گرایانه شهری که در گزارشی با عنوان «نازیباسازی شهری در مهد فرهنگ و هنر» به آن پرداختیم، در ایستگاه‌های مترو نصب شده بود و بار آلودگی اصفهان و مازوت سوزی را به جای کم کاری مسئولان به پای مردم و عدم استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی می‌نوشت؛ تابلوهایی با عناوین «با این هوای عالی!!! از خونه تا غسالخانه، یک نفس»، «اصفهان شهر گنبدهای خاکستری» و با هشتگ مازوت سوزی که با وسعت متراژ خود ترس و نا امیدی را در مخاطبی زنده می‌کردند که شاید از بار این همه آلودگی و عدم توجه ذهنش به خودی خود فرسوده است و تقصیری در مازوت سوزی شهر اصفهان حداقل بیشتر از مسئولان امر ندارد.

می‌اندیشم: یعنی اینها شایسته مردمی است که فرهنگ و هنر آنها دیار اصفهان را در ذهن سیاحان به نصف جهان تبدیل کرده است؟!؛ اینجا هنوز اصفهان است اما دیگر آن شهر قدیمی زندگی بخش نیست، بیایید باور کنیم بار این تقصیر بر دوش مردم نیست مردمی که بخش زیادی از آنها در سالهای گذشته از این شهر بار مهاجرت بستند اما هنوز بخشی مانده‌اند و با امید به فردایی می‌نگرند که شاید به فضل خداوند در فروفرستادن باران و حرکت خودجوش طبیعت، شادی و حقیقت عنوان «شهر زندگی بخش» دوباره به نصف جهانشان برگردد.