کم‌آبی در پرباران‌ترین شهرستان استان مرکزی/کام تشنه روستاهای اطراف سد کمال صالح
خبرگزاری برگزیده های ایران ـ اراک؛ شهرستان شازند یکی از پرباران‌ترین شهرستان‌های استان محسوب می‌شود که به لحاظ همین بارندگی‌ها از آب و هوای مطبوع، باغ‌های آباد و مناظر طبیعی بکری برخوردار است اما در سال‌های اخیر با کاهش نزولات آسمانی و در کنار آن برداشت بی‌رویه صنایع از سفره‌های آب زیرزمینی در این شهرستان، بخش عظیمی از باغات و مزارع بر اثر خشک‌سالی از بین رفته است.
با توجه به اینکه نزدیک به ۷۰ درصد جمعیت شهرستان را روستاییان تشکیل می‌دهند، مهمترین وسیله معاش و اشتغال شهرستان کشاورزی و دامداری است اما پدیده خشک‌سالی و همچنین آتش‌سوزی‌های هر ساله در بخشی از باغات این شهرستان در اثر خشک‌سالی و گرما، امرار معاش مردم روستایی و حتی شهری این شهرستان را تحت تأثیر خود قرار داده است.
سد «کمال صالح» دومین سد بزرگ استان مرکزی در جنوبی‌ترین نقطه شهرستان شازند است که از ظرفیتی حدوداً ۹۵ میلیون مترمکعبی برخوردار است، اما در حال حاضر با توجه به کاهش بارندگی‌ها، منابع آن کاهش یافته و به ۶۷ میلیون مترمکعب رسیده است.
این سد در سال ۱۳۹۰ به بهره‌برداری رسید و از طریق آن نیاز آبی ۷۰ درصد شهر اراک تأمین می‌شود، این سد از نوع سنگ‌ریزه‌ای است، ارتفاع تاج سد به ۱۲ متر و ارتفاع سد به ۸۰ متر می‌رسد و در ۴۵ کیلومتری جنوب شازند و ۷۸ کیلومتری اراک واقع شده است.
سد کمال صالح اراک برای اولین بار در اسفندماه سال ۱۳۹۷ و فصل زمستان به میزان ۸ مترمکعب در ثانیه سرریز کرد و تاکنون دو مرتبه در فصل بهار سرریز داشته است که این سرریز به سمت سد مروک در استان لرستان در ۱۰ کیلومتری سد کمال صالح هدایت می‌شود.
سد کمال صالح اراک برای اولین بار در اسفندماه سال ۱۳۹۷ و فصل زمستان به میزان ۸ مترمکعب در ثانیه سرریز کرد و تاکنون دو مرتبه در فصل بهار سرریز داشته است
سد کمال صالح با هدف تأمین آب شرب بخش‌هایی از اراک، شازند و شهر هندودر و روستاهای شهرستان شازند و واحدهای صنعتی مستقر در دو راهی شازند طراحی و ساخته شد ولی پس از راه‌اندازی سد در شهرستان شازند و انتقال آب به شهر اراک وعده آب‌رسانی به شهرها و روستاهای مسیر انتقال آب، علیرغم کم‌آبی در دشت شازند تاکنون محقق نشده است.
این بالغ بر ۴۰ میلیون مترمکعب نیاز آبی استان را تأمین می‌کند و ۶۲ درصد شهر اراک را پوشش آبی داده است.
مشکلات کم آبی در ۴۶ روستای مجاور سد کمال صالح
احمدی بیغش نماینده شهرستان شازند در گفت‌وگویی اظهار کرده است: تأمین آب شرب و کشاورزی در شهرستان شازند به دلیل بی‌نصیب ماندن از آب‌های زیرزمینی، با مشکلات متعددی رو به رو است و متأسفانه هم‌اکنون ۲۶ روستا با تانکر آب‌رسانی می‌شوند و بارها پیش آمده که چند روز متوالی آب شرب از سوی اداره آب و فاضلاب به‌عنوان متولی تأمین این مهم در روستاها توزیع نشده است و به همین راحتی مردم از خوردن آب هم محروم شده‌اند.
وی تصریح کرد: در حالی مردم این ۴۶ روستا و شهرهای شازند، آستانه و هندودر تشنه هستند و با بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند که لوله‌های آب اراک از منطقه آن‌ها عبور می‌کند و این نهایت کم‌لطفی مسئولان را به این مردم می‌رساند.
این نماینده مجلس اضافه کرد: اگرچه اعتراضی برای تأمین آب اراک ندارم چراکه آن‌ها نیز هم نوع و همشهریان ما هستند، اما تأمین آب روستاهای گفته شده نیز باید محقق شود تا عدالت برقرار شده و کار آب‌رسانی به‌درستی انجام شود.
نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همچنین یکی از راه‌های برون‌رفت از این بی‌آبی، دادن پساب‌های شهر شازند و آستانه به پتروشیمی اراک و دادن آب شربی که آن‌ها استفاده می‌کنند به مردم منطقه است، در واقع میان آب شرب و غیرشرب تفکیک قائل شوند.
کم‌آبی در شهرستان شازند که بیشترین بارش‌ها را در سطح استان دارد، زنگ خطری است برای سایر شهرستان‌های استان که از هم‌اکنون مدیریت و پیش‌بینی‌های لازم را در مصرف بهینه آب داشته باشند تا در آینده با چالش‌های کمتری در این زمینه روبرو شوند. روا نیست در شهرستان شازند که بیشترین آب شرب شهر اراک را تأمین می‌کند روستاهایی وجود داشته باشند که با کمبود و یا نبود آب شرب مواجه باشند.
کاهش میزان منابع آبی ذخیره‌سازی شده در پشت سدهای استان
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی نیز در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها با اشاره به کاهش میزان نزولات آسمانی در سال آبی جاری نسبت به سال گذشته گفت: اگر وضعیت بارش‌ها به همین منوال باشد شاهد کاهش میزان منابع آبی ذخیره‌سازی شده در پشت سدهای استان به ویژه سد کمال صالح اراک و الغدیر ساوه خواهیم بود.
عزت‌اله آمره‌ای اظهار کرد: حجم آب ذخیره شده در دریاچه سد ۹۵ میلیون متر مکعبی کمال صالح اراک ۵۱ میلیون مترمکعب بوده و ۵۴ درصد مخزن سد پر آب است، در حالی که میزان آب ذخیره شده در مخزن سد کمال صالح در مدت مشابه سال گذشته بالغ بر ۷۵.۶ میلیون مترمکعب و معادل ۸۰ درصد بوده است.
حوضه آبریز خشک است بارش‌های اخیر بر زمین نشسته و جریان آبی در رودخانه‌ها حاصل نشده است که بخواهد وارد سدها شود
وی با اشاره به بارندگی روزهای اخیر و تاثیر آن بر میزان دبی ورودی به سدهای استان گفت: این میزان بارش که بسیار ناچیز بوده است تاثیرچندانی در افزایش میزان دبی ورودی به سدهای استان نداشته است، از آنجاکه حوضه آبریز خشک است بارش‌های اخیر بر زمین نشسته و جریان آبی در رودخانه‌ها حاصل نشده است که بخواهد وارد سدها شود.
مدیر عامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی گفت: از مردم استان انتظار می‌رود با توجه به شرایط کنونی فصل آبی و کاهش نزولات آسمانی برای برقراری منابع آبی پایدار در حوزه شرب همکاری لازم را بعمل آورده و در مصرف آب صرفه جویی کنند.
وی افزود: با توجه به کاهش میزان بارندگی‌ها مقرر شده است که منابع آبی از سدهای استان مانند تمامی سدهای کشور برای کشت پائیزه کشاورزان تخصیص نیابد و تنها برای مصارف شرب در نظر گرفته شود و در حال حاضر هر میزان کاهش منابع آبی ذخیره سازی شده در دریاچه های سد الغدیر و کمال صالح به دلیل تخصیص آن به مصارف شرب است.
استفاده از آب سد کال صالح برای آب‌رسانی روستاها و شهرهای مسیر خط انتقال آب که از قبل وعده داده شده و تصفیه پساب‌های صنایع بزرگ و فاضلاب‌های شهری برای کشاورزی و آبیاری‌های فضای سبز و به‌کارگیری آبیاری‌های مکانیزه و تحت فشار در کشاورزی و مهمتر از همه مدیریت منابع آبی، می‌توانند راهکارهای برون‌رفت از کم‌آبی در شهرستان شازند باشند که امیدواریم مدیران شهرستانی و استانی به این مهم، توجه ویژه‌ای داشته باشند.
*****************
گزارش از حسین معافی
*****************
انتهای پیام/
